Zamonaviy pedagogik paradigmalar quydagi besh qismda farqlanadi.
An’anaviy–konservativ (bilimga yo’naltirilgan)paradigma; J.Majo, L.Kro, J.Kapel va boshqalar ijod etishgan Yosh avlodning individual rivojlanishi, madaniy meroslarimizning muhim elementlari bilim, ko’nikma-malaka, va qadriyatlarni saqlab qolgan holda avloddan-avlodga o’tkazish.
Ratsionalistik (bixevioristik, (inglizcha bexavior xulq) xulq- atvorga doir) paradigma;
P.Blum, R.Ganye, B,Skinner va boshqalar ijod etishgan
Bu paradigmaning diqqat markazida ta’lim mazmuni emas balki o’quvchilar tomonidan turli bilimlarni o’zlashtirishini ta’minlovchi samarali usullar haqida aytilgan.
Insonga hos hamma ta’sirlanishlar uning fikrlari, sezgi va harakatlarida ifodalanadi deb (R.Tayler).
O’quvchilar faqat o’zlashtirib qolmasdan balki muvofaqiyatli o’qishlari mumkin (P.Blum)
Qachonki ta’lim jarayoniga mos ta’limiy usullar qo’llanilsa degan.
Gumanistik (yunoncha phainomenon fenomenologik hisoblangan, alohida nodir odan, mashxur) paradigma: A.Maslou, A.Kombs. K.Rodjers, L.S.Vugodskiylar ijod etgan.
O’quvchilarning aloxida individual-psixologik hususiyatlarini hisobga olib, ularning talab va qiziqishlariga hurmat bilan munosabad bildirish. 1991 yidan UZB da keng qo’llanila boshladi.
Texnokratik (aniq bilimlarni berish) ilmiy-texnik paradigma: shaxs muayyan (o’rtacha standartlashtirilgan) bilim yoki xulq-atvor egasi bo’lsagina jamiyat rivojlanadi o’sish amalga oshadi paradigmaning bosh g’oyasi
Ezoterik (yunoncha esoterikos, ichki, sirli, yashirin) paradigma: bu paradigma haqiqatni bilib bo’lmasligi, unga faqatgina faxmlash asisuda erishish mumkin dagan asosiy g’oyasi mavjud
4. O’qitish jarayoni mohiyati va uning vazifalari. O’qitish - o’qituvchi va o’quvchilarning maqsadga qaratilgan birgalikdagi faoliyati jarayoni bo’lib, bu jarayonda o’quvchilarni rivojlantirishni amalga oshiradigan bilim, ko’nikma, malaka va kompetensiyalar yuzaga chiqadi.
