BIOLOGIYA
46. Quyida berilganlar tiriklikning qanday
tuzilish darajalariga mos keladi?
1) DNK reduplikatsiyasi; 2) Nerv gumoral
boshqarilish
A) 1 - molekula; 2 - organizm
B) 1 - molekula; 2 - hujayra
C) 1 - organizm; 2 - hujayra
D) 1 - populatsiya; 2 - organizm
47. Quyidagi qaysi xususiyatlar plastidaga xos?
1) Anorganik moddalardan birlamchi
uglevodlarni hosil qiladi; 2) Prokariot va
eukariotlarda uchraydi; 3) Uglevod va
lipidlarni sintez qiladi; 4) Ayrimlarida oqsil
va moylar to‘planadi; 5) Qo‘sh membranali
organoid; 6) Hujayraning mexanik ta’sirlarga
nisbatan mustahkamligini ta’minlaydi
A) 1, 4, 6 B) 2, 3, 5 C) 2, 3, 6 D) 1, 4, 5
48. Olimlarning biologiya fanining rivojiga
qo‘shgan hissalari va aniqlagan kashfiyotlari
to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.
1) V.V.Dokuchayev - tuproqshunoslik
faniga asos solinishi; 2) P.F.Borovskiy -leyshmaniya parazitining tugatilishi;
3) Shpeman - sutemizuvchilarda
tuxum hujayraning kashf etilishi;
4) Yaxantov - umurtqali hayvonlar
O’rganilishi
A) 1, 3 B) 1, 2 C) 2, 3 D) 2, 4
49. Maltoza va saxarozaning umumiy
xususiyatlarini ko‘rsating.
1) Glikozid bog‘larga ega; 2) Faqat glyukoza
monomeriga ega; 3) Gidrofil birikma;
4) Donning unish jarayonida hosil bo‘ladi
A) 1, 3 B) 2, 4 C) 1, 4 D) 2, 3
50. Xromosomaning qaysi qismiga bo‘linish
urchug‘i kelib birikadi?
A) Sitoskelet B) Xromosoma yelkalari
C) Birlamchi belbog‘ D) Sentriola
51. Tahlil uchun olingan DNK fragmentining
bir zanjiri 1400ta nukleotiddan iborat bo‘lib, DNK qo‘sh zanjiridagi adenin nukleotidi 30%ni tashkil etadi. Fragmentdagi timin va adenin nukleotidlari orasidagi vodorod bog‘lar sonini aniqlang.
A) 1260 B) 1680 C) 2250 D) 2520
52. Qaysi xususiyatlar qirqquloqning gametofiti
uchun xos?
A) Ikki jinsli, poya-bargli o‘simlik
B) Jinsiy bo‘g‘in hisoblanadi, zigotadan rivojlanadi
C) Spora hosil qiladi, ildizpoyasida oziq moddalar to‘playdi
D) Rizoidga va ko‘p hujayrali jinsiy a’zoga ega
53. Kaptarda mitozning profaza (a) va ko‘k
kitda anafaza (b) davri uchun xos bo‘lgan
xususiyatlarni aniqlang.
1) Xromosoma xromatidlarini birlashtirib
turuvchi belbog‘ uziladi; 2) Xromosomalar
ekvator tekisligi tomon harakatlana
boshlaydi; 3) Xromatidlar mustaqil
xromosomaga aylanadi; 4) ikkita sentriola
hujayra qutblari tomon tarqala boshlaydi;
5) Yadro shirasining yopishqoqligi kamayadi;
6) Sitoplazmaning membranali qismidan
yadro qobig‘i hosil bo‘ladi
A) a-1, 5; b-2, 3 B) a-1, 3; b-4, 6
C) a-4, 5; b-1, 3 D) a-5, 6; b-2, 4
54. Irsiylanishning qaysi turida ikki va undan
ortiq noallel genlar bir belgining rivojlanishiga ta’sir ko‘rsatishi namoyon bo‘ladi?
A) Epistaz B) Chala dominantlik
C) To‘liq dominantlik D) Polimeriya
55. Ovogenezi ham spermategenezi ham bitta individda kechadigan organizmlarni aniqlang
1) Dafniya; 2) Ustritsa; 3) Jigar qurtri;
4) Ko’p tuklilar; 5) Baqachanoq; 6) Bolalar gijjasi; 7) Suv shillig’i
A) 1, 3, 6 B) 2, 4, 5 C) 1, 2, 6 D) 3, 4, 7
56. Sariq silliq donli (AaBb) no‘xatlarda tahliliy
chatishtirish o‘tkazilganda qanday natijalar
olinadi?
1) Digeterozigotali organizmlar 50%ni tashkil qiladi; 2) Fenotip bo‘yicha nisbat 3:1 bo‘ladi;
3) Organizmlarning 1/2 qismi ikkinchi belgi bo‘yicha retsessiv gomozigota bo‘ladi;
4) Digomozigota organizmlar 25%ni tashkil qiladi; 5) Belgilarning mustaqil taqsimlanish qonuni kuzatiladi
A) 2, 5 B) 2, 3 C) 1, 4 D) 4, 5
57. Meyoz jarayoniga asoslanib quyidagi bo’sh katakni to’ldiring.
-
Profaza I
|
2n4c
|
Profaza II
|
1n2c
|
MetofazaI
|
2n4c
|
MetofazaII
|
1n2c
|
Anafaza I
|
|
Anafaza II
|
2n2c
|
Telfaza I
|
1n2c
|
Telfaza II
|
1n1c
|
A) 2n2c B) 1n1c C) 2n4c D) 4n4c
58. Kasallik keltirib chiqaruvchi zamburug‘lar
berilgan javobni aniqlang.
1) Leyshmaniya; 2) Qoqshol; 3) Vertisill; 4) Zang kasalligi qo‘zgatuvchisi; 5) Mog‘or zamburug‘i
A) 1, 2 B) 3, 4 C) 2, 3 D) 4, 5
59. Odamda qaysi kasallikni viruslar (a), qaysinisini bakteriyalar (b) keltirib chiqaradi?
A) a - Gripp; b - O‘lat
B) a - Kuydirgi; b - Ko‘kyo‘tal
C) a - Qizilcha; b - Sariq kasalligi
D) a - Qoqshol; b - Gripp
60. O‘simliklarning qaysi sistematik birlikka
mansubligi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.
1) Bo‘ritaroq; 2) Sharq sauri; 3) Nemalion;
4) Itsigak
A) 1 - Gulxayridoshlar oilasi; 2 - yopiq
urug‘lilar bo‘limi; 3 - qizil suvo‘tlar
bo‘limi; 4 - ikki urug‘pallalilar sinfi
B) 1 - Gulxayridoshlar oilasi; 2 - ochiq
urug‘lilar bo‘limi; 3 - yashil suvo‘tlar
bo‘limi; 4 - sho‘radoshlar oilasi
C) 1 - Ikki urug‘pallalilar sinfi; 2 - ochiq
urug‘lilar bo‘limi; 3 - qizil suvo‘tlar
bo‘limi; 4 - sho‘radoshlar oilasi
D) 1 - Yopiq urug‘lilar bo‘limi; 2 - bir
urug‘pallalilar sinfi; 3 - yashil suvo‘tlar
bo‘limi; 4 - ikki urug‘pallalilar sinfi
61. Bir yillik o‘t o‘simliklarni aniqlang.
A) Kovrak, Yeryong‘oq
B) Beda, Yerbag‘ir tugmachagul
C) Qoqio‘t, Zubturum
D) Rayhon, Tarvuz
62. Qaysi javobda boychechak va
qo‘ng‘irboshning o‘xshash belgilari to‘g‘ri
ko‘rsatilgan?
1) Oddiy gulqo‘rg‘on; 2) Mevasi quruq;
3) Urug‘chisi 3 ta urug‘chibargning qo‘shilishidan hosil bo‘lgan; 4) Ko‘p urug‘li mevaga ega;
5) Gullari mayda, rangsiz;
6) Qo‘shimcha ildizga ega.
A) 1, 2, 6 B) 3, 4, 5 C) 1, 3, 5 D) 2, 4, 6
63. Quyida berilganlardan faqat sharq sauriga (a), faqat zuhrasochga (b) xos hamda ular uchun umumiy bo‘lgan (c) xususiyatlarni aniqlang.
1) Arxegoniy urug‘kurtakda yetiladi; 2) Tuxum hujayrasi arxegoniyda yetiladi;
3) Spermatozoidlar anteridiyda hosil bo‘ladi;
4) Mexanik to‘qimaga ega; 5) Shamol yordamida changlanadi; 6) Vegetativ organlarga ega;
7) Urug‘langan tuxum hujayradan murtak rivojlanadi; 8) Urug‘kurtakdan urug‘ hosil qiladi; 9) Urug‘lanish suvda amalga oshadi
A) a − 5; b − 3, 4; c − 8
B) a − 1; b − 3; c − 2, 6
C) a − 8; b − 7, 9; c − 4
D) a − 3; b − 9; c − 5, 7
64. Yuragi uch kamerali, ko‘krak qafasi rivojlanmagan organizmlarni aniqlang.
1) Triton; 2) Gekkon; 3) Kaltakesak; 4) Baqa;
5) Forel
A) 1, 3 B) 2, 5 C) 1, 4 D) 4, 5
65. Langust (a) va kolorado qo‘ng‘izi (b) ga xos
xususiyatlarni aniqlang.
1) nafas olish organi – jabralar; 2) ikki juft
mo‘ylovlar; 3) uch juft yurish oyoqlari;
4) nafas olish organi – traxeyalar; 5) ayirish
organi – yashil bezlar; 6) ayirish organi –
malpigi naychalari
A) a – 1, 5; b – 3, 4 B) a – 4, 5; b – 3, 6
C) a – 1, 2; b – 3, 5 D) a – 3, 4; b – 2, 5
66. Exinokokk, oq planariya, chuchuk suv shillig‘i.
Berilgan organizmlar uchun xos bo‘lgan xususiyatlar mos ravishda to‘g‘ri ketma-ketlikda berilgan javobni aniqlang.
A) Sezgi organlari yo‘q; metamorfoz bilan
rivojlanadi; qon aylanish sistemasi yopiq
B) Ichaklarning uchi berk; tanasi epiteliy bilan qoplangan; jabralari orqali nafas oladi
C) Tanasi bo‘g‘imlardan iborat; tasmasimon chuvalchanglar sinfiga mansub; o‘pkasi bilan nafas oladi
D) Germafrodit hayvon; kipriklilar
sinfiga mansub; yuragi ikki kamerali
67. Zagorsk va Xolmogor zotlari uchun
umumiy (a) va farq qiluvchi (b) ma’lumotlarni belgilang. 1) Diafragmaga ega; 2) Ko‘krak qafasi
rivojlangan; 3) Tana harorati doimiy;
4) Oshqozoni ikki bo‘lmali; 5) Quloq suprasi mavjud; 6) Siydik yo‘li kloakaga ochiladi;
7) Umurtqalilar kenja tipiga mansub; 8) Tuxum yo‘nalishida boqiladi
A) a-2, 3, 8; b-1, 5, 7
B) a-2, 3, 7; b-1, 5, 6
C) a-1, 3, 7; b-5, 6, 8
D) a-2, 3, 4; b-1, 5, 7
68. Odamda oshqozon shilliq qavatining
yallig‘lanishi kasalligi qanday ataladi?
A) Gastrit B) Rinit C) Sirroz D) Pankreatit
69. O‘pkasining tiriklik sig‘imi 3500 ml ga teng
bo‘lgan o‘smirning nafas olish sistemasi haqidagi noto‘g‘ri fikrni aniqlang.
A) Ko‘krak qafasi hajmining kattalashishi tashqi qovurg‘alararo va diafragma muskullarining qisqarishi orqali ta’minlanadi
B) Ichki qovurg‘alararo muskullar qisqarganda ko‘krak qafasining hajmi kengayadi
C) Ko‘krak qafasining hajmi torayganda tashqi qovurg‘alararo va diafragma muskullari bo‘shashgan holatda bo‘ladi
D) Tashqi qovurg‘alararo muskullar bo‘shashganda ko‘krak qafasining hajmi kichrayadi
70. Rasmda odam skeletining tarkibiy qismi berilgan.
2 raqami bilan ko‘rsatilgan suyakka xos xususiyatlar to‘g‘ri keltirilgan javobni belgilang.
A) Uzun naysimon suyak, tarkibiga anorganik moddalardan kalsiy karbonat va kalsiy fosfat tuzlari kiradi
B) Yelka suyagi bilan birikadi; embrional rivojlanish davrida entoderma qavatidan rivojlanadi
C) Qo‘lning erkin suyaklariga kiradi, kovagi qizil ilik bilan, ko‘migidagi g‘ovak moddasi oralig‘i esa sariq ilik bilan to‘lgan bo‘ladi
D) Panja suyaklari bilan birikadi, tarkibiga organik moddalardan kalsiy karbonat va kaliy fosfat tuzlari kiradi
71. Uchib ketuvchi qushlarning tuxumidan jo’ja (a), jish bola (b) ochadigan vakillarini ko’rsating. 1) Qirg’ovul; 2) O’rdak; 3) Laylak; 4) Go’ngqarg’a; 5) G’oz; 6) Qaldirg’och; 7) Kaptar; A) a- 1, 5 b- 3, 7 B) a- 2, 5 b- 3, 6 C) a- 2, 3 b- 5, 6 D) a- 1, 2, 5 b- 4, 6, 7
72. Begmot uchun xos to’g’ri javobni aniqlang 1) Ko’richak o’simtasi uzun; 2) Oshqozoni to’rt bo’lmaga bo’lingan; 3) Kavsh qaytarmaydi; 4) Hisor qo’riqxonasida uchraydi; 5) Toq tuyoqlilarga mansub; 6) Qoziq tishi kuchli 7) Sayg’oq bilan bir turkumga kiradi A) 1, 3, 7 B) 3, 4, 6 C) 1, 5, 6 D) 3, 6, 7
73. Postsintetik davrga xos ma’lumotlarni ko’rsating 1. Xromosomalar ikkitadan xromotidaga ega bo’ladi; 2. DNK va xromosomalar to’plami 2c 2n holatda bo’ladi 3. DNK va RNK polimerezalarni faoliyati kuzatiladi; 4. Sitoskelet oqsili sintezlanadi; 5. 6-7 soatgacha davom etadi;
6. Xromotidalar uzilib mustaqil xromosomaga aylanadi; 7. 3-4 saotgacha davom etadi
A) 1, 4, 7 B) 2, 3, 6 C) 1, 2, 6 D) 3, 4, 7
74. Хlamidomonadaga xos xususiyatlarni aniqlang.
1) Chuchuk suv ekosistemasida tarqalgan;
2) Xloroplastga ega tuban o‘simlik; 3) Yorug‘da suvni, mineral tuzlarni po‘sti orqali shimib oladi; 4) Ikkilamchi mahsulot biomassasini hosil qiladi
A) 1, 3 B) 3, 4 C) 2, 4 D) 1, 2
75. Gidrobiont o‘simliklar haqidagi to‘g‘ri fikrlar berilgan javobni aniqlang.
1) Suvo‘tlarda qoplovchi va mexanik to‘qima rivojlangan; 2) Ulotriks va laminariya zoosporalar orqali jinssiz ko‘payadi; 3) Bir hujayrali suvo‘tlarda fotosintez va xemosintez amalga oshadi; 4) Yapon laminariyasining hayot siklida gametalar hosil bo‘ladi; 5) Suvo‘tlarda zoosporalar juft-juft bo‘lib qo‘shilib zigota hosil qiladi; 6) Fillofora va porfira qizil suvo‘tlarga mansub; 7) Ulva yashil suvo‘tlarga mansub.
A) 1, 2, 4 B) 3, 5, 6 C) 4, 5, 7 D) 2, 6, 7
KIMYO
76. 18O, 17O, 16O izotoplari tarkibidagi neytron,
proton va elektronlar sonlari yig‘indisini
aniqlang.
A) 79 B) 81 C) 75 D) 78
77. Neon elementi tabiatda 22Ne va 20Ne ko‘rinishida uchraydi. Neonning o‘rtacha nisbiy atom massasi 20,2 bo‘lsa, qanday hajmdagi (litr, n.sh.) neon izotoplari aralashmasida 1,8 mol 20Ne izotopi bo‘ladi?
A) 11,2 B) 22,4 C) 89,6 D) 44,8
78. 31S−2 uchun quyidagi xususiyatlardan qaysi biri
noto‘g‘ri?
A) Elektron soni 14 ta B) Neytron soni 15 ta
C) Nuklon soni 31 D) Yadro zaryadi +16
79. Qaysi modda ion kristall panjaraga ega?
A) Temir B) Osh tuzi C) Olmos D) Yod
80. Hajmi 0,5 litr bo‘lgan idishda o‘tkazilgan
reaksiyada 5 minut davomida 3 mol modda
sarflandi. Reaksiyaning o‘rtacha tezligini (mol/(l·s)) aniqlang.
A) 0,05 B) 0,01 C) 0,02 D) 0,1
81. 80 g kaliy nitrat necha gramm suvda eritilganda 20 % li eritma hosil bo‘ladi?
A) 240 B) 160 C) 320 D) 480
82. Sxemaning quyi (a, b, c, d) katakchalariga
mos keluvchi moddalar to‘g‘ri ko‘rsatilgan
javobni belgilang.
A) a − Cu(OH)2; b − Ca(HCO3)2;c − NH4NO3;
d − (NH4)2Cr2O7
B) a − AgNO3; b − CaCO3; c − NH4NO3;
d − NH4Cl
C) a − HNO3; b − NaHCO3;c − (NH4)2CO3;
d − (NH4)2Cr2O7
D) a − KMnO4; b − NaNO3;c − (NH4)2CO3;
d − NH4Cl
83. Molar konsentratsiyalari nisbati 4:3 bo‘lgan ikki eritmaning umumiy hajmi 28 litr. Agar ikkala eritmadagi erigan modda miqdori nisbati mos ravishda 4:3 bo‘lsa, konsentratsiyasi kichik eritma hajmini (litr) aniqlang.
A) 14 B) 12 C) 24 D) 18
84. Quyidagi reaksiyaning ionli tenglamasini
molekular shaklda yozish uchun keltirilgan ion
juftlarning qaysilaridan foydalanish mumkin?
3Ca2+ + 2PO43−→ Ca3(PO4)2
A) NO3- va Li+ B) CH3COO− va Na+
C) Cl− va Li+ D) SO42− va Fe2+
85. 2 M li 0,3 l kalsiy nitrat va 2,5 M li 0,2 l kaliy
fosfat eritmalari aralashtirildi. Hosil bo‘lgan
eritmadagi fosfat ionlarining konsentratsiyasini
(mol/l) aniqlang. (α=100 %, eritma hajmining
o‘zgarishi hisobga olinmasin.)
A) 0,2 B) 0,1 C) 0,05 D) 0,25
86. Teng mol nisbatda olingan alkan va vodoroddan iborat 0,6 mol aralashma yondirilganda 1,2 mol suv hosil bo‘ldi. Alkanni aniqlang.
A) Butan B) Metan C) Etan D) Propan
87. 0,1 kg 16 % li CuSO4 eritmasi inert elektrodlar
yordamida elektroliz qilinganda elektrodlarda
17 g moddalar ajraldi. Eritmadan necha faradey
tok o‘tganligini aniqlang.
A) 0,2 B) 0,4 C) 1,2 D) 1
88. Qaysi eritmaning molarligi (CM) uning
normalligidan (CN) olti marta kam bo‘ladi?
(V =1 litr)
A) KOH eritmasi B) Al2(SO4)3 eritmasi
C) CaCl2 eritmasi D) AlCl3 eritmasi
89. II valentli metall sulfidi tarkibida oltingugurt bilan metallning massa nisbatlari 1:2 bo‘lsa, metallning ekvivalentini aniqlang.
A) 12 B) 56 C) 68,5 D) 32
90. Quyidagi birikmalarning qaysi birida kislorod va oltingugurt atomlari soni o‘zaro 8:1 nisbatda
bo‘ladi?
A) Kalsiy gidroksosulfat
B) Aluminiy gidrosulfat
C) Kalsiy gidrosulfit
D) Aluminiy digidroksosulfat
91. Etilen, azot va propandan iborat aralashmada
C3H8 ning mol ulushi 40 % bo‘lsa, aralashmaning geliyga nisbatan zichligini aniqlang.
A) 8,6 B) 9,4 C) 7,8 D) 9,8
92. 0,1 kg 41,2 % li natriy bromid eritmasining
ma’lum qismi elektroliz qilindi. Hosil bo‘lgan
eritmaga kumush nitrat eritmasi quyilganda
umumiy miqdori 0,35 mol bo‘lgan cho‘kmalar
(AgBr, Ag2O) ajraldi. Elektroliz uchun sarflangan
faradey tok miqdorini aniqlang.
(2NaOH + 2AgNO3 → 2NaNO3 + Ag2O↓+H2O)
A) 0,2 B) 0,1 C) 0,3 D) 0,4
93. Kalsiy qaysi modda bilan odatdagi sharoitda
reaksiyaga kirishmaydi?
A) oltingugurt B) suv C) xlor D) ftor
94. 1/3 mol aluminiy karbid (Al4C3) gidroliz
qilinganda hosil bo‘lgan gazning massasiga
teng massada kislorod olish uchun necha mol
kalsiy nitrat parchalanishi kerak?
A) 0,8 B) 1 C) 0,5 D) 0,4
95. propen + HBr → X;
KOH(suvli) + X → Y + KBr;
H2O + Z → Y + CH3COOH.
Ushbu reaksiyalar asosida Z moddani aniqlang.
A) Etiletanoat B) Etilpropionat
C) Metilpropionat D) Izopropiletanoat
96. 2 mol KNO3 termik parchalanganda massasi
necha grammga kamayadi?
A) 16 B) 32 C) 54 D) 64
97. Alanin tarkibidagi uglerod atomlarinnig
oksidlanish darajalari yig‘indisini aniqlang.
A) 0 B) −6 C) +3 D) −4
98. 0,9 mol gaz holidagi butan, metan va alken
aralashmasi bromli suv orqali o‘tkazilganda idish massasi 16,8 g ga ortdi, gazlarning molekulalar soni esa 1,5 marta kamaydi. Bitta alken molekulasi tarkibidagi atomlar sonini toping.
A) 15 B) 6 C) 12 D) 9
99. Quyidagi jadvalning qaysi qatorlaridagi barcha
ma’lumotlar to‘g‘ri?
qator
|
modda nomi
|
kimyoviy formulasi
|
ekvivalent massasi
|
nisbiy molekulyar massasi
|
1.
|
o’yuvchi natriy
|
NaOH
|
40
|
40
|
2.
|
o’yuvchi kaliy
|
K
|
39
|
39
|
3.
|
kalsiy gidroksid
|
Ca(OH)2
|
37
|
74
|
4.
|
Magniy gidroksid
|
Mg(OH)2
|
21
|
58
| A) 1, 4 B) 2, 4 C) 1, 3 D) 2, 3
100. Teng miqdorda (mol) olingan etilenglikol va
glitserin tarkibidagi vodorod atomlari sonlari nisbatini toping.
A) 3:4 B) 1:1 C) 4:1 D) 2:1
101. 50,8 g dixloralkan gidroliz mahsulotlarining
m assalari grafikda tasvirlangan. Dastlabki dixloralkanni aniqlang.
A) 2,3-dixlorpentan B) 2,3-dixlorbutan
C) 2,2-dixlorpentan D) 2,2-dixlorbutan
102. Quyidagi reaksiyalar ketma-ketligida hosil
bo‘lgan X1 − X5 mahsulotlar orasida alkanlarning qaysi vakili mavjud?
A) Butan B) Metan C) Pentan D) Propan
103. Maltoza gidrolizidan olingan glukoza massasi boshlang‘ich disaxarid massasidan 3,6 grammga ortiq bo‘lsa, undan olingan etanol natriy bilan ta’sirlashganda, alkogolyat va qancha gramm vodorod olinadi?
A) 0,8 B) 0,4 C) 0,2 D) 0,6
104. 0,01 mol polipeptid (oqsil) gidrolizidan hosil bo‘lgan aminokislotalar 0,3 kg 16 % li NaOH eritmasi bilan reaksiyaga kirishdi (R−CH(NH2)COONa hosil bo‘ldi). Polipeptid nechta aminokislota qoldig‘idan tarkib topganligini aniqlang.
A) 200 B) 100 C) 120 D) 150
105. Quyidagi rasm asosida kolbadagi x moddani
toping.
A) Kalsit B) Gips C) Apatit D) Olevin
Dostları ilə paylaş: |