3.Pedagogik qobiliyat va uning asosiy turlari. Pedagogik faoliyatdagi muhim jihatlardan biri bu pedagogik qobiliyatdir. Pedagogik qobiliyat bu qobiliyat turlaridan biri b lib, kishining pedagogik faoliyatga yaroqliligini va shu faoliyat bilan muvaffaqiyatli shu ullana olishini aniqlab beradi. Pedagogik psixologiyada qituvchilik faoliyatida pedagogik qobiliyatlarning tutgan rnini ilmiy izohlab berishga oid samarali tadqiqotlar olib borilgan. Pedagogik qobiliyat ham z navbatida bir qancha turlarga blinadi. Dunyo olimlari pedagogik qobiliyatni zlarining nazariyalariga asoslanib, turlicha guruhlarga ajratib chiqishgan. Masalan: F.N.Gonobolin pedagogik qobiliyatni quyidagi turlarga ajratishni taklif qilgan.
Didaktiv qobiliyatlar
Empatiya va persteptiv qobiliyatlar.
Falsafa tarixida qobiliyat uzoq davrgacha “o’zgarmas irsiyat”, nasldannaslga o„tuvchi alohida kuch sifatida talqin etilgan..Bunday qarashlar dastlab ingliz faylasufi J.Lokk va fransto’z materialistlari tomonidan tanqid qilingan.
Qobiliyatni rivojlantiruvchi anatomik-fiziologik xususiyatlari tug’ma bo„ladi.
Empatiya - boshqa odamlarning psixik holatlarini tushunish va ularga hamdardlik qilish qobiliyatidir.(Birgalikda dardlashmoq.)
Persteptiv - idrok jarayonining asosiy tuzilishi 1-chi bo’lib, bu idrok ob’ektlarini bilib olish va uni xotira obrazlari bilan solishtirishdan iboratdir.
Didaktik qobiliyat – o’quvchilar bilan muloqot qilishda, pedagogikaning ta’lim qonuniyatlarini ham metodlarini o’rgangan holda,kishining ta‟lim bera olish qobiliyatidir shu bilan birga ibratli dars berishi. Konstruktiv – o’qituvchining o„z ishini rejalashtira olishidir.
Nazorat uchun savollar: 1. Pedagoglar talabalar bilan muloqot jarayonida qanday uslublarni qo‘llaydi?
2. Pedagogik nazokat (takt) nima?
3. Pedagogik nizo nima va unga xos belgilar qaysilar?
4. Pedagogik nizo qanday yo‘llar bilan hal etiladi?
5. “Imidj” va “pedagogik imidj” deganda nimani tushanasiz?
6. Zamonaviy pedagogning imidji qanday bo‘lishi zarur?