Banduma: seyit tez ol ibi alalım banduma edelim pişirip yeğlim uşşak...))) Hamurlu (yufkalı) yemek çeşidi
bandumak: bandırmak ,batırmak
banmak: ekmek batırıp yemek, Banmak= Banmak mı sadece? Merkez Bulacık köyüne yakın bir Bana köyü var. Ban'mak ın başka bir anlamı var mı acaba?
Barnağını şoraya basıveyceysin =Parmağını şuraya basıvereceksin.
Barnak= Parmak(Barnağı Gôzuñe sokarın)
Basak başı, Merdiven başı.
Basak= (merdiven), basamak, Basak= merdiven..basamağı
Basama= şimdiki yürüyecin ahşaptan ilkel hali, çocukları yürümeye alıştırmarda kullanılan araç
Basdıbadal (basdıbacak), bastıbada, bastıbacak= Üç ayaklı merdiven
BASDUMA=Pastırma
Basdurma: Pastırma
Basmak: Bir yeri kaplamak, bir yerde haddinden fazla çoğalmak."Tarlaları ayruk basmış".
Baş aşa git= bayır aşa git(aşaya doğru git)
Baş yazmak= Saç taramak
Baş yokarı git= Yukarıya doğru git
Başaklamak=Tarladan ekin kaldırıldıktan sonra,dökülen veya kalan ekin artıklarını, başakları toplamak. Meyvalar için de kullanılır.
Başbaş= Allahısmarladık
Başgöz etmek= Evlendirmek
Başına eyşimek=Yük olmak vs.Cümlede kullanırsak(Sus baña zobolu tohdaruyun deye gacırdayıp yatma, baaaak başına eyşirin haaaa.)
batya: hamur teknesi
Bayguş=Baykuş
Baytak: Genellikle ördek tarzı yürüyen yeni yürümeye başlayan çocuklara ve aşa aşa yürüyen insanlara verilen bir ad.
bazar armudu: Bir armut cinsi
bazar çiti: Taşıma sepeti
Bazar= Pazar
Becelleşmek= Münakaşa etmek
Becertlemek, becetlemek= Becermek, başarmak
Becit= Acele, öncelikli
Beçel: Felçli kişi
BEDEVRE=köknar(kayın) ağacından baltayla yarılan ve kiremit yerine çatılara çakılan tahta
Beg gıyak =çok hoş
Beg gözel=çok güzel
Beh, beh parası: peşinat ,kaparo
Behit Yakma : Acı bir olay ya da gurbet-ölüm vb. gibi olayların edebi dille anlatılması. Muhtemelen beyit ten gelme. Meyit ise mevta-ölü anlamında. Meyyit ten türeme olsa gerek. " Müfsidin Bir De Gammazın
Malı Vardır Da Yemezin
İkisin MEYYİT Namazın
Kılanın Da Avradını." Kazak Abdal'dan..
Behit= Meyit Gibi Olmak, Azeriler de meyit ölü anlamında kullanılıyor. Daday cenahlarında da çok hasta kişiler için "meyit gibi yatıyor" denilirdi. Nimet hanım bende dadaylıyım. meyit değide "BEHİT" olarak bilirim. İkisi de kullanılabilir. Meyit, Beyit. B>M oluyor. Kırgızlar Beyit diyorlar. Hatta Sovyetlerin, Stalin'in zamanında bir gecede eski bir tuğla fabrikasına gömdükleri 237 Kırgız ileri geleninin gömüldüğü mezarlığa da "Ata Beyit" diyorlar. Behit Yakma: Acı bir olay ya da gurbet-ölüm vb. gibi olayların edebi dille anlatılması. Muhtemelen beyit ten gelme. Meyit ise mevta-ölü anlamında. Meyyit ten türeme olsa gerek. " Müfsidin Bir De Gammazın
Malı Vardır Da Yemezin
İkisin MEYYİT Namazın
Kılanın Da Avradını." Kazak Abdal'dan..
behlemek: Ayırmak, ayırttırmak, gözüne kestirmek
Bek yeri = bostana giren domuzları öldürmek için domuz gelene kadar beklenilen, genelde bir ağaç dalına yapılan küçük bekleme yeri.
Bekçi gezme,
Bêki= Belki
Bekişdümek, Beküştümek=sağlamlaştırmak, kapatmak
bekitme=tıkama, kapatma, vurma. sopayı gafana bekidüsem ortalı yararın şartosun, gibi ekitmek: kapatmak
Beklik=peklik, kabızlık
Bekmez-Betmez= pekmez
bekmezini akıtmak = kan akıtmak "odunu vurunca kafan bekmezini akıdurun."
Beküştümek=pekiştirmek Hüseyin Abi, bu son eklediklerinizin bir kısmı daha önce de yazılmıştı, beküştümüş olduk:))
bel: bahçe ve tarlada toprağı karıştırmak için kullanılan kalın kürek
belemek: bebeği beşiğe yatırıp bağlamak
Belemez= Namaz kılmayan, inancı zayıf
belenmek: yerde yuvarlanmak, üst başın toz toprak olması 2. Bulaşmak, sürülmek
Belentere= (Bluz) Üst entarisi
Belermek= gözleri belerdi ak ak baktı şeklinde kullanıldığını biliyorum. Gözlerini belertmiş bakıya...
Belertme= GÖZLERİNİ BELERTME: Öfkeli bakış
Belleme vurmak: Kırılan, çürüyen veya eğilen ağaç direkleri sağlamlaştırmak için üstüne direğe benzer ağaç çakmak.
Belleme= 1.toprağı kürekle alt üst etme 2. tanıma, ezberleme 3. Atların üzerine örtülen örtü neydi? Kıldan dokunmuş çul olarak biliyorum. Renkli süslemeleri de vardı Atın kulaklarından kuyruğuna kadar uzanırdı. ) Sorusuna cevaben; Belleme= Bir de belleme vardı. Berleme atın beline örtülen, üstü deri içi keçe kaplıydı. Belleme mi, yoksa Berleme mi? Galiba bir yazım hatası oluştu. Ben Belleme diye hatırlıyorum. Hatta affınıza sığınarak, "Ata vurdum belleme / Bellemeyi eleme ah löllüm / Her yanım seniñ osun / Uçkur bağımı elleme Ağacık" diye türküsünü söylerdi dedem. Ben kendi duyduğum şeklini yazdım. belleme: at ve eşeklerin sırtına eğer ve semer altına konulan keçe Araçta da atın eyerinin altına serilen battaniye ye dendiğini biliyorum 4. ayakkabıya vurulan pençe , eskimiş ayakkabı tabanının değiştirilmesi ya da üzerine yeni taban çakılması. Belleme= deyince, yöresel olarak değişik anlamlarda kullanıldığını izledim
bellü: bilinen,belli
belürsüz: bilinmeyen,belirsiz
bencileyin=benim gibi
beñilemek: aniden ürkmek, uykudan ani uyarılmak
Benirlemek: Uykudan korkarak sıçrayarak uyanmak anlamındadır" yorumunda geçen benirlemek mi beñillemek midir? Bönülemek = benirlemek '' r ''harfi ile söylenir. tam şivede n harfi genizden söylenir.'' Uşağı oğada hızlı üğrüme deyan,uyuyayken çok çakıldama deyan diğnemeya,habire uşağı benirletiya..''
Benirlemek: Uykudan korkarak sıçrayarak uyanmak anlamındadır" yorumunda geçen benirlemek mi beñillemek midir? Bönülemek = benirlemek '' r ''harfi ile söylenir. tam şivede n harfi genizden söylenir.'' Uşağı oğada hızlı üğrüme deyan,uyuyayken çok çakıldama deyan diğnemeya,habire uşağı benirletiya..''
beñiş:dişi domuz
Beñzi: yüzü. "Beti beñzi atmış..."
BERİ BAK= Bana bak
BERİ: Kendi tarafı, Ön yüz, Bu taraf
Berkitmek= Kapatmak, sağlamlaştırmak, kaybetmek (?)Berkitmek= Sağlamlaştırmak, kapatmak
Bernek: Kendini beğenmiş.
Besdil: Pestil
Beslek= 1. Hizmetçi 2. Kız evlatlık (Evlendirilmek üzere alınıp yetiştirilir)
Beşbıyık= Döngel= Sözlük kısmında "Döngel=İğde?"yazılmış. Soru işaretinden de anlaşıldığı gibi yazan arkadaşımız da emin değil. Bu kelime Kastamonu merkez civarında "muşmula" karşılığı olarak kullanılır. muşmula beşbıyık olarak da kullanlır
Beşerleme= Deste haline getirilmiş ekinler , arabalara yüklenmeden önce tarlada zorunlu olarak bir zaman beklerlerdi.Bu desteler tarlanın arabanın kolay yanaşacağı yerlere yan yana dikdörtgen olacak şekilde sıralanırdı.Her halde , enine de boyuna da beş deste konmasından olacak bu toplanmış hale beşerleme derlerdi.
Beşik Örtü= Çatı örtü biçimi
beşli, hamit-cumhuriyet altınının en büyüğü
BETDENİYE= Battaniye
Betmez = Pekmez
BETMEZ-BEKMEZ=pekmez
beya: bayağı,oldukça
Beygir: At
beynamaz: namaz kılmayan, namaz niyaz bilmeyen
Beyniğe vurunca zeynigi dağıdıvörün -Beynine vurunca beyninin içini dağıtı veririm.
Bezar etmek= Bizar etmek, bıktırmak
Bêzi= arada bezi öcük burda yazışıveylimmi? Eh beki deyvörüseng olu, olmaz derseng nediveylim gabullenirüz, çekişmeyüz aanadıngmı.
Bezir Yağı: Keten tohumunun dikine döner taş ile sıkılmasından bezir yağı elde edilir.Geriye kalan küspesine cimit adı verilir ve hayvan yemi olarak kullanılırdı.Bezir sıkılan bu düzeneğe"bezir çanağı" denirdi.Üzümün suyunu çıkaran farklı bir düzeneğe de (şarapkana) denirdi. Bu ifadeler rumlardan kalma olsa gerek.Üçbin yıl geçmişi olan İnebolu'yu yazan tarih kitaplarında "Tarihi Kadı'nın zeytin ve şarap diyarı İnebolu" diye yazıyor.Geçmişte İnebolu'da üzüm ve zeytin bol miktarda yetiştirilirmiş.Keten tohumuda iç bölgelerden gelir ve işlendikten sonra yağ olarak kullanılırmış.Sadece İnebolu'da bulunan aşı boyalı ahşap evlerimiz var..Bezir yağı ve kırmızı aşı boyası( karıştırılıp birkaç ay kıvama gelmesi beklendikten sonra )evlerin dış yüzündeki ahşaba sürülür,ve yağı iyice içine çeken çam tahtaları aşırı nem ve rutubete rağmen çürümeden uzun yıllar kalırmış.
Bezir Yağı= Bezir yağı yaparaken at koşularak döndürülen taşın ismi ne acaba. Sahilliler olsa bilirler aslında bunu
bezmek: bıkmak
bıcıkı: birazcık
bıcımık: minnacık ,ufacık
Bıçkı= Bağ bıçağı ?
Bıçkın= külhanbeyi kılıklı, berduş?
BIDI BIDI: Dedikodu,Aslı olmayan söz,Boş konuşan..
Bıdığ= Azıcık, az bir şey
bıdıkı: küçük
Bıdıkma= Küçülme, ufalma
bıdumuk= azcık, biraz(Taşköprü ilçesi)
Bıkınım=? Belim bıkrım ağrıdı derlerdi. Belim bıkınım kırıldı, çok yoruldum, halim kalmadı sanırım.
Bıkmak= Dürüp bıkmak=katlamak, (dür bık nereye korsan goy) Küre. Bıkmak:Bükmek ?! (Hocam anlam olarak ele alınca bu yattı kafama) Dür bık = şeklinde kullanılan bir deyimdir. Dürdüm bıktım yerine koydum gibi
Bıkrım=? Belim bıkrım ağrıdı derlerdi. Belim bıkınım kırıldı, çok yoruldum, halim kalmadı sanırım.
Bılamaç Çorbası=Bir çorba
Bılaşmak, bulaşmak= Sürülmek, izi kalmak
Bılaşmak, bulaşmak= Sürülmek, izi kalmak
Bılaşmak= Bulaşmak, sürülmek, izi- lekesi kalmak
BILDIR SENE= GEÇEN SENE.Tosya Bıldırsene= geçen sene...: keşkea bu işe ...bıldır sene başlasaydık....
Bıldır= evvelki yıl Geçen yıl (Bıldırki guzuya şişek derle, selam vemeyene eşek derle!) Bıldır yıl = geçen yıl..(Ort.Asya Kazak..Bıldır jıl)
Bıldırki=Geçen yılki
bınak: hafızası zayıflamış, Bınak=Bunak
Bınamak= Bunamak, ihtiyarlamak, hatırlayamamak (Alzaymır h.)
Bıngıldak= Bebeklerde kafatasında alnın yukarısında yani başın ön -tarafındaki krmiklerin arasındaki boşluktur.Zamanla kapanır.Ama sanırım bunu sormadınız.Kastamonuda ne denirmi demek istediniz. Kastamonu'da farklı mı kullanılıyor, aynı anlamda değil mi? Bıngıldak tıp dilindede ,halk arasındada her kes tarafından bilinir.Yöresi yokturBebeklerde iki kemik arasındaki boşlüuk kapanıncaya kadar beyin darbe almamasına dikkat edilir hassas davranılır.
Bıngıldak= Bebeklerde kafatasında alnın yukarısında yani başın ön -tarafındaki krmiklerin arasındaki boşluktur. Zamanla kapanır. Ama sanırım bunu sormadınız. Kastamonuda ne denirmi demek istediniz. Kastamonu'da farklı mı kullanılıyor, aynı anlamda değil mi? Bıngıldak tıp dilindede, halk arasındada her kes tarafından bilinir. Yöresi yoktur. Bebeklerde iki kemik arasındaki boşlüuk kapanıncaya kadar beyin darbe almamasına dikkat edilir hassas davranılır BİDENEM=Bir tanem
bıtırak: diken
Bıza=Buzağı
Bızlacı, bızalacı: =Doğuracak inek, büyük başlarda hamile hayvan
Bızlamak= ineğin yavru yapması ineğin doğurması,
Bi lokma dur= biraz dur
bi sokum: bi lokma, bi sokum ekmek bölüve ay uşak ölüyon açlıkdan. :)))))
Bibi= Hala
Biçi = buzağı( Biçilere ot vedin mi?)
Biddumacuk=küçük ,ufak.. ( Devrekani ) Kastamonu merkezde bitdenecük şeklinde söyleniyor aklımda kaldığı kadarıyla.
Bihoş= Bir hoş :Öğ zobôlu yinü dêyon anamayosug, sen bihoş olmussug...
biki: bazı
bildük: bildik, tanıdık
BİLEMEYCEYİN: Bilemiyorum
Bileyci= Bıçak, satır vb. bileyen kişi.
Bilezük= bilezik
Bilinmedük=Sırlarını dışarıya sızdırmayan, kötü yönlerini iyi gizleyen insanlar için kullanılır."Bizim gelin bilinmedüğün biriymiş "," ne bilinmedüklere duş gelmişiz" gibi. Kendi başına da " A bilinmedük , sana söylüyorum" gibi kullanılır.
biliş: tanış
Bilmeyonki ,olabülüde olmayabülüde:)
Bilüsüñ= Bilirsin
binek: binilecek hayvan
Bir hammada= Bir hamlede (Böyle bir kullanılış duydunuz mu?)
Biran, Biyran= Üstü çamurla kapanmış kuyuda, meşe közünde pişirilen kuzu kebabı, Kuyu kebabı
Birbirne durmak=Kavga etmek, Hasım olmak
bisirgeç. (İnebolu)=? Pişirme aleti?
Bislaaç ,Bislaeç, Bişliyeç=Saçdaki ekmeğin altını üstüne çevirmeye yarayan alet, Bislaeç=özellikle ocakta saçta pişirilen yufka,etli ekmek gibi yiyecekleri çevirmek için kullanılan ağaçtan yapılmış mutfak gereci.. Bisleeç=yufka çevirme veya taşıma aracı(ağaçtan yapılan üç parmak genişliğinde 30-40cm uzunluğunda saplı alet) bişliyeç= sactaki ekmegi çevirmek icin kullanılan bir tür sıpatula. bisleğeç-bisleeç: sac üstünde ekmek çevirmeye yarayan alet, Bisleğeç = Etliekmeği yağlamaya yarayan flama biçimindeki aparat, BİSLEĞEÇ=Pişen hamuru sacta çevirmek için yassı kalın spatule benzer tahta aparat.
Bişek: Yayık çalkamada kullanılan araç.
Bişi= Sacda yapılan bir ekmek çeşidi, Yufkaların yağlanıp pişirilerek üst üste dizilmesi
Bişi= Sacda yapılan bir ekmek çeşidi, Yufkaların yağlanıp pişirilerek üst üste dizilmesi
Bişliyeç, Bislaaç ,Bislaeç, =Saçdaki ekmeğin altını üstüne çevirmeye yarayan alet, Bislaeç=özellikle ocakta saçta pişirilen yufka,etli ekmek gibi yiyecekleri çevirmek için kullanılan ağaçtan yapılmış mutfak gereci.. Bisleeç=yufka çevirme veya taşıma aracı(ağaçtan yapılan üç parmak genişliğinde 30-40cm uzunluğunda saplı alet) bişliyeç= sactaki ekmegi çevirmek icin kullanılan bir tür sıpatula.bişliyeç= sactaki ekmegi çevirmek icin kullanılan bir tür sıpatula.
Bişüycük=? sizden epiy bişüycükle öğrenücüz gibi geliya bağa..
Bitimli= Boylu boslu, olgun
Biya = bir yana, Biya,biya= öteki tarafa,şu tarafa,şöyle,ileri git vs anlamları vardı galiba,,
BİYANA= Bir tarafa
Biyran= Kebap cinsi
Biz= Delme işine yarayan bir şey olabülü mü? "Biz", ağaçtan sapı olan çivi uçlu delici bir el aparatıdır..Genellikle ayakkabıcı ve ayakkabı tamircileri kullanır,iğnenin zorlanmaması için öncesinde "biz" ile delik açılır.. Ağaçtan yapılma çuvaldız gibi bir şey mi? Rastık= lastik, Rastık=lastik, rastık aynı zamanda kadınların kaşlarını gözlerini boyadıkları boya ismi, Rastık ve lastiğin hem bir nevi ayakkabı manası vardır, hem de don gibi giysilere takılan ip benzeri bir şeydir. Don isimli giyside kullanılan rastık nev-zuhur (sonradan görünme ) bir şeydir ki, bundan önce rastığın yerine, 1-1,5 metre uzunluğunda, eni de uzunlamasına katlanarak 0,5-1 cm ye düşürüldükten sonra, sıkıca dikilerek adeta ip haline getirilmiş bez şeritler kullanılırdı ki, bunların adına "uçkur" denirdi. Milletin başına bela olan uçkur işte bu nesnedür. Donun üst kısmında, bu uçkurun içine yerleştirildiği aralığa "gıyba" denirdi. Uçkuru gıybadan geçirmek için, daha çok çıralı ağaçlardan yapılan, yarım kurşun kalem uzunluğunda, çuvalduza benzer aletin de bir adı vardı. Herhalde "biz" denirdi
Bizgüç= Kalın dokumaları dikmede kullanılan ucu sivri kalın iğne
Bizlenbeç= Diken ucu
Bizlenbeç= Diken ucu
Bobuç= babuç, ayakkabı, potin
Boca, Boğca ,böce, boğce: = Bu gece
Bocuk= Emzikli testi
Boçça?=Bohça
Boğarsuk, Bağarsuk, Boğursak= Listede "boğursak" kelimesini gördüm. Kastamonu merkez ve civarında "bağarsuk" olarak kullanılan kelime bağırsak anlamındadır. Bağırsak=genelde "boğarsuk" olarak söylenir. boğursak= kelimesini gördüm. Kastamonu merkez ve civarında "bağarsuk" olarak kullanılan kelime bağırsak anlamındadır.Boğursak=bağırsak
boğez: bu kez ,bu sefer
Boğlek, Büñelek= Sığırların cız gutmasına sebep olan sinek?
BOĞME=TARLAYI SULAMAK İÇİN SU ARKLARINA YAPILAN SET***
Boğsaç?= Harmanda, hayvanların gübresinin harmana düşmemesi için kullanılan, gübre tutmaya yarayan alet.
Boğsu, Bosu=Ahşap evlerde kiriş amacıyla kullanılan çam veya gürgen tomruklarının tahta ile birleşen kısmına denir. Zula olarak kullanılır bazan. Mesela "Dabancayı candarma bulamasın deye boğsuya sakladımıdı."der evin erkeği karısına. Çatıda kullanılan kalın ağaç.
boğsuluk:çatı ile tavan arasında kalan boşluk
boğsuluk:çatı ile tavan arasında kalan boşluk
Boğursak, Bağarsuk, Boğarsuk = Listede "boğursak" kelimesini gördüm. Kastamonu merkez ve civarında "bağarsuk" olarak kullanılan kelime bağırsak anlamındadır. Bağırsak=genelde "boğarsuk" olarak söylenir. boğursak= kelimesini gördüm. Kastamonu merkez ve civarında "bağarsuk" olarak kullanılan kelime bağırsak anlamındadır. Boğursak=bağırsak
boğür: belin yan tarafı
Bokluk= Evin veya ahırın gübresinin biriktiği yer
Bokluk= Evin veya ahırın gübresinin biriktiği yer.
boku bokuna=pisipisine,gereksizyere.(boku bokuna kendini öldürttü)
Bol bolomat = bol bol düşüncesizce harcamak,kullanmak..bu gelin pek müsürüfçü bişeyin gıymatını bilmez bol bolamat harcar :)
bolbulamaç.....bolca fazlaca olan
borana:sarımsaklı yoğurt ve yağda yapılan yumurtanın karışımıyla yapılan yemek
Bostan bozma: Bostanda yetişen ürünleri hasat etme.
Bostan Korkuluğu: Bostandaki ürünlere daha çok kuş türü hayvanların zarar vermemesi için dikilen insan benzeri korkuluk. Mecazi anlamı malum.
Bostan yemişi :Hıyar
Bostan: mısır,fasulye,sebze tarlası
Bosu, boğsu=Ahşap evlerde kiriş amacıyla kullanılan çam veya gürgen tomruklarının tahta ile birleşen kısmına denir. Zula olarak kullanılır bazan. Mesela "Dabancayı candarma bulamasın deye boğsuya sakladımıdı."der evin erkeği karısına. Çatıda kullanılan kalın ağaç.
Boşaklamak, başaklamak= Geride kalanları toplamak
boyası bozuk= sarışınlar için söylenen bir deyim.(Şiiii,boyası bozuk buya bak!)
boyn, boyunaa: devamlı,sürekli
Boyna= Boyna=Habire (Ne kadar güzel bir Türkçe kelime yakaladınız Hakkı Bey!) Bak gine başladıla be boyna ışık yanıya :))
Boynu altında galasıca...ne güzel bir ilençtir. Bu arada ilenme derdik beddaya değil mi?
boynu bükülesice, şişe galasıca , asba çıkasıca,boynu bükülesice,canı çıkasıca vs demek oluyor,
Boynu eğri=Kambur? kambur sırtı eğri olan..boynu eğri olanın farklı adını hatırlamıyorum
Boynuzlu= Karısının başka erkeklerle ilişkisine rıza gösteren adam.
BOYUNA-BOYNA=sürekli, mütemadiyen, aralıksız(dahaönce BOYNA şeklinde yazılmış, bizim kastamonu-taşköprü arasında BOYUNA şeklinde kullanıldığı için ekledim)
Boyunduruk=1. öküz ve mandaların araba, saban, pulluk, düvene koşulmasında kullanılan iki hayvanı birleştiren aparat.2.SÖKÜLEN KENDİRİN YERE SERİLMİŞ HALİ, Kendir bitkisinin topraktan sökülerek (kendir çekilerek) yere (tarlaya) serilmiş halinin, tarlanın bir ucundan diğer ucuna kadar bir kendir boyunda yere serilmiş halidir. boyunduruk: öküz ve mandaların koşumuna yarayan araç
boz: sürülmemiş tarla
bozgavuran: hıdrellez’ den sonra olan ,sebzeleri yakıp kavuran soğuk
Böcü= Haşere, Böcek
Böğe(me), Büğeme= suyun önünü tıkama, set çekme. Bir şeye engel olma anlamı da var
böğez, buğez=bu sefer, bu kez
Böğrek, böyrek= Böbrek
BÖĞREK= Böbrek
Böğün=Bugün; Böğün bek keyüfsüzüyün (bu gün hiç keyfim yok)
Böğür kazığı= ? Ana kazığı tutturmaya yarayan yan kazık mı?
Böğür= Belin yan tarafı
böğürmek: bağırmak
BÖLME= Ağılda keçi, koyun yavrularının, ahırda buzağıların konduğu, bakım yapıldığı bölüm
Bönülemek = benirlemek “Benirlemek: Uykudan korkarak sıçrayarak uyanmak anlamındadır" yorumunda geçen benirlemek mi beñillemek midir? '' r ''harfi ile söylenir. tam şivede n harfi genizden söylenir.'' Uşağı oğada hızlı üğrüme deyan,uyuyayken çok çakıldama deyan diğnemeya,habire uşağı benirletiya..''
BÖRDDÜMEK, Börttümek börtdümek: =HAŞLAMAK*** Börttürmek=Haşlamak da buradan geliyor olsa gerek!
börtüböcü: Börtü böcek=? (Kırgızlar buna kurt kumurska diyorlar) Böcek böcek de börtü ne idi? Galiba pişirilecek şeyler için, sebzeler için kullanılıyordu.
BÖRTÜK=GELİŞMEMİŞ ZAYIF KİMSE***
böyböy: büyük anne ,babaanne
Böyrek=böbrek
Böyük : Büyük
Buba çıkası= Dedegıl yahut dedegılıç kelimesiyle ilgili mi bilmiyorum; Dede diye bir girizgah sözü var. "Dede Mısdafa'nıñ ettüğüne baksaña..." Bununla alakalı mı bilmem yine Buba çıkası diye bir söz var. Aspa çıksın der gibi. İlenç desen değil, kötüleme sözü ama... Ben de merak ettim," hay aksi bu da yapılır mı?" gibi bir anlamı olabilir mi? Dede=Mecazen elden ayaktan düşmüş, zayıf, gelişmemiş anlamında kullanılır."Dede Mısdafa'nıñ ettüğüne baksaña..." cümlesindeki anlamı böyledir.
BUBA ÇIKSIN, ASBA ÇIKSIN-sert muhalefet, beğenmeme ve bir şeyin zararının faydasından fazla olacağına inanarak karşısındakini iknaya gayret etme ifadeleri. İçerisinde sitem-kırgınlık ve kızgınlık ta barındirıyor. "Öğ bırak asba çıksın, onuñ yapduğu işden hayır mı çıkar...-Buba çıksın baña bırak şunu, her şeyi kepêze ettiñ..."
Buba: Baba
Buğez=Bu kez, bu defa
Buğezde= Bu kez de
Bulamaç, bılamaç= 1. Bir çorba türü 2. Kıvam, katılık derecesi 3. Karıştırılmış
Bulamaç, bılamaç= 1. Bir çorba türü 2. Kıvam, katılık derecesi 3. Karıştırılmış
Bulgara= Saz
Bulgurcuk= Küçük taneli dolu
bulgurşak: küçük taneli dolu
Buñar= pınar
Buncukmak= Bunalır gibi olmak, Bunalmak
BUNEG, büñek: =BÜYÜK BUZAĞILARIN ANNESİNİ EMMEMESİ İÇİN BURUNLARININ ÜZERİNE GEÇİLEN, ÇİVİLİ DERİ PARÇALI APARAT*** büñek: buzağıların annelerini emmesini engelleyen dikenli ağızlık
Bungar=Pınar
Buñlamak= ? var mıydı yoksa ben mi uyduruyorum? Buñalmak vadu bence,
Burçmak= Burkulmak
Burdurmak (Bkz.Döğmek )= Erkek sığır veya mandanın yumurtalıklarına gelen damarı sıkmak, kesmek veya çekiçle ezmek sureti ile hayvanın üreme kabiliyetini ortadan kaldırmak. Bu iş havyanın yükte kullanılırken yaramazlık etmemesi için yapılırdı. Aynı iş at ve eşek cinsi hayvanlar için yapıldığında da "inemek" denilirdi.
Burgu=Delik delmeye yarıyan elle çalışan bir el aleti(İlkel matkap) bunları yapan ustalara da burgucu denirdi ve LKastamonu'da çok iyi ustaları vardı. Poyra= Araç'ta poyra deriz biz de Germeç=Göknar ağacının gövdesinin "V" şeklinde oyulması ile yapılan, genellikle yağmur oluğu olarak ve su iletiminde kullanılan oluk. bizde de poyra vardır ama o üzeri açık değil, içi açıktır aynı su boruları gibi, onu yapmak için uzun poyra burgusu vardır. Burgu=ahşapta delik açmaya yarayan, şimdiki matkapların yerine kullanılan aygıt. POYRA=Su borusu,
Butur : Tırtıllı şişe rakı (3 duble)
Buva-buba= Baba
Buyığnak= Bu kadar çok
Buymak: Çok üşümek, donmak
Buynuzlu=Boynuzlu, pezevenk
buzlacı: doğum yapacak hayvan
Büber= biber
Büğelek=Bir tür sinek
Büğez, buğez= Bu sefer, bu kez
bük= Dere kenarlarındaki sık ağaçlık
Bük=küçük çalılık
bükelek: sıcak havalarda ,sinek yüzünden hayvanların kaçması
Bükenek= Büküntü yeri, eklem
Büktelemek= Çalımına getirmek, cinlikle elde etmek.
Büñek dutması= Hayvanları huysuzlandıran Büñek sineğinin hayvanları sağa sola koşturması
Büñek=Bir cins sinek?
Büñemek=Set çekmek?
Büñülemek= Kabus görmek? Bengilemek'te denir ona ayana birden bengilemişiyin koktum... gibi ifade kullanılır. Bir de şöyle bir serzeniş vardır? günüleme günü boku ... pardon
Bürde=?
Bürgü: Başörtüsü bağlama ile ilgili bir kelime diye hatırlıyorum ama bilenler eklesin. bürgü diye de bir kelime vardı.Bürgü= Kalın başörtüsü
Bürgüç: Başörtüsü
bürlemek: kapatmak ,örtmek ,sarıp sarmalamak, Bürlemek= Örtmek, Bürlenmek= Örtünmek
Bürlemek= Örtmek, kapatmak
Bürlenmek= Kapanmak, kadınlar için örtünmek
Bürnük= Kadın çarşafı
Bürsü gün=Ertesi gün
Bürü= Sahil kesiminde Önbezi'ne BÜRÜ de denir.. ÖNBEZİ=Yöremize ait dokuma kumaştan, kırmızı, beyaz kareli ,belden aşağı bağlanan önlük
Büsürgeç veya püsürgeç diye birşey de var ne olduğunu anımsayamadım.. Uvun= ? Beceriksiz? Uyundur=? Beceriksiz? Bu iki kelimenin asıllarını bilen var mı?
büşüdüm: pişirdim
büşümek : pişirmek
Büzdeklemek= Oyalamak, vakit geçirmek
Büzük= ? Kötü kadın?
Büzükmek=?
Caba altı= diye bir süt ürünü de vardı sanırım.
Caba, Çorba pişirmeye yarayan çömlek.Caba: Çok Esmer kişiler için kullanıldığını duymuştum , caba: topraktan yapılmış içinde yemek pişirilen kap Caba= yine aynı şekilde güdü'nün büyüğü!!! içine genellikle büyük bir somun yaparlar çörek denir buna. hatta şöyle bir serzeniş vardır!!! ebeveyinler çocuklara şöyle der= seni gidi kra caba seni Caba=çömlek
Dostları ilə paylaş: |