O’tuvchi qoplamalarda yoyiluvchi qatlamlar qurish шнк

1-Savol
O’tuvchi qoplamalarda yoyiluvchi qatlamlar qurish (ШНК 3.06.3 talabi)
2-Savol
O’tuvchi qoplamalarda yoyiluvchi qatlamlar qurish bo’yicha( Xorij talabi)
3.O’tuvchi qoplamalarda yoyiluvchi qatlamlar qurish bo’yicha milliy Standart talabi va xorij tajribalarinni o’zaro taxlili.
Javobi:
1-Savol

O‘tuvchi qoplamalarda yeyluvchi qatlamlar qurish

11.3. O‘tuvchi qoplamalarda yeyiluvchi qatlam foydalanilayotgan
qoplamalarda quriladi. Chaqiqtoshli yoki shag‘alli qoplamalarda ikki martalik
yoki uch martalik yuzaga ishlov beriladi.
11.4. Ikki martalik yuzaga ishlov berish uchun mustahkamligi kamida 1000
kg/sm 2
chaqiqtosh va yirikligi birinchi sepish uchun 10(15) mm 20-25mm,
ikkilamchi uchun 5-10(15) yoki 10-15 mm yaroqli. Uch martalik yuzaga ishlov
berish uchun esa mustahkamligi kamida 800 kg/sm2
bo‘lishi kerak.
Birinchi sepish uchun 10(15)-20(25) mm, ikkilamchi uchun 10(15)-20(25) mm
yoki 5-15 mm, uchlamchi uchun 5-10(15) yoki 10-15mm chaqiqtosh qo‘llaniladi.
Chaqiqtosh quruq, toza eng katta o‘lchamli zarrachasi katta bo‘lgan zarralar hajmi
5% dan oshmagan bo‘lishi kerak. Loyli, suglinok va boshqa qo‘shimchalarning
miqdori 2% dan, qumli va changsimon zarralar esa 3% dan oshmasligi kerak.
11.5. O‘tuvchi qoplamalarning yuzasiga ishlov berishda BND 130/200 yoki
BND 90/130 markalik neft bitumlari qo‘llaniladi. Uchinchi sinfli chaqiqtosh
ishlatilsa BND 200/300 neft bitumidan foydalanish tavsiya etiladi. Bitumni
chaqiqtoshga yopishishni yaxshilash uchun bitumga YUFM qo‘shiladi.
Asosiy qo‘llaniladigan bog‘lovchini yuzaga yaxshi yopishishni ta’minlash
uchun qoplama yuzasini suyuq neft bitumlari, tez parchalanuvchi emulsiyalar
bilan ishlanadi.
11.6. Chaqiqtosh va asosiy bog‘lovchi sarflari qoplamaning turi va
holatiga (11.1-жадвал) bog‘liq. Tosh materiallarining hajmida 11.1-жадвалда
ko‘rsatilgan me’yorlarda o‘yiqlarni to‘lg‘azish va turli xil deformatsiyalarni
bartaraf qilish uchun hajm hisobga olinmagan.
11.7. Ikki marta yuzaga ishlov berish quyidagi texnologik jarayonlarni o‘z
ichiga oladi: yuzani tayyorlash, dastlabki bog‘lovchi materiallarni quyish bilan
ishlash, ishlov berilgan qoplamalarga birinchi bog‘lovchilar quyish 11.1-
jadval sarf me’yorlari talabiga binoan; birinchi marta chaqiqtosh sepish;
yakuniy zichlash vaqti; qoplama shakllanishi davrida qoplamani parvarish
qilish.

Uch martalik sirtqi ishlov berishda qo‘shimcha 3 ta operatsiya qo‘shiladi

(bog‘lovchi quyish, chariq tosh sepish va zichlash vaqti). Yuzaga ishlov
berilayotganda to‘xtovsiz ish olib boriladi. Mabodo operatsiya orasida (havo
o‘zgarishi va hakozo) bog‘lovchi quyilgandan so‘ng chaqiqtosh sepilishi shart,
majburiy tanaffus vaqtida ishlov berilayotgan qoplama yuzasining
ifloslanishiga yo‘l qo‘ymaydi.
11.8. Qoplama yuzasi mexanik cho‘tkalar yordamida bog‘lovchi qo‘yishdan
oldin tozalanadi: tozalash davrida chaqiqtosh qoplamalarining, shag‘al
qoplamalarining va tosh qoplamalardagi zichlashtiruvchi zarralarni
bog‘lanishlari buzishga yo‘l qo‘ymasligi lozim. Agar yuzani asosiy bog‘lovchi
қуйилиши олдиндан 2-3 соат ичида тозалаш имконияти бўлмаса, ишлов quyilishi oldindan 2-3 soat ichida tozalash imkoniyati bo‘lmasa, ishlov
berilayotgan yuza bilan asosiy bog‘lovchi yaxshi birlashishi ta’minlangandan
so‘ng bog‘lovchi qo‘yiladi. Bundan suyuq bitum yoki bitum sarfi 0,5-0,8 dm3
/m2 atrofida bo‘ladi. Mumkin bo‘lsa, yo‘lda xarakatini vaqtincha yopib yuzaga ishlov berishdan 1-2 sutka oldin bog‘lovchilarni qo‘yish maqsadga muvofiqdir.
11.9. Bog‘lovchilarni harakat sharoitlariga qarab yo‘l qoplamasining butun
kengligida yoki yarimiga qo‘yiladi. Bunda quyidagi talablarga rioya qi-lishi
lozim:
- BND 130/200 bitumni quyish davrida harorati 130-150 0S bo‘lishi lozim;
-sarflar 11.2-жадвалдагидек mos bo‘lishi kera



quyish bir tekisda, oraliq o‘tkazishlarsiz, o‘tib ketgan joylarni tezda
bog‘lovchilarni avtogudronator shlanglari yordamida bajarilishi lozim;
- ko‘ndalang ulanishlar qismlarida bog‘lovchilarni ko‘p qo‘yilishda saqlash
maqsadida, yo‘l qoplamasining tayyor qismini 2-3 m uzunlikda qog‘oz yoki tol
bilan yopish lozim, keyingi qismda bog‘lovchini qo‘yish uchun avtogudronator
tayinlangan tezlikka erishgandan so‘ng bajariladi;
- quyishni usti yopiq qismdan boshlanadi, so‘ngra qog‘oz yoki tol olib
tashalanadi.
-quyish davrida avtogudronatorning xarakat tezligi bir me’yorda bo‘lishi
lozim, ishlov berilayotgan yo‘l qismida to‘xtash man etiladi;
- bog‘lovchilarning qoplamaning yarmiga, so‘ng ikkinchi yarmiga qo‘yilganda
birlashish joylarida, uning ko‘p quyilmasligini va oraliqlar bo‘linmas-
ligini ta’minlash lozim;
Keyingi bog‘lovchi materiallar qo‘yishni (ikkinchi marta ikki martalik,
ikkinchi va uchinchi uch martalik yuzaga ishlov berishda) chaqiqtosh sepilib
zichlangan zaxoti bajariladi.
11.10. Chaqiqtoshlarni avtosamosvallarga o‘rnatilgan tarqatuvchi uskuna
bilan, bog‘lovchilarni qoplama yuziga bir tekisda butun eni bo‘ylab quyilgan
zaxoti (qabul qilingan uslubga binoan) sepiladi.
11.11. Sepilgan chaqiqtoshni pnevmo shinalik yoki metall valetsli katoklar
bilan zichlanadi. Qo‘llanilayotgan zarrasi belgilangan chaqiqtoshning

mustahkamligi 1000 yoki undan yuqori bo‘lsa, ularni o‘rta yoki og‘ir katoklar,

agar 800 yoki undan kam bo‘lsa yengil katoklar bilan zichlanadi. Zarrasi
belgilangan chaqiqtoshlarning kattaligi va sarfiga qarab bir izdan katok-
larni o‘tishi aniqlanadi (asosan 3-6 marta bir izdan). Avtomobillarning
harakatini zichlash tugagandan so‘ng qo‘llanilagn bitum turiga qarab ruxsat
etiladi, faqat favqulotda holatlarda zichlash tugallanishi bilan harakat
ruxat etiladi.
11.12. Yuzaga ishlov berishning shakllanishini tugashi havo haroratiga,
havo namligiga va harakat jadalligiga bog‘liq. Shakllanish jarayonida trans-
port vositalarining harakatini qoplama kengligi bo‘ylab yo‘naltiriladi,
tezlik chegaralanadi (40 km/h), ko‘chgan chaqiqtoshlarni joyiga yotqizish,
bog‘lovchi ko‘p quyilgan joylarni bartaraf etish, alohida joylarga qo‘shimcha
chaqiqtosh sepish lozim.
11.13. IV va V toifali yo‘llarda qora qoplamalarning yuzasiga ishlov
berish uchun qovushqoqligi past bo‘lgan bog‘lovchi materiallar (bitum SG yoki MG 40/70, SG yoki MG 130/120) va zarralari o‘lchami 0(3) ±5 mm yoki 0- 20 mm shag‘allarni qo‘llashga ruxsat etiladi. Bunda bog‘lovchilarning sarfi: birinchi
qo‘yishda 1,5-2,5 dm3
/m2 ikkinchidan -1,2-1,8 dm3
/m2 tosh materiallar sarfi
birinchi sepishda 1,8-2,0 m3
/100m 2
, ikkinchi 1,1-1,5 m3
/100m2 Katoklarning
bir izdan o‘tishi 3-4 marta.
Qora shag‘al qoplamalarning yuzasiga ishlov berishda {11.13}
ko‘rsatilgan tavsiyalarga rioya qilish zarur.

2-Savol

Germaniyada yo'l kiyimi ikki qatlamdan iborat. Asfalt-betonning birinchi qatlami himoya qatlamidir (gidroizolyatsiya qatlamiga yotqizilgan). Odatda himoya qatlami quyma polimer asfalt-betondan tayyorlangan. Yuqori qatlam uchun odatda SMA, PA ishlatiladi yoki AC. Har bir qatlamning qalinligi 35 dan 40 mm gacha (maydalangan tosh fraktsiyasiga qarab). Temir-beton plitkadagi yulka dizayni soddalashtirilgan temir-beton oraliq konstruksiyalarning katta qattiqligi. Po'lat uchun yo'l kiyimi ortotropik plitalar hisoblanadi Ko'proq murakkab. U bog'liq dan xulq-atvor po'lat dizaynlar

ostida yuk. IN Germaniya Uchun qo'llaniladi tizimlari gidroizolyatsiya yoqilgan po'lat Va Temir-beton dizaynlar zarur olish litsenziya Bundesanstalt mo'yna Strabenwesen (BAST) (bo'linma Vazirliklar Transport).Chexiya Respublikasida yo'l qoplamasining dizayni boshqa Evropaning dizayniga o'xshaydi mamlakatlar Bitum rulonli gidroizolyatsiya yoki püskürtme (poliuretan) gidroizolyatsiyasi hisoblanadi afzal Uchun chex Yo'l Ma'muriyat, Lekin ruxsat berilgan Va boshqa konstruktiv yechimlar. Ilova har qanday tizimlari gidroizolyatsiya kerak bo'l tasdiqlangan V chex Yo'l Ma'muriyat oldin taqdimotlar pudratchi ilovalar yoqilgan tender. IN Chex Respublikasi mavjud standart "Yo'l mato yoqilgan ko'priklar", faol Bilan 2011 yil yilning. Talablar, berilgan V uni o'xshash muvofiq talablar V Germaniya.

Gidroizolyatsiya: V Daniya ishlatilgan Tayyorgarlik (tekislash) beton yuzalar Bilan ilova ikki qatlamlar qum, namlangan epoksi primer. Ruxsat berilgan Kimga ilova uch turi gidroizolyatsiya. Ikki dan ular asoslanadi yoqilgan sintetik materiallar Bilan qo'shimcha erituvchi, A bitta - epoksi primer holda erituvchi,Vengriya
Yo'l mato yoqilgan po'lat pechka yo'l qismlar
Po'latdan yasalgan yo'l plitalarining taxta varag'i nisbatan kichik qalinlikka ega (10 - 16 mm), bu ko'prik qavatining og'irligini ham, vaqtinchalik ta'sirini ham oladi yuklar.
Tizim gidroizolyatsiya dan iborat dan bir nechta qatlamlar, javob berish orqasida suv o'tkazmaydigan; suvga chidamli Va ta'minlash Uzoq muddat korroziyaga qarshi himoya qilish. Balki ilova purkalgan gidroizolyatsiya.
Tizim dan iborat dan quyidagi qatlamlar:
korroziyaga qarshi primer (primer);
gidroizolyatsiya qatlam Va bog'lovchi qatlam;
himoya qiluvchi qatlam dan asfalt-beton.
Yo'l qoplamasi, o'z navbatida, uchta asfalt-betondan iborat qatlamlar. Qatlamlar asfalt-beton ta'minlash kuch yo'l qoplamalar (idrok qilish ta'sir dan harakatlanuvchi tarkib) Va ish birga Bilan gidroizolyatsiya.
Qoplama yo'l qismlar dan iborat dan quyidagi qatlamlar:
himoya qiluvchi qatlam;
oraliq qatlam;
yuqori asfalt-beton qatlam.
Himoya qatlam yakunlandi dan quyma asfalt-beton MF o'n bir (mF) (bilan tahrirlangan bitum). Dizayn qalinligi 35 mm
O'tkazuvchan qoplamalarda yoyilgan qatlamlarni qurish haqida gap ketganda, xorijiy tajribalarni o'rganish foydali bo'lishi mumkin. Turli mamlakatlarda sizning loyihangiz uchun qimmatli tushunchalar berishi mumkin bo'lgan turli yondashuvlar va texnikalar bo'lishi mumkin. Bu erda bir nechta asosiy fikrlarni ko'rib chiqish kerak:
1. Tadqiqot va hamkorlik: qatlamlarni yoyish bilan o'tkazuvchan qoplamalarni muvaffaqiyatli amalga oshirgan mamlakatlarni qidiring. Ularning tajribalarini, tadqiqot ishlarini va amaliy tadqiqotlarni o'rganing. Ularning usullarini chuqurroq tushunish uchun ushbu mamlakatlar ekspertlari va mutaxassislari bilan hamkorlik qiling.
2. Xalqaro standartlar: O'tkazuvchan qoplamalarda yoyish qatlamlarini qurish bo'yicha xalqaro standartlar va ko'rsatmalar bilan tanishing. Ushbu standartlar sifat va samaradorlik uchun mezon bo'lishi mumkin.
3. Material tanlash: Qatlamlarni yoyish uchun xorijiy mamlakatlarda ishlatiladigan materiallarni o'rganing. Ularning ishlashi, mavjudligi va iqtisodiy samaradorligini ko'rib chiqing. Ushbu materiallarni mahalliy sharoit va talablarga moslashtiring.
4. Qurilish texnikasi: Xorijiy mamlakatlarda qo'llaniladigan qurilish texnikasini o'rganish. Bunga er osti qatlamini tayyorlash, yoyish qatlamini joylashtirish, siqishni usullari va sifat nazorati choralari kiradi. Ushbu usullarni loyihangizga kiriting va ular mahalliy qoidalar va texnik shartlarga mos kelishiga ishonch hosil qiling.
5. Mahalliy sharoitlarga moslashish: Xorijiy tajribalar qimmatli bo'lsa-da, ularni mahalliy sharoitingizga moslashtirish muhimdir. Iqlim, tuproq turlari va transport yuklari kabi omillar farq qilishi mumkin, shuning uchun tarqaladigan qatlamlar atrof-muhitga mos kelishiga ishonch hosil qilish uchun kerakli tuzatishlarni kiriting.
Yodda tutingki, xorijiy tajribalarni joriy etish mahalliy ekspertiza va qoidalar bilan birgalikda amalga oshirilishi kerak. Chet eldagi ilg‘or tajribalarni mahalliy bilimlar bilan birlashtirib, siz o‘tkazuvchan qoplamalarda yoyilgan qatlamlarni muvaffaqiyatli qurishingiz mumkin.

3-Savol
O'tkazuvchan qoplamalarda yoyilgan qatlamlarni qurish bo'yicha milliy standart talablarining o'zaro tahlili va xorijiy tajribalar qimmatli tushunchalarni berishi va qurilish jarayonini yaxshilashga yordam beradi. Bu tahlilga qanday yondashishingiz mumkin:

1. O'xshashliklarni aniqlang: Milliy standart talablarini xorijiy tajribalar bilan solishtirishdan boshlang. Materiallar spetsifikatsiyalari, qurilish texnikasi, siqish usullari va sifat nazorati choralari bo'yicha o'xshashliklarni izlang. Bu milliy standart xorijdagi eng yaxshi tajribalarga mos keladigan sohalarni aniqlashga yordam beradi.
2. Farqlarni ajratib ko'rsatish: Keyin milliy standart va xorijiy tajriba o'rtasidagi farqlarni aniqlang. Materialni tanlash, qatlam qalinligi, siqilish talablari yoki boshqa muhim o'zgarishlarga e'tibor bering. Bu farqlar milliy standartni takomillashtirish yoki moslashtirish imkoniyatlarini berishi mumkin.
3. Mazkur samaradorlikni baholash: Milliy standartga muvofiq qurilgan yoyish qatlamlarining ishlashini baholash va uni xorijiy tajribadan foydalangan holda amalga oshirilgan shunga o'xshash loyihalar ko'rsatkichlari bilan solishtirish. O'tkazuvchanlik, barqarorlik, chidamlilik va texnik xizmat ko'rsatish talablari kabi omillarni ko'rib chiqing. Ushbu tahlil milliy standartga xorijiy tajribada erishilgan ko‘rsatkichlarga mos keladigan yoki undan oshib ketishi uchun tuzatishlar talab qilinishi mumkin bo‘lgan sohalarni aniqlashga yordam beradi.
4. Mutaxassislar fikrini izlang: oʻzaro tahlil boʻyicha oʻz tushunchalarini olish uchun soha mutaxassislari, jumladan, muhandislar, tadqiqotchilar va soha mutaxassislari bilan maslahatlashing. Ularning tajriba va bilimlari milliy standart va xorijiy tajribaning kuchli va zaif tomonlari haqida qimmatli istiqbollarni taqdim etishi mumkin.
5. Moslashish va takomillashtirish: Oʻzaro tahlil asosida milliy standartni xorijiy tajribada kuzatilgan ilgʻor tajribalarni oʻz ichiga olish uchun moslashtirishni koʻrib chiqing. Bu material spetsifikatsiyalarini, qurilish texnikasini yoki sifat nazorati choralarini qayta ko'rib chiqishni o'z ichiga olishi mumkin. Maqsad - qurilish jarayonini yaxshilash va o'tkazuvchan qoplamalardagi tarqaladigan qatlamlar kerakli ishlash mezonlariga mos kelishini yoki undan oshishini ta'minlashdir.
Yodda tutingki, oʻzaro tahlil mahalliy sharoitlar, qoidalar va mavjud resurslarni diqqat bilan hisobga olgan holda amalga oshirilishi kerak. Muvaffaqiyatli tatbiq etish uchun xorijiy tajribalarni kiritish va milliy standartga muvofiqlikni saqlash o‘rtasida muvozanatni saqlash muhim.