Yönetim Süreçlerinden Karar Alma Süreci

Karar verme sorunlarına çözüm önersi 

     Sorunların  temeline  baktığımızda,  örgütün  alt  kademesindeki  üyelerin  kararlara 

katılmaması,  hızlı,  doğru  ve  zamanında  kararlar  alınmamasının  en  büyük  etkeni  “Merkezi 

Yönetim” modelinin ülkemizde uygulanmasıdır.  

      Doğru,  hızlı  ve  zamanında  karar  vermek  için  yönetim  alanında  gerekli  bilgi,  beceri  ve 

deneyime  sahip  bireylerin  seçimi  oldukça  önemlidir.  Doğru  kararlar  alabilmek  için 

yaşadığımız  dünyanın  yalnızca  şu  anda  nasıl  olduğunu  değil,  gelecekte  de  nasıl  olacağını 

hesaba  katmalıyız.  Bu  nedenle  belirsizliği  çok  iyi  anlamak  doğru  kararları  verebilmenin 

---

4 

 

temelini  oluşturur.  (Argüden,  2002  akt.  A,  Bakioğlu&  s,  Demiral  2013)

 

Belirsizlikle  ilgili 

ortaya  atılan  teoriler  plansız  karar  vermenin  yaygınlaştığını  vurgulamaktadır.  Sorunlar, 

çözümler  ve  karar  sürecine  katılanlar  birbirini  etkiler  ve  tercihler  her  nasılsa  karmaşadan 

ortaya çıkar (Bush, 2006, s. 16 

Bakioğlu, A., & Demiral, S. (2013)

).  

  Hızlı,  doğru  ve  zamanında  karar  almak  için  son  yıllarda  Çöp  Kutusu  Karar  Verme  Modeli 

kullanılmaktadır  araştırmacılar,  örgütlerde  gözlenen  karmaşık  hiyerarşik  yapı  ve  örgütlerin 

sosyal  dinamizmine  bağlı  olarak  meydana  gelen  çapraz  ilişkilerin  de  varlığını  göz  önünde 

bulundurarak çöp kutusu (garbage can) karar verme modelini tasarlamışlardır (Yayla, 2006, s. 

55 

Bakioğlu, A., & Demiral, S. (2013)

). Çöp kutusu modelinin en temel özelliği, karar verme 

sürecine bir sorunla başlanmaması ve bir çözümle bitirilmemesidir. (Hoy & Miskel, 2010, s. 

319 akt.

 Bakioğlu, A., & Demiral, S. (2013)

) Çöp kutusu karar verme modelinin ismi, bir çöp 

kutusunun içine bakıldığı zaman görülecek rengârenk ve karmaşık manzaradan  gelmektedir. 

Tıpkı  çöp  kutusunun  içinde  olduğu  gibi,  sosyal  bir  organizma  olan  örgütlerde  de  sorunlar, 

çatışmalar,  farklılıklar,  kısıtlamalar,  ve  gruplar  olabilmektedir.  Bu  noktada  yöneticiler  karar 

verme  işlemine  herhangi  bir  sürece  bağlı  olmadan  istedikleri  bir  aşamadan  başlayabilirler. 

Karar verici diğer modellerde olduğu gibi, lineer olmaksızın, sorun ile ilgili bilgi toplamadan 

doğrudan  sorunun  çözümü  ile  karar  verme  sürecine  başlayabilirler.  Diğer  bir  ifade  ile 

organizasyonel  anarşi  olarak  adlandırılan  bu  durum  özellikle  de  bir  organizma  olarak  kabul 

edilebilecek  örgütlerin  değişken  çevreye  uyumunda  ve  hızlı  kararlar  almasında  etkili  olarak 

değerlendirilebilmektedir (Yayla, 2006, s. 56 akt.

 

Bakioğlu, A., & Demiral, S. (2013)

) 

 

     Astların karara katılmasını sağlamak için yerinden yönetim modeline geçilmesi doğru bir 

karar  olacaktır.  Ülkemizde  eğitim  verilen  okulların  mevcut  şartları  genel  olarak  birbirinden 

farklılık  göstermektedir.  Bu  sebeple  merkezi  yönetim  tarafından  alınan  kararlar  her  okulda 

etkili  şekilde  uygulanamamaktadır.  Alınan  kararlar  okulun  durumuna  uygun  olmadığı  için 

çoğu okulda kağıt üzerinde uygulanmış gibi gösterilmektedir. Ya da okulun çevre şartlarına 

uygun  alınması  gereken  kararlar,  merkezi  yönetimin  kararları  dışında  karar  vermeye  izin 

vermeyen sitem nedeniyle alınamamaktadır. Yaşadığımız COVID 19 salgını nedeniyle Milli 

Eğitim  Bakanlığı  tarafından  okulların  4.01.2020  tarihine  kadar  uzaktan  eğitim  yoluyla, 

eğitime  devam  etmelerine  karar  verilmiştir.  Oysa  bir  çok  köy  okulunda  eğitim  öğretime 

devam edilebileceği okuldaki öğretmenler tarafından gündeme getirilmektedir. Köyde eğitim 

gören  bir  çok  öğrenci  internet  hizmeti  alamamakta  ve  canlı  dersler  yapılsa  dahi  derslere 

katılamamaktadırlar.  Aynı  şekilde  yüz  yüze  eğitme  geçildiğinde  şartları  uygun  olmayan 

okullar,  karar  uymak  zorunda  oldukları  için  yüz  yüze  eğitime  başlamışlardır.  Yerinde 

Yönetim  sistemi  ülkemizde  uygulanmış  olsa,  bu  tür  durumlarda,  okullar  kendileri  için  en 

doğru olanı seçeceklerdir.  

       Sistemin  değişmesi  için  öncelikle  nitelikli  insan  gücüne  ihtiyaç  vardır.  Seçilen 

yöneticilerin,  mesleki  yeterliliğe  sahip  ve  mesleki  gelişimlere  açık,  meslek  etiğini 

benimsemiş, dürüst, güvenilir çıkar çatışmalarından uzak, tarafsız, bağımsız, meslek sırlarını 

gizleyen  (INTOSAI,  2005)  iyi  bir  liderin  taşıması  gereken  özelliklere  sahip,  bireyler  olması 

ile ancak yerinde yönetim sağlıklı bir biçimde uygulanır.  

       Yeterli  zamana  yayılarak  ve  uygun  kaynak  ayrılarak  ülkemizde  de  Yerinde  Yönetim 

uygulamasına geçilerek  demokratik olarak bir adım daha ileri gidebiliriz.  Sistem  değişikliği 

sayesinde  her  okul,  kendisi  için  en  doğru  kararı  daha  hızlı  ve  zamanında  alarak  eğitim 

sisteminin daha sağlıklı şekilde yürütülmesini  sağlayacaktır.