A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı



Yüklə 13,42 Mb.
səhifə47/162
tarix17.11.2018
ölçüsü13,42 Mb.
#83298
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   162

Fethi Bey (1891, İstanbul - 1913, Tabe-riye/Şam) Pilot. Heybeliada Bahriye Mektebi'ni bitirerek deniz subayı oldu. 1911'de pilot olarak yetiştirilmek üzere İngiltere'ye, Bristol Uçak Fabri-kası'na gönderildi. Döndüğünde yüzbaşılığa terfi ettirildi. Şubat 1913'te Is-tanbul-Kahire uçuşunu gerçekleştirmek üzere Fethi Bey ve Sadık Bey Muavenet-i Milliye, pilot Nuri Bey ve

yardımcısı da Prens Celalettin adlı uçaklarla yola çıktılar. Hava koşullarının bozukluğu nedeniyle Nuri Bey'in uçağı geri döndü. Fethi Bey'in uçağı ise Şam yakınlarındaki Taberiye'de düştü. Fethi ve Sadık beyler ilk hava şehitleri oldular. Anılarına İstanbul Saraçhanebaşı'nda kırık sütunlu bir anıt dikildi.

II:l67c, FV:23c, VTI:229b.

Fethi Naci (Kalpakçıoğlu) (1927, Giresun) Eleştirmen, yazar. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'ni bitirdi. Edebiyat eleştiri ve denemeleri yayımladı. Türkiye'nin önde gelen edebiyat otoritelerinden birisi olarak saygınlık kazandı. Gerçek Yayınevi'ni kurdu, 1967'de Ant dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Kitapları şöyle sıralanabilir: İnsan Tükenmez11956), Gerçek Saygısı (1959), Az Gelişmiş Ülkeler ve Sosyalizm (1965), Emperyalizm Nedir(1965), Edebiyat Yazüan (1976), Türkiye'de Roman ve Toplumsal Değişme (1981), Kırk Yıl Kırk Roman (1994).

Fethi Paşa Korusu mad. III:299c, V:l46c.

İlgili madde: Korular V:71b



Fethiye Fatih İlçesi'nde, Çarşamba yöresinde, Balat'a inen yamaçta yer alan mevki. Adı oradaki Fethiye Camii ve Fethiye Medresesi'nden gelmektedir. Batısında Karagümrük, güneyinde Çarşamba ve Fatih, kuzeybatısında ise Fener bulunur. Fethiye sözcüğü, oradaki cami ve medreseden başka, Kariye ile Fethiye arasında uzanan Fethiye Caddesi ile adı geçen tarihi yapıların bulunduğu açıklıktaki Fethiye Kapısı Sokağı'nda yaşamaktadır.

Fethiye Camii mad. III:300b, I:118b, II:256b, V:20a, 290c, VI:352a.

Fethiye Medresesi (Çarşamba) mad. III: 301 c.

Fethullah Arif (Arifi) (?, ? - 1562, Mısır) İranlı şair. İstanbul'a yerleşerek Türkçe şiirler yazdı. I. Süleyman (Kanuni) tarafından kendisine aylık bağlandı. Manzum bir Osmanlı tarihi yazdı. Şahname adlı 8.000 beyitlik bu eserinde Osmanlı Hanedam'm, özellikle de Yavuz Sultan Selim'in kahramanlıklarını anlatmıştır.

Fetih mad. III:302a, V:139a. İlgili maddeler:

Bertrandon de la Broquiere II:159b Fetih Bayramı III:305b Fetih Efsaneleri III:307a Mehmed II V:377c



Fetih Bayramı mad. IIL305b, IV:222c.

Fetih Efsaneleri mad. IIL307a, 135a.

Fetih Mahallesi Üsküdar İlçesi'nde yer alır. Acıbadem, Bulgurlu, Ünalan mahalleleri ve Kadıköy llçesi'yle çevri-

lidir. Nüfusu (1990) 2.328'dir.



Fetihtepe Mahallesi Beyoğlu İlçesi'nde yer alır. Sütlüce, Piri Paşa, Keçeci Piri, Kulaksız, Kaptan Paşa, Piyale Paşa mahalleleri ve Kâğıthane llçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 10.988'dir.

II:221a. Fettah Efendi IV:551b.

Fetvahane Şeyhülislamlıkta seriye mahkemelerinin ve müftülerin görüş almak üzere başvurdukları kurum. Halktan kişiler de fetva isteyebilirdi. Burada fıkıh uzmanlarından bir kurul bulunur, başında da "fetva emini" görev yapardı.

Fevaid-i Osmaniye İdaresi mad: III:307b, 31c, IV:544c.

İlgili maddeler: İdare-i Aziziye IV: 136a Seyr-i Sefain İdaresi VI:54lc



Fevrî III:4la.

Fevzi (Kastamonulu Âşık) L362b, 363b.

Fevzi Çakmak Mahallesi Bağcılar İlçesi'nde yer alır. Yeni Mahalle ile Hürriyet, Mahmutbey Merkez, Yavuz Selim, inönü, Kâzım Karabekir ve Barbaros mahalleleriyle çevrilidir.

Fevzi Çakmak Mahallesi Bahçelievler İlçesi'nde yer alır. Çobançeşme, Yeni-bosna Merkez, Zafer mahalleleri ve Bakırköy llçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 20.117'dir.

I:548b.


Fevzi Çakmak Mahallesi Esenler İlçesi'nde yer alır. Kemer, Birlik, Kâzım Karabekir, Menderes, Nene Hatun, Mimar Sinan, Yavuz Selim mahalleleri ve Bayrampaşa İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 21.728'dir.

Fevzi Çakmak Mahallesi Gaziosmanpaşa ilçe merkezinde yer alır. Yeni Mahalle ile Kâzım Karabekir, Bağlarbaşı, Şemsi Paşa mahallelerive Eyüp İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 13.815'tir.

Fevzi Çakmak Mahallesi Küçükçekmece İlçesi'nde yer alır. Sultan Murat, Cumhuriyet, Söğütlü Çeşme, Tevfik Bey ve Kemal Paşa mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 14.774'tür.

Fevzi Çakmak Mahallesi Pendik İlçesi'nde yer alır. Veli Baba, Çamçeşme, Kaynarca, Dumlupınar ve Çınardere mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 15.585'tir.

Fevziye Eminönü İlçesi'nde, Laleli'de, Ordu Caddesi'nin kuzey dolaylarına düşen Çukurçeşme ile Şehzadebaşı arasındaki mevki. Adı Şehzadebaşı Caddesi'ne çıkan Fevziye Caddesi'n-den gelmektedir. Fevziye, Vidinli Tevfik Paşa, Fethi Bey ve Genç Türk Caddeleri ile On Sekiz Sekbanlar Soka-ğı'nın Ağa Yokuşu Sokağı'na kavuştuğu açıklık bu adla bilinmektedir.

III:204a. Fevziye Abdürreşid IV:346b.



Fevziye Kıraathanesi mad. IU:307c, I:192b, III:60b, 260a, IV:564b, V:113c, VI:304c, VII:393a.

Feyyat, Mehmet (1926, Gevaş) Hukukçu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Savcılık ve hâkimlik yaptı. 1973-1979 arasında Cumhuriyet Senatosu'nda İstanbul üyesi olarak yer aldı.

Feyzâbâd II:535a.

Feyzi Bey (1832, İstanbul -1886, İstanbul) Şehremini. Babıâli Tercüme Odası'n-dan yetişti. Telgrafhane'nin kuruluşunda görev aldı. 1872'de posta ve telgraf nazırı oldu. Kasım 1873-Ocak 1874 arasında İstanbul şehreminliği yaptı. Daha sonra Tırnova ve İzmit mutasarrıflıklarında bulundu.

Feyzi Hasan Efendi (ö. 1690) III:l66b, VT:34a.

k. Küçük Efendi Tek-



Feyziye Camii

keşi


Feyziye İdadisi IV:134c

Feyziye Mektebi IV:114b.

Feyziye Mektepleri Cemiyeti IV:ll4b.

Feyziye Mektepleri Vakfı 1885'te Selanik'te kuruldu. Burada Feyz-i Sıbyan adıyla bir ilkokul açtı. 1890'da Atatürk'ün ilköğrenimini gördüğü Şemsi Efendi İlkokulu, Feyz-i Sıbyan ile Feyziye Mektepleri adı altında birleştirildi. Vakıf 1918'de Beyazıt'ta, bugün Feyziye Mektebi Sokağı adım taşıyan sokaktaki bir konağa taşındı. 1923'te Teşvikiye Camii yanındaki Naciye Sultan Konağı'na geçti. 1926'da yuva, ilkokul, ortaokul ve lise olarak eğitime başladı. Bir süre Feyziye Mektepleri Cemiyeti olarak faaliyetlerini sürdürdükten sonra tekrar vakıf kimliğini kazandı. 1986' da Ayazağa'da Işık Lisesi kampusu kuruldu. Işık Üniversitesi'nin kurulması için çalışmalarını sürdürmektedir.

IV:ll4c.


Feyziye Mektepleri Vakfı Özel Işık

Lisesi bak. Işık Lisesi

Feyziye Mescidi Üsküdar'da, Bağlarbaşı Caddesi'nin sağında, Selanikliler Soka-ğı'ndadır. Doğu yönünden Bülbülde-resi Mezarlığı'na bitişiktir. 1956-1957' de yenilenerek betonarme bir yapıya dönüştürülmüştür. Daha önce kesme taş olan mescidin girişi ahşaptı ve son cemaat yeri mermer sütunlar üzerine oturan bir dam ile örtülüydü. Kapının üzerinden içeriye alınan talik hatlı kitabesinden 1300/1882'de yaptırıldığı anlaşılır. Küçük bir hazırlık mekânından, mihrap duvarına paralel gelişen ana mekâna girilir. Burada, batı ve kuzey duvarları boyunca uzanan "L" şeklinde fevkani mahfil yer alır. Buradan küçük bir kapı, daha küçük olan ikinci bir bölüme açılır, iki bölümün de mihrap nişi sonradan fayansla kaplanmıştır. Kuzeydoğu köşesinde sıvayla kaplı, silindir gövdeli bodur minaresi yükselir.

FeyzullahCö. 1709, Şeyhî) III:l67a. FeyzuUah Bey III:46lc.

Feyzullah Efendi (ö. 1636, Hoca) III:l67a.

Feyzullah Efendi (Ebusaidzade) (1630, İstanbul - 1698, İstanbul) Şeyhülislam. Şeyhülislam Ebu Said Mehmed Efendi'nin oğludur. İlmiye aşamalarını babasının nüfuzu sayesinde hızla geçerek l690'da şeyhülislam atandı. Padişah huzurunda Sadrazam Arabacı Ali Paşa'yı aşağılayınca l692'de azledildi. Aynı yıl ikinci kez getirildiği şeyhülislamlık görevinden l694'te Sürmeli Ali Paşa ile anlaşmazlığa düştüğü için alınarak Sakız'a sürüldü.

L190c.


ilgili maddeler:

Feyzullah Efendi Çeşmesi III:308a Feyzullah Efendi Medresesi III:308c Feyzullah Efendi (Seyyid) (?, Erzurum -1703, Edirne) Şeyhülislam. Osmanlı tarihinde idam edilen üç şeyhülislamın sonuncusudur. Erzurum Müftüsü Şeyh Mehmed Efendi'nin oğludur. Sonradan damadı olduğu Vanî Mehmed Efendi'nin yanında yetişti. Şehzadelerden Mustafa (II. Mustafa) ile Ahmed'e (III. Ahmed) hocalık yaptı. Saraya yakınlığı sayesinde hızla yükseldi. l688'de şeyhülislam atandıysa da Vezirazam Nişancı İsmail Paşa ile anlaşmazlığa düşünce 17 gün sonra azledilerek Erzurum'a sürüldü. II. Mustafa tahta çıkınca tekrar şeyhülislamlığa getirildi ve bu padişahın hüküm sürdüğü dönem boyunca büyük bir nüfuz sahibi olarak bu makamda kaldı (1695-1703). Başta oğulları olmak üzere bütün yakınlarını önemli mevkilere getirmesi, sert tutumu ve sadrazamların atanıp azledilmelerine kadar tüm devlet işlerine müdahale etmesi her kesimden büyük tepki toplamasına yol açtı. Padişahı Edirne'de oturmaya sevk etmesi İstanbul'un boşalıp önemini yitireceği endişesini doğurunca kendisine diş bile-yenler arttı ve Edirne Vakası diye bilinen ayaklanmanın (Temmuz 1703) başlıca hedeflerinden biri oldu. 3 Eylül 1703'te Edirne'de ayaklanmacılar tarafından üç gün işkenceye tabi tutulduktan sonra oğlu Fethullah Efendi ile birlikte parçalanarak öldürüldü.

V:545a, 545c, VI:251c, VII:322b.

Feyzullah Efendi (ö. 1729, Sünbülî Şeyhi) VILllOc.

Feyzullah Efendi (Damatzade) (1699, Bursa - 1761, istanbul) Şeyhülislam. Babası Şeyhülislam Damatzade Ebu'l-Hayr Ahmed Efendi'nin nüfuzu sayesinde ilmiye aşamalarını hızla geçerek ilki 1755-1756 arasında, ikincisi de 1757-1758 arasında olmak üzere iki kez şeyhülislamlık yaptı. Anatomiyle ilgili îlm-i Ebdân adlı bir eseri ve pek çok bestesi vardır. Maltepe'de 1728'de

yaptırdığı külliye adıyla anılır.



IL134c, 135c, V:281c. İlgili madde:

Feyzullah Efendi Külliyesi III:308b Feyzullah Efendi (ö. 1767, Mahmud

Çavuşzade) Vü:175b. Feyzullah Efendi (ö. 1770) IV:375a.

Feyzullah Efendi (ö. 1843) VL324c, 327c.

Feyzullah Efendi (ö. 1867, Şeyh) V:5l4c.

Feyzullah Efendi (ö. 1875) VI:37a.

Feyzullah Efendi Çeşmesi Kasımpaşa'da, Cami-i Kebir'in avlusundadır. Hekimoğlu Ali Paşa'nın kardeşi Feyzullah Efendi, Güzelce Kasım Paşa Camii yeniden inşa edilirken mütevelli sıfatıyla 1150/1737'de bu çeşmeyi yapıya ilave etmiştir. Kesme taştan, klasik üslupta bir çeşmedir.

Feyzullah Efendi Çeşmesi (Fatih) mad. III:308a.

Feyzullah Efendi Külliyesi mad. III:308b, V:281c.

Feyzullah Efendi Medresesi mad. III:308c, L117c, IIL263a, 308a.

İlgili madde: Millet Kütüphanesi V:463a



Feyzullah Efendi Tekkesi Fatih İlçesi'nde, Halıcılarköşkü'nde, Molla Sefer Mahallesi'nde, Molla Gürani Cadde-si'nde bulunan bu tekke Mehmed Rıfat Efendi tarafından dönemin ünlü Nak-şibendî-Halîdi şeyhlerinden Hacı Feyzullah Efendi için inşa ettirilmiştir. Ayin günü cuma olan tekke ortadan kalkmış, Hacı Feyzullah Efendi'nin aslında ahşap olduğu bilinen türbesi Cumhuriyet döneminde kagir, kare planlı ve kubbeli olarak yenilenmiştir.

Feyzullah Efendi Tekkesi Üsküdar İlçesi'nde, Kefçe Dede Mahallesi'nde, Gündoğumu Caddesi'nde, Ağa Hama-mı'nın karşısında bulunan bu tekke 18. yy'da Halvetîliğe bağlı Şeyh Seyyid Feyzullah Efendi (ö. 1782) tarafından kurulmuş, bu tarikatın Cerrahî ve Şabanî kollarına hizmet etmiştir. Ayin günü cumartesi olan tekke Cumhuriyet döneminde ortadan kalkmış geriye bakımsız bir hazire kalmıştır.

Feyzullah Mahallesi Maltepe İlçesi'nde yer alır. Idealtepe, Altayçeşme, Bağlarbaşı, Yalı mahalleleri ve Marmara Denizi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 14.713'tür.

Feyzullah Murteza (ö. 1783, Şeyh) FV:74b.

FeyzuUah Şükrü Efendi (ö. 1814) V:150a.

Feyzullah-ı Hindî (ö. 1748, Şeyh) IV:374c.

ilgili madde:

Hindiler Tekkesi IV:74c Fıçıcı Abdi Sokağı I:4c.

l

158



Fındık Suyu

Fındık Suyu II:230a, IVoOSb.

Fındıklı mad. HI:309c, II:272a, 512b, III:25a, 459c, VII:494b, 494c.

//gî/z maddeler: Çifte Saraylar II:512b Hacı Beşir Ağa Çeşmesi III:468b Keşfî Cafer Efendi Tekkesi IV:549c Molla Çelebi Camii V:483a Molla Çelebi Hamamı V:484b Zevkî Kadın Çeşmesi VII:548c

Zevkî Kadın Sıbyan Mektebi VII: 549a



Fındıklı Camii bak. Molla Çelebi Camii

Fındıklı Mahallesi Maltepe İlçesi'nde yer alır. Ferhat Paşa, Büyük Bakkal-köy, Başıbüyük, Altıntepe mahalleleri ve Kadıköy İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 6.868'dir.

Fındıklı Sarayı I:80a, 81c. Fındıkoğlu, Cihat V:297a. Fındıkoğlu, Emin II:388b, 388c, 389a.

Fındıkoğlu, Ziyaeddin Fahri III: 199a, V:l69b, VII:313a.

Fındıkzade mad. III:311b. ilgili madde-. Koruk Tekkesi V:60a

Fındıkzade Tekkesi Fatih İlçesi'nde, daha sonra adım verdiği eski Mollagüra-ni (Fındıkzade) semtinde, bugünkü Millet Caddesi'nin güzergâhı üzerinde bulunmaktaydı. Fındıkzade Şeyh Ahmed İshak Efendi (ö. 1811) tarafından 1217/1802-03'te kurulmuş olan tekke 19. yy'ın ilk çeyreğinde Nakşibendîliğe, daha sonra, tekkelerin kapatılmasına kadar Sa'dîliğe hizmet etmiştir. Ayin günü pazartesi olan tekke tamamen ortadan kalkmış bulunmaktadır.

Fırakî VL504b. Fırat IIL190b. Fırat, Güzin VL538a.

Fırath, Halil Vedat II:563a, III:198c, IV:l44c.

Fırath, Nezih (1921, istanbul - 1979, İstanbul) Müzeci. Dil ve Tarih-Coğraf-ya Fakültesi'nin Arkeoloji Bölümü'nü bitirdi. Müzeciliğe Ankara Arkeoloji Müzesi'nde asistan olarak başladı. 1946'da İstanbul Arkeoloji Müzeleri' ne atandı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde doktorasını yaptı. 1946'da Alacahöyük; 1947-1948 yıllarında Rüstem Duyuran'ın Yalova-İz-mit; 1952-1962 arasında Prof. Ekrem Akurgal'ın Ergili, Kizikos ve Çandarlı kazılarına katıldı. 19ö3'te Kırklareli Ka-rakoç Köyü tümülüsünü kazdı. 1964'te Marmara Ereğlisi'ndeki büyük mezar anıtı ortaya çıkararak Arkeoloji Müze-leri'ne nakletti. Arkeoloji Müzeleri'nin 1964-1968 arasında ABD'deki Dum-barton Oaks Vakfı ile ortaklaşa yürüttüğü Saraçhanebaşı'ndaki Polieuktos

Kilisesi kazısına katıldı. Kadıköy nek-ropolü kazısı ile 1968-1973 yıllarındaki Arkeoloji Müzeleri ek inşaatı temel kazısını yönetti. 1978'e kadar müzenin Klasik Eserler Bölümü şefi olarak görev yaptıktan sonra Arkeoloji Müzeleri müdürlüğüne atandı. İstanbul Arkeoloji Müzesi Seçme Bizans Eserleri Rehberi (1955), iznik Tarihi ve Abideleri Hakkında Muhtasar Rehber (1959), Erdek Kizikos Harabeleri Reh-fen(196l), Bozcaada ve İmroz (1964~), Bizans, Yunan-Roma Mezar Stetteri (Fransızca) adlı kitapları vardır.

VI: 277a.



Fırınlar mad. IIL312a, VLlb. nli maddeler:

Börekçiler II:321a İaşe IV:ll6a



Fırka-i Ahrar bak. Osmanlı Ahrar Fırkası

Fırka-i İbad bak. Osmanlı Demokrat Fırkası

Fıstıkağacı VL492a, VILSOOb. Fıstıklı Bağ Tepesi II:33c.

Fıstıklı Mescidi Beylerbeyi'nde, Şahbaz-yiğit Sokağı'nda, bulunmaktaydı. 1969' da, Boğaziçi Köprüsü çevre yolu tanzimi sırasında yıktırılan mescit, 1830-1835 arasında padişahın ikinci imamı Mehmed Emin Efendi (ö. 1845) tarafından yaptırılmıştı. Kadirî tarikatına mensup olan M. Emin Efendi mescidin aynı zamanda bu tarikata bağlı bir tekke olarak faaliyette bulunmasını öngörmüş, mescit-tekkenin meşihatına Şeyh Hüseyin Kâzım Efendi'yi getirmişti. Kagir duvarlı, kırma çatılı mescidin girişinde, yanlardan, hanımların ibadetine mahsus sekilerle kuşatılmış bir taşlık yer almakta, bu mekânın sağından tuğla örgülü minareye geçilmekteydi. Harimde mihrap duvarı sağır bırakılmış, yan cephelere üçer tane demir parmaklıklı pencere açılmıştı. Küçük hazirede bani M. Emin Efendi'ye ve ailesine ait az sayıda mezar bulunmaktaydı.

Fıstıklı Tekkesi Beyoğlu İlçesi'nde, Has-köy'de, yeri ve kuruluş tarihi tam olarak tespit edilemeyen ancak 18. yy'ın sonlarından itibaren varlığı izlenebilen bir Kadirî tekkesidir. Ayin günü pazartesi idi.

Fıtnat (Destancı) III:39a. Fiale II:193c, VII:493b. Fidanlıklar mad. IIL313b. Fidias II:482c.

Figanî (1505 ?, Trabzon - 1532, İstanbul) Divan şairi. Asıl adı Ramazan Çe-lebi'dir. Yetenekli bir şairdi. Genç yaşında boynu vurduruldu. Şiirleri, Ab-dülkadir Karahan tarafından 1966'da Figanî ve Divançesi adı altında yayımlanmıştır.

Fikir Hareketleri Hüseyin Cahit Yalçın

tarafından 29 Ekim 1933-14 Kasım 1940 arasında yayımlanan on beş günlük ve haftalık dergi. Cumhuriyetçiliği, liberal bir demokrasiyi savunmuş ve daha çok dünyada tartışılan ideolojileri inceleyen, çoğunlukla çeviri yazılar yayımlamıştır. Kadro dergisi çevresindekilerin bir tür sosyalistliğe yönelmesi ihtimaline de karşı çıkmıştır. Yalçın, demokrasinin Türkiye'de orta sınıfın güçlendirilmesiyle gerçekleştirilebileceğini savunmuştur. Dergi 364. sayısında, aydınlara ülke sorunlan üzerinde düşünce oluşturmak için malzeme sağlamak görevini tamamladığını belirterek yayımına son vermiştir.

Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF) I:225c.

Fikirtepe mad. III:315a, 383b, VII:497b.

İlgili madde: Fikirtepe Kültürü III:315c



Fikirtepe Kültürü mad. III:315c, 315a, IV:329c, V:124b, VI:237c, VII:306b.

ilgili madde: Yazı Öncesi Çağlar VII:450a



Fikri Derviş Mehmed (ö. 1574, Molla Maşizade) III:65a, VII: 151a.

Fikri, Garbis (1907, Kayseri - 1971, İstanbul) Yayımcı. Kumkapı'daki Fransız okulunu bitirdi. 1930'da Ankara Caddesi'nde Cumhuriyet Kütüphane-si'ni açtı. 1932'de yayınevini devrederek İnkılap Kitabevi'ni kurdu. 1971'de Aka Eken'in ortak olmasıyla yayınevinin adı İnkılap-Aka Kitabevleri oldu.

IV:175b.


Fikri, Nazar IV:175c. Fikriye Hanım IV:2l6a. Fiks Gazinosu III:379a. Fil Heykeli II: 113c.

Filadelfion mad. 111:317a, I:234a, II:182a, III:60a, 72c, V:404c, 433a, VII:155c, 532c.

ilgili madde: Amastrianon Forumu I:234b



Filarmoni Derneği mad. 111:317c, II:388c, V:532c, VI:322b.

Fildamı mad. UL318b, IV:39c.

Filelfo, Francesco (1398, Tolentino -1481, Floransa) İtalyan hümanist öğretmen ve çevirmen. 1420-1427 arasında Konstantinopolis'te Venedik kolonisi yöneticilerinden birinin sekreteri olarak yaşadı. Hrisolaros ailesinin kızı ile evlendi ve ateşli bir Grek hayranı oldu. İtalya'ya 40 kadar Grekçe elyazması götürdü, burada Grek göçmenlere dersler verdi. Filelfo, Konstan-tinopolis'in Osmanlılarca fethinin İtalya'yı da tehdit eden bir olay olduğunu önceden görmüştü.

VII:381a.



Filergos Eteria Konstantinupoleos

Türkçe adı İstanbul İşsevenler Derne-

ği'dir. 1866'da kuruldu. Kurucuları arasında banker Yorgo Zarifis, banker Zografos, saray hekimi Spiridon Mav-royenis (Marko Paşa), banker Augus-te de Castro, dönemin tanınmış gazeteci öğretmen ve işadamları yer alıyordu. Derneğin amacı din, cinsiyet ve etnik farklar gözetmeksizin fakir zanaatkarlara, küçük esnafa, dar gelirli aile reislerine, çalışma alanında gerekli maddi olanağı sağlamak, araç gereç temin etmekti. İdeolojik amacı ise tüzüğüne göre, toplumu sarsabilecek anarşik düşüncelere, ortak mülkiyeti savunan sisteme ve bunun yayılması için çalışan uluslararası işçi derneklerine karşı savaşım vermekti.

Files, Manuel III:300b, VI:435b.

Film (le Film) Haftalık Türkçe ve Fransızca sinema dergisi. 1925'te yayımlanmaya başladı. Sorumlu müdürü E. Kemal, başyazarı Ekrem Reşid'di.

Filmcilik mad. III:318c. ilgili maddeler: Filmer, Cemil IIL319c Yeşilçam Sokağı VII:509b

Filmer, Cemil mad. III:319c, V:185c, Vtl:115b.

Filoksenus Sarnıcı bak. Binbirdirek

Sarnıcı Filopation Sarayı mad. III:320c,

VI:463a.


Filoteos'un Kletorologion'u 899'da yazıldığı tahmin edilen, unvanlar, törenler ve memuriyetler hakkındaki en uzun ve en önemli Bizans kaynağı. Yazarı Filoteos'un bir atriklines (ziyafetçiba-şı) olduğu sanılır. Eserin adı "davet" anlamındaki "klesis" ile "ziyafet" anlamındaki "kletorion" sözcüklerinden gelir. Dört bölümden birincisi kitabın hazırlanış felsefesine, ikincisi yüksek unvanlara, üçüncüsü aşağı unvanlara, dördüncü bölüm ise atriklines denen ziyafetçibaşmm görevlerine ayrılmıştır.

III:l40c, 176c, V:202b.



Fincancı Kolluğu II:96a.

Fincancılar II:47öa.

Finzi, T. IV:306a.

Firar Merdiveni İstanbul'un eski büyük konaklarında, kiler, mutfak, hattâ dolap içlerinden aşağıya inen dar, karanlık servis yollarına verilen ad. Hizmetçiler, uluorta ana merdivenleri kullanamadıklarından buralardan inip çıkarlar, konağın bir dairesinden öbür tarafına kimseye gözükmeden geçerlerdi.

Firdevs Hanım Evi III:151c. Firdevs-i Rumî IV:442a.

Firuz Ağa (Hazinedarbaşı) tlgili madde:

Firuz Ağa Camii (Sultanahmet) IIL321a



Firuz Ağa Camii (Sultanahmet) mad. IIL-321a, I:4l4c, V:198c, VI:49b, VII:65c, 67c.

Firuz Ağa Camii (Tophane) mad. III: 32 1 b.

Firuz Ağa Mahallesi Beyoğlu İlçesi'nde, Galatasaray'ın güney-güneydoğusuna düşen ve Tomtom, Hacı Mimi, Kılıç Ali Paşa, Kuloğlu, Kâtip Mustafa Çelebi, Cihangir ve Kemankeş mahal-leleriyle çevrili mahalle. İstiklal Caddesi'nin eksenini oluşturduğu tepeden, deniz kıyısına inen yamaç üzerinde bulunur. Adı oradaki camiden gelmektedir. Nüfusu (1990) 5.943'tür.

II:221a.


Firuz Ağa Mescidi IV:272c. Firuze IV:346b.

Firuzköy mad. III:321c, 384c.

Firuzköy Mahallesi Avcılar İlçesi'nde yer alır. Tahtakale, M. Kemal Paşa, Üniversite mahalleleri, Büyükçekmece İlçesi ve Küçük Çekmece Gölü'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 11.086'dır.

Fischer Restaurant İstanbul'un ünlü Alman lokantasıydı. Rudolph Fischer tarafından önce Tünel'deki Sümbül Sokağı'nda "Deutches Restaurant" adıyla bir aile işletmesi olarak açıldı. Kızı Turchin bir Türkle evlenince, restoranı bırakan Fischer Asmalımescit'te şimdi Yakup'un bulunduğu yerde Nü Restoran'ı açtı. 1943'te ölünce restoran başkasınca devralındı. Turchin 1953'te Galatasaray'da Yeni Çarşı Caddesi'nde, Galatasaray Lisesi'nin duvarına bakan Fischer Restaurant'ı açarak orayı işletti. 1967'de Meşrutiyet Caddesi'nde İngiltere Başkonsolosluğu'nun (İngiliz Sarayı) karşısındaki bir yere taşınan Fischer Restaurant, 1978'de kapandı. Bugün Ayaspaşa'da, İnönü Caddesi'nde, Fischer'in eski personelinden bazılarının işlettikleri gene Fischer adlı bir lokanta bulunmaktadır.

L356a.


Yüklə 13,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   162




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin