Almashlab ekish. Reja. Almashlab ekish tizimi

Paxta salmog’i, %

1 2 3 4 1 2 3

Birinchi zona 2:6:1:3; 3:7; 1:4:1:4 3:7; 2:4:1:3 3:7; 2:6:1:3; 1:4:1:4 3:6; 3:7; 2:4:1:2; 2:4:1:3 Ikkinchi zona 3:7; 2:6:1:3; 1:4:1:4 3:6: 3:7 3:6; 1:3:6

70-75 70 70-75 66,6-70,0 70-80 66,6-70,0 60-66,0

Sabzavot ekinlarini almashlab ekish.
Sabzavot ekinlari uchun eng yaxshi o’tmishdosh ekinlar beda, dukkakdosh ekinlar, poliz, karam, piyoz hisoblanadi.
Sabzavotchilikga ixtisoslashgan xo’jaliklar uchun 8 dalali almashlab ekish sxemasi tavsiya etiladi. Bunda 3 dala yoki 2 dala beda va 1 dala yem-xashak ekinlari yoki makkajo’xori (don uchun) bilan band bo’lishi mumkin. Qolgan 5 dala xo’jalikning ixtisosligi va yo’nalishiga ko’ra sabzavot-poliz ekinlari hamda kartoshka bilan band qilinadi (7-jadval).
3-jadval
Sabzavotchilikda tavsiya etilgan almashlab ekish sxemalari

		Qo’shimcha ekiladigan ekinlar
Dalalar	Asosiy ekinlar	Oraliq ekinlar	Takroriy ekinlar
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.	Polizchilikka ixtisoslashgan xo’jaliklar uchun Bir yillik beda Arpa qo’shib ekiladi Ikki yillik beda Uch yillik beda Poliz ekinlari (qovun) Poliz ekinlari ko’kat oziq uchun (qovun) kuzgi javdar Ertagi sabzavotlar Kechki kartoshka Sabzavotlar (piyoz) Ko’kat oziq uchun kuzgi javdar Poliz ekinlari (tarvuz) Sabzavotchilikka ixtisoslashgan xo’jaliklar uchun Bir yillik beda Arpa qo’shib ekiladi Ikki yillik beda Uch yillik beda Ertagi sabzavot Kechki sabzavot Ertagi kartoshka Kechki kartoshka Ko’kat oziq uchun kuzgi javdar Ertagi sabzavot Kechki sabzavot Ertagi kartoshka Kechki sabzavot Kartoshkaga ixtisoslashgan xo’jaliklar uchun Bir yillik beda Arpa qo’shib ekiladi Ikki yillik beda Uch yillik beda Kechki kartoshka Ertagi kartoshka Kechki sabzavotlar Ertagi ekinlar Ko’kat oziq uchun Kechki kartoshka kuzgi javdar Ertagi sabzavot Kechki sabzavotlar

Almashlab ekishni uzlashtirish va joriy kilish.
Almashlab ekishni uzlashtirish va joriy kilish 2 etapga bulinadi.
Birinchi davr almashlab ekishni uzlashtirishni, ya’ni tashkiliy-xujalik, agrotexnika va ixtisosligi buyicha uz ichiga oladi. Xar bir xujalikning yunalishi va ixtisosligi buyicha perspektiv plani tuziladi. Unda asosan extiyoj xisobga olinadi.
Ikkinchi davr. Almashlab ekishni joriy kilishga vaktni talab kiladi.
Almas’halb ekishni joriy etish uchun birinchi navbatda kuyidagilar bajariladi:
-almashlab ekish dalalarining xar xilligini tugatish.
-xar bir dalaga belgalangan ekinnni katiy joylashtirish.
-kabul kilingan navbatlashga muvofik, utmishdorshlardan keyin belgalangan ekinlarni ekish.
-barcha almashlab ekish dalalarilda agrotexnikani kullash.
-ekinlarni tugri navbatlash Bilan birga ugitlardan kerakli mikdorda foydaldanish.
Dala tarix kitobi. Almas’halb ekish boshlanishi Bilan dala tarix kitobi yuritiladi. Ushbu kitobda dalalari buyicha yilma yil ishlar, xosil va xokazolar yozib boriladi.
Sinov savollari:
1. Almashlab ekish nima?
2. Almashlab ekish sxemasi va rotatsiyasi.
3. Almashlab ekishni taqazo etadigan sabablar.
4. Almashlab ekish klassifikatsiyasi.
5. Almashlab ekishni o’zlashtirish va joriy qilish.
6. Asosiy qishloq xo’jalik ekinlarini almashlab ekish.