YönetiCİ Özeti; mevcut durum ve sorunlar

f. ÖZEL İLGİ GEREKTİREN ÇOCUKLARA YÖNELİK HİZMETLER

• 
  Biyolojik, psikolojik, sosyal ve genetik nedenlerle özel ilgi gerektiren çocukların sağlık hizmetlerinden eşit yararlanmasını sağlayıcı yasal düzenlemeler geliştirmek etkin kullanılmasını sağlamak,
  
• 
  Biyolojik, psikolojik, sosyal ve genetik nedenlerle özel ilgi gerektiren çocukların sağlık hizmetlerinden öncelikli ve psikososyal yönden örselenmelerinin önüne geçici hizmet almalarını sağlamak,
  
• 
  Çocuk İstismarı ve ihmali konusunda toplumun bilgi düzeyini arttırıcı eğitim programları düzenleyerek tutum ve davranış değişikliğini sağlamak,
  
• 
  Çocuk İstismarı ve ihmali hakkında Türkiye genelini kapsayan çalışmalar düzenleyerek mevcut durumun tespiti yapılıp politika geliştiriciler tarafından gerekli eylem planlarının alınmasını sağlamak,
  
• 
  Çocuk İstismarı ve ihmali hakkında bu alanda çalışan personelin eğitimler vererek yaklaşım olumlu tutum ve yaklaşımların oluşmasını sağlamak,
  
• 
  Çocuk İstismarı ve ihmalinin tekrarının önüne geçebilmek için aile destek sistemlerinin geliştirilmesini uygulamasını yurt genelinde uygulanmasını sağlamak,
  
• 
  Çocuk yönelik cinsel sömürü ve türlerinden olan çocuk pornosu ile ilgili medya internet kullanımını düzenleyen programlar oluşturmak, bu konuda eğitimler yaparak toplumun ve ailelerin bu konuda bilinç ve bilgi düzeyini arttırmayı sağlamak,
  
• 
  Çocuk İstismarı ve ihmali konusunda yasal yaptırımlar güçlendirilip, cezai yaptırımların işlevsel ve ivedi olmasını sağlayarak tekrarlanmasını önlemeyi sağlamak,
  
• 
  Hizmet sunumunda yeni teknolojilerin kullanımı ve yaygınlaştırılması sağlanmak.
  

g. ÇOCUK SAĞLIĞI ALANINDA YASAL DÜZENLEMELER YAPMAK

• 
  Sağlık hizmetlerinde görev tanımlaması ve denetimi konusunda yasal düzenlemeler yapılmasını sağlamak,
  
• 
  Hasta ve sağlık personeli hakları konusundaki yasal düzenlemeleri güncellenmesini sağlamak,
  
• 
  Yazılı ve görsel basın kurumlarında yapılan sağlık programlarının denetlenerek yanlış ya da zararlı bilgi veren kurumlar için cezai yaptırımlar getirmek.
  

h. ÇOCUK SAĞLIĞI İNSANGÜCÜ

• 
  Sağlık personeli eğitimi masasında işlenecektir.
  

SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME;

Ülkemizde oldukça iyi teşkilatlanmış sağlık sistemi mevcut olmakla beraber sosyal pediatri alanında bazı eksiklikler göze çarpmaktadır.

1. 
   Yazılı ve görsel medya aracılığı ile yapılan sağlık programları denetimi artırılmalıdır.
   
2. 
   Sağlık hizmetlerinin ülke genelindeki dağılımı nüfus oranlarına göre dengeli hale getirilmelidir.
   
3. 
   Hastayı takip eden 1.,2., ve 3. basamak sağlık kuruluşları ve paydaşları arasında bilgi akışı ve eşgüdüm eksikliğini ortadan kaldırmak için hekimlerin bireylerin sağlık geçmişlerine ulaşılabilecekleri ulusal sağlık veri tabanı oluşturulmalıdır.
   
4. 
   Çocuk sağlığı izlem protokolleri 6 yaş üstünü de kapsayacak şekilde genişletilmelidir.
   
5. 
   Kronik hastalıkların çocukluk çağındaki sıklığı ile ilgili veriler toplanmalıdır. Sık görülen kronik hastalıkların ulusal takip protokolleri geliştirilmelidir.
   
6. 
   Özel eğitim ve tıbbi rehabilitasyon hizmetlerinin sunumu ile ilgili sorunlar ortadan kaldırılmalıdır.
   
7. 
   Annesinin yanında hapishane koşullarında büyüyen çocuklarla ilgili düzenleme yapılmalıdır.
   
8. 
   Çocuk ihmal ve istismarı konusundaki çalışma ve iyileştirmeler artırılmalır.
   
9. 
   Kaza ve yaralanmaların önlenmesi konusunda toplumu bilgilendirici çalışmalar yapılmalıdır.
   
10. 
    Yenidoğan yoğun bakım üniteleri, çocuk yoğun bakım üniteleri, çocuk acilleri sayıları artırılmalıdır.
    
11. 
    Yeni açılacak sağlık kurumları çocuk odaklı planlanmalı, mevcut sağlık kurumlarında çocuk odaklı düzenlemeler yapılmalıdır.
    
12. 
    Yataklı sağlık kurumlarında yatış süresince zorunlu eğitimi aksamasını önleyecek ulusal uzaktan eğitim sistemi oluşturulmalıdır.
    

KAYNAKLAR

1. Crouchman M, Pechevis M, Sandler B. Social pediatrics and child public health- a European perspective. Arch Dis Child. 2001; 84: 299-301.

2. European Society of Social Paediatrics. Spencer N, Colomer C, Alperstein G, Bouvier P, Colomer J, Duperrex O, Gokcay G, Julien G, Kohler L, Lindström B, Macfarlane A, Mercer R, Panagiotopoulos T, Schulpen T. Social paediatrics. J Epidemiol Community Health. 2005; 59: 106-8.

3. Yurdakök K. Sosyal Pediatri. Katkı Pediatri Dergisi 2003; 25: 1-5.

4. Gökçay G, Neyzi O, Uğur Baysal S. Sosyal Pediyatri. Neyzi O, Ertuğrul T (ed) “Pediyatri” içinde. Nobel Tıp Kitapevleri; İstanbul, 2010, s:39-81.

5. Council on Community Pediatrics. Community Pediatrics: Navigating the Intersection of Medicine, Public Health, and Social Determinants of Children's Health. Pediatrics 2013; 131: 623-8.

6. American Academy of Pediatrics Committee on Community Health Services. The pediatrician's role in community pediatrics. Pediatrics 2005; 115: 1092-4.

7. Tonkin RS. Careers in paediatrics: Community paediatrics revisited. Paediatr Child Health. 2012; 17: 27-8.

8. İstatistiklerle çocuk, 2012. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Sayı: 13488, 22 Nisan 2013.

9. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İstatistiklerle Türkiye, Türkiye İstatistik Yıllığı, 2011 Özeti.

10. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2008/data/TNSA-2008_ana_Rapor-tr.pdf (erişim tarihi 15/06/2013)

11. Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı 2012 faaliyet raporu. htt http://www.unicef.org.tr/tr/content/article/822/turkiye-de-cocuklarin-durumu-raporu.html. (erişim tarihi 15/06/2013)

12. Türkiye’de çocukların durumu raporu 2011. http://www.sgb.saglik.gov.tr/content/files/FaaliyetRaporu2012/faaliyet/index.html. (erişim tarihi 15/06/2013)

13. WHO Beş yaş altı başlıca ölüm nedenleri http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs178/en/ (erişim tarihi 15/06/2013)

14. Black RE, Cousens S, Johnson HL, Lawn JE, Rudan I, Bassani DG, Jha P, Campbell H, Walker CF, Cibulskis R, Eisele T, Liu L, Mathers C; Child Health Epidemiology Reference Group of WHO and UNICEF. Global, regional, and national causes of child mortality in 2008: a systematic analysis. Lancet. 2010 Jun 5;375(9730):1969-87.
15. Baysal SU. Çocukluk Çağında Zehirlenmelerin Önlenmesi ve Kontrolü. In: Pediatrik zehirlenmeler. Çıtak A, Yılmaz HL (ed). İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi, 2011.s. 19-35.
16. T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010 http://www.beslenme.gov.tr/index.php?lang=tr&page=40 (erişim tarihi 15/06/2013)

17. http://www.unicef.org.tr/tr/content/detail/60/children-with-disabilities-2.html (erişim tarihi 15/06/2013)

18. Eğitim Reform Girişimi (ERG): Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimin Durumu; Milli Eğitim Bakanlığı: Örgün Eğitim İstatistikleri. (erişim tarihi 15/06/2013)

19. http:www.shcek.gov.tr/userfiles/pdf/SHCEK%20Ozurlu%20Bireylere%20Yonelik%20Hizmetler%2031.01.2010.pdf (erişim tarihi 15/06/2013)

20.http://www.shcek.gov.tr/userfiles/pdf/SH%C3%87EK%20%C3%96z%C3%BCrl%C3%BC%20Bireylere%20Y%C3%B6nelik%20Hizmetleri%2031.01.2010.pdf (erişim tarihi 15/06/2013)

21. Tufan İ, Arun Ö. Türkiye Engelliler Araştırması 2002 İkincil Analizi, TÜBİTAK için hazırlanmıştır (TUBİTAK), 2006.

22. Laurie Ahern, Eric Rosenthal. Mental Disability Rights International. Kapalı Kapılar Ardında: Türkiye’nin Psikiyatri Kurumları, Rehabilitasyon Merkezleri ve Yetimhanelerinde Yaşanan İnsan Hakları İhlalleri. 28 EYLÜL 2005.

23. U.S. Department of Health and Human Services, Administration on Children, Youth and Families. Child Maltreatment 2006 (Washington, DC: U.S. Government Printing Office, 2008)

24. Barlow J, Stewart-Brown S: Child abuse and neglect. Lancet 2005; 365: 1750-1752.

25. Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği (31-05-2006 tarih ve 26184 sayılı Resmi Gazete).

26. Evde ve hastanede eğitim yönergesi Şubat 2010 2629 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi.

27.http://www.aile.gov.tr/tr(erişim tarihi 15/06/2013)

28.http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/alanprogramlari/cocukgelisimi/cocuk_gelisimi.html(erişim tarihi 15/06/2013)

29. Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği 2013 (24.03.2013 tarih ve 28597 sayılı Resmi Gazete).

30.http://www.asm.gov.tr/UploadGenelDosyalar/Dosyalar/143/E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M/25_01_2011_15_41_14.pdf(erişim tarihi 15/06/2013)

31. T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Türkiye Beş Yaş Altı Çocuk ve Bebek Ölümlerinin Tespit Edilmesi Araştırması 2006-2010 (BEÇMOR-2010) İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi 2011.

32. Akyüz E. Çocuk Hukuku. Çocukların mutlu ve özgürce yaşayabileceği bir çevre onların rüyalarında kalmasın. Çocukların Hakları ve Korunması. 2. Baskı: Mart 2012ISBN 978-605-364-094-3.

33. Türkiye Hukuk Sitesi. Çocuk ve Gençlik Kapalı Ceza İnfaz Kurumları ve Eğitim evleri İnceleme Raporu. 06.03.2010.

34. http://www.cocuksagligi.hacettepe.edu.tr/sosyalpediatri_progyonergesi.pdf(erişim tarihi 15/06/2013)

35. Şahin F. İstismara uğrayan çocuklar. Türkiye Klinikleri Pediatrik Bilimler Risk Altındaki Çocuklar Özel Sayısı ISSN 1305-435X 2008; 4: 1-5.

36. Yücel H, Ögel K. Çocuklara yönelik cinsel sömürü ve biçimleri. Türkiye Klinikleri Pediatrik Bilimler Risk Altındaki Çocuklar Özel Sayısı ISSN 1305-435X 2008; 4: 6-11.

37. Çamurdan AY. İhmale uğrayan çocuklar. Türkiye Klinikleri Pediatrik Bilimler Risk Altındaki Çocuklar Özel Sayısı ISSN 1305-435X 2008; 4: 25-30.

38. Başkan S. Çalışan Çocuklar. Türkiye Klinikleri Pediatrik Bilimler Risk Altındaki Çocuklar Özel Sayısı ISSN 1305-435X 2008; 4: 42-45.

39. Bülbül SH. Medyada Reklam ve Çocuk. Türkiye Klinikleri Pediatrik Bilimler Risk Altındaki Çocuklar Özel Sayısı ISSN 1305-435X 2008; 4: 76-81.

40. Yalçın S, Kondolot M. İnternet ve Çocuk. Türkiye Klinikleri Pediatrik Bilimler Risk Altındaki Çocuklar Özel Sayısı ISSN 1305-435X 2008; 4: 82-86.

41. Çelik İnanç D, Uğur Baysal S, Coşgun L.Taviloğlu K, Ünüvar E. Çocukluk çağı yaralanmalarında hazırlayıcı nedenleri. Türk Pediatri Arşivi, 2008;43:84-8.

42. Çelik İnanç D, Uğur Baysal S, Çetin Z, Coşgun L,Taviloğlu K, Ünüvar E. Çocukluk çağında yaralanma kontrolü: Ailenin rolü ve güvenlik danışmanlığı. Türk Pediatri Arşivi 2008; 43: 127- 134.

43. Uğur Baysal S. Çocuk Güvenliği. Türkiye Milli Pediatri Derneği. "Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ders Kitabı"nda, Güneş Kitabevleri: Ankara, 2010.

44. http://www.who.int/violence_injury_prevention/child/injury/world_report/en/ (erişim tarihi 15/06/2013)

45.http://www.who.int/violence_injury_prevention/road_safety_status/2013/en/index.html (erişim tarihi 15/06/2013)

46. www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=70‎ (erişim tarihi 15.06.2013)

47. Uğur Baysal S, Yıldırım F, Bulut A. Çocuk Güvenliği: Yaralanmaların ve Zehirlenmelerin Önlenmesi. Güvenlik Kontrol Listesi. İstanbul: İstanbul Tıp Fakültesi Basımevi, 2009.

48. www.parkzon.com.tr (erişim tarihi 15/06/2013)

49. Uğur Baysal S. İhmal- İstismar ve Çocuk. Tüzün DÜ, Hergüner S(Editörler). ‘Çocuk Hastalıklarında Biyopsikososyal Yaklaşım’ Kitabında. İstanbul: Epsilon Yayıncılık, 2007: 479-498.