A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Ali Bey Çeşmesi Fatih İlçesi'nde Topka-pı Caddesi'nde, Manastır Mescidi'nin yakımndaydı. Kesme taştan klasik tarzda yapılmıştı. Banisi Kara Kethüda Ali Bey olan çeşmenin, altı beyitlik kitabesinden 1118/1706'da inşa edildiği anlaşılmaktadır.

Ali Bey Hanı Üsküdar îlçesi'nde, Çavuş-dere'deydi. Bugün yapıya ait hiçbir iz yoktur. Sadece kaynaklarda ismi tespit edilebilmektedir. Reşad Ekrem Koçu bu yapıdan Üsküdarlı halk şairi Destancı Vasıf Hoca'nın (Hiç) hatıralarına dayanarak söz eder.

Ali bin Abdullah (Mimarbaşı) mad. L190b, II:27a, 88c, VII:79b.

Ali bin Abdurrahman IV:255a.

AH CemaKEfendi (Zenbilli) (?, Karaman -1526, İstanbul) Şeyhülislam. Öğrenimini memleketinde Karamanlı Ham-za'nın, İstanbul'da Molla Hüsrev'in ve Bursa'da Hüsameddin Efendi'nin yanında tamamladıktan sonra II. Baye-zid döneminden başlayarak pek çok görevde bulundu. 1503'te atandığı şeyhülislamlık görevini ölünceye dek sürdürdü. Kendisinden fetva isteyenlerin dilekçelerini evinin penceresinden sarkıttığı zenbille yukarı çekip, yazdığı fetvayı yine zenbille aşağı indirdiği için "Zenbilli" lakabıyla anılmıştır. Çeşitli konulardaki risalelerinin yanısı-ra fıkıhla ilgili el-Mutahharat adlı bir eseri vardır. Zeyrek'te yaptırdığı sıb-yan mektebinin önünde gömülüdür. II:93a, 398a, IV:367c, VII:322a. lili madde:

Zenbilli Ali Efendi Sıbyan Mektebi VII:547b

Ali Çavuş Tekkesi bak. Altuncuzade Tekkesi

Ali Çelebi (Fenarîzade) IL537c.

Ali Çelebi (ö. 1526, Zenbilli) bak. Ali Cemali Efendi (Zenbilli)

Ali Çelebi (ö. 1618) VI:32c.

Ali Çelebi (Rahîkî) (?, ? - 1717, İstanbul) Döneminin usta bir kemankeşi (okçu) idi. Ölümünde de Okmeydanı'na gömülmüştür. Enderun'da yetişti. Arapça Vak'a-i Sultan Mustafa der Edirne adlı bir eseri vardır.

Ali Dede (ö. 1712, Paşmakçı) VL383c.

Ali Dede (ö. 1767, Neyzenbaşı Arapza-de) IV:483a, V:428a.

Ali Dede (ö. 1776, Midillili Hekim) IV:483a.

Ali Dede (ö. 1800) V:421b. AH Dede (ö. 1822) IV:50b.

Ali Dede (ö. 1827, Seyyid) IV:483a, V:428b.

Ali Dede (ö. 1914) VII:113b. Ah" Dedebaba (Hacı, Turabî) V:357c. Ali Deniz Ticaret Mektebi VII:539a. Ah' Efendi (Bursalı) VI:102b. Ali Efendi (Divan Kâtibi) ilgili madde:

Gedikpaşa Camii ve Sıbyan Mektebi IIL389a

Ali Efendi (Hafız, Bestekâr) VILSb. Ali Efendi (Hoca) III:313c. Ali Efendi (İmam) VI:42a. Ali Efendi (Kolağası) I:549a.

Ali Efendi (ö. 1504-5, Şeyh) VII: 175a, 552c.

Ali Efendi (ö. 1526, Zenbilli) bak. Ali Cemalî Efendi (Zenbilli)

AH Efendi (ö. 1688, Sütçüzade Hafız) VII:8a.

AH Efendi (ö. 1712, Paşmakçızade) mad. I:190c, 28a, V:384c, 513c, VL383c.

AH Efendi (ö. 1714, Şeyh) III:442c. AH Efendi (ö. 1716, Seyyid) VII:7a. AH Efendi (ö. 1734, Şeyh Kilisli) V:513c, 514e, VI:35a.

AH Efendi (ö. 1745, Fenaî) II:395b, VL492c, VII:4l4c.

AH Efendi (ö. 1769, Sabih) II:399c,

AH Efendi (ö. 1773, Şeyh Gürcü) III:443a, VII:25a.

AH Efendi (ö. 1777) VII:122b.

AH Efendi (ö. 1789, Şeyh) IV:377a, VI:384a.

AH Efendi (ö. 1804, Şeyh el-Hac)

III:443b, VII:338b. AH Efendi (ö. 1808) VI:326c.

AH Efendi (ö. 1819, Beypazarlı el-Hac) II: 16la, IV:124c, VII:122c.

AH Efendi (ö. 1842, Salcı) VII:123a. AH Efendi (ö. 1855) VII:123a. AH Efendi (ö. 1862, Şeyh el-Hac) VI:38b, VII:177c.

AH Efendi (ö. 1870, Alyanak) VL329c, VH:559a.

AH Efendi (ö. 1890, Tanburi) mad. L191b, II:401b.

AH Efendi (ö. 1906, Çırçırlı) mad. L191c.

AH Efendi (ö. 1910, Basiretçi) mad. L191c.

AH Efendi Medresesi İstanbul medreselerinin isimlerini veren yazma bir eserde "Ruznamçeci Ali Efendi Medresesi" olarak kaydedilmiş olan bu yapının Eminönü İlçesi'nde, Irgatpa-zan civarında, Hasan Ağa Mahallesi'nde olduğu yazılıdır. Ders Vekaleti Medrese ve Müderris Defteri 'nde ise

Ali Efendi Sineması

28

29

Ali Pertek Camii

Beyazıt civarında, Tavşantaşı'nda olduğu belirtilmiştir. Bu tanzimin yapıldığı 1914'teki yangında yanmış bulunduğu ve yerinin arsa durumunda olduğu bilinmektedir. Bu yapının, şimdiki Mithat Paşa Caddesi ve Abıhayat Sokağı'nın köşesinde olduğu düşünülmektedir.

Ali Efendi Sineması mad. L192b. AU Ekber Dihhoda 111:2590', IV: 191a. Ali Emirî Efendi mad. L192c, 11:11 c, 308b, III:308c, V:463b.

Millet Kütüphanesi V:463a

AU Faküı (15. yy) II. Mehmed'in (Fatih) (hd 1451-1481) çobanbaşısı olarak bilinir. Kocamustafapaşa'da kendi adıyla anılan Ali Fakih Mescidi'nin bahçesinde gömülüdür. Bahçenin yol penceresi üzerindeki sonradan konmuş kitabenin tarih beyti şöyledir: Fatih Sultan Mehmed Han Hazretlerinin/ Çobanbagısı Ali Fakih Hazretlerinin ruhiyçün el-Fatiha/1328. Hadîka'dz "Fatih'in hadimlerinden, çoban dahi olmuştur" diye anılır.

VII:496b. AU Fakih Camii mad. L 193a, V:38a.

Ali Fakih Mahallesi Fatih llçesi'nde yer alır. Cambaziye, Arabacı Beyazıt, Koca Mustafa Paşa, Abdi Çelebi ve Hacı Hamza mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 9.357'dir.

AUFakri Efendi (ö. 1929, Şeyh) III:531a.

AU Ferruh (1895, İstanbul - 1904, istanbul) Şair. Mekteb-i Mülkiye'yi bitirdi. Paris'te siyasal bilimler öğrenimine devam etti. Hariciyeci mesleğine girdi. II. Abdülhamid döneminin rnuhaliflerin-dendi. Kitapları Huşenk (1880), Şayan (1885) ve Kerbela'dıt (1887).

AU Fethi Bey bak. Okyar, Ali Fethi

AU Fethi Rusçukî (ö. 1857) IV: 125a.

AU Fikri Efendi (ö. 1876) IV:125a.

AU, Filiz II:397c.

AU Fuad Bey IV:448a.

AU Fuad Paşa IV:445a.

AU Fuzulî (Derviş) IV:475c.

AU Geylanî (Şeyh) II:340c.

AU Halid Paşa VL56c.

AU Harputî (Şeyh) VLl63c.

AU Haydar Bey (ö. 1870) mad. L193b, 302a, IV:484b, V:366c, 409a, 562b.

AU Haydar Efendi (ö. 1868) VL392c. AU Haydar Efendi (ö. 1883) VL394b.

AU Haydar Efendi (ö. 1887, Şeyh) V:394c, Vl:327c.

AU Haydar Efendi (ö. 1960, Ahıskalı)

IV:217b, Vt:37a. AU Haydar Efendi (Şeyh Afganî) III:478c.

AU Haydar Paşa (1866, istanbul - 1935, Beyrut) Mekke şerifi. İstanbul'da şehzadelerin okuduğu mektepte öğre-

nim gördü. Çeşitli idari görevlerin ardından Şûra-yı Devlet üyeliği ve evkaf nazırlığı yaptı. 19l6'da Mekke şerifliğine atandı, ama Şerif Hüseyin'in ayaklanması nedeniyle görevine gidemedi.

VII:210a. AU Hilmi Efendi VII: 182a.

Ali Hulusi Efendi (ö. 1783) I:56c, VI:392a, 392b.

AU İzzet Efendi (ö. 1855, Keçecizade) IV:125a, V:223b.

AU Kemal I:523c, V:272b.

AU Kemal (Maarif Nazırı) II:563a.

AU Kemal (ö. 1922, Muhabir) IL71a,

IV:l45b, VI:380c.

AU KemaU Efendi (ö. 1603) V:70b. AU Kethüda Camü mad. I:193c.

AU Koç Efendi (ö. 1863) VI:328b, VILlllb.

AU Kuka (19. yy sonu - 20. yy başı) Ünlü ramazan davulcularmdandı. 20. yy'ın başında Kumkapı-Nişanca semtlerinde davul çalan Ali Kuka, herkesi sahura kaldırıncaya, bunun belirtisi olarak da evlerin ışıkları yanınca-ya kadar, kimi sokaklardan üç beş defa geçer, davulunu patlatırcasma çalar, hattâ o semtlerdeki gayrimüslimleri de uyandırırdı. Ali Kuka, semtte kediseverliğiyle de tanınır, her birine birer ad verdiği sokak kedilerini kulübesinde beslerdi. Davul çalarken bir kedi sürüsü ile "hele yesa! heye mola!" diye bağıran çocuklar da kendisini takip ederlerdi.

AU Kuşçu (ö. 1474) I:460b, IlılOSb, IIL123a, 451a, V:331a, VII:445b.

AU Kuzu (ö. 1815, Şeyh) V:232b,

, VI:328c.

AU Mahbud Şah Devlevî (ö. 1839, Şeyh) IV:74b.

AU Mısrî V:525b.

AU Nailî Dede (ö. 1802, el-Hac)

V:429a, VII:348b.

AU Namık Bey Apartmanı II:45c. AU Nutkî Baba Efendi II:130c, 137a.

AU Nutkî Dede (ö. 1804, Şeyh) mad. I:194b, III:362c, IV:107c, 211b, V:421b, 429c, VI:l6la, VII:l66c, 478c.

AU Ömer Şah (ö. 1832, Şeyh Hacı) IV:74b.

AU Paşa (Kalaylıkoz) III:210c.

AU Paşa (Atik, Hadım) (?, ? - 1511, Gök-çay) Sadrazam. Vezirliğe yükselen ilk hadım devlet adamı ve savaşta ölen ilk sadrazamdır. Çeşitli yerlerde beylerbeyliği yaptıktan sonra 1501'de sadrazamlığa getirildi, ama 1503'te görevden alındı. 1506'da başlayan ikinci sadrazamlığı sırasında 1509'daki depremde büyük hasara uğrayan İstanbul'da geniş çaplı imar çalışmaları yürüttü. Kendi adıyla anılan külliyenin

yanısıra yollar ve çeşmeler yaptırdı; Hora Manastırı'nı Kariye adıyla camiye çevirtti. Anadolu'daki Şahkulu Baba Tekeli Ayaklanması'nı bastınrken yaralanarak öldü. IV:468a. İlgili maddeler: Atik Ali Paşa Camii I:403a Atik Ali Paşa Külliyesi I:403c

Ali Paşa (Semiz, Kalın) (?, ? - 1565, İstanbul) Sadrazam. Rumeli ve Mısır beylerbeyliği yaptıktan sonra 156l'de sadrazamlığa getirildi. Avusturya'yla sekiz yıllık bir barış antlaşmasına varılmasını sağladı. Malta'ya bir sefer düzenledi. İstanbul ve başka yerlerde cami, medrese ve çarşılar yaptırdı.

III:237c, 294b, VII:86b, 109c. İlgili madde-.

Cedid Ali Paşa Medresesi II:391c Semiz Ali Paşa Camii VI:520a Semiz Ali Paşa Çeşmesi VI:520b

AU Paşa (Kılıç) (1500, ? - 1578, İstanbul) Denizci. Uluç Ali Reis adıyla uzun yıllar korsanlık yaptıktan sonra 1551'de Turgut Reisle birlikte Osmanlı hizmetine girdi. Çeşitli seferlere katıldı ve Cezayir beylerbeyliği yaptı. İnebahtı Deniz Savaşı'nda (1571) ustaca manevralarla gemilerini kurtardıktan sonra 1572'de kaptan-ı deryalığa getirildi. Ölümüne kadar bu görevde kaldı. İstanbul'daki tersaneyi genişletti ve yeni bir donanma yarattı. İtalya ve Tunus'a seferler düzenledi. Beşiktaş'ta bir mescit, Tophane'de bir külliye yaptırdı.

II:l62b, V:210a, 498b, VI:503a. İlgili -madde: Kılıç Ali Paşa Külliyesi IV:557a

Ali Paşa (Malkoç) (?, ? - 1604, Belgrad) Sadrazam. Mısır beylerbeyiyken 1603' te sadrazamlığa getirildi. Haşin ve sert kişiliğiyle ünlüydü. I. Ahmed'in isteği üzerine Macaristan seferine çıktı. Lala Mehmed Paşa'dan serdarlığı devraldıktan beş gün sonra öldü. L106a, V:338b.

Ali Paşa (Güzelce) (1575, ? - 1621, İstanbul) Sadrazam. Yemen ve Tunus'ta beylerbeyliği yaptıktan sonra I6l9'da sadrazamlığa getirildi. Hazineye gelir sağlamak için varlıklı devlet adamlarının ve tüccarların mallarına el koydu. II. Osman'ı Lehistan seferine özendirdi, ama kendisi bu sefere katılmadı. Boğaziçi ve Yeni-köy'de camiler, Kasımpaşa'da bir çeşme yaptırdı. Sadrazamken öldü.

VI:150c, VII:409a. İlgili madde: Kürkçübaşı Mescidi V:172b

AUPaşa(ö. 1624, Kemankeş) IL310c,

V:504b, 543a. Ali Paşa (Vardar) (?, Varvara/Bosna -

1648, Çerkeş) Vali. Saray hizmetlerinin ardından çeşitli eyaletlerde görev yaptı. Düzeni sağlama gerekçesiyle başlattığı ayaklanma sırasında üzerine gönderilen kuvvetleri yendi. Hileyle yakalanarak İstanbul'a götürüldü. Yaşamını anlattığı küçük mesnevisi VarvariAli Paşa adıyla yayımlanmıştır.

IV: 187a.

AU Paşa (Silahdar Çorlulu) (1670, Çorlu -1711, Midilli) Sadrazam. Görevli olduğu sırada silahdarlığı Enderun'un en büyük memuriyet derecesine çıkardı. Halep ve Trablusşam'da beylerbeyliği yaptıktan sonra 1706'da sadrazamlığa getirildi ve 1708'de saraya damat oldu. Mali ve askeri alanlarda yeni düzenlemeler yaptı. Rusya'ya karşı İsveç'le işbirliğini savunduğu için görevden alındı ve sürgün olarak gönderildiği Midilli'de idam edildi. Döneminde Boğaziçi'nin en güzel yalısı onundu. Tersane'de bir cami, hamam ve üç çeşme, Çarşıka-pı'da bir külliye yaptırdı.

I:191a, 191b, 196c, II:431b, 529b, ÜT:273a, IV:68b, V:513c, VI:35c.

İlgili maddeler: Çorlulu Ali Paşa Camii IL527b Çorlulu Ali Paşa Külliyesi II:527c

AU Paşa (ö. 1716, Şehit) I:28a, 191a, IL395c, III:119a, 368a, 3ö9a, V:384c, VL28c.

İlgili maddeler:

Kurşunlu Mahzen Köşkü V:126c Şehit Ali Paşa Kütüphanesi VII:l46c

AU Paşa (Bıyıklı) (?, ? - 1756, İstanbul) Sadrazam. Saray hizmetinde yükselerek devlet işlerinde büyük nüfuz kazandı. 1756'da sadrazamlığa getirildi, ama 63 gün sonra yalancılık ve rüşvetçilik gerekçesiyle idam edildi. Yakışıklılığı ve sesinin güzelliğiyle ünlüydü. "Bıyıklı" lakabı sadrazam oluncaya değin sakal bırakmamasından gelir. Haydarhane Mescidi'ne minber kondurdu, Tophane yangınında yanan Cihangir Camii'nin onarılmasını sağladı.

AU Paşa (Hekimoğlu) (1689, İstanbul -1758, Kütahya) Sadrazam. Çeşitli yerlerde beylerbeyliği ve şark serdarlığı yapaktan sonra 1732'de sadrazamlığa getirildi. İran savaşlarındaki başarısız-lığı nedeniyle 1735'te görevden alındı. Daha sonra Bosna beylerbeyi olarak Avusturya saldırılarına başarıyla karşı koydu. 1742'deki ikinci ve 1753' teki üçüncü sadrazamlığı kısa sürdü. İstanbul'da külliye ve çeşmeler yaptırdı. Şair ve besteci yönüyle de tanınır.

LlOc, 196b, IL503b, IIL270b, IV:518b, V:llc, 248c, 250c, 513c, VL155a, VII:330b.

İlgili maddeler: Abdal Yakub Tekkesi I:10c Haşini Efendi Tekkesi IV:15b Hekimoğlu Ali Paşa Külliyesi IV:43c

Hekimoğlu Ali Paşa Meydan Çeşmesi IV:46a

Hekimoğlu Ali Paşa Validesi Çeşmesi PV:46c

AU Paşa (Moldovancı) (?, ? - 1773, Tekirdağ) Sadrazam. Çeşitli yerlerde beylerbeyliği ve seraskerlik yaptıktan sonra 1769'da sadrazamlığa getirildi. Aynı yıl Rusya'ya karşı askeri başarısızlıklardan dolayı görevden alınarak Gelibolu'ya sürüldü. Lakabı bostancı-başı olduğu sırada İstanbul'dan sürülen fahişeleri yolda kendi istekleriyle cariye olarak satmasından gelir.

V:553a.

AUPaşa(Benderli) (1770, Bender-1821, Kıbrıs) Sadrazam. Çeşitli idari görevlerin ardından 1821'de sadrazamlığa getirildi. Sadrazamlığının onuncu gününde görevden alınarak Kıbrıs'a sürüldü. Entrikalarıyla devlet çıkarlarına aykırı davrandığına karar verildi ve İstanbul'dan gönderilen fermanla idam edildi.

III:499a, V:256c.

AU Paşa (ö. 1822, Tepedelemi) III:499a, IV:186c, V:257a.

Ali Paşa (Seyyid) (?, ? - 1826, Maltepe) Sadrazam. Kapıcıbaşı görevindeyken 1816'da vezir rütbesiyle Mora valisi oldu. 1820'de kısa bir süre sadrazamlık yaptı. 1822'de vezirlik rütbesi alındı.

IV:447a, V:256c, VI:l4b.

AUPaşa (Mehmed Emin) (1815, İstanbul -1871, İstanbul) Sadrazam. Kişisel çabalarıyla kendini yetiştirdi. Divan-ı Hümayun tercümanlığında ve çeşitli diplomatik görevlerde bulundu. Üçü Mustafa Reşid Paşa'nın sadrazamlığı sırasında olmak üzere aralıklarla yedi kez hariciye nazırlığını üstlendi. Başka devlet görevlerinin yanısıra beş kez sadrazamlık (1852, 1855-1856, 1858-1859, 1861, 1867-1871) yaptı. Kırım Savaşı'nı sona erdiren Paris Konferansı'nda Osmanlı Devleti'ni temsil etti. Bu konferans sırasında Islahat Fermanı'mn (1856) yürürlüğe konmasını sağladı. Osmanlı Devleti'ni uyakta, tutmak için büyük Avrupa devletleri arasındaki çelişkilerden yararlanmaya yönelik bir dış politika izledi. Birçok alandaki reformlarıyla Tanzimat dönemine damgasını vurdu. Babıâli'nin güçlenmesini sağlamakla birlikte, temsili kurumların gelişmesine karşı çıktı. Basın ve muhalefet üzerinde baskı uyguladı.

I:198b, 307c, IIL172b, 369c, 403c, IV:404b, VI:531b.

İlgili maddeler:

Ali Paşa Camii ve Sebili I:195a Ali Paşa Konağı L 198a

AU Paşa (1829, İstanbul - 1889, Beyrut) Şehremini. Babıâli kalemlerinden yetişti. Müsteşarlıklarda ve valiliklerde bulundu. Ağustos 1872-Temmuz 1873 arasında İstanbul şehreminliği yaptı. Daha sonra Paris elçisi, ardından Hersek, İzmir ve Beyrut valisi oldu.

AU Paşa (Şeydi) V:94c.

AU Paşa Camii (İstinye) Sarıyer İlçesi'n-de, İstinye'dedir. Kaptan-ı Derya ve Sadrazam Güzelce Ali Paşa (ö. 1621) tarafından 17. yy'ın başlarında yaptırılmıştır. Cami bir yangın sonucunda tahrip olduktan sonra yenilenmiştir. Duvarları kagir, minaresi tuğladan, çatısı ahşap ve üzeri alaturka kiremit örtülü bir yapıdır.

AU Paşa Camii ve Sebili (Beyazıt) mad. I:195a.

Ali Paşa Çeşmesi Kasımpaşa'da, Kulak-sız'da, Saçlı Emir Efendi Dergâhı Camii'nin avlu kapısı bitişiğindedir. Çelebi ve Güzelce lakapları ile anılan Sadrazam Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Oymalı kemeri ve kabartma süsleri olan bir aynataşı vardır. Teknesinin ön tarafı kırılmıştır. Dört kitabesi bugün okunamayacak kadar bozulmuştur. Şair Hükmî'nin yazdığı tarih manzumesinin son beytinden çeşmenin 1029/l6l9'da yaptırıldığı, diğer kitabelerden ise 1124/1712'de Nezir Ağa ve 1147/1734'te III. Mustafa tarafından tamir ettirildiği anlaşılmaktadır.

Ali Paşa Çeşmesi Mevlanakapı'dadır. Yeni Çeşme adı da verilir. Sadrazam Çorlulu Ali Paşa'nın ruhu için yaptırılmıştır. Haznesi kaba taştandır ve harçla örülmüştür. Sivri bir kemeri ve yenilenmiş mermer teknesi vardır. Geniş saçaklı ve üstü kubbelidir. Kemerin içinde besmele ve bunun üstünde de kitabeler bulunmaktadır. Esas kitabeden 1132/1719'da yaptırıldığı, ikinci kitabeden ise 1320/1902'de tamir edildiği anlaşılmaktadır.

AU Paşa Hanı (Kapalıçarşı, Çadırcılar Cad.) mad. L196b.

AU Paşa Hanı (Kapalıçarşı, Tığcılar Sok.) mad. L195c, IV:426b.

AU Paşa Hanı (Küçükpazar) mad. I:196c, V:l60c.

AU Paşa Kararnamesi VL455a.

AUPaşa Kemeri mad. I:197b, III:525b, 526a, Vll:55a.

AUPaşa Konağı mad. I:198a, IL185c.

AU Paşa Yahşi Beykoz İlçesi'nde, Paşa-bahçe'dedir. Bodur Yalısı olarak da tanınır. Bir müştemilatı vardır. Ahşap kaplamaları Avrupa tarzında olup, 20. yy'ın başlarında yapıldığı sanılmaktadır. 1990'da mimar Turhan Giritlioğ-lu tarafından restore edilmiştir.

AU Paşazade (Şehit) IV:446c.

AU Pehlivan (Arnavutoğlu) III:454b.

AU Pertek Camii bak. Hamam Camii

Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu

30

31

Altan, Çetin

Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu mad. 1:199a.

Ali Raşid IV:344c.

Ali Reis (Şeydi) VI: 135a.

Ali Reis Mescidi Sarıyer İlçesi'nde, Ana-dolukavağı'nda, meydanın ortasında-dır. Hadîka'dan öğrenildiğine göre 1001/1592-93'te Midillili Hacı Ali Reis tarafından yaptırılmıştır. Geç devir Osmanlı mimari üslubunda olan bugünkü yapı kagirdir. Kiremit örtülü kırma çatısı, tek şerefeli taş bir minaresi, mihrap duvarı önünde küçük bir ha-ziresi bulunmaktadır.

Ali Rıza (Hoca) mad.I-.199b, 9b, 155c, 232a, IL188c, IV:445a, V:177a, VL176c, VILlla, 342b, 5l6a, 545b.

Ali Rıza (Mısrîzade, Üsküdarî) II:431a.

AU Rıza (ö. 1829, Mir) VI:202a.

Ali Rıza (Sepetçi) mad. L200a.

Ali Rıza Bey (1830, istanbul - 1886, Konya) Şehremini. Hariciye Nezareti'nde çeşitli iç ve dış görevlerde bulundu. Eylül 1871-Mayıs 1872 arasında İstanbul şehreminliği yaptı. Daha sonra Zaptiye Nezareti müsteşarlığı, Hariciye teşrifatçılığı, Şûra-yı Devlet üyeliği görevlerinde bulundu. Jön Türklerin önderi Ahmed Rıza Bey'in babasıdır.

VII: 150a.

Ali Rıza Bey (Balıkhane Nazırı) mad. I:200b, ILSlOa, 526a, 532a.

Ali Rıza Bey (Kaptanzade) ma d. L200c, V:69a, VI:134b, 150a.

AU Rıza Bey (ö. 1904) VII:319b, 342c. Ali Rıza Dede (ö. 1906) IV:483b, V:428b. AU Rıza Efendi (Kazasker) IV:2a. AU Rıza Efendi (Muğlalı) II:564b. AU Rıza Efendi (ö. 1813) VI:324c. AU Rıza Efendi (ö. 1847) IV:377a. AU Rıza Efendi (ö. 1848) VL329B. AU Rıza Efendi (ö. 1886) VL533b, 534a. AU Rıza Efendi (ö. 1887) IV:375b. AU Rıza Efendi (ö. 1912, Şeyh) VI:492b. AU Rıza Efendi (ö. 1924, Şeyh) IV:378c.

AU Rıza Efendi (ö. 1930) V:82a, VL327b,

330c. AU Rıza Efendi (Tiyatrocu) III:542c.

AU Rıza Paşa (?, İstanbul - 1907, İstanbul) Fotoğrafçı. 1866'da, Mekteb-i Harbiye'den kurmay yüzbaşı olarak mezun oldu. Askeri görevlerin yamsı-ra İstanbul'da açılan hastane, cami, hayır kurumu vb yerlerin fotoğraflarını çekerek belgeledi. Son olarak Bâb-ı Vâlâ-yı Seraskeri fotoğrafhanesinde görevliydi. Üsküdar'da Selamsız'da gömülüdür.

AU Rıza Vasfi Efendi (ö. 1910) IV:370c.

AU Rüşdî Efendi IV:174b.

AU Sabit Efendi (ö. 1863, Şeyh Seyyid) V:232b, VI:328c.

AU Sabri Efendi (ö. 1837) VI:327c.

AU Sami (Bahriyeli) mad. L200c,

III:330c. AU Sami (Üsküdarlı) bak. Aközer, Ali

Sami

AU Sami Yen Stadyumu mad. L 201 b, V:318a.

İlgili madde:

Yen, Ali Sami VII:464a AU Satı Efendi (ö. 1843) IV: 107a. AU Şeydi Bey (19. yy, Teşrifatçıbaşı)

VII:35b. AU Sofî mad. I:201c, III:267a, V:332c,

VH:413c. AU Suavi mad. L202a, 23a, 90b, 192a,

II:501c, 505a, 560c, III:370c.

İlgili madde:

Çırağan Olayı II:501c Alt Süreyya bak. Kalemcioğlu, Ali Süreyya

Ali Şah Efendi Çeşmesi Draman'da, Ali Şah Sokağı'ndadır. Geçirdiği tamirlerle ilk şeklini yitirmiştir. Sıvası kısmen dökülmüş olan haznesi önünde mermer bir aynataşı ve üç kitabesi bulunmaktadır. Bu kitabelerden Rumeli kazaskeri Ali Şah Efendi'nin ruhu için 11157 1703'te yaptırıldığı ve 1308/1891'de de Hacı Atiye Hanım tarafından tamir ettirildiği anlaşılmaktadır.

AU Şefik Bey (Morali) IV: 2c.

AU Şehri Efendi (ö. 1702, Bahçevancı-

zade) VII:8b. AUŞîrNevaîVI:135a.

AU Şîr ü Ganî (?, İstanbul - 1714, İstanbul) Besteci. Gülşenî tarikatına girdi. 1869'da Şehremini'ndeki Gülşenî tekkesine şeyh oldu. Çok iyi bir hanende ve zakirdi. 17. yy'da İstanbul'da dini musikinin en büyük üstadı olarak tanındı. En olgun biçimine İstanbul'da ulaşan Türk dini musikisinin bir üsluba kavuşmasında en çok payı olan bestecilerden biridir. İlahi, tevşih, durak, naat, şuul, savt türlerinde 600'ü aşkın eser besteleyerek dini musiki repertuvarma en çok katkıda bulunan besteci oldu. 30'a yakın eseri günümüze ulaşabilmiştir. Bu eserler dini musikinin en değerli örnekleri arasında yer alır.

II:107c, III:58a, 444c, V:267c, 528a,

VH:7c, 8a.