Yeni İnstitusional nəZƏRİYYƏLƏR

“YENİ İNSTİTUSİONAL NƏZƏRİYYƏLƏR” fənni üzrə

SUALLAR 2015 (75 sual)

1. 
   Sənaye inqilabının başa çatması və kapitalist bazar iqtisadiyyatının bərqərar olması, cəmiyyətin iqtisadi quruluşunun dəyişməsi və onların obyektiv səbəbləri – institusionalistlərin mənafelərinin mərkəzidir.
   
2. 
   Klassik siyasi iqtisadın, alman tarixi məktəbinin institusionalizmin yaranmasına təsiri. İlk institusionalistlər.
   
3. 
   İnstitusionalizm və marksizm. İki nəzəri istiqamətin yaxınlığı və onların qarşılıqlı müxalifliyinin birbaşa təzahürü.
   
4. 
   Müasir iqtisadi nəzəriyyədə institusionalizmin yeri.
   
5. 
   İki institusionalizm: institusionalizm və neoinstitusionalizm və ya köhnə və yeni institusionalizm.
   
6. 
   İnsanın təbiəti və cəmiyyətin dərkində fərqli yanaşmalar. Ehtiyatlar və texnologiya.
   
7. 
   İnstitusionalizm və neoinstitusionalizmdə insan davranışının dərkində müxtəlif yanaşmalar.
   
8. 
   Ənənəvi institusionalizm haqqında miflər və onun yeni institusionalizm tərəfindən “sıxışdırılması”.
   
9. 
   İqtisadi nəzəriyyənin böhranı və institusionalizm.
   
10. 
    İnstitusional nəzəriyyənin kökləri və elmin digər istiqamətləri ilə qarşılıqlı münasibəti.
    
11. 
    İnstitusionalizm və müasir iqtisadi fikrin bəzi yalançı alternativləri. “Yalançı alternativlər”.
    
12. 
    İnstitusionalizmin metodoloji və nəzəri əsasları. Ç.Pirsin, C.Dyunin, U.Ceymsin praqmatizm fəlsəfəsi.
    
13. 
    Praqmatizm fəlsəfəsinin tarixi taleyi. Müasir dünyada praqmatizm.
    
14. 
    Praqmatizmin əsas ideyaları: kartezian fəlsəfəsinin tənqidi, şüurda reallığın əksində maddi və mənəvi fəaliyyətin mərkəzi yeri, insan praktikasının ictimai xarakteri,qermenevtika-təfəkkürün daimi alətidir, semiotikanın yaranması – insan praktikasında işarə sistemi nəzəriyyəsidir.
    
15. 
    Yeni institusional iqtisadi nəzəriyyədə təhlil vahidi. İnstitutlar və təşkilatlar.
    
16. 
    İnteraktiv seçim: oyunlar nəzəriyyəsi. Xarici və daxili institutlar.
    
17. 
    İnstitutu formalaşdıran qaydalar. Konstitusioan və iqtisadi qaydalar.
    
18. 
    Mütləq mülkiyyət hüququ. Onorenin, Peyoviçin, Ostromun sadalamaları.
    
19. 
    Nisbi mülkiyyət hüququ: müqavilələr.
    
20. 
    Hüquqi münasibətlərin tipologiyası.
    
21. 
    Mülkiyyət hüququnun spesifikasıyası.
    
22. 
    Transaksiyalar: anlayışı və əhəmiyyəti.Transaksiyaların növləri.
    
23. 
    İnstitutların koordinasiya və bölgü aspektləri.
    
24. 
    Transaksiya xərcləri: müəyyən edilməsi variantları, onların yaranma sahələri, növləri, xassəsi.
    
25. 
    Resursların səmərəli yerləşdirilməsi və iqtisadi inkişafa transaksion xərclərin təsiri.
    
26. 
    Transaksion xərclərin mövcudluğuna və dəyişməsinə institusional reaksiya.
    
27. 
    Transaksion xərclərin azaldılması üsulları. Transaksion xərclərin kəmiyyət qiymətləndirilməsi.
    
28. 
    Xarici effektlər: müəyyən edilməsi və təsnifatı.
    
29. 
    Hüquq ziddiyyəti: xarici effektlər və bazarın imkansızlığı.
    
30. 
    Xarici effektlər probleminin həllinin ənənəvi variantı. Kouz teoremi: zəif və mükəmməl tərif.
    
31. 
    Sərvətin effekt problemi və ikitərəfli inhisarlar.
    
32. 
    Xarici effektlərin internalizasiyasının (bir firma daxilində iki və daha artıq istehsal növünün cəmlənməsi) alternativ üsullarının müqayisəli üstünlüyü.
    
33. 
    İkiqat əlavə və şaquli xarici effektlər. Bazarın qüsurlsrının kompensasiyası və aradan qaldırılması nisbəti.
    
34. 
    Məhdud resurslardan istifadənin alternativ rejimlərinin müqayisə edilməsi metodologiyası.
    
35. 
    Ümumi mülkiyyət (sərbəst giriş rejimi).
    
36. 
    Nemətlərin təsnifatı. Resurslardan ifrat istifadə və resursların tükənməsi.
    
37. 
    Kommunal mülkiyyət rejimi.
    
38. 
    Xüsusi mülkiyyət rejimi.
    
39. 
    Dövlət mülkiyyəti rejimi: sərbəst giriş effektləri, spontan özəlləşdirmə.
    
40. 
    İcraçının davranışının idarə olunması problemi.
    
41. 
    İcraçının davranışının idarə olunmasının pozitiv və normativ nəzəriyyələri.
    
42. 
    Subyektiv risk problemi və stimullaşdırıcı kontakt.
    
43. 
    İştirakda məhdudiyyətlər. Stimullarda məhdudiyyətlər.
    
44. 
    Riskin fəsadlarının bölüşdürülməsi.
    
45. 
    Pisləşən seçim problemi və stimullaşdırıcı kontakt. Kontraktlar və aşkarlandırma.
    
46. 
    Kontraktlar menyusu: ayıran və birləşdirən tarazlıq. İcraçının davranışının idarə olunması nəzəriyyəsinin tətbiqi sahələri.
    
47. 
    Rəqabətli tədqiqat proqramlarında firma nəzəriyyələri.
    
48. 
    Transaksion xərclər iqtisadi nəzəriyyəsində diskret institusional alternativlərinin müqayisəli təhlil metodu.
    
49. 
    Transaksiyaların əsas xüsusiyyətləri və onların transaksiyaların idarə edilməsi mexanizminin seçilməsinə təsiri.
    
50. 
    İnstitusional razılaşmaların hibrid formaları: iqtisadi siyasət problemlərinə əlavələr.
    
51. 
    Sənaye inqilabının iki tərəfi: 1) Bazar və kapital institutlarının inkişafı. 2) Texnoloji transformasiya.
    
52. 
    Sənaye inqilabının məntiqi. XVIII əsrin sonundan hazırki dövrə qədər texnoloji dəyişikliklərin daimi xarakteri.
    
53. 
    Elmin inkişafı və onun bilavasitə məhsuldar qüvvəyə çevrilməsi. Elmin institusionallaşması.
    
54. 
    Elmin kommersiyalaşması fenomeni və postsosialist ölkələrində elm sahəsində islahatların strateji problemi.
    
55. 
    Elmi tədqiqatların diferensiasiyası.
    
56. 
    Fundamental və tətbiqi elmlərin qarşılıqlı münasibət problemi.
    
57. 
    Müasir iqtisadi sistemdə kapital. Kapital müasir iqtisadiyyatın spesifik institutu kimi.
    
58. 
    Kapital-istehsalın sənaye formasının yaranmasının və inkişafının əsas amilidir.
    
59. 
    Yeni iqtisadi tarix: əsası, yaranma şəraiti və xüsusiyyətləri.
    
60. 
    Mülkiyyət hüququnun meydana gəlməsi.
    
61. 
    Məcburi əməyin tətbiqinə əsaslanan iqtisadi qurum.
    
62. 
    Açıq sahələrin sistemi.Açıq sahə sistemlərinin davranış xüsusiyyətləri və mövcudluğunun nəticəsi.
    
63. 
    Açıq sahə sistemlərinin təkrar istehsalının izahı.
    
64. 
    Yardarlıq: müqayisəli təhlil.
    
65. 
    Kənd təsərrüfatında müqavilə alternativləri.
    
66. 
    Mübadilənin təşkili forması. Barter və pul iqtisadiyyatı.
    
67. 
    Pul təklifi sahəsində rəqabət və inhisar.
    
68. 
    Dövlət nəzəriyyəsində yeni institusional yanaşmanın əsas elementləri. Zorakılıq, hakimiyyət və məcburetmə.
    
69. 
    Zorakılığın tətbiqi rejimləri: stasionar və yerini dəyişən quldurlar. Mak Qira-Olson modeli.
    
70. 
    Hökmdarın inhisar hakimiyyətinin məhdudlaşdırılması. Findme-Uilson modeli.
    
71. 
    Dövlətin yenidən bölgü funksiyası və renta istiqamətləndirici davranışı. Səsvermə institutları və dövlət.
    
72. 
    İnstitusional dəyişikliklər: müəyyən edilməsi, müxtəlif növü, hesablama nöqtəsinin seçilməsi.
    
73. 
    İnstitusional dəyişikliklərin əsas mənbələri. D.Nortun institusional dəyişikliklər nəzəriyyəsi.
    
74. 
    İnstitusional dəyişikliklərin sxemi.
    
75. 
    Layilhələşdirilən institusional dəyişikliklər: tənzimləyici təsirlərin qiymətləndirilməsi. Əvəz edilən transaksiyalar institusional dəyişikliklərin aləti kimi.