3-ma’ruza: Ma’lumotlarning sodda turlari: Sonli va somvolli turlar. Mantiqiy tur Reja: Axborot va ma’lumotlar


Ishorali butun sonlarning tasvirlanishi



Yüklə 0,84 Mb.
səhifə4/10
tarix08.10.2023
ölçüsü0,84 Mb.
#129836
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
3-maruza Ma’lumotlarning sodda turlari Sonli va somvolli turlar. Mantiqiy tur

Ishorali butun sonlarning tasvirlanishi
Manfiy butun sonlar
To‘g‘ri, teskari va to‘ldiruvchi kodlarda manfiy sonlar turlicha tasvirlanadi.
Manfiy sonlar to‘g‘ri kodi
Ishora razryadiga 1, sonning raqamlari qismi - uning absolyut qiymatining ikkilik kodi joylashtiriladi.
Misol ( k = 8 da):
Ishorali butun sonlarning tasvirlanishi
Musbat butun sonlar (va 0 soni)
Musbat sonlar to‘g‘ri, teskari va to‘ldiruvchi kodlarda bir xil ko‘rsatiladi - raqamli qism sonning ikkilik razryadlaridan, ishora razryadida esa 0 dan iborat bo‘ladi. Masalan, k = 8 uchun:
Ishorali butun sonlarning tasvirlanishi
Manfiy sonlar teskari kodi
Bunda sonning absolyut qiymati ikkilik kodining barcha raqamlari, shu jumladan ishora razryadi ham qarama-qarshi holatga o‘tkazish orqali hosil qilinadi: nollar birlarga, birlar esa nolga almashtiriladi.
Misol ( k = 8 ):
Ishorali butun sonlarning tasvirlanishi
Manfiy sonlar to‘ldiruvchi kodi
Bunda sonning teskari kodi shakllantiriladi, keyin esa uning eng kichik razryadiga birni qo‘shish yo‘li bilan hosil qilinadi. Masalan:
Ishorali butun sonlarning tasvirlanishi
Teskari va to‘ldiruvchi kodlarni hisoblash
Uzunligi k bo‘lgan aynan bir bitlar to‘plami turlicha talqin qilinishi mumkin:
1) qandaydir ishorasiz son tasviri sifatida;
2) qandaydir ishorali son tasviri (to‘g‘ri, teskari yoki to‘ldiruvchi kodi) sifatida.
Kompyuter u yoki bu bitlar to‘plami aniq nimani anglatishini bilmaydi, ya’ni kompyuter uchun u {0,1} alifbosidagi oddiy so‘z hisoblanadi va bu so‘z ma’nosi esa dasturchiga ma’lum. Bunday so‘zning sonli qiymati nomanfiy butun son deymiz, uning ikkilik ( k-razryadi) yozuvi berilgan so‘z bilan mos kelsa.
Ishorali butun sonlarning tasvirlanishi
Aytaylik, x ishorali son bo‘lsin. U holda uning (to‘g‘ri, teskari yoki to‘ldiruvchi kodlari son qiymatini teskari (x) va tuldirish (x) funksiyalari yordamida aniqlash mumkin:

Yüklə 0,84 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin