A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı



Yüklə 13,08 Mb.
səhifə36/162
tarix08.01.2019
ölçüsü13,08 Mb.
#93238
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   162

Delice Irmağı 1:15la.

Delideniz, İbrahim (1899, İstanbul -1985, İstanbul) Tiyatro oyuncusu. Sanat yaşamına İstanbul Şehir Tiyatrola-rı'nda başladı. 1932'de Raşit Rıza Top-, luluğu'nda oynadıktan sonra tekrar Şehir Tiyatroları'na geçti. 1961-1962 sezonunda Oraloğlu Tiyatrosu'nda oynayan sanatçı 1962-1963'te yine Şehir Tiyatroları'na döndü. Rol aldığı oyunlardan bazıları şöyle sıralanabilir: Venedik Taciri, Othello, Hamlet, Kara-mazof Kardeşler, Faust, Macbeth, Kral Lear, Kral Oidipus, Antuan ve Kle-opatra, Deli Saraylı, Donjuan, Kötü Tohum, Yarış Bitti.'

W:ll4c.


Delilbaşı, Ah' Süha III:275b Della Sudda Eczanesi VL82a. Della Sudda, Francesco bak. Faik Paşa Della Sudda, Giorgio bak. Faik Paşa Della Sudda, İsabella V:18a.

DellakBaba (15. yy) II. Mehmed'in (Fatih) tellağıydı. Mezarı Haseki'den Da-vutpaşa'ya giderken, halen yerinde Cerrahpaşa Hastanesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Kliniği bulunan Hobyar Mescidi'nin karşısında Dellak Dede Sokağı başında bir ağacın altındaydı. Söylenceye göre Dellak Baba Fatih'i, Davutpaşa Hamamı'nda yıkamıştır.

IV: Ib.


Delyan, Petro V:452b Demangel, R. V:284b, VII:247e. Demet IV:345a. Demeter (Tanrıça) V:477c. Demetrios (Ayios) Burnu VI:46la.

Demetrios (Ayios) Kassabu Kilisesi

III:279c.



Demetrios (Ayios) Kilisesi II:434c, VI:46la.

Demetrios (Ayios) Manastırı LlöOb, V:289b.

Demir, Ayhan (1926, İsparta - 1989, İstanbul) Voleybolcu ve basketbolcu. Spora Vefa kulübünde basketbol ve voleybol oynayarak başladı. Daha sonra Galatasaray ve Beyoğluspor'da da voleybol oynadı. Galatasaray'da oynadığı yıllarda spor hayatının zirvesine ulaştı. Hem voleybolda hem de basketbolda 13'er kez milli oldu. Faal sporculuk yaşamını noktaladıktan sonra uluslararası voleybol hakemliği ve antrenörlük yaptı. Beşiktaş, Ecza-cıbaşı ve Hisarbank Karadenizspor'u çalıştırdı. Voleybol Federasyonu as-başkanlığı yaptı.

Demir, Fethi II:434c. Demir Kapı VIL74a, 282b. Demir, Sedat III:4l3c. Demirağ Korusu bak. Korular Demirağ, Naci III:20c.

Demirağ, Nuri mad. III:20b, II:288c, IV: 156c. r

Demirağ, Turgut III:156a, 318c, 319a. Demiray, Celal VII:449a. Demiray, Mevhibe IV:356a.

Demiray, Tahsin (1903, İstanbul -1971, İstanbul) Yazar, yayımcı, siyaset adamı. İstanbul Muallim Mektebi'ni bitirdi ve bir süre öğretmen olarak çalıştı. 1925'te kurduğu Türkiye Yayme-vi'nde haftalık ve aylık çeşitli süreli yayınlar çıkardı (Ev İş, Yavru Türk, Yıldız, El İşleri, 1001 Roman, Çocuk Haftası, Hafta vb) ve bunların bazılarının sorumlu yöneticiliğini yaptı. 1952'de Türkiye Köylü Partisi'ni kurdu. Daha sonra Adalet Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı (1961). Bu partiden 12. dönem (1961-1965) İstanbul milletvekili seçilerek TBMM'de bulundu.

IV:346c, VII:449a. Demirci, Ayşegül IV:357a. Demirci Çeşmesi II:332c. Demirci, Güler IV:357a. Demirci, Noray V:534c.



Demircibaşyan Köşkü Büyükada'da, Maden semtinde, Çınar Meydanı'nda-dır. 19. yy'ın sonlarında Düyun-ı Umumiye Başmuhasibi Levon Demircibaşyan tarafından yaptırılmıştır. Zamanında "Villa Şans Souci" olarak da anılan köşk günümüzde iyi durumda olup yazlık olarak kullanılmaktadır. Üç katlı ahşap yapıda özellikle giriş cephesi hareketli tasarımı ve döneminin eklektik zevkini yansıtan ayrıntıları ile dikkati çeker. Zemin katta, girişin bulunduğu kesim geri çekilmiş, bunun üzerine, birinci katta bir balkon oturtulmuş, ikinci katın orta kesimi yükseltilerek yuvarlak bir pecere ve dalgalı bir saçakla donatılmıştır. Birinci kat balkonunda sıralanan ince ahşap dik-

meler Hint-Moğol üslubunda kemer-ciklerle birleştirilmiş, balkonun hizasında dalgalı bir çıkıntı yapan ve bütün cephe boyunca devam eden geniş saçak oymalı konsollarla desteklenmiştir. Aynı tür konsollar balkonun altında ve ikinci katın saçağında da sıralanmaktadır. Kat arası silmeleri ve saçak altı silmeleri ise Antik Yunan mimarisinden mülhem damlalık frizleri ile zenginleştirilmiştir.



Demirciler Mescidi III:269a

Demircioğlu, Vedat IV:4l5a.

Demircioğlu, Yusuf Ziya Il:l42b, I44b, 144e.

Demirciyan, Hagop bak. Mıntzuri, Ha-gop

Demircili, Fuat Hulusi (1877, İstanbul -1955, İstanbul) Hukukçu. Yargıtay Ticaret Dairesi başkanlığı yaptı. 8. (1946-1950) ve 9. dönem (1950-1954) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Demirer, İmer II:389a. Demirer, Turhan II:463a. Demirkapı Botanik Bahçesi

İlgili madde:

Botanik Bahçeleri 11:311 c Demirkapı Hastanesi I:348b. Demirkapı Kışlası V:376b.

Demirkapı Mahallesi Bağcılar İlçesi'n-de yer alır. Göztepe, Kemal Paşa, Bağcılar Fevzi Çakmak, Yavuz Selim, Mah-mutbey Merkez mahalleleri ve Yeni Mahalle ile çevrilidir. Nüfusu (1990) 16.542'dir.

L528a.


Demironat, Muhsin mad. III:21a. Demirören, Erdoğan V:300b. Demirsoy, Seyfi IV:225b, VI:458c.

Demirtaş Mahallesi Eminönü İlçesi'nde yer alır. Sarı Demir, Rüstem Paşa, Tah-takale, Süleymaniye ve Hoca Gıyaset-tin mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 1.492'dir.

Demirtaş Mescidi bak. Timuıtaş Mescidi

Demirtaş, Orhan (1933, İstanbul) İktisatçı. İstanbul Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu'nu bitirdi. Sanayi kuruluşlarında yöneticilik yaptı. 18. dönem (1987-1991) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Demiryolları mad. IIL21c, VII:73b. ilgili maddeler: Banliyö Trenleri II:50c Haydarpaşa Garı IV: 30a Sirkeci Garı VII: 13b

Demokrat İşçi Partisi 1950'de İstanbul' da kurulan siyasal parti. Kurucuları Avukat Orhan Arsal, tesviyeci Üzeyir Kuran, Nizamettin Yalçınyuva, makinist Ferruh Apaydm'dı. İşçi sınıfım siyasal güç haline getirmeyi amaçladığı-

Demokrat Parti

120


121

Derviş Ali Mahallesi

nı ilan eden parti Beyoğlu, Eyüp ve Fatih ilçelerinde örgüt kurmuştu. 1954 seçimlerinde muhalefet partilerini birleşmeye davet etmiş, 1950'lerin sonlarında kapanmıştır.



Demokrat Parti I:213c, V:389a, VII:19a. Demonisos Halkos I:66c, IV:54c. Demonisya VII:492b.

Deniz Abdal (15. yy) II. Mehmed (Fatih) dönemi velilerinden olduğu ve istanbul'a Fatih'le birlikte girdiği rivayet edilir. Şehrernini'de Deniz Abdal Ma-hallesi'nde bulunan Deniz Abdal Mescidi ile ilgisi yoksa da mahalle ve mescit onun adıyla tanınmıştır. Deniz Abdal, eskiden mescidin karşısında bulunan bir evin bahçesinde gömülüydü. Hakkındaki söylenceye göre, İstanbul' un fethi sırasında askerlerin önüne düşmüş "bize kâfir oku işlemez, bizi kâfirin kılına kesmez" diyerek büyük kahramanlıklar göstermiştir. Anadolu bozkırlarından gelen ve "Alp Eren" olarak da tanınan bu kişi fethini istediği İstanbul'a ve İstanbul'un denizine hasreti yüzünden meczup hale gelmiş, bu yüzden de Deniz Abdal olarak anılmaya başlanmıştı.

Deniz Abdal Mahallesi Fatih İlçesi'nde yer alır. İbrahim Çavuş, Ereğli, Arpa Emini, Ördek Kasap, Molla Şeref, Nev-bahar ve Seyit Ömer mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 10.779'dur.

Deniz Abdal Mescidi ve Tekkesi mad.

III:22a, VII:331a. Deniz Astsubay Hazırlama Okulu mad.

III:22c, I:347b, III:23b, 140a. Deniz Astsubay Orduevi VI:135c. Deniz Fenerleri mad. III:23b. ilgili maddeler:

Ahırkapı Feneri I:104a

Anadolu Feneri I:250c

Fenerbahçe Feneri III:285c

Kız Kulesi V: 10a

Rumeli Feneri VL354b

Yeşilköy Feneri VII:512b

Deniz Gedikli Erbaş Hazırlama Ortaokulu III:23b.

Deniz Gedikli Küçük Zabit İhzari

Mektebi III:23b.

Deniz Hamamları mad. III:24c, I43b. İlgili madde-. Plajlar VL26lb

Deniz Harp Okulu mad. III:25b, 26b,

140a, VI:14b, VII:306c. İlgili madde:

Deniz Lisesi III:27c Deniz Hastanesi bak. Bahriye Merkez

Hastanesi



Deniz Kazaları mad. IIL26c.

Deniz Köşkler Mahallesi Avcılar İlçesi'nde yer alır. Gümüşpala, Avcılar Merkez, Ambarlı mahalleleri ve Marmara

Denizi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 27.591'dir. I:235b. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı III:23a.



Deniz Kuvvetleri Komutanlığı

Kütüphanesi II:308a. Deniz Kuvvetleri Kurtarma Grup

Komutanlığı II: 195a.

Deniz Lisesi mad. IH:27c, 140a, IV:57a. Deniz Lisesi, Hazırhk Sınıfı-Kurslar Komutanhğı III:28a.

Deniz Mühendishanesi VL13b.

Deniz Müzesi mad. III:28a, II:425a, IV:503c, VI:284c, 487c.

Deniz Müzesi ve Kütüphanesi III: 28a. Deniz Nakliyatı TAO III:33a

Deniz Otobüsleri mad. III:29b, 33a, IV:526c, VII:l43b.

Deniz Ticaret Odası mad. IIL29c, IV:300b.

Deniz Ulaşmıı mad. III:30b, IV:526c,

VII:l43b, 294a. İlgili maddeler: Akay I:152c

Deniz Otobüsleri III:29b Dolmuş Motorları III:98c Fevaid-i Osmaniye İdaresi III:307b Halic-i Dersaadet Şirket-i Hayriyesi III:500a

İdare-i Aziziye IV: 136a İskeleler IV:198c Kayıkçılık IV:501a Şehir Hatları İşletmesi VII:l42a Şirket-i Hayriye VII:182b

Deniz, Ümit (1922, İstanbul - 1975, İstanbul) Gazeteci, yazar. Haydarpaşa Lisesi'ni bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde okurken Tan gazetesinde muhabir olarak çalışmaya başladı. Son Telgraf, Gece Postası, Tasvir, Yeni Sabah, Milliyet gazetelerinde çalıştı. Yurtiçi ve yurtdışı röportajlarıyla tanındı. "Murat Davman" adlı bir gazeteci tipi yaratarak bu tipin serüvenlerinden oluşan polisiye romanlar yazdı. Romanlarından birkaçı filme alındı.

Denizalp, İncila (Beıtuğ) III:44c.

Denizaltı Mania Ağları 1939'da II. Dünya Savaşı'nın başlarında dalmış durumdaki denizaltılarm geçişini engellemek amacıyla Tellitabya ile Anado-lukavağı arasında deniz yüzeyinden deniz dibine kadar uzanan çelik ağlar. Birinci hat Tellitabya'dan Anadolu-kavağı yönüne doğru, ikinci hat Ana-dolukavağı'ndan Tellitabya'ya doğru Boğaz'ın ortasına kadar uzanır, iki hat arasında su üstü gemilerinin geçmesi için 50 m'lik bir kapı bulunurdu. Bu sistemin tamamlayıcısı olarak, Boğaz girişindeki liman kontrol cihazları ön

kontrolü sağlıyordu. Ağlar liman kontrol cihaz ve taktiklerindeki gelişmeler üzerine 1965'te kaldırılmıştır. Boğaz geçişi yapan gemiler zaman zaman bu ağlara düşerek hasar yaratırdı.



Denizbank I:152c, II:48b, V:2l6c. Denizbank Umum Müdürlüğü III:32c. Denizci, Süheyl II:388b, 389b. Denizcier, İbrahim VI:458c. Denizcilik Bankası TAO II:274a, III:32c. Denizcilik ve Su Ürünleri Meslek

Lisesi mad. III:33b, I:250b. Denizcilik Yüksekokulu VII:539a.

Denizmen, Ahmet Hamdi (1876, İstanbul - 1959, İstanbul) Asker. Bahriye Mektebi'ni bitirdi. Albaylığa kadar yükseldi. Donanma komutanlığı yaptı. 2-7. dönem (1923-1946) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Deniztekin, Filiz Nayır VII:369b.

Depremler mad. III:33c, I:39b, 435b, II:6c, llc, 27c, 44lb, III:74c, 77a, V:26c, VII:79b.

İlgili madde:

Bayezid II II:83b Deraliye III:37a, IV:256a. Der-Andreasyan, Ervant IV:315a.

Der-Andreasyan, Hırant (1892, İzmit -1978, İstanbul) Ermeni asıllı araştırmacı. İzmit-Bahçecik'teki Yüksek Ermeni Okulu'nu bitirdi. İstanbul'daki Ermeni okullarında öğretmenlik ve müdürlük yaptı. 1935'te Edebiyat Fa-kültesi'nden mezun oldu. Aynı yerde 1971'e kadar öğretim görevlisi olarak çalıştı. E. Ç. Kömürciyan'ın İstanbul Tarihi (1952), Ğ. İnciciyan'ın 18. Asırda İstanbul (1958) adlı eserlerini Türkçeye çevirdi. Ayrıca Türk tarihine ilişkin Ermeni kaynaklan üstüne incelemeler ve çeviriler yayımladı.

III:395c.



Derbent (Çamhtepe) Mahallesi Sarıyer İlçesi'nde yer alır. Cumhuriyet, Tarab-ya, Ferah Evler, Poligon, Pınar mahalleleri ve Şişli İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 4.360'tır.

Derby İşgali mad. III:35b.

Derby Lastik Fabrikası III:35b, 426a, 426c.

Dereağzı III:346b.

Dereli, Cevat (1900, İstanbul - 1989, İstanbul) Ressam. Sanayi-i Nefise Mek-tebi'nde Hikmet Onat ve İbrahim Çal-lı'nın öğrencisi oldu. 1922'de henüz öğrenciyken Yeni Resim Cemiyeti'ni kurdu. Açılan Avrupa sınavını kazanarak 1924'te okuldan mezun oldu ve Paris'e giderek dört yıl Julian Akademi-si'nde çalıştı. Yurda dönüşünde Güzel Sanatlar Akademisi'ne öğretim üyesi olarak girdi; Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Cemiyeti'nin kuruluş çalışmalarına katıldı ve D Grubu ressamları arasına girdi. 1932-1939 arasında

Tıp Fakültesi'nde desinatör olarak çalıştı ve anatomik çizimler yaptı. Daha sonra akademideki görevine döndü. 1939'da Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Sergisi'nde ve 1940'ta 2. Devlet Resim ve Heykel Sergisi'nde birincilik ödüllerini, 1979'da Sedat Sima-vi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü'nü ve 1981'de Atatürk Devlet Armağanı'nı kazandı. "Topkapı Sarayı'na Bakış", "Balık Pazarı", "Boğaziçi", "Adalar" ve "Çengelköy" gibi çalışmaları yurt içindeki ve dışındaki çeşitli müze, galeri ve özel koleksiyonlardadır.



Dereniz, İ. III:189b. DeresekiKöyü II:195a.

Dergâh-ı Âli Dergâh-ı mualla olarak da ifade edilen bu deyim, İstanbul'daki padişah sarayı için kullanılıyordu. Daha özel anlamda ise Divan-ı Hümayun' un toplandığı Kubbealtı ile buraya bağlı birimleri kapsayan sarayın bi-run kesimi demekti. Babıâli oluşurken, derğâh-ı âli birimlerinin birçoğu buraya taşındı. Klasik saray düzeninin korunduğu dönemlerde der-gâh-ı âli, Topkapı Sarayı'nda Orta Kapı ile Bâbüssaade arasıydı. Bu bölümün bekçiliğini yapanlara ise "bevva-bin-i dergâh-ı âli" veya "dergâh-ı âli kapıcıları" dendiği gibi, Divan-ı Hü-mayun'da hizmet gören çavuşlara "dergâh-ı âli çavuşları", diğer görevlilere ise "dergâh-ı âli müteferrikaları", "dergâh-ı âli gediklileri" denmekteydi.

Dergâh-ı Mualla bak. Dergah-ı Âli Dergazaryan, Kaspar VII:159c. Der-Hagopyan, Hagop IV:315a.

Deri ve Tenasül Hastalıkları Hastanesi

Cankurtaran'dadır. 1908'de Zaptiye Nezareti'ne bağlı olarak Beyoğlu Ku-ledibi'nde, Emraz-ı Zühreviye Hastanesi adıyla kurulmuştur. 1918'de Has-köy'e, 1930'da İstanbul Belediye Baş-kanlığı'na bağlı olarak çalışmalarını sürdürmüştür. 1982'de Sağlık Bakan-lığı'na devredilmiştir. 1925'te Zührevi Hastalıklar Kadın Hastanesi, 1945'te Cilt ve Zührevi Hastalıklar Hastanesi, 1982'de de bugünkü adını almıştır. Bir özel hizmet hastanesidir. 70 yataklı olup bir tahlil laboratuvarı vardır. Doğrudan başvuran veya polis tarafından getirilen hastaların muayene ve tedavisini yapar.



Dericilik mad. III:35c, 212b, IV:513a, V:446b, VL437c.

İlgili maddeler: Debbağhk III: 13b Kazlıçeşme IV:512b Yedikule VII:458a Dericilik Araştırma ve Eğitim Enstitüsü III:14a.



Deri-İş VI:526b, 52öc.

Derin, F. Ç. IV:221c.

Derinçay, Eşref (1925, Erzurum - 1988

İstanbul) Sanayici, fabrikatör. Ortaokulu bitirdi. İstanbul Belediyesi meclis üyeliği yaptı. 14. dönem (1969-1973) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.



Derinde, Şükran IV:357a.

Deringör, Halit (1922, İstanbul) Futbolcu, spor yazarı. Fenerbahçe Spor Kulübü futbol takımında 330 kez oynadı. Bu maçlarda 107 gol attı. Daha sonra Bursa Acar İdmanyurdu'nda futbolcu ve antrenör olarak çalıştı. Futbol Federasyonu'nda ve Fenerbahçe kulübünde çeşitli görevler aldı. Uzun yıllardan beri Cumhuriyet gazetesinde spor yazarlığı yapıyor.

Derkos (Terkos) II:24c.

Derman, Hakkı (1907, İstanbul - 1972, İstanbul) Kemancı. Beşiktaş Musiki Cemiyeti'nde musikiye başladı. 1928' de İstanbul Radyosu'nun yayınlarına katıldı. 1945'te Belediye Konservatu-varı İcra Heyeti'ne girdi. Türk musikisi çalışmalarını yürütmekle görevli çeşitli radyo kurullarında üye olarak bulundu. Türk musikisinde son dönemin en değerli kemancılarından biridir. Kendisinden sonraki kemancıları etkilemiş, taksimleri dikkat çekici özellikler taşımıştır. Çok başarılı bir fasıl yöneticisi olarak da tanındı. Kıvrak kemanıyla yönettiği fasıllara canlılık getirdi.

IV: 134a, VI:295a.



Derman, Hasan (1904, Girit - 1971, İstanbul) Eczacı. 1927'de Eczacı Mektebi'ni bitirdi. Şark Merkez Ecza Depo-su'nu ve Dirim Laboratuvarı'm kurdu. Türkiye Eczacılar Cemiyeti'nin genel sekreterliğini yaptı. 1948-1959 arasında Eczacılık Okulu'nda ders verdi.

Derman, Uğur Vl:127c. Der-Minasyan, Vahan III: 183a. Der-Nersesyan, Hraçya III:183a. Der-Nersesyan, Vahram III: 183a.

Dernschwam, Hans mad. IIL36c, I:5l6a, III:l48c, 149a, V:49a, 60c, 75b, VI:351a, 464a, VII:88c, 89a.

Deroin, M. VIL196b.

Deroyentz, Hovhannes Çamurcuyan

Der-Garabedyan III:182b, 188c, VI:408c.



Dersaadet mad. III:37a, I:344c, IL137c, III:37a, IV:137b, 256a.

Dersaadet Günlük gazete. 8 Temmuz 1920-21 Kasım 1920 tarihleri arasında yayımlandı. Sorumlu müdürü M. Sab-ri'ydi.

Dersaadet Amele Cemiyetleri İttihadı

IV:282a.


Dersaadet Amerika Ticaret Odası

VII:270c.



Dersaadet Anonim Su Şirketi IV:234c, VII:48b, 253a.

Dersaadet Askeri İdadisi V:ll6a. Dersaadet Avusturya-Macaristan

Ticaret Odası VII:270a. Dersaadet Belediye Kanunu II:137c. Dersaadet Darühnuallimatı II:566b.

Dersaadet Dava Vekilleri Cemiyeti

II:59b, 59c.



Dersaadet Fransız Ticaret Odası

VII:270a.



Dersaadet Gaz Şirketi I:478b.

Dersaadet İdare-i Belediye Nizamnamesi II:137c.

Dersaadet İngiliz Ticaret Odası

VII:270b.



Dersaadet İtalyan Ticaret Odası

VII:270b.



Dersaadet Küçük İkrazat Sandığı

TAŞ II:48b.



Dersaadet Mehakim-i Şer'iyesi I:74c. Dersaadet Mekteb-i İdadisi IV:135a. Dersaadet Rus Ticaret Odası VII:270c.

Dersaadet Tetebbuat-ı İçtimaiye Cemiyeti IV:281c, 289a.

Dersaadet Ticaret Odası II:300c, VII:269a.

Dersaadet Ticaret ve Sanayi Odası

IV:300a, VII:269b.



Dersaadet Tramvay Şirketi VII:299b. Dersaadet Yunan Ticaret Odası

VII:270c. Der-Sahagyan, M. III:183b.



Dersan, Kâzım Şinasi IV:448a, VII:359a.

Ders-i Âm Halka dönük ders anlamında olup ilk kez İstanbul'da 1862'de faaliyete geçen Darülfünun'da bu adla halka açık sabah dersleri konulmuştu. Ders-i anıları, Meclis-i Vâlâ üyesi Edhem Paşa düzenlemekteydi. Fakat bu uygulama devam etmedi, ilk Da-rülfünun'un kapanmasıyla ders-i âm-lar da sona erdi. Diğer yandan İstanbul'un büyük camilerinde de "cami dersleri"nden ayrı olarak medrese çıkışlı ders-i âm müderrislerince verilen ders-i âmlar eski bir gelenekti.

Dersten Kalkmak Medrese öğrencilerinin müderrisleri beğenmediklerini ve yetersiz bulduklarını açıklayarak medreseden ayrılmaları. Derslerde yılgınlık gösteren, başarısız öğrenciler birbirlerini tahrik ederek ve müderrisleri yetersiz bulduklarını ileri sürerek derslere girmezlerdi. Özellikle cuma günleri camilerde toplanarak ortalığı karıştırırlardı. Bu olaylar 19. yy' da daha da arttı.

Dertli I:36lc.

Derunî Mehmed Efendi Tekkesi

mad.in.-37b.



Derviş Ali Mahallesi Fatih İlçesi'nde yer alır. Kariye, Kasım Günani, Hamami Muhittin, Tevkii Cafer, Kâtip Muslihit-tin, Beyceğiz, Muhtesip İskender, Keçeci Karabaş ve Hatice Sultan mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990)

Derviş Ali Mescidi

13.009'dur.



Derviş Ali Mescidi mad. III:38a.

Derviş Çelebi (ö. 1573) VI:31c. İlgili madde: Babanakkaşzadeler I:518a

Derviş Efendi (ö. 1621) V:70b.

Derviş Paşa (ö. 1696, Sadrazam) IV:387a, V:34la.



Derviş Paşa (1817, İstanbul - 1878, istanbul) Kimyager ve devlet adamı. Üç yıl Paris'te öğrenim gördü. Çeşitli okullarda fizik ve kimya dersleri verdi. İdari görevlerin yanısıra mekatib-i askeriye ve maarif nazırlıkları ile Şûra-yi Devlet ve Islahat Meclisi üyeliğinde bulundu. En önemli yapıtı 20 yıl kadar ders kitabı olarak okutulan ve Türkçe kimya dilinin gelişmesine büyük katkıda bulunan Usul-i Kimya'dır.

II:559c.


Derviş Paşa Çeşmesi Topkapı dışında, Takkeci İbrahim Ağa Camii'nin köşe-sindedir. Banisi Sadrazam Derviş Paşa' dır. 1235/1819'da inşa edilmiştir. Birkaç basamak merdivenle inilen çeşme, kesme taştan yapılmış ve iki sütun arasına alınmıştır. Sütun başlıkları girlandlarla süslenmiştir. Aynataşı oymalıdır. Kitabe, sütun başlıkları arasına yerleştirilmiştir. Sütun başlıklarının üzerinden geçen bir korniş süslü bir tuğra levhası taşımaktadır. Tuğra kazınarak silinmiştir.

Derviş Paşa Konağı II:567a. Derya Ali Baba Türbesi IV:513c Derya Donanması Tersane, Tophane ve Cebehane önlerinde hazırlanan özel salların üzerinde yapılan top ve fişek gösterilerine verilen ad. En çok Yalı Köşkü önünde yapılır, padişahın da izlediği deıya donanması için İstanbul halkı akın akın kıyılara gelirdi. Derya donanması için havanın rüzgârsız, denizin de durgun olduğu geceler seçilirdi.

Der-Yeğyayan, Zaven mad. lll:38b. Desen ve Resim Akademisi III:430c. Desjardin, Paul Andre VL313a. Despotlar Manastırı IV:57c.

Destancdık mad. III:38c, I:36lc, III:40a, V:568b.

İlgili maddeler: Âşık Edebiyatı I:3öOb Destanlar IIL39c Tulumbacı Destanları VII:301a Destanlar mad. III:39c, V:l64b, VL519a. İlgili maddeler: Âşık Edebiyatı I:360b Destancılık III:38c Tulumbacı Destanları VH:301a



Destarî Mustafa Paşa Çeşmesi Süley-maniye'de, Sarı Bayezid Camii yakınında, Abacı Çeşmesi Sokağı'nday-

dı. Abacı Çeşmesi de denilir. Vezir ve padişah damadı olan Destarî Mustafa Paşa tarafından 1017/l608'de yaptırılmıştır. Kesme taştan klasik üslupta inşa edilmişti. Haznesi büyüktü ve kemeri dışa doğru çıkıntılıydı. Ayna-taşının üstünde tas konulacak bir yeri vardı.



Yüklə 13,08 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   162




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin