A avloniy nomidagi xalq ta’limi muammolarini o‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot instituti

O‘quvchilarni 
geometrik 
figuralar 
bilan 
tanishtirish 
metodikasi
O‘quvchilarni 
geometrik 
figuralar 
bilan 
tanishtirish 
metodikasi 
quyidagilardan iborat: 
1.
Nuqta, kesma, burchak, ko‘pburchak, to‘g‘ri to‘rtburchak, kvadrat kabi 
geometrik figuralar haqidagi aniq tasavvurlarini shakllantirish. 
2.
Chizish asboblari yordamida va ularsiz geometrik figuralar yasash uchun 
amaliy tajriba va ko‘nikmalarni shakllantirish.
3.
O‘quvchilarning fazoviy tasavvurlarini rivojlantirish. 
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining geometrik tushunchalar haqidagi 
bilimlarini rivojlantirib borish quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: 
1.
Tayyorlov bosqichi
– o‘quvchilarda mavjud bo‘lgan geometrik shakllar 
haqidagi tasavvurlarini aniqlash (ularning hayotiy tajribasi, model 
figuralardan foydalanib, amaliy ishlarni amalga oshirish). 10 gacha 
bo‘lgan raqamlarni o‘tish darslarida aniqlanadi. 
2.
Tasavvurlarni shakllantirish.
O‘quvchilar bilan amaliy ishlar asosida 
ularda geometrik figuralar haqidagi tushunchalarini kengaytirish. 
3.
Xotirada saqlash.
O‘rganilgan materialni xotirada mustahkam saqlab 
qolish uchun figuralar yasashga oid mashq va masalalarni bajarish.
 
Boshlang‘ich sinf yakunida geometrik shakllar yuzasidan egallanishi 
kerak bo‘lgan bilimlar 
O‘quvchilar 4-sinf yakunida geometrik shakllar yuzasidan quyidagi 
bilimlarni egallagan bo‘lishi kerak: 
- geometrik shakllarni atrof, borliq buyumlarining obrazi sifatida idrok etish; 
- uzunlik, yuz o‘lchov birligi haqida ma’lumotga ega bo‘lishi; 
-aylanani teng bo‘laklarga bo‘lishni, ko‘pburchaklar, simmetrik shakllar chizishni 
o‘rganishi;
-shakllarning perimetrlari va yuzlarini formulalar yordamida topa olishi; 

---

-to‘g‘ri chiziqlarning perpendikulyarligi va parallelligi haqida tasavvurga ega 
bo‘lishi; 
- geometrik shakllarnining ko‘rinishini o‘zgartira olishni o‘rganishi;
-o‘rganilgan tanish geometrik shakllarni nafaqat alohida, balki boshqa shakllar 
bilan turli uyg‘unlikda namoyon bo‘luvchi atrof-muhitdagi buyumlar, modellar, 
rasmlar, chizmalardan qiynalmay topa olishi; 
- chizg‘ich yordamida berilgan uzunlikdagi kesmani chiza olishi; 
- geometrik masalalarni ishlay olishi. 
Geometrik shakllar to‘g‘risida yuqoridagi bilimlarni egallash uchun 1-
sinfning dastlabki davrlaridanoq tushunchalar berila boshlanadi.