Microsoft Word Complex sentences



Yüklə 402,65 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix24.02.2022
ölçüsü402,65 Kb.
#114666
Inversion



Complex sentences – Murakkab gaplar. 

A. Bo’lishsiz mazmundagi ravish so’zlar va birikmalarda inversiya. 

Bu qoidada asosan bo’lishsiz mazmundagi so’zlar va birikmalar gap boshida ishlatiladi va 

shuning uchun yordamchi va modal fe’llar egadan oldinga chiqadi. Inversiya qoidasi faqatgina 

bosh gaplarda sodir bo’ladi. 

Negative words 

Examples 

1. Hardly (.......when) – 

bo’lmagan edi hamki, hali 

ulgurmagan edi hamki. 

Hardly had the new law been introduced when the mistake was realised. 

– Yangi ishlab chiqilgan qonun tanishtirilishga ulgurmagan edi hamki 

xatolik o’tganligi payqab qolindi. 

2. Scarcely (.......when) – 

bo’lmagan edi hamki, hali 

ulgurmagan edi hamki. 

Scarcely had I opened the front door when I heard a noise from the 

kitchen. – Hali eshikni ochib ulgurmagan edim hamki oshxonadan 

shovqin eshitildi. 

3. Barely (.......when) – 

bo’lmagan edi hamki, hali 

ulgurmagan edi hamki. 

Barely had we solved one problem when another one arose. – Bir 

muammoni hal qilib bo’lmagan edik hamki yana bittasi chiqib qoldi. 

4. No sooner (...... than) – 

bo’lmagan edi hamki, hali 

ulgurmagan edi hamki. 

No sooner had the alarm gone off than the police arrived. – Hali 

signalizatsiya o’chib o’lgurmagan edi hamki politsiya yetib keldi. 

5. Only – faqat. (Boshqa 

holatlarda emas) 

Only in an emergency should you dial 999. – Faqat favqulotda holatlarda 

999 raqamini tering 

6. Only after – faqat ............ 

keyingina 

Only after I had checked that the burglar had left did I call the police. – 

Faqat o’g’ri ketganini bilganimdan keyingina men politsiyaga qo’ng’iroq 

qildim. 


7. Only when – faqat 

qachonki ........... gina 

Only when we agree what measures are needed will we be able to solve 

the problem. – Qachonki nima choralar ko’rilishi kerakligini kelishib 

olganimizdan keyingina biz muammoni yecha olamiz. 

8. Not until - ... maguncha  

Not until the next election will we know how the public feel about the 

news. – Navbatdagi saylovlar o’tmaguncha biz odamlarning yangilikka 

bo’lgan munosabatini bilib olamiz. 

9. At no time/point/stage – 

aynan o’sha damda (biror 

ishni qilmaganligingizni 

yoki o’sha ish-harakat sodir 

bo’lmaganiga urg’u berish 

uchun ishlatiladi) 

At no point did I realise that he was the Prime Minister. – Ayni o’sha 

paytda uning bosh vazir ekanligini bilmagandim. 

At no time did I feel they were being unreasonable. – Aynan o’sha damda 

ularning nohaq munosabatda bo’layotganini tushunmabman. 

 

10. In no way – Hech 



qanday holatda. (Biror bir 

ishni qilishning imkoniyati 

yo’qligiga o’rg’u berish 

uchun ishlatiladi) 

In no way does the decision represent a change in a government policy. – 

Hech qanday holatda ham bu qaror hukumat siyosatida bo’layotgan 

o’zgarishni ifodalay olmaydi. 

11. Little – kam, oz (Gapda 

bo’lishsiz ma’no hosil qilish 

uchun ishlatiladi) 

Little did Ralph know that the burglar was still inside his house. -  Ralf 

o’g’ri hali ham uyida ekanini bilmagan edi.  

12. Never – hech qachon. 

Never have I heard such a ridiculious suggestion! – Hech qachon 

bunaqangi axmoqona taklifni eshitmagan ekanman!  

13. Not – siz (biror ish-

harakat bajarilmaganligiga 

urg’u berish uchun 

ishlatiladi) 

Not one vote did the proposal receive. – Birorta ovozsiz taklif qabul 

qilinibdi. 

14. Not only ... but also/too 

– nafaqat ...balki ... ham 

Not only has this government failed but it has also stolen ideas from 

other parties. – Bu hukumat nafaqat muvaffaqiyatsizlikka uchragan balki 



u boshqa partiyalardan g’oya ham o’g’irlagan ekan 

14. On no account – 

bekordan bekorga, sababsiz 

On no account should you try to tackle a burglar yourself. – Bekordan 

bekorga kishi o’g’irlik qilishga harakat qilmasa kerak. 

15. Rarely – kamdan kam 

Rarely do the newspapers present a balanced view of current events. – 

Hozirgi gazetalar kamdan kam bo’layotgan voqealarni to’g’ri tahlil 

qiladi. 

16. Seldom - kamdan kam 

Seldom do people leaving prison stay out of trouble. – Qamoqdan 

chiqqan odam kamdan kam tashvishsiz  yashaydi. 

17. Under no circumstances 

– asossiz, hech gapdan hech 

gap yo’q 

Under no circumstances will we accept an increase in working hours. – 

Asossiz ravishda ish soatlarini uzaytira olmaymiz. 

NOTE: Only after, not until va only when bog’lovchilari ishlatilgan gaplarda bosh gap ergash 

gapdan keyin turadi. Shuning uchun gapda xuddi ergash gapdagi yordamchi va modal fe’llar 

egadan oldinga chiqayotganga o’xshaydi. 

Only when we agree what measures are needed will we be able to solve the problem. – 

Qachonki nima choralar ko’rilishi kerakligini kelishib olganimizdan keyingina biz muammoni 

yecha olamiz. 

Not until this government realises what a mistake it is making will things change. – Bu hukumat 

qanaqa xato qilayotganini payqasagina narsalar o’zgaradi. 

B. O’rin – joy ravishlarining egadan oldinga chiqishi inversiyasi. 

Model: Adverbial expressions of place + verbs of movement/position 

Bu qoidada o’rin-joyni bildirgan so’zlar egadan oldinga chiqadi va shunga ko’ra gapdagi 

mustaqil va yordamchi fe’llar egadan oldinga chiqadi. 

Expressions of place 

Examples 

Here – mana  

Here comes the Minister now. – Mana vazir ham keldi. 

There – U yerda 

There stood the next king of England. – U yerda Angliyaning 

bo’lg’usi qiroli turardi. 

Adverbial phrases. – 

Ravishli birikmalar 

At the top of the society are the aristocracy. – Jamiyatning boshida 

oqsuyaklar turadi. 

Beside the Town Hall stood the public library. – Taun Xolning 

yonida jamoat kutubxonasi joylashgan. 

On the corner of the street sat a homeless man. – Ko’chaning 

burchagida uysiz odam o’tirardi. 

Participle phrases. – 

Sifatdoshli birikmalar 

Running down the road was a young man with a woman’s bag 

under his arm. – Yo’ldan tushaverishda qo’lig’ida ayollar sumkasi 

bilan bir yigit turardi. 

C. Other inversions. – Boshqa turdagi inversiyalar. 

Qisqa javoblarda so, 

neither va nor dan keyin 

“I voted for Smith.” “Did you? So did I”  - “Men Smitga ovoz 

berdim” “Shunaqami? Men ham” 

“I don’t believe a word this government says.” – “Men bu hukumat 

aytadigan bironta ham gapga ishonmayman.” 

“No, neither/nor do I” – “Men ham” 

As, than, so va such dan 

keyin. 

I am very worried about bullying in the school, as are a lot of 

parents. – Boshqa ko’pgina ota-onalar kabi men ham maktabdagi 

janjallardan qo’rqaman. 

So rare is burglary here that many people don’t bother to lock their 

doors. – Bu yerda o’g’irlik shunaqangi kamki ko’pgina odamlar 

uylarini ham qulflamaydilar. 

Such public interest was there in the story that it was on the front 

pages of the newspaper. – Hikoyaga ommaning qiziqishi shunaqa 



ham ko’p bo’ldiki u hamma gazetalarning bosh sahifalarida e’lon 

qilina boshladi. 

Noreal shart gaplarda 

yordamchi va modal 

fe’llar egadan oldinga 

chiqadi. (If bog’lovchisi 

gapda tushurib 

qoldirilsagina yordamchi 

va modal fe’llar egadan 

oldinga chiqishi 

mumkin) 

Were the Foreign Secretary to resign, it would cause serious 

problems for the Prime Minister. – Agar tashqi ishlar vaziri iste’foga 

chiqsaydi, bu bosh vazirga jiddiy muammolar to’g’dirgan bo’lur edi. 

Should the Foreign Secretary resign, it would cause serious 

problems for the Prime Minister. – Agar tashqi ishlar vaziri iste’foga 

chiqsaydi, bu bosh vazirga jiddiy muammolar to’g’dirgan bo’lur edi. 

Had I known about the crime problem, I would never have moved 

here. – Jinoyatchilikka bog’liq muammolar borligini bilganimda 

edim, bu yerga umuman ko’chmagan bo’lar edim. 

D. Cleft sentences. – Bu ma’nodagi gaplar navbatdagi gapga urg’u berish, uning ma’nosini 

kuchaytirish uchun it, that, to + verb lar bilan boshlanadi 

All (that) - hammasi 

All that Keith wanted was to get his money back. – Keyt xohlagan 

narsaning hammasi bu pulini qaytarib olish edi. 

To get his money back was all that Keith wanted. – Keyt xohlagan 

narsaning hammasi bu pulini qaytarib olish edi.  

It is/was ... who/which/that 

– bu ...  

It was Carol who/that called the police. – Politsiyaga qo’ng’iroq qilgan 

kishi Kerel edi. 

The ... thing - narsa 

The first thing is to check to see what is missing. – Birinchi qiladigan 

narsa nima yo’qolganini tekshirib ko’rish. 

To check to see what is missing is the first thing. – Birinchi qiladigan 

narsa nima yo’qolganini tekshirib ko’rish. 

The day(etc) when/that 

The day (etc) on/in/at 

which 

(Tagiga chizilgan the day 



so’zining o’rniga boshqa 

vaqtni bildirgan so’zlarni 

qo’llash mumkin) 

The year when the government came to power was 2006. – Bu hukumat 

hokimiyat tepasiga kelgan yil 2006 inchi yil edi. 

2006 was the year when this government came to power. – 2006 inchi yil 

bu hukumat hokimiyat tepasiga kelgan yil edi. 

2006 was the year in which this government came to power. – 2006 inchi 

yil bu hukumat hokimiyat tepasiga kelgan yil edi. 

The person who/that - 

...kishi 

The person who/that stole the money was Thomas. – Pulni o’g’irlagan 

kimsa Tomas edi. 

Thomas was the person who/that stole the money. – Pulni o’g’irlagan 

kimsa Tomas edi. 

The place where - ... joy 

The place where the Queen stays in Scotland is Balmoral Castle. – 

Shotlandiyada qirolicha to’xtaydigan joy Balmoral qal’asi. 

Balmoral Castle is the place where the Queen stays in Scotland. - Balmoral 

qal’asi Shotlandiyada qirolicha to’xtaydigan joy. 

The reason (why/that) - ... 

sababi 


The reason why I joined this political party was to make a difference. – 

Mening bu siyosiy partiyaga qo’shilishimning sababi biror muvaffaqiyatga 

erishish. 

To make a difference was the reason why I joined this political party. – 

Mening bu siyosiy partiyaga qo’shilishimning sababi biror muvaffaqiyatga 

erishish.  

The thing that - narsa 

The thing that annoys me is the boss’s attitude. – Mening jahlimni 

chiqaradigan narsa boshliqning munosabati. 

The boss’s attitude is the thing that annoys me. – Boshliqning munosabati 

mening jahlimni chiqaradigan narsa. 

What - narsa 

What annoys me is the boss’s attitude. – Mening jahlimni chiqaradigan 

narsa boshliqning munosabati. 

The boss’s attitude is what annoys me. – Boshliqning munosabati mening 

jahlimni chiqaradigan narsa. 

What ... do/did – qilgan 

ishi 


What Churchil did was bring people together. – Cherchilning qilgan ishi 

odamlarni birlashtirish bo’ldi. 

What happens/happened 

is/was – bor/bo’lgan gap 

shuki 

What happened was that a witness saw the man leave the house. – Bor gap 



shuki guvoh o’sha odamning uydan chiqqanini ko’rgan. 

NOTE:  



It was I who stole the money. – Pulni o’g’irlagan kishi men bo’laman. (formal) 

It was me who stole the money. – Pulni o’g’irlagan kishi men bo’laman. (informal) 

A. If a phrase in bold is correct, put a tick. If is incorrect, rewrite it correctly. 

1. Hardly I had sat down when the doorbell rang.  

2. Scarcely had Julian finished writing when the teacher told the students to put their pens down. 

3. We had barely set off on our journey when the kids started asking when we would get there.    



Yüklə 402,65 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin