14. bahar sempozyumu türkiye psikiyatri derneği yıllık toplantısı

Geç Başlangıçlı İki Uçlu Bozukluk

Sermin Kesebir¹, Filiz Kökçü²

1 Erenköy RSHH

2 Adnan Menderes Üniversitesi, Psikiyatri

Giriş ve amaç: Geç başlangıçlı iki uçlu bozukluk yaygınlığı % 0.1-0.4 olarak söylenmektedir. Geç başlangıç demek için ölçüt alınan yaş sınırıyla ilgili olarak dizine bakıldığında 40, 50, 55 ve daha çok 60 yaş üzeri tanımlamaları görülmektedir. İleri yaşta görece nadir ortaya çıkan maniler, yatışı gerektirir şiddette dönemlerdir. Sıklıkla nörolojik bozukluklar ile birliktedir. Geç başlangıçlı olgularda pozitif aile öyküsünün daha az beklenip beklenemeyeceği sorulmaktadır. Geç başlangıçlı olgularda klinik gidişin daha olumsuz seyrettiği ve ölüm oranlarının daha yüksek olduğu ileri sürülmüştür. Geç başlangıçlı olgularda, depresyondakinden daha fazla bilişsel bozulmanın olacağı öngörüsü mevcuttur. Geç başlangıçlı iki uçlu bozukluk ve demans tanılı olgularda, karma dönemlerin daha sık gözlendiği, olguların tümünün hastalık öncesinde siklotimik, hipertimik ya da sinirli (irritabl) mizaç yapısında olduğu ve çoğunun duygudurum bozukluğu yönünden pozitif aile öyküsüne sahip olduğu belirtmektedir.

Bu çalışmanın amacı geç başlangıçlı olguların diğerlerinden farklılaşıp farklılaşmadığını araştırmaktır.

Yöntem: DSM-VI ölçütlerine göre İki uçlu bozukluk tip 1 tanılı 44 olgu değerlendirilmiştir. Değerlendirme Duygudurum Bozuklukları Hasta Kayıt Formu (SCIP-TURK) ile yapılmıştır. Bu çalışmada ''geç başlangıç'' ölçütü olarak 40 yaş alınmıştır. Geç başlangıçlı olduğu belirlenen 6 olgu diğerleri ile karşılaştırılmıştır.

Bulgular: Geç başlangıçlı olguların eğitim düzeyi ve evlilik oranı daha yüksektir (p= 0.05 ve 0.05). Genel tıbbi durum daha sıktır (p= 0.05). Bu olgularda psikotik bulgulu dönem yaşama, hızlı döngülülük, antidepresan ile kayma ve mevsimsellik daha sık bulunmuştur (sırasıyla p= 0.027, 0.011, 0.014, 0.031). Aile öyküleri benzer fakat geç başlangıçlı olguların tümünde pozitif aile öyküsü erkek kardeşe aittir. Mizaç puanları benzer, güvenli bağlanma geç başlangıçlı olgularda daha sıktır (p= 0.02).

Sonuç: Duygudurum bozukluklarında etiyolojik ve klinik soruları ve olası bağlantıları, özgün ve iki uçlu bozukluk için tipik olmayan yaş gruplarında, örneğin erken başlangıçlı ya da geç başlangıçlı olgularda çalışmak bazı sonuçlar almayı kolaylaştırabilir.

P-39

Adıyaman Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu ve
Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri

Sema İçel

Adıyaman Ünv. Sağlık Yüksekokulu

AMAÇ:

Son yıllarda gündemden düşmeyen duygusal zekâ, bireysel, mesleki ve sosyal yaşamda başarının belirleyicisi olarak bilinmektedir[1]. Duygusal zekâ kavramı ilk kez Peter Salovey ve John Mayer tarafından bireylerin, kendisinin ve diğer kişilerin duygularını anlayabilmesi, bunlar arasında seçim yapabilmesi ve duygularıyla başa çıkması olarak tanımlanmıştır[2].

Çalışmanın amacı; üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile bazı sosyodemografik özellikler arasındaki ilişkileri incelemektir.

YÖNTEM:

Araştırma tanımlayıcı nitelikte planlanmıştır. Araştırmanın evrenini Adıyaman Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu ve Eğitim Fakültesi 1. ve 4. sınıflarında öğrenim görmekte olan 512 öğrenci, örneklemini ise 497 (%97) öğrenci oluşturmuştur.

Araştırmanın verileri, sosyodemografik bilgi formu, Türkçe geçerlilik ve güvenilirliliği Ergin tarafından yapılan “Duygusal Zekâ Değerlendirme Ölçeği” ile elde edilmiştir[3].

Araştırmanın verileri bilgisayar ortamında SPSS 16.00 programında yüzdelik, ortalama, t-testi, varyans analizi, Tukey ve LSD çoklu karşılaştırma testleri kullanılarak değerlendirilmiştir.

BULGULAR VE SONUÇ:

Araştırma sonuçlarına göre kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre, 4. sınıf öğrencilerinin 1. sınıf öğrencilerine göre duygusal zekâ düzeyleri, okuduğu bölümden memnun olan öğrencilerin duygusal zekâ toplam puan ortalamaları okuduğu bölümden memnun olmayan öğrencilere göre, demokrat aile yapısına sahip öğrencilerin kendini motive etme alt boyut puan ortalamaları baskıcı aile yapısına sahip öğrencilere göre, sosyal bölüm öğrencilerinin duygusal zekâ toplam puan ortalamaları sayısal bölüm öğrencilerine göre daha yüksek bulunmuştur (p<0,005).

Araştırma sonuçlarına göre üniversite öğrencilerine özellikle sayısal bölüm öğrencilerine sosyal ilişkileri geliştirici ortamlar sunmak yararlı olacaktır. Bu amaçla duygusal zekâ gelişimini destekleyen eğitimler ve danışmanlık programları oluşturulması, öğrenci kulüplerinin desteklenmesi önerilebilir.

KAYNAKLAR:

[1] Doğan S, Demiral Ö. Kurumların başarısında duygusal zekânın rolü ve önemi. Yönetim ve Ekonomi, 2007; 14:209–230.

[2] Kaya H, Kaçeci A. Bir hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri. İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O. Dergisi, 2004; 13:39–47.

[3] Ergin E.F. Üniversite öğrencilerinin sahip oldukları duygusal zekâ düzeyi ile 16 kişilik özelliliği arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı: Selçuk Üniversitesi; 2000.

P-40

Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda
Bağlanma Özellikleri

Ozan Pazvantoglu¹, Saliha Baykal², Işıl Zabun², Gökhan Sarısoy²

1 19 Mayıs Üniversitesi

2 OMUTF

GİRİŞ: Bağlanma, çocuk ve bakım veren(anne) arasında gelişen, çocuğun bakım veren kişiyi arama ve yakınlık arayışı davranışı ile kendini gösteren, özellikle stres durumlarında belirginleşen, dayanıklı ve devamlılığı olan duygusal bir bağdır(1). Yaşamın ilk aylarında anne-çocuk ilişkisi temelinde gelişmesine rağmen, yaşamın sonraki yıllarındaki bağlanmaları pozitif veya negatif yönde etkileyerek, yaşam boyunca sosyal ilişkilerin gelişiminin temelinde yer alan önemli bir süreçtir. Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (eDEHB)’na sahip bireylerin çocukluk yaşamlarındaki sağlıklı olmayan ebeveyn(özellikle anne ilişkileri, erişkin yaşamlarında bozuk bağlanma özelliklerine sahip olmalarına neden olabilir(2). Bu kişilerin evlilik yaşamlarının niteliksel açıdan fakirliği ve eksta-marital ilişki sıklığının fazlalığı gibi özelliklerinin  olduğu önceki bazı çalışmalarda gösterilmiştir(3).

Biz çalışmamızda eDEHB tanısına sahip bireylerin bağlanma özelliklerini araştırmayı amaçladık.

METOD: Wender-Utah derecelendirme ölçeği, mevcut semptomlar ölçeği ve erişkin DEHB kendi bildirim ölçeğini doldurduktan sonra DSM-IV’e dayalı psikiyatrik tanı görüşmesi ile değerlendirilip eDEHB tanısı konan 24 hasta,23 sağlıklı kontrol ile erişkin bağlanma ölçeği(4) kullanılarak bağlanma özellikleri açısından karşılaştırıldı. Verilerin istatistiksel analizinde ki-kare testi kullanıldı.

BULGULAR: Güvensiz bağlanma özelliği, eDEHB grubunda, sağlıklı kontrollere göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olarak saptandı.

SONUÇ: eDEHB, hem biyolojik hem de psiko-sosyal nedenlerle, yaşamın her alanında olduğu gibi özel ilişkilerde de istikrarsızlığın ve sık olarak görüldüğü bir bozukluktur. Çalışmamızda da bu tanıya sahip kişilerin “güvensiz bağlanma” özelliklerine daha fazla sahip oldukları görülmüştür. Bu özellik, sık eş değiştirme, evlilik/boşanma sayısının fazlalığı, ilişkilerde tatminsizlik gibi sonuçları doğurabilir. 
Kaynaklar:

1) Ainsworth MS. The personel origins of attachment theory. An interview with Mary Salter Ainsworth. Interview by Peter L. Rudnytsky. Psychoanal Study Child; 52:386-405

2) Kissgen R, Krischer M, Kummetat V et. Al. Attachment representation in mothers of children with attention deficit hyperactivity disorder. Psychopathology. 2009;42:201-8

3) Barkley RA, Murphy KR, Fischer M. ADHD in adults. What the science says. The Guilford Press, New York, London,2008

4) Collins, N.L. and Read, S.J. (1990). Adult attachment, working models, and relationship quality in dating couples. Journal of Personality and Social Psychology, 58, 644-663

P-41