Microsoft Windows XP, Microsoft Windows 2000 ve Windows Me'nin sonraki sürümüdür. Diğer bir deyişle Windows işletim sistemlerini bir araya getirmiş ve tek bir ürün olarak bir adla toplamıştır. Bu anlamda Windows 2000, Windows Me kadar kolay ve pratik olmakla birlikte Windows 2000 kadar da güçlü ve hızlı olacaktır. Home Edition versiyonu ile ev kullanıcılarına ve Server versiyonlarıyla da kurumlara hitap edecektir. Bu durumda 9x ürünlerini kullanmaya artık gerek kalmayacaktır. Windows XP'nin bazı yeniliklerine bir bakalım:
Akıllı Kullanıcı Arayüzü
Windows 2000'in temel özelliklerini sürdürürken, Windows XP yeni bir görsel tasarıma sahiptir. Ortak özellikler bir araya getirilmiş ve basitleştirilmiştir:
Birden Çok Kullanıcı Arasında Geçiş Yapmak
Bu özelliğin adı Fast User Switching'dir. Özellik herkesin bilgisayarı kendi bilgisayarıymış gibi kullanmasını sağlar. Sistemde oturum açmış diğer kullanıcıların oturumlarını kapatmalarına ya da diğer kullanıcının dosyalarını kaydetmelerine gerek duyulmadan, Windows XP Terminal Services teknolojisinin üstünlüklerini kullanır. Böylece kullanıcıların verileri birbirinden tamamen ayrı olarak korunmuş olur.
Windows XP Home Edition sürümünde bu özellik varsayım olarak kullanılır. Fast User Switching ayrıca Windows XP Professional'da da kullanılır. Fast User Switching özelliği bir bilgisayarın paylaşılmasını sağlar. Örneğin ahmet oyun oynamaktadır. Oturumunu kapatmadan Ayşe de bilgisayara kendi oturumunu açabilir ve başka bir uygulamayı çalıştırır. Bu sırada Ahmet'in oturumu diğer bir oturum olarak devam etmektedir. Kullanıcılar arasında geçiş yapmak (switching) her kullanıcı için ayrı simgelerin kullanıldığı yeni ekranlarla desteklenmektedir.
Yeni Görsel Biçim
Windows XP daha fazla renklendirilmiş yeni görsel biçime ve temalara sahiptir.
Yeniden Tasarlanmış Start Mönüsü
Start menüsü kullanıcının çalışma biçimine göre yeniden tasarlanmıştır. İlk beş program önce görüntülenir.
Arama Arkadaşı
Windows XP arama görevlerini gruplandırarak arama işlemini kolaylaştırmıştır.
My Documents
Kullanıcılar belglerini gruplayıp değişik özelliklerine göre depolayabilecekler. Örneğin tarihe göre ya da türüne göre gibi.
Webview
Windows XP, dosyaları ve dosya adlarını yönetmek için Webview teknolojisini kullanır. Örneğin bir dosya ya da klasör seçilirse yapılacak işlemlerin seçildiği gibi, dosyanın Web sunucu üzerinde yayınlanması da yapılabilir.
Dosya Gruplama
Windows XP masa üstü yönetimi kolaylaştırmak için aynı uygulamanın değişik örneklerini (oluşumlarını ) gruplamayı sağlar. Örneğin on tane Word dosyası için on tane göre çubuğu düğmesi yerine bir tane Word için onlan görev çubuğu menüsünde bütün Word dosyaları kullanılır.
Daha Gelişmiş Dijital Media Desteği
Windows XP sayısal görüntü işlemede yeni özelliklere sahiptir
Windows Media Player 8
Windows XP Windows Media Player 8'ı kullanır. Windows Media Player 8, CD ve DVD playback, jukebox yönetimi ve kayıt, audio CD, Internet radio playback, ve media transfer gibi yaygın dijital medya işlemlerini yapabilmektedir. Windows Media Player 8 yeni özelliği DVD video playback özelliğine sahiptir. MP3 dosyalarını CD-PC arasında kopyalanmasını ve dönüşümünü sağlar. Windows Media Player 8 şu özellikleri içerir:
Dijital yayınlara destek: Analog ve dijital TV (HDTV dahil)'leri destekler.
Hızlı Video Dönüşümü: Standart MPEG-2 video hızlandırma işlemi DirectX® API'ler sayesinde daha hızlı ve düzgün çalışmaktadır.
Daha fazla ses kartı desteği: Örneğin Dolby Digital
Windows Movie Maker version 1.1, Windows Media capture ve dosya yaratmak için temel işlevleri yerine getirir. Bilgisayarınız video capture donanımına sahip değilse bile uygulamanın diğer bütün non-video capture ile ilgili özellikleri sisteminizde yer alan diğer dosyaları kullanabilir.
Windows Movie Maker değişik pratik kullanımları vardır. Örneğin kendi video arşivinizi bir PC'nin üzerine kaydedebilirsiz. Film ve klipler hazırlamak gibi.
Dijital Fotoğraf Desteği
Windows XP ile dijital fotoğraflarınızı Web üzerinde yayınlamak ve e-mail olarak göndermek için yeni olanaklara sahip olacaksınız. Bunların başında sıkıştırma, zoom gibi işlemler gelir.
Daha İyi Uygulama ve Aygıt Uyumluluğu
Windows 2000 gibi, Windows XP'de kuruluş ve yapılandırma işlemlerini kolaylaştırmaktadır. Wiindows XP, Windows 2000 tarafından tanınmayan yüzlerce yeni aygıtı Plug and Play listesine eklemiştir. Ayrıca Universal Serial Bus (USB), IEEE 1394, Peripheral Component Interface (PCI), ve diğer ver yolları için gelişmiş desteğe sahiptir.
Geliştirilmiş Aygıt Kurulumu
Aygıtların kurulumunda ve yapılandırılmasında birçok yeni özellik getirilmiştir:
AutoPlay: Bu özellik yeni aygıta kolayca bağlanmamızı sağlar. Windows XP, içeriği kontrol ederek ilgili aygıta bağlanır. Örneğin içeriğin resim olması durumunda ona uygun olan aygıtı ve uygulamayı başlatmak gibi.
Windows XP Uninstall: Windows 98'den terfi durumunda, uygulamaların iyi çalışmaması durumunda Windows XP uninstall edilebiliyor. Ancak bu özellik Windows NT® Workstation 4.0 ya da Windows 2000 Professional işletim sistemlerinden yapılan terfi işlemlerinde geçerli değildir. Yalnızda Windows 98 ve Me'den terfi için geçerlidir.
Yeni Donanım Teknolojilerine Destek
Windows XP ayrıca birçok yeni donanım teknolojilerine destek sağlar:
Web tarayıcı, güç yönetimi ve multimedya fonksiyonlarına sahip Expanded PS/2 ve USB arabirimine sahip klavyeler.
Sayısal VHS kaydediciler gibi, IEEE 1394 arabirimine sahip yeni audio/visual (A/V) aygıtları.
Yeni USB mikrofonları.
Kablosuz (Wireless) network aygıtları.
Yüksek çözünürlüklü ekran desteği.
DVD ve CD Desteği
Günümüzde CD ve DVD'lerin yaygın kullanımı nedeniyle Windows XP'de bu özellikler geliştirilmiştir. Windows XP, DVD-RAM sürücülerine yazmayı ve okumayı doğrudan destekler. Universal Disk Format (UDF) 2.01, DVD video ve DVD-ROM diskleri destekler.
Uygulama Uyumluluğu
Windows XP Microsoft işletim sistemlerini bir araya getirirken; kişisel ve (Windows 95, Windows 98, and Windows Millennium) kurumsal (Windows NT, Windows 2000) işletim sistemleri üzerinde çalışan bütün uygulamaları da desteklemeyi taahhüt etmektedir. Windows XP Windows 9x üzerinde çalışan 1,000 uygulamayı ve Windows 2000 üzerinde çalışan hemen her uygulamayı XP üzerinde çalıştırabilmektedir.
COM ve DLL İzolasyonu
Windows XP, Windows altında "WinSxS" (Windows Side-by-Side) adlı yeni bir klasöre sahiptir. Bu alanda Windows XP bileşenlerinin versiyonları saklanır. Bu bilgileri Dynamic Link Libraries (DLL) (DLL cehennmi). sorunlarını çözmek için kullanılır. Bileşenlerin değişik versiyonları bu klasörde saklanır. Windows XP, Win32® API bileşenlerinin ve uygulamaların bileşenin doğru versyionunu kullanmasını sağlar.
Dosya ve Yazdırma Servisleri
Bu alandaki bazı yenilikler şunlardır:
WebDAV-Verilerle Internet Üzerinde Çalışmak
Windows XP belgelerin Internet sunucuları üzerinde yayınlanması ve daha sonra güncelleştirilmesini sağlar. Bu işlem WebDAV (Web Digital Authoring & Versioning) teknolojisi kullanılarak yapılır. Dosya erişimi http protokolüyle yapılır. Windows XP bir WebDAV yönlendiricisine sahiptir. Bu sunuculara tıpkı yerel ağ üzerinden erişir gibi Internet üzerinden erişmeyi sağlar.
Disk Defragmenter Gelişmeleri
Bildiğimiz Disk Defragmenter, Windows XP'de geliştirilmiştir. Deneyimli kullanıcılar System Tools içindeki Scheduled Tasks özelliklerini kullanarak disk birleştirme işlemini zamana bağlayabilirler.
Offline Dosya Veritabanını Şifrelemek
Windows XP'de Offline Files veritabanının şifrelenmesi için seçeneğe sahibiz. Bu işlem ayrıca Client-side Cache (CSC) olarak da bilinir. Bildiğimiz gibi Windows 2000 saklanan offline dosyalar şifrelenemiyor. Windows XP yerel saklanan dosyaların güvenliği sağlamak için şifreleme sağlar. Bu özellik bütün offline veritabanının şifrelenmesini ve şifresinin açılmasını destekler. Ancak bu işlemleri yapmak için yönetici hakları gerekir.
Offline dosyaları şifrelemek için:
My Computer simgesinde Tools mönüsü altında Folder Options seçilir. Offlline Files sekmesinde "Encrypt offline files to secure data" seçeği işaretlenir
FAT32 on DVD-RAM
Bu özellik, DVD-ROM üzerinde 32-bit FAT32 volümlerin tanınmasını ve formatlanmasını sağlar. Bu format türüne süper-floppy denir.
NetCrawler İle Printer Erişimi
NetCrawler ile yapılan yazıcı erişimlerinde ağ üzerindeki ve bütün yazıcılar otomatik olarak bulunur ve kurulurlar. Böyle yeni başlayan kullanıcıların ağ yazıcılarını yapılandırmaları sorunu ortadan kalkmıştır. NetCrawler Windows XP Home Edition ve Windows XP Professional kurulumunda ve bir workgroup modunda çalışılıyorsa varsayım olarak kurulur. Domain ortamında bu servis kurulmaz.
Fax Paylaşımı
Fax Sharing servisi fax kartını kullanarak faks göndermeyi ve almayı sağlar. Microsoft Outlook ile birlikte faks gönderilebilir.
Geliştirilmiş Ağ ve İletişim Özellikleri
Bu alandaki bazı yenilikler şunlardır:
Universal "Plug and Play"
Yeni Plug and Play özellikleriyle Windows XP üzerinde aygıtların, kurulumu ve yapılandırılması daha kolay bir hale gelmiştir. Universal Plug and Play özelliği ağ aygıtlarının da kolayca tanımlanmasını sağlar. Universal Plug and Play ile bir aygıt otomatik olarak tanınır ve ağa katılır. Universal Plug and Play'in kapsamı daha çok evlerdeki aygıtların tanınması gibi konuları kapsar. Universal Plug and Play standart TCP/IP ve Internet protokollerini kullanır.
Internet Connection Sharing
Windows 98 ile gelen bu özellik Internet Connection Sharing (ICS) iki bilgisayarın tek bir dial-up bağlantı kullanarak Internet'e bağlanmasını sağlar.
Home Networking Wizard
Home Networking Wizard ağ yapılandırmasını ve Internet Connection Sharing'i otomatikleştirir. Protokollerin yapılandırıması hakkında bilgi olmadan birden çok bilgisayarın bir yerel ağ oluşturması sağlanır.
Home Networkin Wizard ile yapılacak işlemler:
Ağ üzerindeki bilgisayarların kolay adları olabilir: "Benim Bilgisayar."
Internet Connection Sharing, Internet Explorer ve Personal Firewall yazılımlarını otomatik olarak kurar ve yapılandırır.
Ağ bağlantısı otomatik olarak tanır.
DHCP allocator ile ağ yapısını tanır ve gerekli ayarları güncelleştirir.
Network Bridging
Kişisel kullanıcılar (ev kullanıcıları) farklı ağ ortamlarına bağlanmak isterler. örneğin kendi bilgisayarından bir kablosuz ağa girmek isteyebilir. Bunun gibi diğer bir sunbet (network) bağlanmak isteyenlerin işini kolaylaşrtırmak için Microsoft Windows XP bir media-access control (MAC) bridge bileşenine sahiptir. Bu bileşen ağ segmentlerini Spanning Tree Algorithm (STA) ile birbirine bağlar. Bir bridge, iki ya da daha fazla fiziksel ağı birbirine bağlayan bir ağ aygıttır. Ağ üzerindeki aygıtları listeler ve gönderilen verilerin adreslerini kontrol eder. Köprülerin ana kurulum metodu Home Networking Wizard'dır. Ayrıca istenirse manuel olarak da yapılandırılabilir:
Help ve Destek Servisleri
Windows XP'de yardım ve destek görevleri Help and Support Services Center olarak bir araya getirilmiştir. Yeni yardım ve destek arabiriminde Remote Assistance, otomatik güncelleştirme işlemleri, online Help ve diğer araçlar yer almaktadır.
Remote Assistance ile Yardım Almak
Remote Assistance kullanıcılara uzaktan yardım etmeyis sağlar. Remote Assistance'ı kullanmanın en kolay yolu MSN® Messenger'ı kullanmaktır. Remote Assistance ayrıca e-mail aracılığıyla da başlatılabilir.
Sorun Giderme Araçları
System Configuration Utility, Windows'un yapılandırılmasındaki sorunların belirlenmesinde kullanılır. System Configuration Utility ayrıca sistem sorunlarını çözmeye başlamadan önce sistem dosyalarının bir kopyasının alınmasını da sağlar. Sistem dosyalarının yedeği sorun giderme sırasında yapılan değişikliklerden geri dönülmesini sağlar.
Windows 2000'de olduğu gibi Windows XP'de de güç yönetimi (power management) Advanced Configuration and Power Interface (ACPI) özellikleri üzerine kuruludur. Yeni güç yönetimi özelliklerinden bazıları şunlardır:
İşlemci gücünün kontrolü: Düşük CPU hızında çalışmak işlemcinin daha az elektrik harcamasını sağlar.
CardBus Wake-on-LAN. Windows XP, CardBus Wake-on-LAN teknolojisini destekler. Bu teknoloji ile Stand By modundaki notebook bilgisayarlar, güncelleştirme işlemleri için uyandırılabilirler.
Diğer Mobil Özellikleri
Birçok Network İçin Yapılandırma: Notebook bilgisayarını evde ve şirkette kullananlar için değişik networklere bağlanmak için zorluk çekmemeleri için Windows XP yeni yapılandırma özelliğine sahiptir.
Connection Manager İçin Sık Kullanılanlar: Favorites özelliği Connection Manager için düzenlenir ve birçok arama seçeneklerinden birisinin seçilmesini sağlar. Değişik yerlerden dial-up bağlantı yapıyorsanız Connection Manager değişik bağlantı ayarlarını yapar.
Remote Desktop
Remote Desktop teknolojisi Terminal Services üzerine kuruludur. Remote Desktop kullanarak uzaktaki bir bilgisayar üzerindeki uygulamaları çalıştırabilirsiniz. Remote Desktop işlemi Windows 2000'den de bildiğimiz Remote Desktop Protocol (RDP) protokolü ile sağlanır. RDP, ISDN, DSL ve VPN gibi birçok TCP/IP bağlantısı üzerinde çalışır.
Güvenilirlik (Reliability) Konusunda Gelişmeler
Windows XP güvenlilirlik olarak da bazı yeniliklere sahiptir:
Driver Rollback
Bu özellik aynı Last Known Good Configuration gibi sistemi önceki haline döndürmeyi amaçlar. Bir sürücü güncelleştirildiğinde eski sürücünün bir kopyası özel bir dizine kopyalanır. Yeni sürücü çalışmazsa o zaman eski sürücü geri yüklenir.
System Restore
System Restore sistemi oluşan bir sorundan önceki durumuna götürür. System Restore sistemi izler ve uygulamalar üzerindeki değişiklikleri de kaydeder. Windows XP, System Restore sayesinde belli noktaralara geri döner. Örneğin bir uygulamanın kurulmasından önceki ana geri dönmek. Bu özelliğe Windows Me de sahiptir.
Dynamic Update
Dynamic update, uygulamaların ve sürücülerin güncel kalmasını sağlar. Windows XP çıkış tarihinden bir süre kurulduğunda (değişiklikler geçirdikten sonra) kurulum sırasında Dynamic Update option seçeneği seçilerek kurulum programının güncel Windows XP dosyalarını download etmesi sağlanır.
AutoUpdate
AutoUpdate seçeneği güncellemelerin otomatik olarak yapılmasını sağlar.
Windows Update
Windows Update, Windows XP'nin service packs, device drivers ve diğer güncellemelerin yapıldığı ana yerdir. Örneğin yeni bir aygıtı yükleyecekseniz, Plug and Play yeni sürücüyü yerel bilgisayar üzerinde arayacaktır. Bu durumda bilgisayarını Internet'e bağlıysa sürücü Internet üzerinde bulunup yüklenecektir.
Güçlü Güvenlik Özellikleri
Bu alandaki bazı özellikler şunlardır:
Internet Connection Firewall
Windows XP Internet güvenliğini yerleşik bir yazılım olan Internet Connection Firewall ile sağlar. Internet Connection Firewall, bilgisayarı Internet üzerinden gelecek ataklara karşı korumayı amaçlayan dinamik bir paket filtresidir. Internet Connection Firewall etkinleştirildiğinde izinsiz bütün bağlantılar engellenir. Internet Connection Firewall, Local Area Network (LAN), Point-to-Point Over the Ethernet (PTPOE), Virtual Private Network (VPN) ve Dial-up bağlantılar için kullanılabilir. Internet Connection Firewall ayrıca portların ve kaynakların incelenmesini engeller.
Kısıtlama İlkeleri
Windows XP'de düzenlenen yazılım kısıtlama ilkeleri virüsler gibi kötü etki yapacak yazılımların sisteme zarar vermesi engellenir.
64-Bit Desteği
64-bitlik Windows XP versiyonu Intel Itanium 64-bit (IA-64) işlemcisini desteklemek için geliştirilmiştir. Bazı teknik özellikler dışında 64 bitlik Windows XP, 32-bitlik versiyonun bütün özelliklerine sahiptir. 64-bit versiyon ayrıca 32-bit uygulamaların da çoğunu WOW64 32-bit alt sistemiyle destekler. Windows XP 64-Bit Edition yeni Win64™ API üzerine kurulmuştur. 32-bit sistemlerle karşılaştırıldığında bu sistemleri daha çok veriyi daha hızlı işleyebilecek özelliklere sahiptir. 8 TB sanal belleği destekler. Windows XP 64-Bit Edition özellikle mühendislik uygumalarında, grafik animasyon uygulamalarında kullanılır.
WinXP'de Disk Sıkıştırma
Teknoloji ilerliyor, disk fiyatları düşüyor, disklerin kapasiteleri ise katlanarak artıyor. Bundan 7 yıl kadar önce, 420MB’lık ilk sabit diskimi aldığımda, 420MB inanılmaz bir kapasite sayılıyordu ve kullanıcılara göre böyle bir diskin doldurulması tam anlamı ile olanaksız durumdaydı. Daha sonra olanları ise hepiniz tahmin edersiniz, o doldurulması olanaksız disk 3-4 ay içinde doldu taştı, geri kalan boş alan yetersiz gelmeye bile başladı. Bendeniz de cebine parasını ve eski diskini koyup, 420MB’lık diskini 540MB’lık bir modele terfi edebilmek için bilgisayar dükkanlarının kapılarını aşındırmaya başladı
Diskler gelişse de, senaryo değişmiyor. Bugün sistemlerimizde 20 ya da 30GB’lık disklere sıkça rastlanıyor. 80 ve hatta 100GB diskler kullanan, hatta bu disklerden RAID dizileri oluşturarak 400-500GB kapasiteleri zorlayan arkadaşlara bile rastlıyoruz. Kullanıcının elindeki disk kapasitesi ne olursa olsun, sonuç aynı: Bir süre sonra diskleriniz dolup taşıyor. Hatta öyle gözüküyor ki, kullanıcılar büyük kapasiteli disklere sahip oldukça, daha çok şeyi disklerinde tutma eğilimi gösterdiklerinden, büyük diskleri daha çabuk dolduruyoruz.
Diskimiz her dolduğunda yerine daha büyük kapasiteli bir disk koymak, ya da sisteme yeni diskler ekleyerek kapasite arttırmak tabii ki hepimizin sahip olduğu bir lüks değil. Dolayısı ile farklı bir şeyler bulmak, diskin sahip olduğu alanı maksimum kullanmak, dosyaları tıkış tıkış doldurmak lazım diske. İşte bu noktada Disk Sıkıştırma kavramı
Aslına bakarsanız, disk sıkıştırma yeni bir konu değil. Vakti zamanında Romalılar bile depolama alanı sıkıntısı çekmiş, kayıtlarını tuttukları toprak tabletler üzerine IIIII yerine V yazmanın daha az yer tutacağını keşfetmişler ve “sıkıştırma” kavramının temellerini atmışlar. Şaka değil, beş tane I yerine bir tane V yazmak, veri sıkıştırmanın mantığını tam olarak yansıtan bir uygulama.
Bizler gerçek zamanlı disk sıkıştırma kavramı ile ilk olarak MS-DOS 6.0’daki DoubleSpace programı ile tanışmıştık. Ama bu programdan çok daha önceleri, 40MB disklerin devasa büyüklükte sayıldığı günlerde bile disk sıkıştırma kullanılan bir yöntemdi. Üstelik, o günlerde şimdi anlatacağımız gibi yazılım ile değil, donanım ile disk sıkıştırma uygulanıyordu. Kimi üreticilerin geliştirdiği sabit disk kontrol kartları, sistemden aldığı veriyi diske yollarken sıkıştırıp yolluyor, diskten sisteme veri okurken de diskten okuduğu sıkıştırılmış veriyi açarak sisteme sunuyordu
Bu tür kartlar pahalı olmaları nedeni ile hiç bir zaman geniş kullanıma erişemeseler de, bugünkü anlamı ile disk sıkıştırma kavramının temellerini attılar. Günümüzde teyp yedekleme üniteleri hala donanım tabanlı veri sıkıştırmayı uygulamaktadırlar. Yazılım olarak ilk gerçek zamanlı disk sıkıştırmaya ise 1991’de Digital Research firmasının DR-DOS işletim sistemi ile gelen SuperStor yazılımı ile
Her neyse, bir yine MS-DOS 6.0 ile gelen DoubleSpace’e dönelim. DoubleSpace, kullanıcıya iki türlü sıkıştırma olanağı sürüyordu. Sistem, istenirse bütün bir diski komple sıkıştırabiliyordu. Bu durumda diske yapılan bütün okuma-yazma işlemleri öncelikle DoubleSpace sistem sürücüsünün üstünden geçiyor ve gerekli olan sıkıştırma-açma uygulanıyordu. Diğer seçenekte ise kullanıcı, diskindeki sadece belli bir alanı sıkıştırılmış sürücü olarak gösterebiliyordu
Bu durumda, kullanıcının diskinde ayırdığı örneğin 100MB’lık bir alan, sisteme sanki ek bir sürücü imiş gibi, yeni bir sürücü harfi ile bağlanıyordu. Bu sayede aynı diskte hem sıkıştırılmış, hem de sıkıştırılmamış alanlar bulunabiliyordu. Kullanıcı, diskinin içinde oluşmuş bu sanal diskte formatlama dahil her türlü disk işlemini yapabiliyordu. Bu iki yöntem disk sıkıştırma konusunda şu anda hala kullanılan yöntemler.
DoubleSpace ve ardından gelen DriveSpace ile çok kullanıcının canı yandı. DOS temelli bu sistemler, kolayca veri kaybına neden olabiliyordu. Sıkıştırmadan canı yanan kullanıcılar da disk sıkıştırma konusunu süresiz rafa kaldırdılar
zaman içinde disk sıkıştırma çok gelişti ve artık eskisi gibi veri kaybına açık bir kavram değil. Gelişen işlemciler ve hızlı diskler sayesinde disk sıkıştırmanın yol açtığı performans kaybı da önemsiz düzeye indirilmiş durumda. Biz de sizlere bu çalışmamızda, çoğu kullanıcının unuttuğu bir seçenek olan disk sıkıştırmayı hatırlatacağız ve Windows 98/ME ve yeni çıkan Windows XP’deki disk sıkıştırma seçeneklerini inceleyeceğiz.
WinXP'de ZIP ile Sıkıştırılmış Klasörler
Windows ME, disk sıkıştırma bakımından en zayıf işletim sistemlerinden birisi. Windows 98 ile gelen DriveSpace 3, FAT32 ile çalışmadığı için, Microsoft, Windows ME’deki DriveSpace’i fena halde kırpmış. Windows ME ile gelen DriveSpace’in sadece sisteme sökülüp takılabilen, ZIP ya da Floppy disk gibi ortamlarda işe yaramakta. Win98 ile kullanılabilen, sabit diskleri komple sıkıştırma gibi olasılıkların hiç biri yok.
WindowsXP'de NTFS ile Disk Sıkıştırma
Windows XP’de, Win ME de bulunan ziplenmiş klasörler dışında bir sıkıştırma seçeneği daha var. Bildiğiniz gibi, Windows NT/2000 ve XP’de sadece FAT ve FAT32 değil, NTFS dosya sistemi de bulunuyor. NTFS dosya sisteminde disk sıkıştırma kavramı dosya sisteminin içine entegre edilmiş durumda ve ek bir uygulama gerektirmiyor. Bu nasıl oluyor derseniz, basitçe anlatalım:
Boş diskinizi, her karesine tek bir harf yazabildiğiniz kareli bir kağıt gibi düşünebilirsiniz. Bu kağıdın üzerindeki karelerin büyüklüğüne “Cluster”, yani kaba bir çeviri ile “Küme” diyoruz. Diskler formatlanırken büyüklüklerine göre kümelere ayrılıyorlar. Kullanıcı bu küme büyüklüğüne belli bir ölçüde karışabiliyor ama bazı sınırlamalar var. Kümeleri çok küçültürseniz, az önce örnekte verdiğimiz kağıdın üzerinde o kadar çok ufak kare oluyor ki, bu kareleri takip etmek, nereye neyi yazdığınızı bulmak zorlaşıyor. Kareleri çok büyük tutarsanız da, içlerine bir harf yazıldıktan sonra bir sürü yer boşta kalıyor, ziyan oluyor.
NTFS dosya sisteminin sıkıştırma mantığı burada devreye giriyor işte. NTFS, eğer kocaman bir karenin içinde tek bir harf duruyorsa, bunun yanlarına bir şeyler daha sığdırıveriyor. Örneğin diskinizi 4KB’lık kümelere böldünüz diyelim. 4KB’lık bir kümenin içinde sadece 256 byte veri varsa, NTFS kalan boş alanı sıkıştırılmış alan olarak değerlendirebiliyor. Etkileyici bir olay, ama hemen hatırlatalım, NTFS’in disk sıkıştırması sadece 4KB kümeler ile çalışabiliyor
Peki Windows XP ile, NTFS olarak formatlı bir diskte, önümüzde ne gibi sıkıştırma seçenekleri oluyor. Öncelikle, dilerseniz o diskin tamamında disk sıkıştırmayı aktif kılabilirsiniz. Bunun için diskin simgesini görebildiğiniz herhangi bir ekranda diske sağ tuşla tıklayıp, karşınıza çıkan ekrandan “Compress drive to save disk space” seçeneğini seçmeniz yeterli. Bu seçeneği seçtiğinizde sistem diskinizi sıkıştırmaya başlayacaktır, bu işlem dolu disklerde bayağı bir zaman alır. Tüm diske sıkıştırma uygulamak istemiyorsanız, aynı ekranda bu seçeneği iptal edebilirsiniz.
NTFS dosya sistemi sayesinde tüm bir diski tek tıklama ile sıkıştırabilirsiniz.
NTFS’in marifetleri bu kadarla kalmıyor. Dilerseniz tüm bir diski değil, sıkıştırılmamış bir diskteki tek bir klasörü sıkıştırabilirsiniz. Bunu yapmak için klasöre sağ tuşla tıklamalı, çıkan menüde ise Advanced (Gelişmiş) düğmesine tıklamalısınız. Bunu yaptığınızda karşınıza ufak bir pencere daha çıkacak. Bu pencerede “Compress contents to save disk space” seçeneğini onaylarsanız, bütün klasörün sıkıştırılmasını sağlarsınız
Tüm bir klasörü sıkıştırmak için bu ekranı kullanıyoruz.
Uygulamada, siz sisteminizle çalışırken, bu sıkıştırılmış disklere girip çıktığınızda, dosya kopyalayıp, uygulama çalıştırdığınızda herhangi bir değişiklik farketmeyeceksiniz. Sıkıştırma işlemi NTFS dosya sisteminin çekirdeğinden geldiğinden, her şey size bir şey farkettirmeden tıkır tıkır işleyecek, ciddiye alınır bir performans kaybı da hissetmeyeceksiniz.
Klasörümüz 18.8MB veri içerdiği halde, diskte 12.6MB yer tutuyor. Yani 6.2MB karday
Son olarak, NTFS’in sıkıştırma özelliğini dosyalara tek tek bile uygulayabilirsiniz. Bunu yapmak için dosyaya sağ tıklayıp, Advanced menüsünden sıkıştırma seçeneğini onaylamanız yeterli. Yine sağ tuş menüsü sayesinde dosyanın gerçek büyüklüğünü ve sıkıştırılmış hali ile diske tuttuğu alanı görebilirsiniz. Sıkıştırılmış bir dosyayı, sisteminizdeki herhangi bir programla açabilirsiniz. Ayrıca, View menüsünden yapacağınız ayarlama ile Windows’un sıkıştırılmış dosya ve klasörleri diğer dosyalardan farklı renkle göstermesini de sağlayabilirsiniz.
NTFS ile tek bir dosyayı sıkıştırdık ve 407KB’lık Word dökümanı diskte 204KB yer tutmaya başladı.
Gördüğünüz gibi, NTFS dosya sistemi, sıkıştırma konusunda inanılmaz marifetli. Üstelik, NTFS’in güvenilirliği de FAT ve FAT32’den kat kat fazla. Dosya sıkıştırmayı fena halde kafaya taktıysanız, mutlaka NTFS dosya sistemine geçmenizi öneririz. Burada bahsettiğimiz özelliklerden, sadece XP değil, Windows 2000 kullanıcılarının da yararlanabileceklerini hatırlatmakta da fayda var.
Nelere Dikkat Etmeli?
Disk sıkıştırmanın günümüzde çok geliştiğini ve güvenli olduğunu anlattık. Ama bir yanılgıya da neden olmak istemiyoruz, disk sıkıştırmaya asla %100 güvenli gözü ile bakmamalısınız. Çok önemli, kaybolmaları sizi çok zora sokacak bilgilerinizi yedeklerini almadan sıkıştırılmış disklere asla kaydetmeyin. Aslına bakarsanız, bu derece önemli bilgileri sıkıştırılmamış disklere de emanet etmeniz sizi güvenceye almaz, yedekleme şart!
Ayrıca, sisteminizde tek bir disk varsa, bu diskin tamamına sıkıştırma uygulamanızı önermiyoruz. Bu durumda, sorun çıktığında sistemi açabilmeniz ve tamiratlara girişebilmeniz zor olur. Bunun yerine, işletim sisteminin durduğu alanı sıkıştırılmamış olarak bırakıp, bu alanın içinde sıkıştırılmış sanal diskler yaratmanız daha güvenli olacaktır. Böylece sanal disklerinizde bir sorun olduğunda bile sistemi çalıştırabilirsiniz.
Üzerinde çeşitli miktarlarda bozuk sektörler olan, eski ve güvenilmez disklere de sıkıştırma uygulamayın, veri kaybı
Bu satırları okumakta olan bir DOS, Windows 3.1 ya da Windows 95 kullanıcısı iseniz, bizce işletim sistemleriniz ile gelen DoubleSpace ya da DriveSpace uygulamalarını kullanarak disk sıkıştırma yapmaya heves etmeyin. Biz yazımızda hep bu uygulamaların güncel sürümlerini kullanacağınızı varsayarak bilgiler verdik. DriveSpace’in eski sürümlerinin güvenilirlik ve hız olarak, güncel sürümleri ile kıyaslanması zor.
Kullandığınız sistem sorun çıkarıyor, ikide bir kilitleniyor ve özellikle de bellek testi sırasında hata veriyorsa, asla disk sıkıştırması kullanmayın. Unutmayın ki normalde diske yazılacak bozuk bir byte, sadece bir dosyayı bozar. Ama sıkıştırılmış bir diske yazılacak bozuk bir byte’ın kaç tane dosyayı etkileyeceğini bilmek olanaksız.
Benzer şekilde, virüslerin de sıkıştırılmış disklere zarar vermesi çok daha kolaydır.
Sisteminiz ne kadar hızlı olursa olsun, disk sıkıştırma işlemci, disk erişiminde mutlaka bir gecikme yaratacaktır. Eğer performans sizin için aşırı önemliyse, disk sıkıştırmayı düşünmeyin.
Sıkıştırılmış disklerde, Norton Speed Disk ya da Norton Disk Doctor gibi, disk üzerinde işlem yapan uygulamaların sadece en son sürümlerini kullanın.
Sıkıştırma Ne Zaman Gerekli?
Disk sıkıştırma işleminin güvenle ve kazançlı olarak uygulanabilmesi için önerimiz, işletim sisteminin ve uygulamaların bulunduğu disk ya da klasörlerinde değil de, daha çok döküman ve kullanılan diğer dosyaların bulunduğu disk ve klasörlere uygulanmasıdır. Böylece hem tüm diski sıkıştırmanın yarattığı yavaşlamayı hemen hiç hissetmeyeceksiniz, hem de sıkıştırmadan maksimum faydalanabileceksiniz.
JPG ve GIF formatındaki resim dosyaları, MP3 müzik dosyaları, AVI filmler gibi dosyalar zaten sıkıştırılmış dosyalardır ve bir kez daha sıkıştırılmaları bir kazanç sağlamaz. Bu yüzden, sıkıştırılmış diskinize bu tür dosyaları doldurmanız sadece zaman kaybı olacaktır. Oysa Word ve Excel dökümanları, HTML dosyaları, text dosyaları, çeşitli sunucu programların kayıt (.log) dosyaları ve BMP formatındaki grafik dosyaları mükemmel şekilde sıkıştırılabilir.
Eğer diskinizde bir klasörün içinde sayısız text dökümanı, HTML dosyaları biriktiriyor ve böylece bir arşiv kuruyorsanız, bu klasörü zip ile ya da NTFS ile sıkıştırılmış klasör haline dönüştürmeniz size ciddi disk alanı sağlayacaktır.
Evet, özellikle Windows XP ve NTFS dosyalama sistemi ile birlikte gelen sıkıştırma özellikleri hakkında bir miktar da olsa fikir sahibi olduğunuzu tahmin ediyoruz. Belli ki diskler her ne kadar büyüse de biz bilgisayar kurtlarına yetmeyecekler. Bakalım ilerdeki günlerde, binlerce gigabyte’lık diskler kullanırken ne gibi sıkıştırma seçeneklerimiz olacak?
F5 Yenile F6 Dosyalar/Klasörler ile adres çubuğu arasında geçiş yapmak için F10 Programlarda menü çubuğunu etkinleştirmek için F11 Tabloları tam ekran yapmak için (Bu tuş Internet Explorer içinde geçerli.)
-CTRL- CTRL + A Tüm simgelerin seçilmesi CTRL + C Kopyala CTRL + G Belli bir dizine geçilmesi CTRL + V Yapıştır
CTRL + X Kes CTRL + Z Geri Al CTRL + ESC Başlat menüsünün açılması CTRL+WINDOWS+F Bul: Bilgisayar'i görüntülemek için.
-SHIFT- SHIFT + DELETE Dosyaların geri dönüşüm kutusuna yollanmadan silinmesi. SHIFT + F10 Seçili simgenin sağ tuş menüsü. SHIFT + KAPAT Açık olan pencerelerin klasör pencerelerini kapatır. Ayrıca Cd-Rom'u koyduktan sonra "Shift"i basılı tutarsanız Cd-Rom otomatik olarak başlamaz.
-ALT- ALT + F4 Uygulamanın kapatılması için. ALT + ESC Bir sonraki uygulamaya geçiş için. ALT + TAB Farklı uygulamalara geçiş için. ALT + Altı çizili harf İlgili komutu tıklamak için.
ALT + ENTER veya ALT + Çift Tıklama Dosyanın özelliklerini görüntülemek için.
WINDOWS "Başlat " menüsünü görüntülemek için. WINDOWS +BREAK Sistem Özellikleri iletişim kutusunu görüntülemek için. WNDOWS +E "Windows Gezgini'ni görüntülemek için. WINDOWS +F "Bul" menüsünü görüntülemek için.
WINDOWS + D Tüm uygulamalın simge durumunda küçültülmek için. WINDOWS + SHIFT + M Tüm uygulamalın simge durumunda küçültülmesi işleminin geri alınması. WINDOWS + PAUSE BREAK Sistem özelliklerine direk geçiş için. WINDOWS + R "Çalıştır" menüsünü görüntülemek için.
WINDOWS + TAB Görev çubuğundaki programlar arasında geçiş yapar. Bilgisayarı Ağ Sunucu Yapmak İçin; Bilgisayarınızın diske erişim yeteneğini arttırmak istiyorsanız bu bilgisayarınızı ağ sunucusu yapmaktan geçer. Öncelikle "Bilgisayarım"ı sağ tıklayın menüden "özellikler"i seçin, çıkan tablodan başarım sekmesine giderek orada bulunan "dosya sistemi"ne ulaşın, orada bulunan"bu makinenin belirgin rolü" kutusunun seçme düğmesini tıklayıp, "Ağ sunucusu" maddesini seçin. Bilgisayarınız yeniden başlayınca daha hızlı çalışacaktır
Animasyonlu Menüleri Sevmiyorsanız; Menülerin animasyonlu bir şekilde açılmasından hoşlanmıyorsanız masaüstünde boş bir yeri sağ tıklayın; "Özellikler" menüsünü seçin, "Etkiler" sekmesine gidin ve "Pencereleri, menüleri ve listeleri hareketlendir" satırının önündeki seçeneği kaldırın. Bundan sonra menüleriniz artık hareketsiz açılacaktır.
Diskinizi Birleştirin; Ama diskiniz çok büyükse biraz uzun sürüyor. Disk birleştirmenin ne gibi faydaları var derseniz en başta dağılmış olan dosyalarınızı bir araya getirerek diskinizin performansını arttırır. Birleştirmek istediğiniz diskin üzerine sağ tıklayın açılacak olan menüden "özellikleri" seçin. Buradan "Araçlar" sekmesine tıklayarak "Şimdi Birleştir"i tıklayın. Bir daha söylüyorum eğer diskiniz büyükse birleştirme işlemi uzun sürecektir.
Başlat Menüsünde Sistem Unsurları; Bilgisayarınızın "Denetim Masası ve Masaüstü unsurlarından çoğunu, "Başlat" menüsüne koyabilirsiniz. Bunun için, "Başlat" düğmesini sağ tıklayın, açılan menüden "Aç"ı seçin. açılacak olan pencerede boş bir yeri sağ tıklayın; açılacak olan menüden "Yeni/Klasör" maddelerini seçin. Yeni klasöre istediğiniz ismi verebilirsiniz fakat isimden sonra nokta koyup aşağıdaki kodlardan istediğiniz bir tanesini yazın. Çevirmeli Ağ : {992CFFA0-F557-101A-88EC-00DD010CCC48} Denetim Masası : {21EC2020-3AEA-1069-A2DD-08002B30309D} Geri Dönüşüm Kutusu : {645FF040-5081-101B-9F08-00AA002F954E} Yazıcılar : {2227A280-3AEA-1069-A2DE-08002B30309D}
Kısayolların Kaynağının Nerede Olduğunu Bilmiyorsanız; Bunu bulmak için iki seçeneğimiz var. 1.Kısayolun üzerini sağ tıklayın ve "özellikleri" seçin. Açılacak olan toblodan "Kısayol" sekmesine gidin ve alt tarafta bulunan "Hedef Bul..." seçeneğini tıklayın. 2.Öncelikle "Başlat/Çalıştır"ı seçin sonraki işlemde merak ettiğiniz kısayolu "Çalıştır" tablosuna sürükleyin ve sonucu görün. İsterseniz "Tamam" diyerek kısayolun kaynağına otomatik gidebilirsiniz.
Çalıştır Menüsünün Marifetleri; "Başlat/Çalıştır" menüsünden ulaşabilceğiniz çalıştır kutusuna bir nokta (.) yazıp "Tamam"ı tıklarsanız masaüstü tablo içinde açılır. İki nokta (..) yazıp "Tamam"ı tıklarsanız kısa yoldan "Windows" klasörü açılır. "C" sürücüsünü açmak içinde bölü (/) işareti yazıp "Tamam"ı tıklayın.
Windows Logoları; Windows açılırken ve kapanırken gelen Wİndows Logolarından gına geldiyse bu yazımız tam size göre. logo.sys, logow.sys, logos.sys. Her üçüde grafik dosyasıdır. logo.sys, Windows açılırken, logow.sys, Windows kapanırken gösterilen Windows logoları, logos.sys, ise "Şimdi Bilgisayarınızı Kapatabilirsiniz" mesajını veren grafiklerdir. Bu dosyaları 320x400 piksel ölçüleri ve 256 renk özelliklerine bağlı kalmak kaydıyla herhangi bir grafik programında değiştirebilirsiniz. Artık Windows 98 kendi resimlerini değil, sizin resimlerinizi kullanacaktır.
Kısayollarına Kısayol Tuşu; Masaüstündeki kısayolları bir tuşa basarak çalıştırabilirsiniz. Bunun için istediğiniz kısayola sağ tıklayarak açılacak olan menüden "özellikler"i seçin. Çıkacak olan tablodan "Kısayol" sekmesini seçin oradan "Kısayol Tuşu" kutusunun içinde "Yok" kelimesinin yanını tıklayın ve klavyeden istediğiniz tuşa basın otomatik olarak tuşun yazıldığını göreceksiniz. "Tamam"ı tıklayarak programınızı klavyeden de çalıştırabilirsiniz.
Windows'u Tek Tıklamayla Kapatmak ; Evet isterseniz Windows'u tek tıklama ile kapatabilirsiniz. Bunun için masaüstünde boş bir yere sağ tıklayın açılacak olan menüden "Yeni/Kısayol" seçeneğini tıklayın. Açılan tablonun komut satırına "c:\windows\rundll.exe user,exitwindows" yazıp "Tamam"ı tıklayın. Artık bu kısayola bastığınızda windows otomatik olarak kapanacaktır. Eğer Windows'u yeniden başlatmak istiyorsanız bunun için komut satırına "c:\windows\rundll.exe user,exitwindowsexec" yazmanız yeterli.
Hızlı Başlatma Çubğundan Masaüstünü Sildiyseniz; Bir daha açılmaz aşağıdaki komutları yazmadığınız taktirde. Herhangi bir düzyazı programında alttaki komutları yazın; [Shell] Command=2 IconFile=explorer.exe,3 [Taskbar] Command=ToggleDesktop Bu dosyayı "C:\Windows\Application Data\Internet Explorer\Quick Launch" dizinine "Masaüstünü Göster.scf" adıyla kaydedin.
Belgeler Menüsünü Temizleyin; Bilirsiniz "Başlat/Belgeler" menüsünün içinde daha önceden baktığınız son 15 dosya mevcuttur. Bunları silebilirsiniz.(Not:Belgelerden sildiğiniz dosyalar hardiskten silinmez.)Görev çubuğunu sağ tıklayın açılacak olan menüden "Özellikleri" seçin. Açılan tablodan "Başlat Menüsü Programları" sekmesine gidin.Son olarak "Belgeler Menüsü" bölümündeki "Temizle" butonuna tıklayın.
Görev Çubuğunda Adres Kutusu; Görev çubuğuna adres kutusu yerleştirebilirsiniz. Bu kutu birçok işe yarıyor mesela;"c:\" yazarsanız direk "c" sürücüsüne gidersiniz ayrıca bu adres kutusunu internette de kullanabilirsiniz. Erişmek istediğiniz adresi buraya yazarsanız o adrese gidersiniz. Görev çubuğun sağ tıklayın açılacak olan menüden "Araç Çubukları/Adres"i seçin. Ayrıca masaüstünü, bağlantıları ve size özel araç çubukları yaratabilirsiniz.
Başlat Menüsüne Yeni Alt Menüler; İstediğiniz bir dosyayı "Başlat" menüsüne alt menü olarak atayabiliyorsunuz. Bunun için istediğiniz dosya veya klasörü "Başlat" menüsünün üstüne sürükleyip bir süre tutun açılan "Başlat" menüsünün üstündeki alt menülere koyun.
Internet Explorer Kısayolları CTRL + B Sık Kullanılanları Düzenle penceresini açar. CTRL + D Sık Kullanılanlara Ekle penceresini açar. CTRL + H Sayfanın soluna History'i açar. CTRL + N Yeni IE penceresi aç.
CTRL + O Yeni web sayfası aç. CTRL + P Web sayfasını yazdırır.(Print) CTRL + S Web sayfasını diske kaydeder. CTRL + W - ALT + F4 Internet Explorer penceresini kapatır. F5 Sayfayı yenile
F6 Adres ve Bağlantı çubukları ile browser penceresi arasında geçiş. TAB İleri Shift + TAB Geri F4 Daha önce bağlandığınız web sitesi adreslerini açar. F11 Sayfayı tam ekran yap. Backspace Geri Esc Sayfanın yüklenmesini iptal eder.
ALT + Sol Ok Bir önceki web sayfasına gider. ALT + Sağ Ok Bir sonraki web sayfasına gider. Page down Web sayfasını bir ekranlık aşağı kaydırır. Page Up Web sayfasını bir ekranlık yukarı kaydırır. End Web sayfasının en sonuna gider. Home Web sayfasının en başına gider.
Windows XP Püf Noktaları
Windows XP hakkında aslında bilmediğimiz hala çok şey var. Bunların en çok işimize yarayabileceklerini bir yazıda derleyelim istedik ve beğeninize sunduk. Windows NT zamanlarından beri bir Windows'u hiç bu kadar çok sevememiştim. Windows ME kadar eğlenceli, Windows NT kadar sağlam, Windows 2000 kadar fonksiyonel, yenilikçi ve hepsinden de daha hızlı. Sadece kaputunun altının güçlü olmasıyla değil, aynı zamanda dış görünüşü ve konforuyla da harika olan bir spor otomobil gibi sanki.
Ama insana hiçbirşeyin yetmediği gibi XP de yetmiyor, illa orasını burasını kurcalayıp, onu daha güzel, daha kişisel hale getirmek bizim doğamızda var. Bir de herşeyi yapsın istersiniz. Bir program kurarsınız bir bakarsınız çalışmaz. Halbuki aynı program arkadaşınızın Windows 98'inde çalışmıyor muydu? Önceki emektar tarayıcınız baktınız ki XP tarafından gözardı edilmiş öylece oturuyor. Neden mi? Tabii ki beğenilmedi. Ya da eski bilgisayarınız o kadar ağır kaldı ki, eski Windows 98'iniz ne kadar hızlı çalışıyorsa yeni kurduğunuz XP o kadar yavaşladı.
Aklınız bu harika arabirimi ve fonksiyonelliği size daha hızlı sunabilecek donanımlarda kalmış, belli ki siz de gayet iyi biliyorsunuz ki, size daha fazla hafıza, daha hızlı bir sabit sürücü ve daha hızlı bir işlemci gerekiyor. Peki sürekli donanıma para yatırmak da neyin nesi? Bunun suçlusu Microsoft mu? İyi bir işletim sistemi dizayn edememişler mi?
Windows XP çok şey mi istiyor?
Suç hiçbirinde. XP kullanmayı kafaya koyduğunuzda ya XP'ye uygun bir bilgisayarınız olmalı, ya da bilgisayarcının yolunu tutmalısınız. Yani mesela Home Edition XP'yi mağazadan 100 dolar civarı bir rakama aldığınızda maliyetin daha fazla artacağını bilmelisiniz. Hem bilgisayarınıza daha güncel parçalar almalısınız, hem de XP ile çalışmayan parçalarınız çıkarsa yenilemelisiniz. Geri dönüş yok. Yeni birşey alacaksanız mutlaka XP ile uyumlu olduğundan emin olun. Evet, XP size belli bir maliyet getirecektir, bu kesin. Fakat bir de şöyle düşünün: İstanbul-Ankara arasını uçakla uçmaya karar verdiyseniz bilet fiyatlarına bakıp da sinirlenmenize gerek yok. Pekala otobüsle de gidebilirsiniz. Tercih sizin.
Eski donanım sürücüleri
Eski donanımlarınızın XP sürücüleri yoksa ve XP otomatik olarak onları tanımıyorsa, Windows 2000 sürücülerini indirip deneyin. Kurulum sırasında size uyarı mesajları verilse dahi devam etmek istediğinizi ısrarla belirtin. Herhalde 100'e yakın XP kurulumunda yüzlerce kez bunu yaptım ama herhangi bir sorun çıkmadı, yani XP çökmedi, ya da herhangi bir yan etki yaratmadı. Windows 2000 sürücülerinin XP üzerinde çalışma oranını yüzde 90 olarak belirlemek yanlış olmaz sanırım.
Administrator
Bazı programları kurmaya çalıştığınızda, oturumu kapayıp Administrator olarak sisteme girmenizi isterler. Bunun için oturumu kapatmanıza gerek yok. Klavyeden SHIFT tuşuna basılı tutarak kurmak istediğiniz programın se-tup dosyasına farenin sağ tuşuyla tıklayın. Çıkan menüden 'Run As..' seçeneğini seçip daha sonra çıkan pencereden en sevdiğiniz kullanıcı olan Administrator'ı seçerek şifresini girin ve OK'i tıklayın. Bu olay aynı zamanda başlat menüsündeki programlar için de geçerli oluyor.
Hibernate
Hibernate özelliğini biliyorsunuzdur. Windows'u 'hibernate' edersiniz, bilgisayarınızı tekrar açtığınızda çok daha hızlı açılır ve de kaldığınız yerden devam edersiniz. Hani çok eski Commodore 64 kullanıcıları bilir: İCE-64 diye bi crack sistemi vardır, bu da ona benziyor. Hafızayı kaydet, sonra kaldığın yerden devam et. Ama bilgisayarınızı kapatırken bu özellik nedense menüde yoktur. Shift tuşuna basılı tuttuğunuzda hemen görünüverir. İlginç doğrusu. Microsoft bu olaya espritüyel açıdan bakıyor herhalde. En sevdiğiniz pastayı buzdolabının görünmeyen bir köşesine kaldıran anneniz gibi.
Program eklemek ve kaldırmak
Windows XP'yi kurdunuz. Size kurulurken birşey sorulmadı. Birçok program isteğiniz dışında kuruldu tabii ki. Sanki zorla MS Messenger kullanmak zorundasınız. Kullanmasanız da o kendiliğinden kullanılmaya çalışıyor zaten. Bunu anlamak çok güç. Zaten Outlook Express kullanıyorsunuz, açıyorsunuz Messenger da ordan çıkıveri-yor. Kaldıramıyorsunuz. Bunun gibi bazı programları Control Panel'den (Denetini Masası) kaldıramıyorsunuz. Neyse bunları halletmenin de bir çaresi var. XP'yi kurduğunuz sürücüden Windows dizinine girin. Oradan INF dizinindeki gizli dosyalardan biri olan SYSOC.1NF dosyasını Notepad ile açın. Orada şu şekilde bir dosya yapısı görürsünüz :
Bir yığın dosyayı yeniden adlandırmak
Elimizde bir RESİMLER dizini var. Bunların isimleri karmakarışık. Bunların arasından istediklerimizi seçip bir sıraya koymamız lazım. Aynı anda 30 dosyanın ismini değiştirmeyi düşündünüz mü hiç ? Mesela benim garip isimlerle 30 tane resmim var. Dijital fotoğraf makineleriyle çekilen resimler genelde hep seri numarası gibi garip isimlerle isimlendiriliyor. Bunları alperl, alper2, alper3,vs. şeklinde sıraya sokabilirim. Diğer resimleri de aynı şekilde isimlendirebiliyorum. İstediğiniz dosyaları seçin. Sonra F2'ye basın ve ilk dosyanın değişecek ismini XP size sorsun. Gerisini bırakin o halletsin. Çok basit ama çok yararlı değil mi ?
Windows XP Püf Noktaları PCNET İnternet Explorer'da yazıtipi büyüklüğü
Çok rahat bir yaklaşım. Bazı web sitelerinde bir marifetmiş gibi yazıları o kadar küçük yaparlar ki, monitöre gözlerinizi sokmadan okuyamazsınız. Yazıtiplerinin büyüklüğünü de her defasında menülerden ayarlamak çok kullanışsızdır. Eğer tekerleği olan bir fareniz varsa, CTRL tuşuna basılı tutarak istediğiniz zaman, hiçbir menüye girmeden, tekerleği hareket ettirin. Bunu diğer programlarda da deneyebilirsiniz. Örneğin şu an kullandığım OpenOffice'de bile bu özellik çalışıyor. Hatta olayı biraz şekillendirip herhangi bir resme çift tıklayıp açın. XP resmi kendi programıyla gösteriyor. Tekerleği hareket ettirin ve zoomin ve zoomout özelliğini rahat bir şekilde kullanın. Hoşunuza gidecek.
Kendi kendine kapanmayan bilgisayar
Eğer 'Kapan!' dediğinizde XP kapanıyorsa ama bilgisayarınız kendiliğinden elektriği kesip kapanmıyorsa, sakın suçluyu bilgisayar olarak tesbit etmeyin. Birçok insan buna sinir oluyordur eminini. Tekrar rahatlamak için Control Panel'den Power Options'a (Güç Özellikleri) girin, APM'yi aktif hale getirin. Artık sizin bilgisayarınız da XP'den aldığı komut doğrultusunda kapanacaktır
Gruplaşma
Bir internet Explorer açarsınız, başlığını ekranın altında Taskbar'da (görev çubuğu) görürsünüz. Bir IE penceresi daha açarsınız, o da diğerinin yanına yerleşir. Bir IE penceresi daha açtığınızda ise grup haline gelirler. 3 pencerenin grup olması size az mı geldi ? Daha fazla başlığı aynı anda görmek mi istiyorsunuz? Bunun için Windows XP'de herhangi bir ayar yok. Regedit programıyla halletmemiz gerekiyor. Bulmamız gereken değerin yolu aynen şöyle: HKEY_CURRENT_USER\ Software\Microsoft\ Windows\CurrentVersion\ Explorer\Advanced bu yolu takip ettiğinizde değiştirmeniz gereken değer ise şöyle: TaskbarGroupSize'=dword: 00000003
Yavaş kapanış
nVIDIA firmasının GeForce ve TNT2 ekran kartlarını hepimiz kullanıyoruz, çünkü fiyat/performans oranı oldukça iyi. Bu kartların yakın tarihlerdeki donanım sürücülerinde XP'de şöyle bir sorun meydana geliyor. Sürücüler sisteme nVIDIA Driver Helper Service adında bir servis yüklüyor. Servis olarak yüklendiği için, açılırken ve kapanırken ruhumuz duymuyor. Fakat genelde çok yavaş kapatıyor kendini. Bu da XP'nin yavaş kapanmasına neden oluyor. Hem de boşuna hafızadan yiyor. Bunu iptal etmek için, Administrative Tools'dan Servislere girin ve NVSvc isimli servisi durdurup başlangıç biçimini manual hale getirin. Bir daha sorun çıkarmayacaktır.
Network bağlantıları
Ağ üzerinde başka bir bilgisayara bağlanırken, XP öncelikle Scheduled Tasks'e (Zamanlanmış Görevler) bakar. Nedense bu bazen ilk bağlanırken 30 saniyeye varan yavaşlamalara neden olur. Bunu engellemek için Regedit'i açalım ve HKEY_LOCAL_MACHINE/ Software/Microsoft/ Windows/Current Version/ Explorer/RemoteComputer/ NameSpace yolunu bulalım. Buradan şu 'anahtarı' bulup silelim : {D6277990 4C6A11CF 8D87 OOAA0060F5BF). Ve Windows XP'yi yeniden başlatın.
