1. İmam Xomeyninin böyük İslam inqilabının qələbəsində rolu

38. Hazırkı dünyada hegemonluq nümunələri

Dünyanın o başından kimsə region ölkələrinin mənafeyinə baxmayaraq, öz mənafeyini təmin etmək üçün özünə durub buraya gəlmək haqqı verirsə, bu sözügedən hegemonluq ruhudur, başqa bir şey deyil.

- Əgər bir dövlət özü ilə müxalif digər bir dövlət haqqında açıqca, xəcalət çəkmədən "mən onu hakimiyyətdən salacam", - deyirsə, bu, hegemonluq ruhudur. Bu, Amerikanın bu gün əksər Latın Amerikası dövlətlərinə və digər bir çox dövlətlərə qarşı bəslədiyi münasibətdir.

Hegemon ölkənin cavabı olmadığından, mənafeyi təhlükədə olduğundan və qarşı dövlətin çöküşü ilə təmin olduğundan bu mövqeyi tutur. Əgər siz bu gün dünyanın siyasi səhnəsinə baxsanız, bu qəbil hadisələri çox görərsiniz.

Böyük güclər gəlib bu və ya digər ölkəni qoruğa çevirirlərsə, xalqı öz evindən çıxarırlarsa, zorla digər dövlət təşkil edirlərsə, onu keçmiş dövlətin yerinə oturdurlarsa, bu həmin hegemonizm hərəkatıdır. Fələstin hadisəsində dünyanın zorakı dövlətləri əl-ələ verib bu xalqı bütünlüklə öz evindən didərgin saldılar. Bu çox böyük və qəribə addımdır. Bu gün dünya bu gedişata alışıqdır. Bir xalqı yurdundan-yuvasından çıxarıb, sonra zorla dünyanın müxtəlif yerlərindən toplayıb oraya yerləşdirirlər. Bir yalançı, süni xalq formalaşdırırlar. Başına da elə bir dövləti gətirirlər ki, böyük güclərin bu həssas ərəb bölgəsindəki mənafeyi təmin olunsun. Bu, həmin hegemonizmdir.

Bu gün müşahidə edirsiniz ki, Amerika tam soyuqqanlılıqla minlərlə insanın ölümündən danışır. Lakin Xirosimada bomba bartlamasını, minlərlə insanın ölümünü adi qarşılayıb, üstündən keçir və deyir: "O addım məsləhət idi. Biz bu işi zəruri hesab edirik". Bu, həmin hegemonluq ruhudur. Əgər bir təyyarəni sərnişinləri ilə birgə vururlarsa, etiraz olunduqda olub bitmiş məsələ haqqında danışmayın", - deyirlərsə, bu hegemonizmdir.

Təbii ki, onlar üçün adam öldürmək, cinayət törətmək adi bir məsələdir. Amma öz mənafelərindən söhbət gedərsə, yaxud tutaq ki, onların vətəndaşlarından biri dünyanın hansısa güşəsində bir qələt və bir neçə nəfər narahatlıqdan, əziyyətdən onun başına bir bəla açarlarsa, bu zaman dünyanı hay-küy bürüyər. Çünki özlərinin həyatda elə haqların olduğunu hesab edirlər ki, başqa heç kimə bu haqları vermirlər. Bu, bu gün dünyaya hakim dominant sistemdə mövcüd olan hegemonluq ruhudur.¹

Avropada hicabla bağlı mübahisələrə, hay-küyə baxın. Azadlıq şüarları vermələrinə baxmayaraq, özlərinə zidd, digər bir təfəkkürə, kiçik bir meylə dözmürlər. Bu, sözügedən hegemonluq ruhudur. Livan xalqına çox firqəli hakimiyyət sistemini, azlığın çoxluğa hakim olmasını zorla tətbiq etmək yolunda olunan təzyiqlər bütün demokratiya iddialarına ziddir. Lakin görürük ki, bu növ təzyiqlər dünyada demokratiya iddiasında olanlar tərəfindən həyata keçirilir. Bu dünyaya hakim dominantlığın göstəricisi, hegemonizmin xüsusiyyətlərindəndir.

Bu gün bütün dünyada müşahidə edirsiniz ki, mübariz, müsəlman və ixlaslı qruplar əleyhinə aparılan təbliğatlar, əksər hallarda hegemonizm tərəfdarı olanların təbliğatlarıdır. Özlərini pis həyat şəraitindən xilas etmək üçün canlarından əl çəkən fədakar insanları terorist kimi təqdim edirlər. Bütün bunlar hamısı hegemonluq xüsusiyyətlərindəndir.

Quranda "istikbar" (hegemonizm) haqqında "müstəkbir" (hegemon) sözləri işlənənlərdən biri Firondur. O, Musaya münasibətdə belə idi. Demək, hegemonizm Quranda sözügedən (pislənən) bir məsələdir. Biz, qeyd etdiyim bütün xüsusiyyətlərə qarşıyıq. İran xalqının mübarizəsi sırf şüar xatirinə, emosional, mövsümi, taktika mübarizəsi deyil. Əksinə, Qurandan doğan, dərin dini köklərə malik bir mübarizədir.

Biz dünyada mövcud bütün hegemonluq nümunələrinə qarşıyıq. Amerika ilə digər dövlətlərdən, hegemonlardan daha çox mübarizə aparırıq. Çünki hamıdan daha çox hegemonluq edir. Çünki ona qarşı olan dövlətlərə, daha çox bizim xalqımıza nisbətdə cahilcəsinə, qürurla hegemonluq nümayiş etdirir.²