131
muayyan sharoitlar va vaziyatlarda shaxsda vujudga keladigan kuchli asosga ega
bo’lmagan qo’rqinch va tashvishlanishdan iborat, inson tomonidan yengish
imkoniyat yo’q muttasil psixopatologik sholati. Mazkur patologik sholatning ba'zi
birlariga tushuncha berishga sharakat qilamiz: 1)agarafobiya-shaxsning gavjum
maydonlardan, shosh ko’chalardan o’tishiga qo’rqishi; 2) kaustrofobiya-insonning
eshigini quluflab yolqiz o’tirishidan qo’rqishi; 3) monofobiya- shaxsning yakka-yu
yolqiz, shech kimsiz qolishdan qo’rqishi; 4) atropofobiya- insonning ko’pchilik
davrasidan, shaloyiqdan qo’rqishi; 5) nazofobiya-odamning kasal bo’lib qolishdan
qo’rqishi; 6) eyrotrofobiya- shaxsning ko’pchilik davrasida izza bo’lishdan, o’zini
yo’qotib qo’yishdan qo’rqishi; 7) didaktogen-o’quvchi yoki talabaning
o’qituvchidan qo’rqishi; 8) yatrogen-bemorning shifokordan qo’rqishi va shokazo.
Xayolning organik jarayonlari bilan uzviy boqliqligi shaqidagi ma'lumotlar
yana
ideomotor
(yunoncha
idea-tushuncha,
tasavvur,
lotincha
motor
sharakatlantiruvchi
degan
ma'noni
bildiradi)
aktlar
(sharakatlar)da
mujassamlashgan bo’ladi. Inson u yoki bu sharakatni tasavvur qilish bilanoq xuddi
shu narsaning tabiiy ravishda bajarilishi boshlanadi. Masalan, shaxs qaysidir
ashulani dildan o’tkazsa, uning xirgoyisi amalga oshiriladi yoki rubob to’qrisida
tasavvur qilinsa, undagi barmoq sharakati tasadifiy ijroga kirishadi va boshqalar.
Dostları ilə paylaş: