Yaklaşıma Genel Bakış
Yüklə 96,87 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sistemik aile çalışmalarında temel kavramlar
- Sosyal çalışma uygulaması
- Sosyal Hizmet Uygulaması
- Aile Sistemleri Üzerinde İç ve Dış Etkenler
- Yaşam Döngüsüne İlişkin Faktörler
- Yeteneklerin Bileşenleri
- Sistematik Aile Terapisi Teknikleri
- Sosyal Çalışmacı Uygulaması
- Dışsallaştırılmış Sorunlar
|
GİRİŞ Günümüzde tüm servislerde sosyal çalışmacılar bulunmaktadır ve tarihsel aile kapsamında birçok davranış ve iletişim desenleri esas alınacaktır. Sistem teorisinde aile ile grup olarak görüşme ya da aile üyeleriyle bireysel görüşülebilir ve aile terapisi danışmanlık beceri ile sosyal hayatta yararlı olabilir. Birkaç okulda aile terapisi detaylı değildir. Ancak bu okulların hepsinde ortak bir tehdit vardır . Bu teorinin kullanılması insanların grup içerisindeki davranışlarının anlaşılması ve duygusal bağların doğasını anlamak için gereklidir. Aile bağlarının pozitif olması ya da şuanda böyle olması gerekmez. Batı toplumlarda ailenin rollerini kültürlerde etkiler. . ( Gorell Barnes, 1998) Bu bölümün amacı; sistem teorisini kullanmak ve aile işlevselliği kapsamında sosyal çalışmacıların bireylerin sorunlarına yardımcı olmasını sağlamak. Bu bölümün bir diğer amacı sistematik aile danışmanlığı kapsamında, sistem teorisinin temel yönlerine genel bir bakış açısı sunarak sosyal çalışmacıyı tanıtır. Burada yaşam döngüsündeki faktörlerde dikkate alınır. Bu bölümden sonra iletişim ile ilgili bazı temel kavramlar açıklanacak ve davranışın aile sisteminin bir parçası olmak dışında, bireyin ihtiyaçlarına olabileceğine atfedilebilecektir.Bu bölümde aile işleyişi ile ilgili bazı teorik kavramlar sunarak sosyal çalışmacının becerilerinin artırılması hedeflenmektedir. Yaklaşıma Genel Bakış Başlıkta yer alan sosyal çalışmacılar, bir kişinin yaşamakta olduğu sosyal bağlamla ilgilenir. Örtük bir şekilde ise toplum ve insanların sorunlarıyla ilgilenir. 5. Bölümde sosyal çalışmacının içerikleri belirtilmektedir: teoride toplumun üyelerinin inançlarına zamanla anlam verilir. 6. Bölümde sosyal çalışmacının fikirleri anlatılmaktadır: bireylerin yaşadığı farklı deneyim ve tecrübelerden bahsedilir. İdeal normlar yaş, cinsiyet, ırk ve farklı inançları olan grupları kabul ederek toplumda ideal normlar oluşturulur. Örneğin; tekerlekli sandalye kullanan bir atlet toplumsal görüntü ile uyuşmayabilir. Aile terapisinde birden fazla kişinin yorumlanması da istenir. Aile üyeleri tarafından belirlenen roller ve kalıplar her zaman bireyin ihtiyaçlarına uymaz. Bu nedenle sosyal çalışmacıların bu düşünceleri anlaması gerekir. Bireylerin kişilerarası çatışmaya neden olan rollerini bulması gerekir. Bu çatışmalar genellikle duygusal ve davranışsal problemlere neden olur. Toplumsal yapıyı anlayabilmek için yaygın olan inançları ve gerçekleri düzenlememiz gerekir. Ailelerde sosyal politikaların etkisiyle kaynakların kullanılabilirliğini ve sosyal katılım düzeyini belirleyerek, istihdam ve konut fırsatı gibi faydalar sağlar. Sosyal yapıların etkisinin- yaygınlığının hakikat olup olmadığını anlamak gereklidir. Sosyal politikaların ailelerde etkili olması gerekir, örneğin devlet kaynakların mevcut formunu ve katılım düzeyini belirleyerek istihdam için yarar sağlamalıdır. Yoksullukla mücadelede sosyal klüplere erişim olanağı eşit olmayacaktır, örneğin çocuklar için mali kaynaklara sahip aile,istihdam piyasasında değişiklik, ya da daha ulaşılabilir olanlara gidip düzenli erişimi olmayan aileler ise bırakılabilir. Ailelerin sorunlarını görmek sosyal politikaların ve sonuçlarının etkisini artırabilir. Biz ailelerin duygusal ve davranışsal işleyişini sistematik bir yaklaşımın parçası olarak ve sosyal faktörlerin etkisi dahilinde keşfedebiliriz. 21. Yy İngiltere’de yaşayan insanlarda tipik kültür özellikleri görülmektedir. Gelişmiş gelenekler fiziksel problemlerin tedavi sinde uzmanlar tarafından kullanılır. İnsan organizmalarında incelenmiş ve sorunlu parçalar tespit edilerek tedavi edilir. Motosiklet gibi, sabit olabilir ve birkaç mil üzerinde çalıştırılmak için metaforik olarak yola tekrar dönebilir. Sosyal ve duygusal sorunları düşündüğümüz zaman sık sık kültürel modellerimiz ile ilgili problemler görülmektedir. Ailesi ayrılmış ya da yeni duruma uyum sağlamakta zorlanan çocuk ve gençlerde, yatılı deneyimi yaşayanlarda sistematik problemler oluşabilir. Özellikle kırılgan çocuk gruplarıyla çalışırken, onlara baktıktan sonra önerileri kabul etmek gerekir. Sorunlu ya da travmatik geçmişlerine rağmen sorunlar zor ya da kırık bir bacak gibi tedavi edilebilir, bireysel/içsel ruh sağlığı sorunu bir şekilde zorlu yüzeyde olan ve görünür davranışlara bakmak gerekir. Genellikle bireyin başvurusu durumsal ve ya duygusal sorunlar ile ilgili olabilir. Ancak biz yaşadığı çevre bağlamında sorunların doğasını göz ardı edebiliriz. Toplum olarak varolan sorunları inançlarla ilgili olduğunu bulabiliriz ve bu durum daha sonra insan organizmasında belirgin bir patolojik soruna neden olabilir. Başka bir deyişle duygu ve düşüncelerini bireyin davranış yoluyla açıklamasını bekleyebiliriz. Bu ruh sağlığına ilişkin davranış ve zeka sorunları ile belirgin olabilir. Sistem yaklaşımında problemleri anlamak ve etkili iletişim kurmak değişim sürecine yardımcı olur, bu düşünce bizi geleneksel tıbbi model formunda ileriye taşır. Bunun yerine makro düzeyde bir kişi ile sosyal ve siyasal bağlamda ilgili olmak, mikro düzeyde tarihsel ailelerin inançları ve davranışlarını işler. Bizim direk yönlendiren bireyin içsel sorunlarında uzaklaşıp dış etkilere odaklanmamızdır. Bu yaklaşım sosyal çalışma değerlerinde rahatlık ve çeşitlilik sağlar. Sistemik aile çalışmalarında temel kavramlar Aile ve sistematik terapiler, bir çok okulda danışmanlık modelleri olarak kabul edilmiştir. Erken aile terapisi modeli yapısal ve stratejik teknikler içerir. Milan okulunda bir çok konsept ve teknik orijinal olarak kullanılır. Daha sonraki terapilerde ise post-modern çağla bağlantılı toplumsal fikirler vardır. Bu danışmanlar çözüm ve anlatı odaklıdır. ( bölüm 5 ve 6 bak) okullarda bu konu ile ilgili daha detaylı tanım verilir. Bu bölümde sosyal çalışmacının pratik yapmasını sağlayacak ailelerle terapötik ilişkiler bazı öğeler sunular geniş bir çerçevede anlatılacaktır. Aile çalışmalarında, ailenin tanımı sorusu gündeme geliyor ( Barnes et al., 1999) biz kendi deneyimlerimiz ve kültüre göre varsayımlar yapıyoruz. Ailenin doğasında cinsiyet ve cinselliğe yönelik inançlar ön plana çıkmaktadır. Ailelere göre belirlenen roller cinsiyet, statü gibi nedenlerle diğer ailelerden farklılık gösterebilir. Yasal olarak birlikte olan çiftlerde örneğin evli olanlar batı toplumunda aile yapısını işaret etmez. Bazı ailelerde geniş aile iken, bazıları sadece tek ebeveyn ve ya çocuklardan oluşabilir. Bu bölümde aile ile ilgili geniş bir açıklama yapılacaktır, bunun tek ve açıklayıcı bir tanımı yoktur. Aile bir açıdan ise duygusal bağı bulunan ve bir arada olan bireyler olarak tanımlanabilir. Terapötik aile çalışmalarında, genel olarak sistemin işleyisi üzerinde durulmaktadır. Tüm sistemler bilgisayar sistemi gibi mekanik olmak üzere faaliyet gösterdiği şekilde, edilen yeni bilgilerle eski kalıp bilgileri değiştirmemizi sağlar. Bu durum önceki araştırmalarda görülen, sistem teorilerini yeniden düzenlemeyi sağlar. ( Bateson, 1972) Sibernetik Davranışın çeşitli özelliklerini belirlemiş kendini düzenleyen ve verimli olan bir sistemdir. Dallos ve Draper (2000) 2. Dünya Savaşında kullanılan füze sistemi buna bir örnektir. Aileler içindeki gruplarda mekanik ve bilgisayarlı sistemlerin karşılaştırılmasıdır. Bazı karakterler örneğin ailelerin fonksiyonları ve füze sistemindeki gibi dış uyaranlara karşı yeni duruma uyum sağlaması inanç ve değerlerle sağlanır. Kurz ailesi 1950 yılının başlarında İskoçya’nın batısına taşınır. 2. Dünya Savaşı sonrasına gelmişlerdir ve Bavarian ile ilgili ayrımcı açıklamalara alışmışlardır. Onların aile hayatı, davranış kalıpları, iletişim tarzları kendi kültürel tarihinin merkezidir. Onları İskoçya’da memnun etmenin tek yolu başkalarıyla iletişim kurmamalarına olan inançlarıdır. Çocuklar okullarda bile bu korkuyu yaşamaktadır. Çocuklukları boyunca akranları ile sosyal olmalarına izin verilmemiştir. Anneleri ise perişan olacak derece çalışmaktadır. Bu yaşadıkları korku çocukların kendi dünyalarını keşfetmeleri açısından engel olmaktadır. Çocuklar yeni bilgiler alırken okulda durumu kabullenmiştir. Erken yetişkinlik döneminde ise bu aile sisteminde hayatın içerisinde sosyalleşmeye entegre olmuşlardır. Bu aile sistemi kültürel ve inançlara dayalı, çocukları algılanan dış tehditlere karşı korumak için hizmet etmiştir.
Sosyal çalışmacı hizmet kullanıcıları ile bir araya gelince, aile içerikleri ve büyümesiyle ilgilenirler. Bireysel davranışlar sıklıkla aile içerikleriyle ilgilidir. Bu desenler jenerasyon boyunca tekrar edebilir ya da farklı bir yolla görülebilir. Aile deneyimlerini bilmek bireyin yaşamı hakkında bilgi ve değerlendirme yapmamızı sağlar. Yetişkin yaşamında tekrar eden davranışlar kolaylık sağlayabilir. Bu deneyimle yetişkinlikle ilişkili olmayıp, sıklıkla sert kalıpları reddederek, yinelenen durumla ilişkili olabilir. Kurz ailesinde görülen sert aile desene ile ilgili, kabul edilen birincil işlevi çocuklarını dış tehdit olarak görülen durumlardan korumak olarak algılamaktadır. Buradaki durum toplumun yeni deneyimler için yeterli bir yer sağlamamasıdır. Sistem teorisinde çeşitli faktörlerin etkisini düzenlemek için merak etmek gerekir. Bu merak konusu aileye kültürel ve tarihsel bağlamda ebeveyn deneyimini anlamak için soru sordurabilir. Bu sorular direk probleme odaklı sorular olmalıdır. Psikoanalitik düşünceler teorik temel çizen sorularla sorulur ( bölüm 4). Bilinçaltı ve düşünceler insanların davranışlarını daha iyi anlamaya yardımcı olur. Yetenek Bileşenleri *Nesillerin aile işleyişi üzerine etkisini ele almak. * Aile bağlamında sorunları keşfetmek için bireylere izin vermek. * Ailelerle konuşarak toplum hakkında yeni bilgilere ve düşüncelere uyum sağlama. * Ailelerin kültürel tarihini keşfetmek ve bu inançların- davranışların nasıl etkilediğine bakabilmek.
Akıl sistemlerinde iç ve dış geribildirimler görev verimliliğini ve kaynakların yürütülmesini sağlar ( Bateson,1972). Bu sistemin altında yatan anlayış, bilgisayar programı gibi bireylerde bilinç farkındalığı sağlamaktır. Aileler inanç sistemine dayalı bir biçimde çocukların davranışlarıyla ilgili geri bildirim vermeyi destekler. Örneğin; yemekten önce tatlı yemek sağlıklı bir davranış değildir, ebeveyn olarak geri bildirim vermek çocuğu tatlı yemekten vazgeçirebilir. Çocuklara verilen geribildirimler açık ve turtalı ise bu bilgilere uyum sağlayacaktır ( Beck,1970). Aileler tarafından tutulan değerler ve inançlar çocukların fonksiyonlarını etkiler ve davranışsal rol kalıpları oluşturur. Bu kitapta doğrudan yer almayan sosyal öğrenme teorileriyle ilgili basitleştirilmiş örnekler vardır. Ancak aile içindeki davranış düzenlemesi ile ilgili geniş kavramlar incelenmiştir. Bir başka örneği ise geri bildirim çocuklarda duygusal ve davranışsal sorunlara yol açan iletişim desenlerini düzenlediğini göstermiştir. 8 yaşındaki bir çocuk aile içinde yaşanan duygusal deneyimlere sahiptir, örneğin babasının öfkelenmesinden dolayı annesinin de kötü niyetli olduğunu düşünebilir. Daha sonra annesi korkulacak bir durum olmadığını, mutsuz bir olay olduğunu, babasının öyle demek istemediğini ve korkulacak bir şey olmadığını söyleyebilir. Gelişimsel olarak çocukta negatif yaşadığı duygunun annesi tarafından reddedilmesini sağlayabilir. Geri bildirim çocuğun duygusunu geçersiz kılmıştır. Çocuk aynı deneyimi tekrar yaşadığında , burada gerçek duyguyu anlayacaktır. Bu örnekte bir defalık deneyim olsada bu gibi geribildirim formları aile içerisinde, bireylerin davranışları üzerinde çoğaltılır ve bireyler arasındaki iletişimi destekler ve düzenler. Kurt ailesinde geribildirim deseni düzenli olarak gerçekleşmiştir. 4 çocuğun en büyüğü, 7 yaşında, okuldan bir arkadaşını eve getirir ve babası sert tepki gösterir. Anderly bu durumun yanlış olduğunu bilmesine rağmen tam olarak ne olduğunu anlayamaz. Daha sonra çocuklar ev dışında oynarlar. Ona sadece insanları eve getirmemesi söylenmiştir fakat nedeni söylenmemiştir. Anderly bunu açıkça durmuştur ve kendisine verilen bir geri bildirim vardır. Ebeveynlerinin onun dostluk paylaşımlarını engellediğini düşünür.. Görüşler yaklaşık 20 yıl boyunca aile sisteminde devam etmiştir. Okuldaki dostluklarını sadece okuldayken evden uzakta tutarak devam ettirmiştir.
Verilen geri bildirimleri anlamak bireyin daha büyük bir anlayış geliştirmesine duygu ve davranışlarının başkası tarafından doğrudan etkilenmesini sağlar. Anderl aldığı geri bildirim babasının öfkesini, annesinin neden korkmuş olduğunu açık ve örtük bir şekilde anlamasını sağlamıştır. Bu durum aynı zamanda küçük kardeşleri de etkilemiştir, eve arkadaş getirmenin kabul edilemez bir durum olduğunu öğrenmişlerdir. Geri bildirim ev içinde kabul edilebilir durumları çocuklara doğrulamıştır. Okullarda ki geri bildirim ise farklı aile deneyiminden gelen çocuklar için bazı karışıklığa neden oluşturmuştur. Alderl ve kardeşleri için ailesin alt sistemi arkadaşlık konusunda kapalıydı. Bazı alt gruplarda aileler sistem harici bir duruma yanıt vermiyor olabilir ve bu geribildirim bütün yaşam deneyimini etkileyebilir. Davranış değişiklikleri çoğu zaman aile bütünlüğünü zayıflatmakta ve özellikle çocuklarda karışıklığa neden olmaktadır. Bireylerle ve ailelerle yapılan toplantılarda davranışlarla ilgili geri bildirim verilir. Bu yolla durumlara aileler ve diğerlerinin nasıl tepki verdikleri hakkında tahmin yapılır. Aile de her birey ile ilgili geribildirim vermek, başka bireylerin nasıl bir tepki vereceğini ortaya koyar. Bu durum aile içerisinde anlam arayan bireylerin davranış ve değerlerini şekillendirmeye yol açabilir. Anderl’nin 7 yaşında aldığı geri bildirim ailenin muhtemel tepkisini anlatan ve onun bu durumun tekrar oluşturmaması için davranışının değişmesiyle sonuçlanmıştır.
Dairesel Nedensellik Aile içerisinden geri bildirimin farklı çeşitleri vardır; beden dili,ses tonu ve yüz ifadesi vb. aynı zamanda gözlenebilen davranışlarla açık ve örtük bir biçimde iletişimde bulunulabilir. Geri bildirim yoluyla aile içerisinde kimin ne yapmak istediği geri bildirim yoluyla aktarılır. Başka biri söylediklerimizin etkisini değerlendirmek için sayısız bir biçimde tepkilerimizi algılayabilir. Burada neler yaptığımız görmezden gelinerek iletişim formlarıyla başka bir yanıt oluşturulur. Buna karşılık geribildirim biçimi bilinçli ya da bilinçsiz olarak farklı bir yanıt oluşturur. Yanıtlar birleştirildiğinde inanç sistemine dayalı duygusal reaksiyonlar ortaya çıkar. Örnek olarak geribildirim ve dairesel iletişim aydınlanmak şeklinde kullanılabilir. Bir çocuk babasına oyuncak dükkanında oyuncak satın alması gerektiğini söyledi. Babası bu isteğini kabul etmez çünkü onun inancına göre hediye almak için şuan finansal durumu yoktur. Çocuk bu yanıttan memnun değildir, oyuncak istemektedir. Babası toplumda iyi tanınan bir adamdır ve bu durumdan dolayı diğerlerinin onu olumsuz yargılayacağına inanarak çocuğun yaptığı davranışı görmezden gelir. Çocuk yüksek sesle bağırır ve baba çocuğu beklemeden oradan ayrılır. Çocuk ağlamaya devam eder ve babası çocuğun bu davranışından dolayı çok sinirlenir ve kırılır. Bu örnekte birçok geri bildirim ve mesaj verilmektedir. Çocukta öğrenilen davranış yüksek sesle ve yeterince uzun çığlıklar atarsa babanın istediği davranışı yapacağını düşünmektedir. Bu şekilde istediği sonucu elde etmenin olasılığı vardır. Eğer farklı durumlarda çocuk bu davranışlara devam eder ve istediği oyuncak alınmazsa çocuğun babadan aldığı geri bildirim sonucunda davranış sönecektir. Burada sözel ve sözel olmayan reaksiyonlar iletişimi oluşturmuştur. Dairesel nedensellik kişilerarası geribildirim anlayışımızı genişletir. Yukarıdaki örnekte çocuğun sahip olduğu durum doğrusal bir sorun olarak görülebilir. Baba bu durumda elinden geleni yapıyor ve çocuğun bireysel yardım çeşidine ihtiyaç vermektedir. Davranış biçimlerinin çoğu büyük ölçüde kişilerarası dinamiklerle ilgisi olsada çocuğa atfedilen doğrusal düşünme, sorumluluk ve hatta suçlama ile tamamen bireye atfedilebilir. Sorunlar devam etse bile çocuk çeşitli etiketlemelere karşı savunmasız hale gelir. Dairesel nedensenlik bir veya daha fazla kişi arasındaki iletişim gibi sorunların oluşumunu açıklar. Problemler zamanla bireyin içinde yaşattığı iletişim desenine dönüşür. Bu eylemlerde bireysel sorumluluk değil çevresel tepkiler vurgulanmaktadır. Ergenlik dönemine giren Anderl sadece aile üyeleri ile sosyalleşmesi, arkadaşlık yaptığı deneyimlerini ailesinin kısıtlaması ve onları bir çeşit tehdit unsuru olarak algılamaktaydı. Bu kurala uyması onun için kabul edilemez bir durumdu. Arkadaşlık deneyiminin tehdit oluşturmasından dolayı ailesi ev içinde görüşmesine izin vermişti. Fakat anne babasının verdiği tepkiler ve duygulanım durumları Anderl için çelişki oluşturmaktaydı. Ailesinin onaylamadığı arkadaşlarıyla okulda gülmek ve tartışmak gibi tepkileri olmaya başladı. Bu durum Anderly öfke barındıran bir yetişkinliğe yakındı ve duygularını paylaşmak için dostluklar kuramamıştı. Bu durum okuldaki ilişkilerininde kötü olmasına neden oldu aynı zamanda babasının ölümü ile birlikte ailesiyle hiçbir teması kalmamıştı Sosyal Çalışma Uygulaması Genellikle sosyal hizmet uygulamasında amaç, muhtaç olan bireylere hizmet sunulmaktadır. Aileleri tarafından davranışları değiştirilen zorlu çocuklara ve gençlere hizmet verilmektedir. Ruh sağlığı alanında da hizmet verilmektedir. Ceza adalet hizmetleri de sistematik perspektifle aile çevresinden kaynaklı problemleri sadece bireye odaklanarak yardımcı olur. Burada hem fiziksel çevre hem de duygusal çevre dikkate alınarak ailelere yardımcı olunur. Burada aile ve bireylerle döngüsel iletişim kavramı önemlidir. Anderl’nin yaşadığı sorunlar erken dönemde onun okuldan çekilmesini, öfkelenmesini ve patolojik bozukluklar olmasını neden olabilirdi. Dairesel bakış açısıyla Anderl’in ailesinin tepkileri onun duygularını ve deneyimlerininden dolayı öfkelenmesine neden olabilir. Anne ve babasının görüşlerine saygı duymaması kendi içinde bir çatışma yaşatmıştır. Bu bastırılmış duygular daha korkutucu bir şekilde duyguların birikmesi ile sonuçlanmıştır. Aileler iletişim amacıyla başkalarının inanç ve davranışlarına içgörü kazandırmayı seçerlerse bireylerin durumu yeniden adlandırması ve alternatif sonuçlar için fırsat vermesini sağlayacaktır.
Homeostasis Bu terimin biyolojik referansı ; dengenin sağlanmasıdır, bu terime sık sık başvurulur, ailede kabul edilebilir ve beklenilen davranış kalıplarını oluşturan normlar bir dizi tarafından yapılmaktadır. Homeostasis kişilerarası ilişkilerin düzenleyici rolü ve davranış kalıpları ile elde edilir. Dairesel iletişimde: davranışlar ve geribildirim aile üyelerinin sorumluluğundadır. Bu sorumluluk kabul edilebilir davranışların dışındakileri dışarıda bırakarak hizmet vermektir. Örneğin; çocuk öfkesiyle bir süs eşyasını kırar. Çocuğun ebeveynleri o süs eşyası için para ödemek zorundadır ve onun bedelini onun cep harçlığı ile öder. Bu şekilde ebeveynin tarafından kabul edilemez davranışlar geribildirim yoluyla çocuğa öğretilir. Davranış çocuk için istenmeyen bir şekilde sonuçlanır ve geribildirim yoluyla o davranış düzenlenir. Homeostasis düzenlemeye başka bir örnek ise; ailesi üzgün bir film izlerken erkek çocuğun ağlamaklı olmasıdır. Ailenin bu durumu görmezden gelmesi çocuğun duygularını zayıf göstermek istediğine dair genelleştirilmiş bir yorum yaparak gözyaşlarına tepki olabilir. Bu yorum çocukta duyguların örtülü yollarla düzenlemesini ve erkekte utanç ve gözyaşlarını saklaması gerektiği yönünde etkileyebilir. Bu örnekler aile içi süreçlerle ilgilidir. Ancak; aileler de bireysel ve topluluk üyeleri olarak başka bireylerle birlikte grup içerisinde etkileşim halindedir. Açık aile sisteminde, aile içindeki davranış kalıplarını etkileyen dış faktörlerin, hangi ölçüde ve hangi koşullarda değişikliğe neden olduğunu ve bu koşullara uyum sağlamayı Homeostasis belirler. Aile içerisinde yaşanan bir krizi karşılamak ve onların davranışlarını adapte etmek için açık bir denge sağlanır. Bu aileler Homeostasıs düzenleme için bazı sıkıntılar varken buna tepki verebilir. Aile üyeleri daha sonra beklenti ve kabul edilebilir düzeyde arzu edilen davranışın sınırlarını farkeder. Buna karşılık aile sistemi çok kapalı veya çok açık olduğunda bu tür krizlerin yaşam döngüsü boyunca esnek ya da çok sert değişim içinde olur. Sert aile modellerinde kişisel gelişimin sınırlı olmasına neden olabilir. Örneğin anne ve babayla yaşayan çocuk güvenli olabilir fakat tüylenme ile ilgili problemi olabilir. Çocukları ergenlik dönemine girmeden önce çocuğa bilgi vererek ailelerin biyolojik değişikliklere uyum sağlaması gerekir. Eğer ebeveynler bu değişimlere uyum sağlayamıyorsa; davranışsal, duygusal ve sosyal roller arasında çatışmalar olabilir. Eğer aile bu süreci ayarlayamazsa, gencin davranışsal ve sözel iletişimde ve bilinçsiz kurallara karşı olması muhtemeldir. Homeostasıs bu şekilde korunur ve ailenin her üyesinin buna ihtiyacı vardır. Aile içerisinde beklenen davranış kuralları vardı, burada aşırı esneklik mevcut ya da değişim halindeki sorunlara neden olur. Bireyin güvenli kimlik duygusu kurabilmesi için Homeostasis gereklidir. Fakat bunun dışında davranış kalıpları da aile üyeleri arasında sıkıntı meydana getirebilir. Örneğin ailenin yaşadığı yer gece- gündüz ev ziyaretlerine açıksa, çocuk kaçınılmaz bir şekilde endişeli ve gergin olur. (Levy, 200) . Günlük hayatta yaşanılanlar bebeĞin, çocuğun ve gençlerin gelişimsel ihtiyaçlarını karşılamıyorsa birçok açıdan aileyi etkiler ( Holmes,2011). Anderly’nin çocukluğunda onu korumak için dışarıdan gelenlerin ev ziyareti yapmasına izin verilmedi. İnandıkları efsaneye göre yerel halktan kişilere karşı önyargıları ve ailelerini korumak için onları uzak tuttular ve dışarıdan geribildirim almaya açık değildirler. Genellikle dostluk teklifleri şüpheyle reddedilmekteydi. 4 çocukta bu davranışı düzeni korumak istiyor şeklinde öğrentilmiştir. Aksi takdirde anne kötü hissedecektir. Anderly bu tepkilerden rahatsız olmuştur ve bu nedenle ailesiyle stres yaşamıştır. Homeostasis olduğunda ebeveynlerin davranışsal tepkilerinde uyum sağlanabilir. Sosyal Hizmet Uygulaması Sosyal hizmet uzmanları aileler ve çocuklarda aşırı şekilde gözle görünen veya kaotik bir şekilde olan davranış sorunları ile ilgilenir. Sistem teorisi ve Homeostasis kullanılarak çocukların açık bir ortamda kaotik davranışa maruz kalmayacakları şekilde davranış kontrollerinin sağlanacağı sistemler geliştirmek ister. Kaotik ailelerde davranış düzenleme şekilleri daha serttir. Aşırı sert ailelerde ise kontrollü ve agresif ebeveynlik çocukların ürkek ve korkulu olmasına neden olabilir. Aşırı koruyucu aileler ihtiyaçlara ya da durumlara adapte olmakta problem yaşabilir. Örneğin; bir çocuk aile problemleri ile karşımızda olurken, aile yoksunluğunda son derece sevecen olabilir. Homeastasis denge bebeklik döneminde bebeğin daha bağımsız hale gelmesini, erişkinlik döneminde ise yaşam döngüsü içerisinde değişimlere uyumlu olmasını sağlayabilir. Bu genellikle ebeveynlerin ayrılık ve kaybetmek korkularıyla bağlantılıdır. Çocuk değişikliklere uyumlu değildir, aynı zamanda değişiklik yaşanıyorsa bunu kısıtlanmış bir mücadele olarak algılayabilir. Yetişkinlerde aile içindeki örtük ve maskeli iletişim genellikle ileriki yaşlarda ruhsal sağlık sorunları ile bağlantılıdır. Yetişkin servislerinde birincil hedef olarak bireylerdeki değişimlerle ilgili çalışılır. Terapötik ilişki sadece çocuklar için değil yetişkinlerde de yararlıdır. Anderly’nin ailesinde değişmeyeceğini düşündüğü sabit inançları vardı. Bu inançlar 2. Dünya Savaşında tanıklık edilen zulümlere dayalıydı fakat bu durum o an için geçerli değildir. Bunun yanı sıra bu korku başkalarının sosyalleşmesini engelleyecek yönde büyüktür. Bunu yaşamak Anderly için ailesine karşı öfke ve kızgınlık duymasına sebep olmuştur. Anderly için yüzeyde bir sürü problem vardır ve bunu değiştirmek için öfke yönetimi gereklidir. Ancak ailelerle sistematik yaklaşım kullanılarak iletişim düzeltilebilir.
Aile Sistemleri Üzerinde İç ve Dış Etkenler Aile hayatı üzerinde sosyal ve kültürel etkiler, doğanın etkisi ve çeşitli faktörler ile çalışmak aile ilişkilerini anlamak için yarar sağlayacaktır. Aile içi etkiler, aile ve bağlanma ilişkiler, alt gruplar, bireylere atfedilen roller, yaş cinsiyet ve doğum sonrası yaşantılar ailenin iç etkenleri arasındadır. Dış etkiler arasında ise sosyal politikalar, sosyo-ekonomi, kültürel inançlar, beklentiler, genişletilmiş aile üyeleri, akranlar, boş zaman etkinlikleri gibi şeyler vardır. Danışmanlık ile aile hayatının karmaşık dinamiklerini şekillendirmeye çalışılır. Aile dinamiklerinin geniş etkileri göz önüne alındığında, bireylerin anlaşmazlıklarını çözmek için aile grubuna özgü olan kombinasyonları anlamak gerekir. Sosyal açıdan değerlendirme yapabilmek için anlamak gerekir. Ancak nasıl düşündüklerini anlamak önemlidir. Aile terapisinde sorunları etkileyen faktörlerin analizini yapmak gerekir. Bu analitik süreç oldukça zordur ve üyelerin anlayışını güçlendirmek değişim yönünde hareket etmektir.
Teknik danışmanlık ile ailelerin değerlendirilmesi ve kullanması için dış faktörlerin etkilerini izleyerek onlara yardımcı olabiliriz. Ailelerden izin alınması bu yaklaşımda önemlidir. Ailelerin anlayışı ve bunlara uyumlu olması için konuşma hızı ve çeşitli etkiler önemlidir. Sosyal hizmet uygulamasında değerlendirmeler üzerinde durarak, yasal amaçlarla bireyin davranışları hakkında fikir sağlamak, Scolland Çocuk Duruşmaları için gerekli raporların hazırlanması, katılımı çeşitlendirmek için hipotezlerin geliştirilmesi ve değiştirilmesi başarma olasılığını arttırır. Her zaman yeterli sonuçlar olmasa da yeterince iyi ve yavaş değişiklikler meydana gelir. Çocuk koruma çalışmalarında ailerle birlikte çalışarak ciddi ruh sağlığı sorunları ya da fiziksel sağlık sorunu olan kişilerin oluşturduğu riskleri bir tedavi yaklaşımıyla genellikle doğrudan iptal etmeyi sağlayan müdahale formları oluşturulur. Bu durum bir çok durumda uzun vadeli ayarlamalar yapmayı sağlayabilir. Ailelere yardım ederek ve bireyin kendi davranışları üzerinde yavaş değişimler sağlanabilir. Sosyal hizmet uzmanları ailelere uyacak şekilde terapötik müdahale planlarını sorunlarla ilişkili olacak şekilde uyarlar. Ailelerin yaşamındaki değişikleri onlara empoze etmeye çalışırsak bu değişikliklerin yapılmasını istemiyoruz gibi görünebilir. Bu fikirleri daha az dayatma ile yaparsak değişim döngüsünü daha hızlı bir şekilde kolaylaştırırız. Burada amaç karşılıklı çalışma içerisinde ilişkiyi yürütebilmektir. Aile etkinlikleri ve veri toplama çalışmaları, ailelerin hayatlarına yardımcı olacaktır. Bu durumda danışmanlık yaparken doğru kelimeleri kullanmak kalp pili gibi önemlidir. Anderl’nin babasının ölümünden sonra sosyal çalışmacılar, Anderly’nin evden ayrılmasının nedenleri üzerinde çalışmıştır. Anderl ve annesi geçmiş yıllarla ilgili bilinçli ve ya bilinçsiz yaşanan olayları düşünmektedirler. Sosyal hizmet uzmanı toplantı sırasında onların deneyimlerini açıkça bir şekilde anlamaya çalışmaya hazırlanmıştır. Onların zamanında incelenmesi dünya olayları nedeniyle mümkün olmamıştır. Ailelere destek ve saygılı hizmet vererek düşünmeyi ve değişim sağlamayı sunabiliriz. Bununla birlikte koşullardaki bireysel risklerde görülür. Bu nedenle öncesinde terapötik aile müdahalesi ile başlamak gerekir.
Yaşam Döngüsüne İlişkin Faktörler Bir ailenin tüm üyelerinin rol ve beklentileri gereği yaşam döngüsü aşamaları farklıdır. Yaşam döngüsü çeşitli yük ve fırsatlara ek olarak, sosyal ve duygusal gelişimde değişiklikte getirebilir. Duygusal gelişmeler kabullenme gerektirir. Batı kültürü hayat döngüsünü geliştiren ve değiştiren kesin normlar içerir. Örneğin batılı kültürlerde erginlik çağından sonra ailenin yanından ayrılma beklenirken diğer kültürlerde her zaman bu sosyal döngüyü takip etmeyebilir. Hayat döngüsünü dikkate alırken ailenin yaşadığı kültürü de göz önünde bulundurmamız gerekir. Aile grubundaki çocuklar göz önünde bulundurulurken çocukların yaş ve tecrübelerine göre dilsel ve zihinsel gelişimlerini de göz önünde bulundurmamız gerekir. Dilin komplike kullanımını ve bunun üst iletişimini anlamak, genç çocuklar için kafa karıştırıcı olabilir. Örneğin yetişkinler çocukları zorlayan anlam karmaşasına yol açabilecek şeyler yapabilirler. "bunu yaptığın için çok üzgünüm" cümlesini kurarken gülmeleri gibi. Sözel mesajlar sözel olmayan mesajlara göre daha farklıdır. Sözel olmayan mesajları anlamak çocuklar için zor olabilir. Bir harekete devam etmek için onaylanan veya onaylanmayan bir davranış mıydı bu ? Genç çocuklar somut ve kelimesi kelimesine gerekli olan bir dünyayı daha anlamlı bulurlar net olmayan cümleler kullanmak çocuklarda duygusal ve davranışsal problemlere yol açar. İletişim yöntemlerini anlamak üst iletişim gibi, duygusal ve davranışsal problemlerin nasıl ortaya çıktığını anlamamızda yardımcı olur. Erginlik çağının başlarında Anderl diğer yerel insanları tehdit eden aile inanışları ile ilgili sorular sormaya başlamıştır. Erginlik çağındaki gelişmeler onu düşünce ve hareketten bağımsız olmaya yaklaştırmıştır. Anderl dünyasını anlamsız bulmaya ve daha öfkeli olmaya başlamıştır. Bu konu ile ilgili ailesiyle konuşamadığı için daha sinirli olmaya başlamıştır. Yıllardır okul arkadaşı olan grup üyelerine de güvenmemeye başlamıştır. Gelişiminin bu evresindeki davranışsal problemleri tesadüf değildir.Bu zamana kadar hep ailesinin görüşlerinden çıkmamış ve ergenlikle beraber kendi görüşlerini oluşturmaya başlamıştır. Onun gelişimindeki bu kritik evre karışıklıklardan kaynaklanmaktadır. Sosyal Çalışma Uygulaması Yetişkinlerle veya çocuklarla sosyal görev uygulaması yaparken hayat döngüsü faktörleri göz önünde bulundurulmalıdır. Anderl için ergenlik onun ailesinin görüşleri ve kendi vizyonunun arasındaki duygusal karışıklığını ortaya çıkarmıştır. Ek olarak cinsellik ve ebeveynlik sosyal görevde birçok dezavantaja neden olabilir. Ebeveynlik deneyimi cinsel tramvaya yol açabilir. İleri yetişkinlerde emekliliğe doğru sosyal değişimler çoğunlukla büyük adaptasyon gerektirmektedir. Bütün bu geçişlerde duygusal adaptasyonlar ve çatışmalar çevrede ve daha çok aile içinde ortaya çıkabilmektedir. Ailelerde terapatik rol üstlenilirken yaşam döngüsü geçişlerinin kayıplarını ve getirilerini sonuçlandırırken önce dikkatli sonra meraklı olmak gerekir. Yeteneklerin Bileşenleri *Ailelerde hayat döngüsü geçişlerinde dikkatli olmak gerekir özellikle ortaya çıkan problemlerde *Ailelerle geçişlere ilişkin tartışmaları hafifletmek *Çocuk sahibi olmanın bu dönemde bu tartışmalara yol açabileceğini göstermek *Geçmiş şimdi ve gelecek ve bunların hayat döngüsündeki kayıp ve faydaları göz önünde bulundurularak terapatik konuşmalar geliştirmek,
Bu bölümde yazılan teknikler, ilk olarak Carr(2000) Dallos ve Draper(2000), Pote ve takım arkadaşlarından alınmıştır. Carr aile içindeki doğal iletişimi ve davranışları bir çerçeve içine alır. Sosyal Görev uygulamasında empati, teorik konseptleri ve bunları aile içinde uygulamak ve takip etmektedir. Aileler sosyal hizmet servisine ailenin kendi içindeki tespit edilen problemleri veya bir başkasının aile içindeki tespit ettiği problemleri gösterir. Problemleri takip etmek, sosyal hizmet görevlisini ve kullanıcılarının problemli davranışı tespit etmek için nerde neyi ne zaman nasıl yaptıklarını izlemeleriyle olur. Aile ilişkilerindeki davranışlara göre hipotezdeki problemleri formülize etmek (teoriyi pratiğe dökmek) önemli bir tekniktir. Ancak bu sadece aile üyelerinin bir arada iş birliği yapmasıyla faydalıdır, ayrı ayrı formülize etmeleriyle değil. Eğer müdahale etmenin amacı terapatik işlemdeki değişiklikleri izlemek ise hipotezle r işbirlikçi olmadığında çoğu aileler daha az korumacı olabilmektedirler. Şimdiki zaman aile terapisinin anahtar bileşeni aile üyelerinin diğerlerine nasıl bağlı olabileceğini öğrenmeye teşvik etmektir. Daha çok yol gösterici aile terapi yöntemleri 1950lerde daha baskındı şimdiki trend şeffaf ve izin veren yöntemleri uygulamak sosyal hizmet değerlerine daha uygundur. Bu bölüm çeşitli aile trapisi okullarında kullanılan bütün yöntemleri içermemektedir. Bunun yerine ailelerle uygulanan danışmanlık teknikleri farklı aile terapisi okullarında önerilen sosyal hizmet içeriğinden bahsetmektedir. Tarafsız Olma Birden fazla üye içeren aile toplantılarında her bireyin problem üzerinde farklı bir bakış açısı vardır. Bu bakış açısını ortaya çıkarmak için sosyal çalışmacının bu görüşlere katılıp katılmadığını söylemeyerek her bireyin bakış açısını söylemesine izin vermesi gerekir. Bu teknik tarafsızlık olarak adlandırılır (Jones 1994) Aile bireylerinin bireyselliğini içeren bu yaklaşım sistematik varsayımlara dayanır. Her ne kadar ailelerle iletişim kurmak önemli bir yön olsa da nesnel yapı ve kesin tarafsız olma sağlanamaz. Balwant sosyal hizmetler görüşme odasında Mc Farland ailesiyle tanışır. Onları onun hakkında endişelerini anlatmaları için davet eder. Baba, Mr Mc Farland 8 yaşındaki oğlu Rory’i canavar olarak tanımlar. Rory ile yapmak istedikleri şeyler olduğunu ve Rory’nin bu durumunun aileyi kötü etkilediğinden bahseder. Rory’nin ablası 9 yaşındaki Heather’in okulda zorlandığından bahseder. Heather’da babasının Rory hakkındaki davranışlarını anlatır. Eğer Balwant bir şey yapmazsa Babası Rory’i fiziksel olarak inciteceğini anlatır. Balwant, Mc Farland ın Heather’i koruyup Rory’i günah keçisi olarak göstermeden durumu açıklamak ister. Tarafsız olma ilkesini kullanarak Mr Farland’ın duygularını öğrenmek ister ve Rory’nin de görüşlerinin önemli olduğunu anlatır. Heather’a da okul performansının çok önemli olduğunu ve fakat Rory ile kıyaslanmaması gerektiğini anlatır. Balwant görüşmenin 3 önemli noktasını özetler Mr McFarland bununla çok zorlanmaktadır. Rory gerçekten yardıma ihtiyaç duymaktadır ve bundan Heather’da etkilenmektedir. Mr McFarland ailenin yardıma ihtiyaç duyduğundan emindir ve kendisinin saldırgan tutumundan da rahatsızdır. Balwant her bir aile üyesiyle tek tek tarafsız olarak konuşur ve başarılı olur.
Sosyal çalışmacının görevi tartışmada tarafsız olmaktır. Çocuk koruma programlarında veya istismar programlarında eğer bir çocuğu korumak görev olarak verilmiş ise göz yummak diğer bir metod olabilir. Yetenek Bileşenleri *Çatışma alanında taraf tutmadan ailenin her bir bireyini dinlemek ve açıklık getirmek, *Bir noktadaki farkındalığı arttırmak ve farklı noktaları özetlemek, *Sosyal çalışmacı görevinin direkt veya araştırmacı yönü gerektiğinde tarafsız olmanın limitinin farkına var , Lineer Sorular Lineer sorular aile grubu içindeki bireylerden birine yöneltilen direkt sorulardır. Sosyal çalışmacıya belirli sorular almak için izin verir. Örneğin şu olursa nasıl hareket edersin ? gibi açık sorular kapalı sorulara göre danışmanlık yaklaşımına en uygun soru türleridir. Örneğin ; hangi okula gitmek istersin ? açık uçlu bir sorudur, XY okuluna gitmek ister misin sorusu ise kapalı uçlu bir sorudur. Açık uçlu sorular bireyi tanımaya yardımcı olur kapalı uçlu soruların ise genelde evet/hayır cevabı olur. Balwant Rory’i kendini önemsiz ve dışlanmış hissetmemesi için tartışmanın bir parçası olması için yüreklendirmeye çalışmıştır. Açık uçlu lineer soruları direkt Rory’ye sorar. Bu sorular çok fazla bilgi içermektedir. Örneğin okul ve arkadaşlar gibi diğer aile üyelerine açık olmayan sorular.Rory bunu duymuştur ve McFarland Rory’yi göz ardı etmiştir ve konuşmaya başlamıştır. Fakat Balwant’ın kendisini dinlemediğini görünce Rory’de toplantının bir parçası haline gelmiştir.
Sosyal hizmet çalışmacıları açık ve kapalı lineer sorular kullanmaya alışkındırlar. Terapatik iletişimde genelde açık uçlu sorular ile birlikte bireylerin o konu hakkındaki fikirleri alınır. Aile bazlı terapilerde lineer sorular kullanmak bireyin ihtiyaçlarını anlaşılmasına sebep olur. Lineer sorular parçalanmış aileleri konuşmaya dahil etmeye yarar Yetenek Bileşenleri
Dairesel Sorular Doğrusal sorulardan farklı olarak, dairesel sorularda birden fazla birey arasındaki anlam ve yanıtlara bakılır. Örnek olarak; soruların geniş temalarla kategorize edilmesi; diğer inançlarla ilgili olan davranışlar; alternatif bakış açıları hakkında sorular; ilişkiler hakkında; genel tanımlar oluşturmak; gelecekle ilgili ihtimaller ve sorumluluklar. Bu örnekler daha fazla fikir sunmaktadır. Başkalarının inanç ve davranışlarını genel sorularla anlayabiliriz.’ Penny bağırdığında Jenny’nin ne hissettiğini düşünüyorsun?’ veya Penny bağırdığında Jenny olup bitenler hakkında ne düşünüyor?. Dairesel sorular farklı bakış alternatifleri içerecektir. ‘ Peter, Paul’un kolejde nasıl hissettiğini düşünüyor? Babaları evden ayrıldığında çocuklar bu durumla ilgili nasıl düşünür? Dairesel sorularda tanımlarla ilgili de olabilir ‘ Jenny bağırdıktan sonra Penny ağlamaya başladığında Jenny ne yaptı? Dairesel sorularla gelecek hakkında bilgi almak, Jenny ile ilgili 2 yıl sonra ne olacağına inanıyorsun? Dairesel sorularla düşünceleri ve duyguları da anlayabiliriz, Penny üzgün olduğunda mı bağırır? Dairesel soru kullanımı yüzeydeki sorunlarla ilgili farklı bakış açısı sağlar, yüzeyde bir ya da 2 aile üyesini etkilediği görülmektedir. Yaramaz olan çocuğuna bağıran bir anne bağırarak ebeveyn olabileceği varsayımında bulunabilir. Çocuğa direk sorulduğunda ailesinin çocuğa karşı bir yaklaşımda olduğunu söyler fakat aile üyelerine sorulduğunda ise problemlerde zorlandıklarını söylerler. Sosyal çalışmada açıkça beklentileri kabul etmek gerekir. En belirgin olarak çocukları koruma çalışması yapılmalıdır. Dairesel soru kullanımı aileleri bir araya getirecek zaman olduğunda oldukça yararlıdır.
Dairesel soruların kullanması Balwant’ın ailesinde meydana gelen bazı bilgilerin öğrenilmesini sağladı. Bu aynı zamanda ailede olmayan bir üyeyle ilgili bilgi vermesini de sağladı. Ailenin başvurusuyla Balwant ile ilgili doğrudan olmayan ve müdahale edici sorular sordu. En önemlisi aile üyelerini ilgilendiren bir durumun üyeleri etkilediğini belirtti. Örn; kayıplar ve üzüntüleri. Dairesel sorularda, sosyal çalışmacılar aileyi ilgilendiren konularda tehdit içeren soruları art arda kullanmak, kimin tepki vereceğini ve nasıl tepki vereceğini gösterir. Bu sorularla 2 veya daha fazla üyenin olması güvenliği sağlar ve görüşmeye daha uzak gelebilir. Dairesel sorular kullanmak sosyal hizmet uygulaması için yararlı bir tekniktir. İnsanları görme ve duyma konusunda deneyim kazandırır. Dairesel soruları sık sık kullanan çalışmacı duygusal iletişim kurmayı ve geribildirimin daha sorunsuz ve güçlü olmasını sağlayabilir.
İfadeleri Netleştirmek Danışmanlık modelinde, çalışmacıların aile üyelerinin kullandığı ifadeleri netleştirmek için kullanılması gereklidir. Önemli noktaları özetlemek ve anlamlarını kontrol etmek önemlidir, özellikle çalışmacının aileleri dinleme durumu olmadığında. Örneğin Jenny ödevini yapmadığı için Penny bağırdı. Penny ağlamaya başladı. Ve Penny ağlamaya başlayınca, Jenny kendini daha rahat hissetti. Bu durumdan ne anladım? Bir başka örnekte ise; bir olayın duygusal etkisini anlamak zorunda olabiliriz, Bu sizin için çok üzücü bir durum gibi mi geliyor? Etkili olabilmesi için, bu açıklayıcı ifadelerin aile üyelerinin her biri için yeterli derecede kısa ve yasal düzeyde görüşme sırasında konuşulan olaylara değinmeden fikirlerini aktarma şeklinde olmalıdır. Ayrıca aile söylediklerini kabul etmiyorsa, bunu yeniden yorumlamaya açık olmalıdır. McFarland Balwant’ın ailesinin yasadığı yas sürecinin etkisi üzerinde durmuştur. Onların yasadığı kaybı netleştirmek için kullanılan ifadeler Rory’nin yasadığı farklı deneyimleri anlamasına yardımcı olmuştur. Ailede yas sürecinin tüm aile üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğu görülmektedir ve herkes çok özlediğini belirtmektedir. Bu durum gözyaşlarının serbestçe akmasına neden olmuştur. Balwant ile ifadeler yeniden netleştirildiğinde: hala üzgün olduğunu belirmiştir. Sosyal Hizmet Uygulaması Balwant ailenin duygusal ortamdaki ifadelerini netleştirmeye çalışmıştır. O gizli duygular için geçici bir güvenli üs sağlamaya çalışmıştır. Rory’nin aile içindeki pozisyonu, ailedeki savunmasız çocuğun konfor içinde olmasına kaymıştır. İfadelerin netleştirilmesi söylenmemiş duygularında ortaya çıkmasını sağlayabilir veya durumun anlaşılmasını sağlayabilir. Sosyal hizmet çalışmalarında, yapılan görüşmeler son derece yapılandırılmış olabilir ya da olmayabilir, bunu ifadelerin netleştirilmesiyle öğrenebiliriz. Ancak, araştırma çalışmalarında, burada kişinin ne söylediği yerine ne söylediğinin anlamına yoğunlaşılması yanlış olabilir.
Dışsallaştırılmış Sorunlar Anlatı terapisinde, bireye suçu atfetmeden sorunun ne olduğunu anlamayı sağlar. Örneğin Jenny,Peter ve Penny için ailede yaşayan sorunları anlamak için ev ödevi verilebilir. Burada davranış tartışılmaz sadece davranışın ailedeki etkilerine bakılır. Heather ona bazen annesini düşündüğü için okula konsantre olmadığını söylemiştir. Balwant bu durumu ona şöyle açıklamıştır;’ bu üzüntü seni okuldan alıkoyuyor’. Heather buna katılmıştır. Rory Balwanta onun çok üzgün olduğunda uyumaktan nefret ettiğini daha önce anlatmıştır. Balwant bu durumu tekrar açıkladığında "üzüntü senin iyi bir uyku çekmeni de engelliyor o halde " McFarland bu durumu hikayeleştirme tekniğini ekleyerek şöyle devam etmiştir; "üzüntü bazen seni yatakta görmememi sağlıyor" ve devam etti "Üzüntü hayatımızda çaresiz hissetmemizi sağlayabilir. şimdiki gibi" McFarland gibi çocukları da duygularını bu yolla paylaştılar .Rory'nin üzüntüsü ve yanlış davranışı diğerleri tarafından anlaşılmayı kolaylaştırdı.
Sosyal hizmet görevlileri olarak her yönden kusurları azaltmamız konusunda endişeliyizdir. Hikayeleştirme tanımları kullanarak konuşmalarda kusurları kaldırabilir ve aile fonksiyonları üzerinde daha serbest davranışlar ve duygular sağlayabiliriz. Bu tekniği kullanmak hikayeleştirme terapisini gerektirmez. Tartışmalarda dışlanmaları ve günah keçisi olarak ifade edilmeyi azaltmak için kullanılabilir. Örneğin kimliği belirsiz kişiler tarafından cinsel istismara uğramak. Bu durumda gerçek üzerinden örnek verme tekniği önerilmemektedir. Yetenek Bileşenleri *Seçilmiş isim ve kişilik problemleri örneğin ailedeki sinirli kız çocuğunun aileyi üzmesi gibi *Her bir aile bireyi üzerine bu durumun etkilerini değerlendirmek *Bir bireyin üzerine düşen sorumluluklarda bu gerçek hayattan örnek verme yönteminden kaçınılmalıdır. Genogramlar Genogramlar(De Maria 1999) aile ilişkilerinin yıllardır aktarılan resimsel sunumlarıdır. Tarif etmek için bir sistem kullanılır örneğin dişi erkek ikiz ve ilişkinin doğası. Genogramlarda yaşanılan zamanın anlık temsili olmalıdır. İlişkiler zaman içerisinde değişebilir, yeni bir çocuk olabilir ve bir aile üyesi ölebilir. Tüm bu faktörler genogramların görüntüsünü değiştirebilir. Genogramlarda 4 kuşak erkekler temsil edilir, büyük ailelerde ise kadın başlangıçtır, çocuklar onlardan daha aşağıdadır. Sosyal Hizmet Uygulaması Bu aracı kullanmak, aile ağlarında ve birbiriyle çatışma yaşayan bireylerde etkili olabilir. Sosyal hizmet çalışması ailelerdeki sosyal izolasyonun kaldırılması için destek ve katkı sağlayabilir, bu aracı kullanarak aileler ile ilgili daha derin kelimeler ve ilişkilerin doğasını öğrenmemizi sağlayabilir. Geneogram bireyin değerlendirmeye katılmasını aynı zamanda terapötik ilişkininde bir parçası olmasını sağlar. Beceri Bileşenleri
Çevirdiğim Sistem ve Aile terapisinde; temel bileşenleri ( Sibernetik, Geribildirim, Homeostasis, Lineer Sorular, Genogram, Dairesel Sorular, İfadeleri Netleştirmek), sosyal hizmet uygulaması ve Yetenek (Beceri) Bileşenleri üzerinden değerlendirme yapılmıştır. Aile terapisine baktığımızda aslında bireysel müdahalelere göre daha kapsamlı ve planlı bir sistem çerçevesinde çalışılması gerektiğini düşünüyorum. Bu bağlamda çevirinin bana yeni bilgiler katmasının yanı sıra bilgilerimi tazeleme fırsatı da sunmuştur. Bireylerle çalışılan ve görüşmeler yapan meslek grupları ( PDR, Sosyoloji, Sosyal Hizmet ve Psikoloji Bölümleri) özellikle bireylerle görüşme yapmak için önce kendi gelişim dönemleri ile ilgili ayrıntılı bilgi sahibi ve öz-farkındalığını kazanmış olması gerektiğini düşünüyorum. Bu durum sanıldığında daha fazla önemlidir. Çünkü meslek gruplarının temel ilkelerinden olan bireyin onuru ve değeri ve insan ilişkilerinin önemi bizim önceliğimiz olması gereken durumlardır. Yapılan çalışmalar ile ilgili yeterli bilgi sahibi olmamak karşımızdaki müracaatçı /danışan için olumsuz bir sonuca neden olabilir. Aile terapisindeki temel unsurların aslında Sosyal Hizmet alanında kullanıldığını gördüm. Temel unsurların birkaçından bahsedecek olursak ; soru sorma teknikleri konusunda bilgi sahibi olmak çoğu zaman müdahale planımızın gidişatını etkileyen önemli bir tekniktir. Bunun yanı sıra bu bölümde karşıma çıkan Genogram tekniğinin aslında aile terapisinde kullanıldığı kadar Sosyal Hizmetler de kullanıldığına rastladım ve oldukça ilgimi çekti. Davranış örüntülerine bakıldığı zaman ailenin soy ağacını bilmek bize göremediğimiz alanlarda fayda sağlayabilir ya da farkına varmadığımız durumlar üzerine yoğunlaşmamıza imkan sağlayabilir. Burada ilgimi çeken bir başka unsur ise geribildirim konusu oldu. Sosyal Hizmet alanında da etkin bir şekilde kullanılan bu teknik, müracaatçıların olumlu davranışlarını pekiştirmek veya uygun olmayan davranışın ise değiştirilmesi konusunda yardımcı olabilir. Çeviride özellikle ilgimi çeken ise; konularla ile ilgili hayattan verilen örneklerdi. Günlük hayatta çok sık karşılaştığımız fakat çoğu zaman gözden kaçan örnekler yer alması farkındalık kazanmamı sağladı. Aile terapisinin zorlu bir süreç olduğunu ve burada uzmanın bilgi, beceri ve yeteneğinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Günümüzde yaşanılan aile ilişkilerine baktığımız zaman, eski dönemlere göre farklılık içerdiğini görebiliyoruz. Toplumdaki ihtiyaçtan ortaya çıkan Aile Terapisi ve Aile Danışmanlığı eğitimlerini neredeyse her üniversitede ve eğitim veren derneklerde görmekteyiz. Bu alana duyduğum ilgi sonucunda 2013 yılında Aile Danışmanlığı eğitimi aldım. Bu eğitimi üniversiteden almış olmama rağmen bana yeterli bilgi ve beceri kazandırdığını düşünmüyorum. Aile ile yapılan görüşmelerin yapılandırılmış olmasının önemli olduğu kanısındayım. Ve bu görüşmeler tecrübe ile dahilinde yapılmalıdır. Çalıştığım kurum ve Aile Terapisini değerlendirecek olursam, görüşme yapabilmek için uygun koşulların sağlanması ve fırsat verilmesi en önemli konulardır. Aile ile görüşecek uygun ortamın olmaması ve ailelerin görüşme taleplerinin daha çok yardım alabilmek üzerine yoğunlaşması aile ve grup uygulamaları konusunda dezavantaj sağlamaktadır. Bu durumlarla baş edemeyen uzmanında tükenmişlik derecesinde grup çalışmasını yapmak istemediğini görebilmekteyiz. Bu durumu önlemek için meslek elemanlarının düzenli aralıklarla eğitimlere gönderilmesinin motivasyon ve başarıyı arttıracağını düşünüyorum. Sadece eğitimde yeterli değildir. Bu eğitimin içeriği, eğitim veren kişinin bilgi ve becerisi bir birçok faktör açısında ele alınarak hazırlanmış çalışmalar olmalıdır. Bireyler yapılan görüşmelerde ailelerinde destek alması gerektiği durumların oldukça fazla olduğunu görmekteyim. Kişi biriciktir ve sosyal bir varlıktır. Bu nedenle çevresinde olup biten durumlardan etkilenebilir ve bu durumlar ile ilgili çözüm bulamadığı zaman problemler yaşayabilir. Bu noktada aile terapisinin, aile üyelerinin iletişimi, ailede yaşanan sorunlar, bireyin sorunları gibi bir çok konuda katkı sağlayacağını düşünüyorum. Yüklə 96,87 Kb. Dostları ilə paylaş:
|