15 kvartalni

3. DIJALOG O LIBERALIZACIJI VIZNOG REŽIMA

Na osnovu svih dosadašnjih izvještaja o implementaciji obaveza iz Mape puta za liberalizaciju viznog režima, Evropska komisija je 15. jula 2009. god. usvojila Predlog za ukidanje viznog režima prema Crnoj Gori, Makedoniji i Srbiji (Regulativa 539/2001) o kojoj će konačnu odluku donijeti Savjet ministara EU, nakon pribavljanja mišljenja Evropskog parlamenta.

Predlog EK da se uspostavi bezvizni režim sa Crnom Gorom je, kako se navodi, rezultat kontinuirane posvećenosti i napretka koji su crnogorski organi ostvarili u ispunjavanju zahtjeva iz Mape puta. Pored pozitivne ocjene, navedeno je i da Crna Gora treba da nastavi sa dodatnim naporima, kako bi ispunila i preostale obaveze.

U cilju realizacije preostalih obaveza, posebno dalje implementacije Zakona o strancima, koji je stupio na snagu 8. januara 2009. god, kao i definisanja održivog rješenja za status raseljenih i interno raseljenih lica, i daljeg jačanja kapaciteta i implementacije zakonskog okvira za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije, Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave sčinilo je Informaciju o implementaciji preostalih obaveza u cilju uspješnog okončanja procesa liberalizacije viznog režima, kao i Plan aktivnosti na realizaciji preostalih obaveza Crne Gore iz Mape puta za liberalizaciju viznog režima, koje je Vlada Crne Gore, na sjednici od 30. jula 2009. god., razmotrila i usvojila.

Na osnovu Zaključka Vlade Crne Gore donešenog na sjednici, MUPIJU je sačinio Ažurirani izvještaj o realizaciji preostalih obaveza Crne Gore iz Mape puta za liberalizaciju viznog režima, koji je Vlada Crne Gore usvojila na sjednici održanoj 17. septembra 2009. god. Kao rok za dostavljanje navedenog izvještaja EK je odredila 25. septembar 2009. god.

Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave, u saradnji sa Ministarstvom rada i socijalnog staranja, Zavodom za zbrinjavanje izbjeglica i Kancelarijom UNHCR-a u Podgorici, sačinilo je Predlog akcionog plana za rješavanje statusa raseljenih lica iz bivših jugoslovenskih republika i interno raseljenih lica sa Kosova koji borave u Crnoj Gori, koji je Vlada Crne Gore usvojila na sjednici od 17. septembra 2009. god. Akcionim planom se planira trajno rješavanje njihovog statusa raseljenih lica iz bivših jugoslovenskih republika i interno raseljenih lica sa Kosova koji borave u Crnoj Gori, kao i pravo na dobrovoljni povratak u zemlje porijekla.

Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave, u saradnji sa Ministarstvom rada i socijalnog staranja, pripremilo je Predlog zakona o dopunama Zakona o strancima, koji je Vlada Crne Gore utvrdila na sjednici održanoj 17. septembra 2009. god, i tom prilikom predložila Skupštini Crne Gore da ga donese po skraćenom postupku. Navedenim predlogom zakona se raseljenim licima iz bivših jugoslovenskih republika i interno raseljenim licima sa Kosova koji borave u Crnoj Gori omogućava dobijanje statusa stranca sa stalnim nastanjenjem.

Možemo zaključiti da prethodno navedene aktivnosti ukazuju na uspješnu realizaciju preostalih obaveza Crne Gore iz Mape puta za liberalizaciju viznog režima.

4. IMPLEMENTACIJA PRIVREMENOG SPORAZUMA O TRGOVINI I SRODNIM PITANJIMA IZMEĐU EVROPSKIH ZAJEDNICA I CRNE GORE

Kada je riječ o praćenju implementacije Privremenog sporazuma o trgovini i srodnim pitanjima između evropskih zajednica i Crne Gore, može se reći da je kalendar aktivnosti projektovan za 2009. god, u potpunosti realizovan u prvoj polovini godine, što je potvrdilo očekivanja Evropske unije o crnogorskom ispunjavanju obaveza koje priostiču iz Privremenog sporazuma.

Podsjećamo da je u prvoj polovini 2009. god, u skladu sa Planom rada zajedničkih tijela EK i Crne Gore, održan Sastanak privremenog odbora i svih pet pododbora, plenarni sastanak unaprijedjenog stalnog dijaloga i svi planirani sektorski unaprijedjeni stalni dijalozi. U skladu sa temama sastanaka, pripremljeni su i Evropskoj komisiji dostavljeni odgovarajući detaljni prilozi, u cilju kvalitetnog praćenja realizacije preuzetih obaveza, odnosno napretka u datoj oblasti.

Sastanci zajedničkih tijela EK i Crne Gore istovremeno su bili i dobra osnova za pripremu Upitnika EK, odnosno, za pripremu državnih organa i institucija Crne Gore za proces odgovoranja na pitanja iz Upitnika EK.
Skupstini Crne Gore i Evropskoj komisiji se redovno dostavljaju i mjesečni izvjestaji o implementaciji Privremenog sporazuma o trgovini i srodnim pitanjima između evropskih zajednica i Crne Gore. Na sastancima sa predstavnicima EK konstatuje se potpuna i uspješna primjena Privremenog sporazuma.

5. PROCES ODGOVARANJA NA PITANJA IZ UPITNIKA EVROPSKE KOMISIJE

Evropski komesar za proširenje EU Oli Ren je 22. jula 2009. god. u Podgorici Predsjedniku Vlade Crne Gore Milu Đukanoviću uručio Upitnik Evropske komisije - informacija koju od Vlade Crne Gore zahtijeva Evropska komisija u cilju pripreme Mišljenja o zahtjevu Crne Gore za članstvo u Evropskoj uniji.

Podsjećamo da je, u cilju blagovremene pripreme za proces odgovaranja na Upitnik EK, Vlada Crne Gore, na predlog Ministarstva za evropske integracije, na sjednici održanoj 25. juna 2009. god. usvojila Informaciju o potrebi formiranja novih koordinacionih struktura za sljedeće faze procesa evropskih integracija. Na sjednici održanoj 9. jula 2009. god. Vlada Crne Gore je usvojila Odluku o obrazovanju Komisije za evropske integracije i Odluku o obrazovanju grupa za evropske integracije i podgrupa za pregovaračka poglavlja.

Komisija za evropske integracije, sedam grupa za evropske integracije i 35 podgrupa za pregovaračka poglavlja imaju značajnu ulogu u pripremi odgovora na pitanja iz Upitnika EK. Obrazovanje ovih struktura obezbjeđuje institucionalnu i ličnu odgovornost u kontekstu pripreme odgovora na pitanja iz Upitnika EK, koordinaciju grupa i podgrupa iz nadležnih ministarstava i drugih državnih organa, do njihove konačne verifikaciji i usvajanja od strane Vlade Crne Gore.

Vlada Crne Gore je na sjednici održanoj 9. jula 2009. god. usvojila Predlog Uputstva za pripremu odgovora na pitanja iz Upitnika EK, koje je pripremilo Ministarstvo za evropske integracije. Uputstvo sadrži precizne odredbe koje se odnose na nosioce aktivnosti u pripremi odgovora na pitanja iz Upitnika EK, postupak dostavljanja i raspoređivanja pitanja iz Upitnika EK, pripremanje odgovora i priloga na pitanja iz Upitnika EK, dostavljanje i stručnu provjeru odgovora, prevođenje, saradnju nadležnih organa državne uprave i institucija, kao i informisanje javnosti.

Neposredno nakon dobijanja Upitnika EK, MEI je pripremio okvirni Plan aktivnosti u procesu odgovaranja na Upitnik EK za period avgust - novembar 2009. god, zajedno sa šemom svih organizacionih struktura uključenih u proces odgovaranja na Upitnik EK, zatim, tabelarnim pregledom broja pitanja po poglavljima, koji je Vlada Crne Gore usvojila na sjednici održanoj 30. jula 2009. god.

U skladu sa zaključkom Vlade od 30. juna 2009. god, MEI svake nedelje priprema redovni izvještaj o realizovanim aktivnostima u procesu odgovaranja na pitanja iz Upitnika EK koji potom dostavlja Vladi Crne Gore.

Na sjednici održanoj 3. septembra 2009. god. Vlada Crne Gore je usvojila prvi redovni izvještaj, nakon čega je u izvještajnom periodu usvojeno još sedam nedeljno ažuriranih izvještaja o napretku u procesu odgovaranja na pitanja iz Upitnika EK.

Ministarstvo za evropske integracije koordinira aktivnostima u okviru procesa pripreme odgovora na pitanja iz Upitnika EK, koje podrazumijevaju i rješavanje nejasnih i spornih pitanja. Zaposleni u MEI, koji su određeni kao kontakt osobe za svako poglavlje učestvovali su na sastancima podgrupa za poglavlja i obezbjeđivali svakodnevnu podršku učesnicima u procesu odgovaranja. Preko MEI se u ovom periodu odvijala i komunikacija sa Evropskom komisijom, prevashodno vezano za nejasna pitanja, kao i sa ekspertima iz drugih zemalja (Slovenija, Makedonija), s ciljem pružanjanja dodatne stručne podrške. Dan prije usvajanja Prvog izvještaja o realizovanim aktivnostima na pripremi odgovora, 2. septembra 2009. god, održan je konstitutivni sastanak Komisije za evropske integracije, na kojoj su razmotrene tekuće i predstojeće aktivnosti koje se odnose na Upitnik EK.

U okviru pripreme za Upitnik EK, MEI je, u saradnji sa Ministarstvom za informaciono društvo postavio projektne zadatke i infrastrukturu na osnovu čega je razvijen SharePointPortal kao informatičku podrška odgovaranju na Upitnik EK. Portal je informatička podrška koja u potpunosti zadovoljava njegovo korišćenje tokom svih procesa odgovaranja. Na Portalu Upitnik do sada ima 780 registrovanih korisnika. U prethodnom periodu svakodnevno je vršena obuka za korišćenje Portala Upitnik za službenike državne uprave koji su neposredno uključeni u pripremu odgovora na pitanja iz Upitnika EK. Takođe je za svako podpoglavlje određena po jedna osoba kao IT podrška i oni u svakodnevnom radu i dalje pomažu svim korisnicima Portala prilokom rada na njemu.

U izvještajnom periodu značajan napredak postignut je i u oblasti koordinacije procesa prevođenja propisa EU na crnogorski jezik, kao i crnogorskog zakonodavstva i strateških dokumenata na engleski jezik. U pripremi za dobijanje Upitnika EK, objavljen je Javni poziv za izražavanje interesovanja za saradnju zainteresovanih lokalnih prevodilaca sa Vladom Crne Gore, na koji se prijavilo preko 230 prevodilaca. Od ovog broja, za 162 prevodioca koji su zadovoljili predviđene uslove, uz podršku eksperata Tvining projekta, organizovano je testiranje kojim su između ostalog identifikovane i oblasti specijalizacije odabranih prevodilaca. Na ovaj način formirana je solidna baza eksternih prevodilaca za prevođenje pitanja i odgovora na pitanja iz Upitnika EK, kao i za proces prevođenja zakonodavstva Crne Gore i evropskog prava. Za prevodioce je organizovana obuka korišćenja kompjuterskih programa za prevođenje.

Tokom jula 2009. godine, u okviru procesa priprema za odgovaranje na Upitnik EK, u saradnji sa Ministarstvom za informaciono društvo a za potrebe prevodilačkog centra koji je formiran u prostorijama MEI, obezbijeđeno je 25 laptopova i četiri servera, kao i mrežna infrastruktura. Prevodilački centar je potpuno operativan od 22. jula 2009. god. kada je otpočeo proces prevođenja pitanja iz Upitnika EK, gdje će se do okončanja procesa obavljati prevođenje odgovora na pitanja iz Upitnika EK i pratećih aneksa. U toku je i informatička obuka namjenjena prevodiocima za korišćenje Portala Upitnik, koju takođe obezbjeđuje MEI.

Ministarstvo za evropske integracije pripremilo je Priručnik za prevođenje pravnih i drugih akata u procesu evropskih integracija, koji je dostupan na Internet stranici ministarstva –

http://www.mei.gov.me/vijesti.php?akcija=rubrika&rubrika=403.

Priručnik sadrži naznake o specifičnostima prevođenja pravnih propisa, kroz presjek pravnog sistema Crne Gore i EU, prezentirajući osnovne podatke o izvorima prava u Crnoj Gori i EU, postupcima za donošenje i usvajanje zakona i drugih pravnih akata, karakterističnim za oba pravna sistema i obavezan je za prevodioce koji rade na prevođenju za Upitnik EK.

Angažovani prevodioci i svi nadležni organi državne uprave, koji učestvuju u pripremi odgovora na pitanja iz Upitnika EK i prevođenju pravnih propisa Crne Gore i Evropske unije dužni su da tokom postupka prevođenja pitanja i odgovora, kao i odgovarajućih priloga uz odgovore na Upitnik EK koriste Priručnik za prevođenje pravnih i drugih akata u procesu evropskih integracija.

Podsjećamo da je Vlada Norveške u prvom kvartalu 2009. god. Ministarstvu za evropske integracije donirala 200 000 €, za prevod crnogorskog zakonodavstva na engleski jezik.