1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

23.15.
 
Suv to’ldiriladigan idish 12 m balandlikda joylashgan. Nasos bu idishga 1 minutda 1.8 m
3
suv 
quyishi uchun , nasos dvigatelini quvvati qanday bo’lishi kerak? FIK 75 %.
23.16.
 
Arqon uciga q’yilgan 100 N kuch bilan ko’char blik yordamida massasi 16.5 kg bo’lgan yuk 
ko’tarilmoqda. Yuk 4 m balandlikka ko’terilgan bo’lsa, fofdali ishni, bajarilgan to’liq ishni va FIK ni 
hisoblang.
23.17.
 
Kochar va ko’chmas bloklar sistemasi yordamida 50 N og’irlikdagi yuk arqon uchiga qo’yilgan 35 N 
kuch bilan 50 sm balandlikka tekis ko’tarildi. Bloklar sistemasining FIK ni hisoblang. 
23.18.
 
Kochar va ko’chmas bloklar sistemasi yordamida massasi 16 kg bo’lgan yuk 4 m balandlikka tekis 
ko’tarildi. Bloklar sistemasining FIK 80 % bo’lsa, yukni ko’terishda arqon uchiga qo’yilgan kuchni toping.
83

---

85 
23.19.
 
Massasi 54 kg bo’lgan mixli yashik qurilayorgan binoning beshinchi qavatiga ko’char blok 
yordamida ko’tarildi. Bunda arqonning ikkinchi uchiga 360 N kuch qo’yildi. FIK ni aniqlang.
23.20.
 
Motorining quvvati 1500 W bo’lgan ko’tarma kran yukni 0.05 m/s tezlikda ko’tarmoqda. FIK 80 % 
bo’lsa, ko’tarilayutgan yukning massasi qanday?
23.21.
 
Dvigatelining quvvati 15kW bo’lgan ko’tarma kran 5 t massali ykni ko’tarmoqda. FIK 80 % bo’lsa, 
yukning ko’tarilish tezligini aniqlang.
23.22.
 
Og’irligi 100 H bo’gan yuk uzunligi 16 sm bo’lgan richag yelkasining uchida joylashgan. Bu yukni 
ko’tarish uchun 80 sm uzunlikdagi ikkinchi yelkaga 25 N kuch qo’yildi. Mexanizmning FIK ni aniqlang.
23.23.
 
Ko’tarma kran 7 soatda massasi 3000 t bo’gan qurilish materiallarini 10 m baklandlikka ko’tardi. FIK 
60 % bo’lsa, kran dvigatelini quvvati qanday?