1 Beynəlxalq sistemin anlayışı

Reparasiya 2 cür olur : 
1) Adi - Adi huquq pozuntusunda delikvent dövlətin üzərinə qoyulur 
2) Fövqəladə - Ağir beynəlxalq huquq pozuntularinda delikvent dövlətin üzərinə qoyulur 
Qeyri-maddi məsuliyyət formalari: 
1) Restoratsiyalar-Qeyri maddi firmada statskuvo amperin bərpasi 
2) Satisfaksiyalar - Delikvent dövlətin zərər çəkən formada mənəvi olaraq təmin etməsidir.Üzr 
istəmə,bayrağina tənzim etməsi aiddir. 
Satisfaksiyalar 2 cür olur 
1) Adi - Üzr istəmək və s aiddir. 
2) Fövqəladə - Bu dövlətin ictimai siyasi həyatina qarişmagi nəzərdə tutur.
2-ci Dünya Mübaribəsindən sonra Almaniyada istifadə edilmişdir.Almaniyada qanunverici, 
icraedici, məhkəmə orqanlarinin səlahiyyətləri məhdudlaşdirilir.Cinayetkar dövlətin daha sonraki 
cinayətlərinin qarşisini almaq üçün onu potensial imkanlardan məhrum etmək nəzərdə 
tutulur.Dövlətin suverenliyi məhdudlaşdirilir. 
Əgər dövlətin huqqa zidd olmayan nəticəsində zərər dəyirse burada dövlət pozitiv məsuliyyət 
daşiyir. Atom enerjisiyle,kosmik obyektlərlə bağli aiddir. 
36) Dövlətin məsuliyyətini aradan qaldıran hallar 
Dövlətin istənilən beynəlxalq hüquqa zidd əməli onun beynəlxalq məsuliyyətini ortaya çıxarır. 
Lakin bəzən elə hallar baş verir ki, dövlət öz beynəlxalq öhdəliklərini lazımi qaydada və müddətdə 
yerinə yetirə bilmir və ya məcburən pozmalı olur. Bu zaman həmin dövlətin əməlində formal olaraq 
beynəlxalq hüquq pozuntusu tərkibi olsa da, o, beynəlxalq məsuliyyətdən azad edilir. 
Bu 
hallar 
aşağıdakılardır: Razılıq; Əks-tədbirlər; Fors-major və Qabaqcadan görünə bilməyən hadisə; Son 
zərurət; Özünümüdafiə. 
1 ) Raziliq - Əgər bir dövlət başqa bir dövlətin formal olaraq beynəlxalq hüquq pozuntusu hesab 
edilən əməlinə özü razılıq vermişsə, bu halda ikinci dövlətin beynəlxalq məsuliyyəti istisna edilir. 
Məsələn, məlumdur ki, dövlətin öz qoşunlarını xarici dövlətin ərazisinə yeritməsi beynəlxalq hüququn 
ciddi pozuntusu kimi nəzərdən keçirilir. Lakin əgər qoşunların yeridilməsi həmin xarici dövlətin xahişi 
və ya razılığı ilə həyata keçirilirsə, onda göstərilən əməlin beynəlxalq hüquqa zidd olması istisna edilir. 
Əlavə edək ki, dövlətin razılığı hüquqi cəhətdən etibarlı olmalıdır, yəni belə bir razılıq səhv, şantaj və 
ya güc tətbiqi nəticəsində verilməməlidir. 
2) Əks-tədbirlər - Əks tədbirlər əslində beynəpxalq huquqa ziddir.Amma huquq pozuntusuna adekvat 
cavab olaraq həyata keçirildikdə məsuliyyət yaratmir. 
3) Fors-major - Əgər dövlətin öz beynəlxalq öhdəliyini pozmasına qarşısıalınmaz qüvvə («fors-
major») və ya qabaqcadan görünə bilməyən hadisə səbəb olubsa, həmin dövlət bu halda beynəlxalq 
məsuliyyət daşımayacaqdır. 
4) Fəlakət - Təbii fəlakət və basqa səbəblər nəticəsində dövlət öhdəliyini vaxtinda yerinə yetirə 
bilməzsə
5) Son zərurət - Hava gəmisi pis hava şəraiti ilə bağli digər dövlətin ərazisinə eniş etmək 
məcburiyyətində qaldiqda digər dövlətin ərazisinə eniş edə bilər 

---

6) Özünu müdafiə - Əgər dövlətin törətdiyi əməl BMT Nizam naməsinin 51-ci maddəsinə uyğun 
olaraq özünümüdafiə xarakteri daşıyırsa, bü əməlin beynəlxalq hüquqa zidd olması istisna edilir. 
Göstərilən maddəyə əsasən, silahlı basqına məruz qalan dövlətin fərdi və ya kollektiv özünümüdafiə 
hüququ vardır və deməli, bu məqsədlə o, istənilən tədbirə, o cümlədən hərbi gücə əl ata bilər