AlüMİnyum korozyonunun naoh çÖzeltiSİnde arttirilmasi ile hidrojen üretiMİ

Tablo 6. Taban kesme kuvveti ve dönme momenti

Yük	Taban kesme kuvveti (kN)	Dönme momenti (kNm)
Statik	0	738809
Modal (Mod1)	0.776	6536
Deprem	47849	20746
Statik+deprem	47849	759489

Elde edilen analiz bulguları neticesinde, deprem etkisi altında köprüde hasar açısından kritik olarak öngörülen bölgeler için gerekli önlemlerin alınması önerilmektedir. Olası bir depremde özellikle çekme dayanımının aşılmasından veya rezonans oluşumundan dolayı köprüde oluşabilecek hasarın derecesi, çatlak genişliklerine göre literatürde [7, 34] önerilen sınıflandırmadan (Tablo 7) faydalanılarak değerlendirilebilir. Ancak, bu çalışmada zaman-tanım alanı analizi ile deprem etkisi sadece lineer davranış modeli kullanılarak araştırılmıştır. Alternatif davranış modelleri (nonlineer, nonlineer itme-göçme, özdeğer analiz, tepki spektrumu, v.s.) ve ayrıca hassasiyet düzeyine bağlı olarak mikro, basitleştirilmiş mikro ve makro modeller [17, 35-37] karşılaştırılarak deprem etkileri daha detaylı araştırılmalı ve hasar potansiyeli değerlendirilmelidir. Malzeme bakımından nonlineer çözümler için muhtemel olabilecek çatlakların (global veya ayrık çatlak, lokal veya yayılı çatlak) kırılma mekanizmasının [17, 38-39] incelenmesi de faydalı olacaktır.
Tablo 7. Yığma yapı hasarının sınıflandırılması [7, 34]

Hasar Durumu	İnceleme
Hasarsız	Çatlak1mm, kılcal boyutta, daha ince, sıva kalınlığı kadar veya hiç yok.
Az Hasarlı	Çatlak genişliği 1-10mm arasında, X şeklinde, duvar içine kadar uzanan duvar çatlakları
Orta Hasarlı	Çatlak genişliği 10-25mm arasında, X şeklinde kesme çatlakları, değişmeyen duvar düzlemi ve boyutları
Ağır Hasarlı	Çatlak genişliği25mm, düşeyden sapan duvar düzlemi, duvarlarda şişme, 1/50 oranından fazla düşeyden ayrılan duvar
Yıkılmış	Taşıyıcı duvarın yıkılması

4. SONUÇLAR
Bu çalışmada, tarihi yığma yapılı ve kemer formlu Cendere köprüsünün üç boyutlu sonlu elemanlar modeli oluşturulmuş ve zaman-tanım alanında lineer elastik analiz yöntemi ile deprem etkisi altındaki davranışı incelenerek hasar durumu değerlendirilmiştir. Lineer elastik davranış modelinin etkisi ile elde edilen analiz bulgularına bağlı olarak Cendere köprüsü için aşağıdaki sonuçlar önerilebilir:

1) Deprem yükü altındaki çekme gerilmeleri, özellikle büyük kemerin üst yan kısımlarında, kemer üst yan kısımlarında ve kemer yanı yol yüzeyinde müsaade edilen yığma taş çekme dayanımına ulaşmış olup hasar açısından risk oluşturmaktadır. Basınç gerilmeleri ise, yığma taş basınç dayanımının oldukça altında olup, hasar açısından riskli görülmemektedir.

2) Deplasmanlardan dolayı sütunlarda hasar potansiyeli kritik seviyede bulunmuştur. Ancak, köprünün diğer kalan kısımlarında hasar oluşturacak seviyede deplasman oluşmamıştır.

3) Modal analiz ile hesaplanan köprünün doğal titreşim periyotları kısa periyotlu olup düşük titreşim modlarında (10 moda kadar) 0.1 s-0.37 s arasında değişmektedir.

4) Hem zaman-tanım alanı ile elde edilen köprü tepki spektrumunun salınım periyotları hem de modal analiz ile hesaplanan doğal tireşim periyotları, deprem spektrumu ile karşılaştırıldığında köprüde rezonans olma ihtimalinden söz edilebilir.

5) Köprü tepki spektrumu ile hesaplanan spektral büyütme katsayısı, deprem tasarım ivme spektrumlarında 2.5 olarak önerilen üst sınırın oldukça üzerinde olup, deprem etkisi ile oluşacak salınmlardan dolayı hasar açısından riskli görülmektedir.

6) Deprem hareketi ile köprü toplam ağırlığının %23’ü seviyesinde taban kesme kuvveti oluşmuştur. Taban kesme kuvvetinden dolayı köprüde hasar beklenmemektedir.

Elde edilen sonuçlar lineer-elastik davranış modelini temsil etmektedir. Alternatif davranış modellerinin araştırılması önerilse bile, köprüde gerekli sismik deneyler yapılarak model sonuçları ile karşılaştırılmalıdır.

Kaynaklar kısmı aşağıda verilen formata titizlikle uygun hale getirilmelidir. Formata (büyük-küçük harf, nokta-virgül kullanımı gibi) uygun olmaması durumunda düzeltme için vakit kaybı olabileceği için makalenizin Ocak sayısında yer alması mümkün olmayabilir.
Kaynak dergi ise:

1. 
   AY, F., HAZAR, F., “Niğde Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Yazım Kuralları”, N.Ü. Mühendislik Bilimleri Dergisi, 1, 10-14, 2012.
   
2. 
   VAN DER GEER, J., HANRAADS, J.A.J., LUPTON, R.A., “The Art of Writing a Scientific Article”, Journal of Scientific Communications, 163, 51-59, 2010.
   

Kaynak kitap ise:

3. 
   BRENNAN, J.G., BUTTERS, R.R., COWELL, N.D., LILLEY, A.E.V., Food Engineering Operations (3rd ed.), Elsevier Applied Science, London, UK, 1990.
   
4. 
   URAZ, T., ATAK, M., Süt Proteinleri (ikinci baskı), Ankara Üniversitesi Basım Evi, Ankara, Türkiye, 2003.
   

Kaynak kitap bölümü ise:

5. 
   METTAM, G.R., ADAMS, L.B., How to Prepare an Electronic Version of Your Article. In B.S. JONES, R.Z. SMITH (Eds.), Introduction to the Electronic Age (pp. 281–304), E-Publishing Inc., Berlin, Germany, 2009.
   
6. 
   YETİŞ, A.N., GÜREL, A.S., Yenilebilir Protein Filmleri. T.Ü. SEZGİN, R.K. GÜR (Editör), Ambalaj Teknolojisi (s. 210-262), Kuzey Yayın Evi, İzmir, Türkiye, 2007.
   

Kaynak bildiri ise:

7. 
   KIM, H.G., IAN, R., NAIR, S.V., “Error Estimation and Mesh Optimization for Finite Element Analysis of Short Fiber Reinforced Composite Materials”, Proceedings of the Int. Computers in Eng., Conference and Exhibit 2. Publ. by ASME, 123-130. New York, USA, 1993.
   
8. 
   TOKATLI, K., BİLGİN, H., “Köy Peynirinden İzole Edilen Bakteriyosinojenik Bakterinin Tanımlanması”, Gıda Mühendisliği 7. Kongresi, 223-226. Ankara, Türkiye, 2011.
   

Kaynak web sitesi ise:

9. 
   http://dergi.nigde.edu.tr/index.php/muhendislikdergisi (erişim tarihi 02.12.2015)
   

KAYNAKLAR

1. 
   TOKER, S., ÜNAY A.İ., “Mathematical Modeling and Finite Element Analysis of Masonry Arch Bridges”, Gazi University Journal of Science, 17(2), 129-139, 2004.
   
2. 
   URAL, A., ORUÇ, S., DOĞANGÜN, A., TULUK, Ö.İ., “Turkish Historical Arch Bridges and Their Deteriorations and Failures”, Engineering Failure Analysis, 15, 43–53, 2008.
   
3. 
   GÜLLÜ, H., JAF, H.S., “Full 3D Nonlinear Time History Analysis of Dynamic Soil Structure Interaction For A Historical Masonry Arch Bridge”, Environmental Earth Sciences, 75(21), 1-17, 2016. Doi: 10.1007/s12665-016-6230-0.
   
4. 
   ÇULPAN, C., “Turkish Stone Bridges; From Medieval to The End of Ottoman Period”, [in Turkish], Turkish History Foundation, 2002.
   
5. 
   URAL, A., “Tarihi Kemer Köprülerin Sonlu Eleman Metoduyla Analizi”, Deprem Sempozyumu, Kocaeli, p.408-413, 2005.
   
6. 
   CELEP, Z., KUMBASAR, N, Deprem Mühendisliğine Giriş ve Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı, Sema Matbaacılık, ISBN: 975-95405- 2-5, İstanbul, 343p., 1993.
   
7. 
   ÇIRAK, I.F., “Yığma Yapılarda Oluşan Hasarlar, Nedenleri ve Öneriler”, SDU International Technologic Science, Vol.3, No 2, pp.55-60, 2011.
   
8. 
   BAYÜLKE, N., “Yığma Yapıların Deprem Davranışı ve Güvenliği”, 1. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı 11-14 Ekim, Ankara, 1-14, 2011.
   
9. 
   KARAESMEN, E., ÜNAY, A.İ., ILTER, I., “A Study of The Sinan’s Masonry Bridges”, Structural Repair and Maintenance of Historical Buildings II, Computational Mechanics Publications, Southampton-Boston (1991), 1991.
   
10. 
    CROCI, G., The Conservation And Structural Restoration of Architectural Heritage, Computational Mechanics Publications, Southampton, 1998.
    
11. 
    HATZIGEORGIOU, G.D., BESKOS, D.E., TEODORAKOPOULOS, D.D., SFAKIANAKIS, M., “Static and Dynamic Analysis of The Arta Bridge By Finite Elements”, Architecture and Civil Engineering, 2(1), 41-51, 1999.
    
12. 
    BOOTHBY, T.E., “Analysis of Masonry Arches and Vaults”, Progress in Structural Engineering and Materials, 3, 246-256, 2001.
    
13. 
    FANNING, P.J., BOOTHBY, T.E., “Three-Dimensional Modelling and Full-Scale Testing of Stone Arch Bridges”, Computers and Structures, 79, 2645-2662, 2001.
    
14. 
    AOKI, T., SABIA, D., RIVELLA, D., KOMIYAMA, T., “Structural Characterization of A Stone Arch Bridge By Experimental Tests and Numerical Model Updating”, International Journal of Architectural Heritage, 1, 227–250, 2007.
    
15. 
    RAFIEE, A., VINCHES, M., BOHATIER, C., “Application of The NSCD Method to Analyse The Dynamic Behaviour of Stone Arched Structures”, International Journal of Solids and Structures, 45, 6269–6283, 2008.
    
16. 
    PELA, L., APRILE, A., BENEDETTI, A., “Seismic Assessment of Masonry Arch Bridges”, Engineering Structures, 31, 1777-1788, 2009.
    
17. 
    SAYIN, E., KARATON, M., YÖN, B., CALAYIR, Y., “Tarihi Uzunok Köprüsünün Yapı Zemin Etkileşimi Dikkate Alınarak Doğrusal Olmayan Dinamik Analizi”, 1. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, 11-14 Ekim, ODTÜ, ANKARA, p.1-8, 2011.
    
18. 
    PELA, L., APRILE, A., BENEDETTI, A., “Comparison of Seismic Assessment Procedures For Masonry Arch Bridges”, Construction and Building Materials, 38, 381–394, 2013.
    
19. 
    KORKMAZ, K.A., ZABIN, P., ÇARHOĞLU, A.I., NUHOĞLU, A., “Taş Kemer Köprülerin Deprem Davranışlarının Değerlendirilmesi: Timisvat Köprüsü Örneği”, İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, 2(1), 66-75, 2013.
    
20. 
    SAP2000 (v.16), Integrated Finite Element Analysis and Design of Structures Basic Analysis Reference Manual, Berkeley, California, Computer and Structres Inc., 2016.
    
21. 
    AKSU, R., MÜLAYİM, O., “Adıyaman ve Çevresinin Jeolojisi Teknik Gezi Kılavuzu”, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TP), 2015. https://www.researchgate.net/profile/Oguz_Mulayim/publication/298281685_Adiyaman_ve_Cevresinin_Jeolojisi_Teknik_Gezi_Kilavuzu/links/56e7b33408ae4c354b1be38d/Adiyaman-ve-Cevresinin-Jeolojisi-Teknik-Gezi-Kilavuzu.pdf (erişim tarihi 10 Aralık 2017)
    
22. 
    ADIYAMAN VALİLİĞİ, 2016. http://www.adiyamanrehberim.com/Detay/158/adiyaman-cendere-koprusu (erişim tarihi 06. 05. 2016)
    
23. 
    MTA (Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü-Turkish General Directorate of Mineral Research and Exploration), 2002. http://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/hizmetler/doc/HATAY.pdf (erişim tarihi 10. 12. 2017)
    
24. 
    BOWLES, J.E., Foundation Analysis and Design (5th ed.), McGraw-Hill, 1996.
    
25. 
    BAYKASOĞLU, A., GÜLLÜ, H., ÇANAKCI, H., ÖZBAKIR, L., “Prediction of Compressive And Tensile Strength of Limestone”, Expert Systems with Applications, 35, 111-128, 2008.
    
26. 
    AYDIN, M., SEVİMLİ, U.İ., ZORLU, K., SERVİ, T., GÜNAYDIN, O., “Adıyaman İlinin İstatistiksel Deprem Analizi”, Adıyaman Üniversitesi, Doğrudan Faaliyet Destek Programı, TRC1/13/DFD/3027, 2013.
    
27. 
    DUMAN, T.Y., EMRE, Ö, ÖZALP, S., OLGUN, Ş., ELMACI, H., “1:250000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası Serisi, Şanlıurfa (NJ37-10) ve Suruç (NJ37-14) Paftaları, Seri No: 43”, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara-Türkiye, 2012. http://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/hizmetler/doc/yenilenmis_diri_fay_haritalari/sanliurfa_suruc.pdf (erişim tarihi 10 Aralık 2017)
    
28. 
    TDBH (Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası), 1996. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi, Ankara, http://www.deprem.gov.tr/depbolge/adiyaman.gif (erişim tarihi 15. 05. 2016)
    
29. 
    DBYBHY (Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik), 2007. http://www.koeri.boun.edu.tr/depremmuh/eski/DBYBHY-2007-KOERI.pdf (erişim tarihi 15. 05. 2016)
    
30. 
    AFAD (T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı), 2016. http://kyhdata.deprem.gov.tr/2K/kyhdata_v4.php?dst=TU9EVUxFX05BTUU9ZWFydGhxdWFrZSZNT0RVTEVfVEFTSz1zZWFyY2g%3D (erişim tarihi 17. 05. 2016)
    
31. 
    BAYÜLKE, N., “Çok Katlı Yapılar ve Deprem”, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, İzmir Şubesi, Çok Katlı Yapılar Sempozyumu, 21-23 Eylül, pp.189-226, 1989.
    
32. 
    KRAMER, S.L., Geotechnical Earthquake Engineering, Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ, 1996.
    
33. 
    GÜLLÜ, H., KARABEKMEZ, M., “Gaziantep Kurtuluş Camisinin Deprem Davranışının İncelenmesi”, DÜMF Mühendislik Dergisi, 7(3), 455-470, 2016.
    
34. 
    MERTOL, A., MERTOL, C., Deprem Mühendisliği, Ankara, 2002.
    
35. 
    LOURENÇO, PB., Computational Strategies For Masonry Structures, Ph.D. Thesis, Delft Technical University of Technology, The Netherlands, 1996.
    
36. 
    MODENA, C., VALLUZZI, M.R., TONGINI, F.R., BINDA, L., “Design Choices and Intervention Techniques for Repairing and Strengthening of The Monza Cathedral Bell-Tower”, Construction and Building Materials, 16, 385–395, 2002.
    
37. 
    BERNARDESCHI, K., PADOVANI, C., PASQUINELLI G., “Numerical Modeling of The Structural Behavior of Buti’s Bell Tower”, Journal of Cultural Heritage, 5, 371–378, 2004.
    
38. 
    MANFREDI, C., RAMASCO, R., “The Use of Damage Functionals in Earthquake Engineering: A Comparison Between Different Methods”, Earthquake Engineering and Structural Dynamics, 22(10), 855-868, 1993.
    
39. 
    RODRIGUEZ, M.E., ARISTIZABAL, J.C., “Evaluation of A Seismic Damage Parameter”, Earthquake Engineering and Structural Dynamics, 28(5), 463-477, 1999.
    

*^*Corresponding author / Sorumlu yazar. Tel.: [phone]; e-mail / e-posta: [e-mail]

1