1. Tabiat, uning tuzilishi va rivojlanishi. Jamiyat va tabiat, ularning o’zaro aloqasi

Jamiyat-tabiatning tarkibiy qismi.
Bajardi: Mamatkarimova Gulzoda.
Jamiyat va tabiat falsafasi.
Reja:
1. Tabiat, uning tuzilishi va rivojlanishi.
2. Jamiyat va tabiat, ularning o’zaro aloqasi.
3. Yerdagi hayot va biosotsial evolutsiya.

Tabiat va jamiyat haqidagi konkret fanlar borliqning o’z predmetlariga mos keluvchi muayyan xususiyatlarnigina o’rganadi. Borliqning umumiy xossalari haqida esa, falsafa fani o’rgatadi. Hozirgi zamon fanlarining xulosalariga ko’ra, atrofimizdagi har qanday jism molekulalardan tashkil topgan, molekulalar esa atomlardan tashkil topgan.

• Tabiat va jamiyat haqidagi konkret fanlar borliqning o’z predmetlariga mos keluvchi muayyan xususiyatlarnigina o’rganadi. Borliqning umumiy xossalari haqida esa, falsafa fani o’rgatadi. Hozirgi zamon fanlarining xulosalariga ko’ra, atrofimizdagi har qanday jism molekulalardan tashkil topgan, molekulalar esa atomlardan tashkil topgan.

Tabiat, uning tuzilishi va rivojlanishi.

Inson – tirik organizmlar turkumiga kiruvchi murakkab ijtimoiy va mehnat faoliyatini yurgizuvchi individ. Inson tarixiy jamoa jarayoni subyekti bo’lib, u yer kurrasidagi moddiy va ma’naviy madaniy rivojlanishning asoschisidir. Inson boshqa turdagi tirik mavjudotlar bilan ginetik bog’langan holda, lekin ularnig ongini yuqoriligi, mehnat qurollarini ishlab chiqara olishi, nutqning rivojlanganligi, ijodiy faolligi hamda axloqiy, ma’naviy va ruhiy o’z-o’zini anglay olishi bilan ajralib turadi.

• Inson – tirik organizmlar turkumiga kiruvchi murakkab ijtimoiy va mehnat faoliyatini yurgizuvchi individ. Inson tarixiy jamoa jarayoni subyekti bo’lib, u yer kurrasidagi moddiy va ma’naviy madaniy rivojlanishning asoschisidir. Inson boshqa turdagi tirik mavjudotlar bilan ginetik bog’langan holda, lekin ularnig ongini yuqoriligi, mehnat qurollarini ishlab chiqara olishi, nutqning rivojlanganligi, ijodiy faolligi hamda axloqiy, ma’naviy va ruhiy o’z-o’zini anglay olishi bilan ajralib turadi.

Inson, jamiyat, ong.

Jamiyat – keng ma’noda insonlarning tarixan qaror topgan birgalikdagi faoliyatlari majmui yoki tor ma’noda ijtimoiy munosabatlarning konkret tipidir.

• Jamiyat – keng ma’noda insonlarning tarixan qaror topgan birgalikdagi faoliyatlari majmui yoki tor ma’noda ijtimoiy munosabatlarning konkret tipidir.
• Tabiat – keng ma’noda butun borliq olam va uning xilma-xil shakllari; tor ma’noda kishilarning moddiy va ma’naviy ehtiyojlarini qondirish manbai bo’lgan atrof tabiiy muhit. Inson o’zining hayoti davomida butun borliqdan emas, balki uni o’rab turuvchi va uning ta’siri doirasida turgan atrof tabiiy muhitdan foydalanish mumkin.

Jamiyat va tabiat, ularning o’zaro aloqasi.

Kishilar jamiyatini tabiatga qarshi qo’yadigan, kishilar bilan tabiat o’rtasidagi aloqani istisno qiladigan idealistik qarashlarga qarshi o’laroq tabiat bilan inson o’rtasidagi chambarchash bog’liqlikni asoslash va ko’rsatish muhim ahamiyatga molikdir. Tarixga ikki tomondan qarash mumkin, uni tabiat tarixi va insonlar tarixiga bo’lish mumkin. Biroq ikki tomon chambarchash bog’liqdir. Insoniyat jamiyati mavjud ekan, tabiat tarixi va insonlar tarixi bir-birini o’zaro quvvatlab turadi.

Kishilar jamiyatini tabiatga qarshi qo’yadigan, kishilar bilan tabiat o’rtasidagi aloqani istisno qiladigan idealistik qarashlarga qarshi o’laroq tabiat bilan inson o’rtasidagi chambarchash bog’liqlikni asoslash va ko’rsatish muhim ahamiyatga molikdir. Tarixga ikki tomondan qarash mumkin, uni tabiat tarixi va insonlar tarixiga bo’lish mumkin. Biroq ikki tomon chambarchash bog’liqdir. Insoniyat jamiyati mavjud ekan, tabiat tarixi va insonlar tarixi bir-birini o’zaro quvvatlab turadi.

Yerdagi hayot va biosotsial evolutsiya.

Tabiat rivojining majmui bo’lishi insoniyat tabiatga tobora ko’p o’z ta’sirini ko’rsatadi, inson faqat har xil o’simlik va hayvonot turlari o’rnini o’zgartiribgina qolmay, binobarin ularni shu darajada o’zgartirdiki, uning faoliyati natijasida yer shari umumiy o’limga mahkum bo’lgandagina u bilan birga yo’q bolib ketishi mumkin. Shunday qilib, inson nafaqat tabiatni o’rganib biladi, balki o’zini o’rab turgan dunyoni o’zgartiradi, “ijod” qiladi ham.

• Tabiat rivojining majmui bo’lishi insoniyat tabiatga tobora ko’p o’z ta’sirini ko’rsatadi, inson faqat har xil o’simlik va hayvonot turlari o’rnini o’zgartiribgina qolmay, binobarin ularni shu darajada o’zgartirdiki, uning faoliyati natijasida yer shari umumiy o’limga mahkum bo’lgandagina u bilan birga yo’q bolib ketishi mumkin. Shunday qilib, inson nafaqat tabiatni o’rganib biladi, balki o’zini o’rab turgan dunyoni o’zgartiradi, “ijod” qiladi ham.

E’tiboringiz uchun rahmat.