¤збекистон респуликаси олий ва ¤рта махсус таълим вазирлиги

5. Yorug’likka qHyiladigan talablar.

1. Ish joylarining yoritilganligi bajarilayotgan ishga mos bo’lishi kerak.

2. Ko’rish maydonida yorqinlikning bir tekis taqsimlanishi.

3. Ish yuzalarida keskin soyalarning bHlmasligi.

4. Yoritilganlikning vaqt davomida bir xil bo’lishi.

5. Yorug’lik oqimining yo’nalishi eng qulay bo’lishi.

6. Yong’in va elektr xavfidan holi bo’lishi, issiqlik va shovqin chiqarmasligi kerak.

7. Tuzilishi oddiy va ishlatishda qulay bo’lishi kerak.

6. Yorug’lik manbalari.

1. ChHQlanma lampalar.

2. Gaz razryadli (lyumenissent) lampalar.

ChHQlanma lampalar markalari: NV - nakalivaniya vakuumno’ye, NBK - nakalivaniya besspiralno’ye krepotno-ksenovo’ye.

Lyumenissent lampalar markalari.

Past bosimli: LTK - LT - LDS - lampa dnevnogo sveta.

Yuqori bosimli: DRA - DRI -

ChHQlanma lampalarning afzalliklari:

1. Tuzilish oddiy va quvvatning xohlagan dipazonida ishlash imkoni borligi.

2. Bosim va namlikning juda keng diapazonida ishlash imkoni borligi.

NHqsonlari6

1. FIK sining kamligi - 3-7%.

2. Ishlash muddatining kamligi 1000-2500 soat.

Kneson lampalarining ishlash vaqti: SSSR - 2500 soat, Fransiya - 8000 soat, AQSh - 12000 soat.

Lyumenissent lampalarining afzalliklari:

1. FIK ning kattaligi 30% gacha.

2. Ishlash muddatining ko’pligi.

3. Yorug’likning sifati yaxshiligi. U O’z tarkibi bo’yicha quyosh yoruQligi tarkibiga yaqinlashadi. Shuning uchun ko’pincha bu lampalarni “dnevno’ye lampo’” deyishadi.

NHqsonlari.

1. Yorug’lik oqimining lipillashi (pulsasiya).

a) Kishi fiziologiyasiga salbiy ta’sir ko’rsatadi.

b) Stroboskopik effekt paydo qiladi.

Lampalarning bu nHqsonlarini yo’qotish uchun qarshiliklarni ketma-ket ulanadi.

2. Lampalarning yonish paytidagi kuchlanish zanjirdagi kuchlanishdan yuqori (shuning uchun starterlar ishlatiladi).

3. Yonish muddati katta. Qayta yoqqanda ayrim lampalar yonmay qoladi.

4. Radioshovqinlar hosil qiladi.

5. Ko’pincha O’zidan shovqin chiqaradi.

6. Zararli. Lampalarning ichki devoriga simob tuzim purkalgan. Lampalar pala-partish tashlab yuborilsa, ular sinsa, quyosh nurlari ostida simob tuzlari erib Bug’lanib havoga ko’tariladi va kishilar bundan nafas oladi. Bu esa uda zararli.

Qandillarning vazifasi:

1. Lampalarning yorug’lik oqimini taqsimlash. Bular yorug’likni to’g’ri, tarqoq va aks ettiruvchi turlarga bo’linadi.

Har qaysi qandil O’zining yorug’lik oqimining tarqalish chiziQi bilan xarakterlanadi.

1 - baland shipli xonalar uchun, 2-past shipli xonalar uchun.

2. KO’zni O’ta yorqinlikdan saqlash.

Shuning uchun “himoya burchagi” tushunchasi mavjud.

ChHQlanma lampalar uchun   30⁰, lyumenistent lampalar uchun   15⁰.

3. Lampalarni ifloslanishdan va mexanik ta’sirlardan saqlash. Shuning uchun qandillar quyidagi turlarga bo’linadi: a) ochiq, b) yopiq, v) zichlab berkitilgan (germetik), g) portlab ketish xavfidan saqlangan (Rq10 atm bosimga chiday oladigan).

4. Lampalarni Hrnatish va elektr simlarga ulash.

5. Estetik ahamiyati.

Svetovodlar haqida tushuncha.

Oxirgi paytlarda xonada (kamerada) yorug’lik manbalari kiritmasdan yoritish eng perspektiv masalaligi ravshan bo’lib qoldi. Birinchi bo’lib bu narsa bizda barokameralarda qo’llanadi.
1-polimer plenkadan yasalgan quvur (yeng) dq1-1,5m, lq100 m gacha. U puflab shishiriladi. Ichida esa zar qoQoz Hrnatiladi nurni yaxshi qaytarish uchun.

2. Alyumin zar.

3. Yorug’lik tirqishi.

4. Lampalar O’rnatilgan xona.

5. Optik sistema.

6. Yorug’lik manbalari.

Yorug’lik quyidagicha normalanadi:

1. Sun’iy yoritilganlik SNiP-II A-9-93 bo’yicha.

2. Tabiiy yoritlganlik - k.ye.o bo’yicha.

Ye_u - xona ichidagi yoritilganlik, lk;

Ye­_t - tashqaridagi yoritilganlik, lk.

Yoritilganlik lyuksmetrlar bilan Hlchanadi. Markalari Yu-16, Yu-116, Yu-88, LM-3.

9- Ma’ruza.