Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat
Yüklə 4,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
| – 226 –
– 227 – qadrini yo‘qotadi. Natijada, Mamayunus akaning mahoratini ham, Erka qorining topqirligini ham baholay olmaydi. Askiya tarkibida kichik turlar mavjud. Ularning eng ommalashgani payrav, qolganlari gulmisiz, rayhonmisiz, jambilmisiz; o‘xshatdim, qofiya, tugal, bo‘lasizmi, rabbiya, afsona, safsata kabi nomlar bilan ataladi. Payrovda askiyabozlar tinglovchilar auditoriyasining kasbi, hududi, mahalliy sharoit xususiyatlariga ko‘ra o‘zaro kelishib mavzu tanlashadi. Mavzular dehqonchilik, kosiblik, o‘qituvchilik, badiiy asarlar, maqollar, paxta, imorat, tabobat va boshqa yo‘nalishlarda bo‘lishi mumkin. Askiya yuzasidan ma’lumot berishda bir masalani esdan chiqarmaslik lozim. Gap shundaki, askiya tabiatida pornografiya – uyatli ma’no ifodalash xususiyati bor. Aytish kerakki, umuman, xalq og‘zaki ijodidagi deyarli hamma janrlarda uyatli tushunchalarni pardali tasvirlash odatini inkor qilib bo‘lmaydi. Ayrim qo‘shiqlarda, topishmoqlarda, latifalarda, dostonlar va ertaklarda ba’zan ijrochilar tinglovchi auditoriyasini yanada qizdirish, e’tiborni o‘ta jalb qilish, kulgi darajasini ko‘tarish maqsadida bu usuldan foydalanganlar. Ammo odob chegarasi ularning juda erkin so‘z ishlatish va harakatlariga yo‘l qo‘ymagan. Shu bilan birga askiya ijrosida iyhom san’atidan foydalangan holda pornografik ma’noli askiya matnini qo‘llash tajribada ko‘proq namoyon bo‘ladi. Shuning uchun ham askiya erkaklar o‘rtasida aytilganda, ayollarning davrada qatnashishi ma’qul sanalmagan. Folklorshunoslikda ayollar o‘rtasida alohida askiyalar bo‘lib turgani haqida ham ma’lumotlar bor. Shunday qilib, askiya o‘zbek xalq og‘zaki ijodining so‘z o‘yini asosida shakllangan va ommalashgan o‘ziga xos janri sifatida baholanishi mumkin. Askiya jozibasi asrlar davomida ota-bobolarimiz tomonidan ijro etib kelingan. Uning – 227 – taraqqiyotiga bugungi kunda Jo‘raxon aka Po‘latov, Bahodir Shokirov, Ne’matjon Toshmatov, Akromjon Anvarov, Mansurjon Oxunov, Sodiqjon Hasanov, Muhammadsiddiq Shiryayev, Ubaydulla Abdullayev, Ma’ruf Rahimov, Jaloliddin Rahimov, Xotamjon Hakimjonov, Xotamjon Teshaboyev kabi so‘z san’atkorlari munosib hissa qo‘shib kelmoqdalar. Yüklə 4,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|