Arih biLİMİne giRİŞ


• İstanbul Konferansı (1876)



Yüklə 0,55 Mb.
səhifə6/8
tarix31.10.2017
ölçüsü0,55 Mb.
#23640
1   2   3   4   5   6   7   8

• İstanbul Konferansı (1876)
Konferans çalışmaları sırasında anayasa (Ka-nun-i Esasi) hazırlanarak I. Meşrutiyet ilân edildi (23 Aralık 1878). Osmanlı Devleti Avrupa'nın, iç iş-
lerine karışmasını engellemek istedi. Özellikle Bos-na-Hersek ve Bulgaristan'a özerklik verilmesini kabul etmeyince Rusya Osmanlı Devleti'ne savaş açtı.

1877 -1878 Osmanlı - Rus Savaşı (93 Harbi) Sonucunda Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması yapıldı (1878). Rusya bu antlaşmayla çok güçleneceğinden Avusturya, Almanya, ingiltere karşı çıkınca yürürlüğe girmedi. Böylece Berlin Antlaşması yapıldı (1878). Sonucunda; Osmanlı Devle-ti'nin dağılması hızlandı. Ermeni sorunu uluslar arası olarak gündeme geldi.
Sırbistan, Karadağ, Romanya bağımsız olacaktı.
Tunus'un, Fransızlar tarafından (1881), Mısır'ın ingilizler tarafından işgaline (1882) engel ulunamadı.
Kıbrıs'ın İngiltere'ye verilmesi (1878)
Berlin Konferansında Osmanlı'nın yanında yer alma karşılığında Kıbrıs, İngiltere'ye üs olarak verildi.

XIX. YÜZYIL OSMANLI TARİHİ DAĞILMA DÖNEMİ (1792 -1918)

1809 Kala-ı Sultaniye Antlaşması
Fransa Osmanlı'yı Rusya ile savaşa zorlamıştı. Ama Rusya ile Fransa arasında Osmanlıyı paylaşmak için anlaşma yapmıştır. Fransa'nın iki yüzlü politikasından dolayı Osmanlı, İngiltere'ye yakınlaşmış. Buna göre, barış zamanında Boğazlardan hiçbir savaş gemisi geçmeyecektir.

Milliyetçilik Akımı ve Etkileri: Milliyetçilik akımından en çok etkilenen Osmanlı Devleti olmuştur. Rus ingiliz ve Fransızlar'da kışkırtmalar ve isyanlar çıkmıştır. İlk ayaklananlar Sırplar, ilk devlet kuranlar da Yunanlılar olmuştur.

1806-1812 Osmanlı - Rus Savaşı
Sebebi:
 Rusya'nın Eflak ve Boğdan'ı işgal etmesi.
Sonuç: Sırplar'a Osmanlı imtiyaz vermek zorunda kalmıştır.
Sırplar; 1829'da Edirne Antlaşması ile özerklik, 1878'de Berlin Antlaşması ile bağımsızlık kazandılar.
Yunan İsyanı (1820): Milliyetçilik akımı etkisiyle ayaklanan ikinci devlettir. Mora'da isyanı bastıramayan II. Mahmut Mısır valisinden yardım istedi. Mora valisi isyanı bastırınca ingiltere, Fransa, Rusya, Osmanlı ve Mısır Donanması'nı Nava-rin'de (1827) yaktılar ve Edirne Antlaşması imzalandı. Yunanistan bağımsız oldu.
Mehmet Ali Paşa İsyanı: Donanmasını ve Mora valiliğini kaybeden Mehmet Ali Paşa Suriye valiliğine kabul edilmeyince isyan etti. Kütahya'ya kadar gelen Mehmet Ali Paşa'ya karşı Rusya'dan yardım isteyince İngiltere ve Fransa konuyu Avrupa sorununa dönüştürdüler. Mehmet Ali Paşa ile Kütahya Antlaşması, Rusya ile de Hünkâr İskelesi Antlaşması yapıldı. Hünkâr iskelesi Antlaşması ile Boğazlar meselesi ortaya çıktı. Osmanlı Devleti boğazlar üzerindeki egemenlik hakkını son kez kullandı.
Mehmet Ali Paşa tekrar ayaklandı. Nizip'te yenilen Osmanlı; ingiltere, Rusya Avusturya'nın katıldığı Londra Konferansı'nda Mısır meselesini çö-zümlediler.
1841'de imzalanan Londra Boğazlar Sözleşmesi ile de boğazlar uluslar arası statüye kavuştu ve boğazlar sorunu ilk kez devletler arası bir konferansta görüşülüp çözümlendi.

KIRIM SAVAŞI (1853 - 1856)
Rus Çarı I. Nikola'nın İngilizlere Osmanlı topraklarını paylaşmayı teklif etmesine karşılık İngilizler reddedince Rusya tek başına emellerini gerçekleştirmek istedi. Bahane olarak kutsal yerler sorununu gündeme getirdi. Kudüs'te Katolik - Ortodoks çekişmesi başladı. İstekleri kabul edilmeyince, Osmanlı'ya savaş açtı. İngiltere ve Fransa Osmanlı'nın yanında yer aldı.
1856'daki Paris Antlaşması sonucunda Osmanlı Devleti, Avrupalı devletlerin garantisi altına girerek kendi topraklarını koruyamayacağı durumda olduğunu kabul ediyordu. Karadeniz tarafsızlığı ile Osmanlı Devleti galip gelmesine rağmen yenik devlet oluyordu. Osmanlı Devleti ilk defa borç para aldı. Islahat Fermanı'nın antlaşmada olması Avrupa devletlerinin iç işlerine karışmasına zemin hazırladı.

• Panislavizm Hareketleri ve Balkanlar'da Ayaklanmalar
Slav asıllı toplulukları kültürel ve siyasî bakımdan birleştirmek isteyen hareketlere panislavizm denir. Böylece Rusya Balkanlar'a egemen olup sıcak denizlere ulaşmayı amaçlıyordu.

 Balkanlarda Ayaklanmalar
Rus propagandaları sonucu Hersek'te isyan çıktı. Sırp ve Bulgarlar'da isyan ettiler. Böylece Balkan bunalımı ortaya çıktı, isyanlar yayılınca Sırp ve Karadağlılar Osmanlılar Devleti'ne savaş açtı. Sorunu görüşmek amacıyla İstanbul'da konferans toplandı.

• İstanbul Konferansı (1876)
Konferans çalışmaları sırasında anayasa (Ka-nun-i Esasi) hazırlanarak I. Meşrutiyet ilân edildi (23 Aralık 1878). Osmanlı Devleti Avrupa'nın, iç iş-
lerine karışmasını engellemek istedi. Özellikle Bos-na-Hersek ve Bulgaristan'a özerklik verilmesini kabul etmeyince Rusya Osmanlı Devleti'ne savaş açtı.

1877 -1878 Osmanlı - Rus Savaşı (93 Harbi) Sonucunda Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması yapıldı (1878). Rusya bu antlaşmayla çok güçleneceğinden Avusturya, Almanya, ingiltere karşı çıkınca yürürlüğe girmedi. Böylece Berlin Antlaşması yapıldı (1878). Sonucunda; Osmanlı Devle-ti'nin dağılması hızlandı. Ermeni sorunu uluslar arası olarak gündeme geldi.
Sırbistan, Karadağ, Romanya bağımsız olacaktı.
Tunus'un, Fransızlar tarafından (1881), Mısır'ın ingilizler tarafından işgaline (1882) engel ulunamadı.
Kıbrıs'ın İngiltere'ye verilmesi (1878)
Berlin Konferansında Osmanlı'nın yanında yer alma karşılığında Kıbrıs, İngiltere'ye üs olarak verildi.

19. YÜZYIL ISLAHATLARI

II. MAHMUT DÖNEMİ (1808- 1839)
Alemdar Mustafa Paşa'nın çalışmalarıyla padişah Rumeli ve Anadolu'daki ayanlarla Sened-i İt-tifak'ı imzaladı. Böylece Osmanlı Devleti'nde ilk kez padişah kendi dışında başka bir gücün varlığını kabul etmiştir. Ayrıca ilk kez padişahın bu ittifakla yetkileri kısıtlanmıştır.
İdarî sahada memurların kılık kıyafeti düzenlenmiş fes, ceket, pantolon resmî kıyafet olarak kabul edilmiştir (1828). Divan-ı Hümayun kaldırılarak bakanlıklar kurulmuştur. Sağlık alanında karantina uygulanmış, askeri alanda Yeniçeri Ocağı kaldırılmış (Vakai hayriye), ilköğretim zorunlu hâle getirilmiştir.
 
Takvim-i Vekayı adıyla ilk gazete çıkarıldı (1831). Avrupa'ya ilk kez öğrenci gönderildi.

TANZİMAT FERMANI (1839)
Müslüman ve gayri müslim halkın eşitliğine dayanarak hazırlanmıştır. Böylece her gücün üzerinde kanun gücü olduğunu kabul etmiştir. Batılılaşma hareketleri hız kazanmıştır. Osmanlı Devleti Avrupa'nın baskısı olmadan Tanzimat Fermanı'nı ilân etmiştir.

ISLAHAT FERMANI (1856)
Avrupa Devletleri tarafından hazırlanmış ve Osmanlı Devleti'de Avrupa'nın iç işlerine müdahalesini engellemek amacıyla ilân etmiştir. Fermanda Müslümanlardan çok gayri müslimlerin hakları genişletilmiştir. Böylece Müslüman halk tepki göstermiştir. (Fermanın ilânına rağmen Avrupa Devletleri iç işlerimize karışmıştır.)


I. MEŞRUTİYET (1876 - 1878)
Osmanlı Devleti'nin ilk yazılı anayasası olan Kanun-i Esasi kabul edildi. Anayasal düzene geçilirken halk ilk kez yönetime katılmıştır (Demokratik dönem). 1877 - 1878 Osmanlı - Rus Savaşı sırasında meclis kapatılmıştır.

II. MEŞRUTİYET (1908)
Padişah II. Abdülhamit'e karşı ortamda İttihat ve Terakki Cemiyeti kuruldu. Bu arada Meclis içinde meşrutiyet yanlıları ile karşıtlarının çatışmaları ve bunun halka yansıması oldu. Avusturya - Rusya elçilerinin kışkırtmaları sonucunda 31 Mart Olayı patlak verdi. II. Abdülhamit tahttan indirildi. V.
Mehmet Reşat padişah oldu. Osmanlı tarihinde ilk kez rejime karşı çıkan bu isyanı Selanik'te kurulan Hareket Ordusu bastırmıştır.
I. ve II. Meşrutiyet Osmanlı Devleti'nin önemli demokrasi denemeleridir.

 

OSMANLI KÜLTÜR VE MEDENİYETİ
Osmanlı Devleti kendinden önceki Türk Devletlerinin hâkimiyet anlayışını devam ettirmiştir. Ülke hanedanın ortak malıdır anlayışı, taht kavgalarının en büyük nedeni olmuştur.
I. Ahmet veraset sisteminde değişiklik yaparak Ekber ve Erşed usulünü getirdi. Böylece Kafes usulü getirilerek şehzadelerin sancağa çıkması kaldırılarak en büyük ve en akıllı olan şehzadenin tahta geçmesi kanunlaştı.
Merkez Teşkilâtı: Hükümet, ordu ve eyalet yönetimi padişaha bağlıdır. Yönetim merkezi İstanbul, yönetim işi ise padişah tarafından saraydan yapılıyordu. Saray iki bölümden oluşurdu:
Birun; sarayın dış teşkilâtı, Enderun (saray okulu); devlet adamlarının yetiştirildiği okuldu.

İstanbul'un Yönetimi: Başkent olması sebebiyle kendine has bir yöntemi vardır. Adalet işlerine istanbul kadısı (Taht Kadısı) bakardı. Belediye işleri şehremini tarafından yürütülürdü. Güvenliği yeniçeri ağası sağlardı. Gündüz subaşı, gece asesbaşı İstanbul'un güvenliğinden sorumlu idi.
Divan-ı hümayun: Devletin siyasî, askerî, idarî, malî sorunlarının görüşülüp, askerî büyük davaların bakıldığı yerdir. Bugünkü Bakanlar Kurulu gibi olup tek farkı mahkeme gibi çalışmasıdır.
Kuruluş döneminde padişah, sadrazam, vezirler, kazasker, defterdar, nişancı katılırdı.
XVI. yy.dan itibaren müftü, yeniçeri ağası, kap-tan-ı derya, 17 yy.da Reis-ül küttap katılmıştır
Fatih'e kadar Cuma hariç hergün toplanırdı.
Fatih'ten sonra Sadrazam başkanlığında toplanırdı. Bu yüzder yavaş yavaş padişahlar yönetiminden uzaklaşmışlardır.
17. yüzyıl'dan sonra Divan önemini yitirdi.
II. Mahmut Divan'ı kaldırmıştır. Vezirlikleri kaldırıp yerine Nazırlıkları (Bakanlıkları) kurmuştur.
Padişah: Devletin idarecisi.
Sadrazam (Vezir-i azam): Seyfiye'yi temsil ediyordu. ASKERİ ve YÖNETİM'den sorumluydu. Padişahtan sonra gelen en büyük devlet memuru ve padişahın mutlak vekili idi.
Vezirler: Askerî ve siyasî işlerden sorumlu idiler.
Kazasker: Divan üyelerinden Kazaskerler: II-miye'yi temsil ediyordu ve ADALET ve EĞİTİM'den sorumluydu.
Defterdar: Maliye işlerine bakardı. Kalemiye'yi temsil ediyordu.
Nişancı: Evraklara padişahın tuğrasını çekerdi. Dış yazışmaları düzenler, fethedilen araziyi tapu defterine kaydedip, dirlik dağıtırdı. Kalemiye'yi temsil ediyordu.
Reis-ül Küttap: Divan kâtiplerinin şefi idi. Nişancıya bağlıydı.
Kaptan-ı Derya: Donanmanın başkomutanı ve denizlerden sorumluydu.
Yeniçeri Ağası: Yeniçerilerden sorumluydu, ihtiyaç olduğunda görüşmelere katılırdı.
Müftü (Şeyhülislâm): Divanda alınan kararların İslâm dinine uygun olup olmadığı konusunda fetva verirdi.
17. yüzyıl'dan sonra Divan önemini yitirdi.
II. Mahmut Divan'ı kaldırmıştır. Vezirlikleri kaldırıp yerine Nazırlıkları (Bakanlıkları) kurmuştur.
Padişah: Devletin idarecisi.
Sancaklar: Sancak beyi tarafından idare edilir (Bugünkü il). Güvenliği subaşı, Adaleti şehir kadısı sağlardı.
Kazalar: Sancaktan küçüktür. Kadı tarafından idare edilir.
Köyler: En küçük idarî birimdir. Köy kethüdası tarafından idare edilir. II. Mahmut muhtarlıkları oluşturdu.
Mülk Arazi: Tamamen halka ait olan toprakla olup ikiye ayrılır.
a. Öşriyye: Osmanlı Devleti'nin bu toprakla
fethetmeden evvel Müslümanların elinde buluna arazilerdir. Ürünlerinin bir kısmını vergi olarak ve rirlerdi. 1/10'unu
b. Haraciyye: Gayri müslimlerden alınan tojrakların fetihden sonra eski sahiplerine bırakılınsıyla bu tür topraklarda yaşayan gayri müslim hakın ürünlerinin bir kısmının haraç alınmasıdır.

Vakıf Arazi: Alınıp satılması kesinlikle yas; olup vergiden muaftır. Gelirleri ile eğitim, bayınd lık, sağlık alanındaki, kimsesizlere yardım, ha) kurumlarının masrafları için ayrılmış arazilerdir.
Miri Arazi: Mülkiyeti devlete ait olan bu topra lar, işlenmesi amacıyla kişilere ve devlet memurl rı ile askerlere bırakılan topraklardır.
1. Dirlik gelirine göre topraklar (3'e aynin Dirlik arazi, Mülkiyeti devlete ait topraktır. D lete hizmeti olan kişiler maaş karşılığı verili Köylü vergiyi dirlik sahibine öderdi. O da "CEI LÜ" denen altı asker yetiştirirdi.
Böylece;
Özel mülkiyete son verilmiş «* Derebeylik rejimi engellenmiş »*• Üretimde süreklilik sağlanmış
Masrafsız olarak eyalet ordusuna sahip olmuş
Memur maaşlarını hazineye dokunmadan aşılamış
a. Has topraklar: Yıllık geliri 100.000 akçe üzeri olan topraklar (Padişah, şehzade, divan üyeleri)
b. Zeamet topraklar: Yıllık geliri 20.000 -100.000 akçe arası olan topraklarsında geliri arasında olan topraklardır. Gelirin 3.000 akçesini tımar sahibi kendi geçimine ayırır (kılıç tımarı), geri kalan 3.000 akçe için asker yetiştirirdi. Ayrıca; savaşta yararlılık gösteren askerlere Eşkinci Tımarı, saray görevlilerine Hizmet
Tımarı, cami imam ve hatiplerine Mustahfaz Tımarı verilirdi.
Tımar Sisteminin Uygulanması
Devlet vergilerini düzenli toplamıştır Devlet köylerde bile güvenliği sağlamıştır Devamlı savaşa hazır ordusu olmuştur «*• Üretimin devamı ve sürekliliği sağlanmıştır
2. Mukataa Arazi: Geliri doğrudan hazineye kalıyor.
3. Yurtluk Arazi: Geliri sınırlardaki Akıncılara verilir.
4. Ocaklık Arazi: Geliri kale muhafızlarına ve tersane giderlerine verilir.
5. Paşmaklık Arazi: Geliri hanedan üyelerine ayrılır.
 


I. ve II. Meşrutiyet Osmanlı Devleti'nin önemli demokrasi denemeleridir.

Balkan Savaşları (1912 -1913)
I. BALKAN SAVAŞI
Balkan ülkelerinin Osmanlı Devleti'ni Balkanlardan çıkarmak istemesi, Rusya'nın Balkan milletlerini kışkırtması, Trablusgarp Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin güçsüzlüğünün anlaşılması, nedenleridir. Bulgaristan, Yunanistan, Karadağ ve Sırbistan Osmanlılara karşı savaştı. Ordunun savaşa hazırlıksız olması, ordu içinde particilik olması yenilgiyi getirdi. Arnavutluk savaşa girmediği halde bağımsızlığını ilân ederek Osmanlı'dan ayrılan son Balkan devleti oldu. Midye - Enez çizgisinin batısındaki topraklarını kaybettik.

II. BALKAN SAVAŞI
Bulgaristan'ın fazla toprak alması üzerine Romanya, Sırbistan, Karadağ ve Yunanistan'ın, Bulgaristan'a karşı savaşında Osmanlı Devleti de katıldı. Edirne ve Kırklareli'yi Osmanlı Devleti geri aldı ama geri kalan toprakları Balkanlar'da kaybetti. Osmanlı Devleti Bulgaristan'la istanbul Antlaşması (1913), Yunanistan'la Atina Antlaşmasını (1913) imzaladı. Balkan devletleri kendi aralarında Bükreş Anlaşmasını imzaladılar. Osmanlı ayrıca 1924'te Sırbistan'la istanbul Antlaşması'nı imzaladı.

  1. DÜNYA SAVAŞI (1914 - 1918)
    Milletler arası rekabet, ham madde, pazar arayışı ve milliyetçilik hareketleri nedenleridir. Savaşı başlatan neden ise Avusturya - Macaristan veliah-tının bir Sırplı tarafından öldürülmesidir. Devletler, Üçlü İtilâf İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya, Sırp, Belçika, Japonya, Romanya, A.B.D, Yunanistan; Üçlü ittifak ise, Almanya, Avusturya - Macaristan, italya, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan'dır (İtalya önce ittifak Devletleri, sonra İtilâf Devletleri tarafın-dadır).
    Osmanlı Devleti savaş başladığında tarafsızlığını ilan etti ve boğazları kapattı. Ancak Almanya yanında yer alırsa kaybedilen toprakların geri alınacağı düşüncesiyle savaşa girdi. Almanya ise, Osmanlı Devleti'nin stratejik konumundan yararlanıp yükünü hafifletmek ve Osmanlı Devleti'nin halifelik gücünden yararlanmak istiyordu.
    Osmanlı'nın Savaşa Katılmasındaki Görünür Sebep:
    Osmanlı Devleti ingiliz donanmasından kaçan iki Alman gemisini satın aldığını açıkladı. Yavuz (Goben) ve Midilli (Bereslaw) adı verilen bu gemiler, Rus limanlarını bombalayınca savaşa girdi. Osmanlı Devleti müttefiklerine yardım için Galiç-ya, Romanya ve Makedonya, savunma için Çanakkale, Irak, Suriye, Filistin, Hicaz, Yemen ve taarruz için Kafkasya ve Kanal cephelerinde savaştı.
    Kafkasya Cephesi (1914): Enver Paşanın Kafkasya'dan Orta Asya Türkleri'ne ulaşarak Rus-lar'ı durdurmak istemesi yani Turan ideali sonucunda; soğuk, açlık ve hastalıktan binlerce askerimiz ölmüştür. Rusya'da ihtilal çıkmasıyla bu cephe kapandı (Brest - Litovvsk Antlaşması 1918).
    En Önemli Özellikleri:
    İlk savaşılan cephe  Mustafa Kemal'in savaştığı cephedir.

    Çanakkale Cephesi (1915): itilâf Devletleri boğazlardan geçerek (Osmanlı'ya son verip) Rusya'ya gerekli yardımı göndermek istediler. Mustafa Kemal'in "Size ben taarruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum." emri verdiği savaştır. Sonucunda; savaş uzadı, Rusya'da ihtilâl oldu ve savaştan çekildi. Mustafa Kemal'in Milli Mücadele lideri olmasına zemin hazırladı. Bulgaristan İttifak devletleri tarafına katıldı.
    Irak Cephesi: İngilizler bölge petrollerini ele geçirmek ve müttefikleri Rusya'ya yardım etkmek amacıyla açmışlardır. İngilizlerle birleşen Araplar yüzünden yenildik. Mondros Ateşkes Antlaşması ile cephe kapandı.
    Suriye - Filistin Cephesi: Alman Generali Von Sanders'in yerine Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları komutanlığına atandı ve orduyu imha edilmeden Halep'in kuzeyine çekti. En son kapanan cephedir.
    Hicaz-Yemen Cephesi: İngilizler, Araplar'ı kışkırtarak toprakların büyük bir kısmını ele geçirdi.
    Kanal Cephesi: Almanlar, İngilizlerin sömürgelerine giden yolları engellemeleri için, Osmanlılarla açtırmışlardır. Bugün kü Mısır topraklarında savaşılmıştır.
    Galiaya-Makedonya Cephesi:
    Osmanlı'nın kendi sınırları olmadığı halde Alman müttefikine yardım amacıyla savaştığı cephedir.
    Savaşın sona ermesi; ABD'nin İtilâf Devletlerine silâh satması ve Almanya'nın ABD'nin savaş ve ticaret gemilerini batırması üzerine savaşa girince dengeler altüst oldu ve müttefikler yenildi.
    Önce Bulgaristan, sonra Mondros Ateşkes Antlaşmasıyla Osmanlı, sonra Avusturya- Macaristan, son olarak Almanya savaştan çekildi.
    Bolşevik İhtilali- Ekim 1917: İtilaf Devletleri, müttefikleri Çarlık Rusya'ya yardım götüremeyince Bolşevikler (Komünistler) Rusya'da devrim yapmıştır. Yeni gelen rejim kapitalizme karşı olduğundan savaştın çekilmiştir. I. Dünya Savaşı sırasında imzalanan gizli antlaşmaları dünya'ya duyurmuştur.

    Brest- Litovsk Antlaşması - Mart 1918:

    Rusya Osmanlı ile yaptığı bu antlaşma ile Savaş sırasında Osmanlı'dan aldığı tüm toprakları geri WİLSON İLKELERİ
    ABD Başkanı Wilson barışın kalıcı olmasını sağlamak amacıyla yayınladı, itilâf Devletleri ilkelere uymayacaklarını bile bile ABD gibi bir dostu kaybetmemek için imzaladılar. Maddeleri; Devletler arası gizli antlaşma yapılmayacaktır
     
    • Galip gelen devletler yenilen devletlerden savaş tazminatı ve toprak almayacak, Osmanlı Devleti'nin Türk olan bölgesine kesin egemenlik tanınacaktı. Daha sonra yayınlanan Misak-ı Millî kararları VVilson ilkelerine dayanır. Barışın devamlılığı için Cemiyet-i Akvam kurulacak.
    Yorum: Wilson ilkeleri I. Dünya Savaşı'nın bitimini hızlandırmıştır.

    PARİS BARIŞ KONFERANSI
    Toplanmasının amacı yapılacak barışın sınırlarının belirlenmek istenmesi olarak görülse de asıl amaç Osmanlı Devleti'ni parçalamaktı. Sonucunda, Batı Anadolu güçlü İtalya yerine güçsüz Yunanistan'a verildi. İtalya konferansı terk etti ama Akdeniz bölgesinden bazı yerler verilince geri döndü. Sömürgeciliğin yerini ilk kez "manda" fikri aldı.
    Almanya ile Versailles Antlaşması (Versay Antlaşması II. Dünya Savaşının çıkmasına zemin oldu) Avusturya ile St. Germain, Bulgaristan'la Nöyyi, Macaristan'la Trianon, Osmanlı Devleti ile Sevr Barış Antlaşmaları imzaladı (İtilâf Devletleri, Osmanlı Devleti'ni nasıl paylaşacaklarına karar veremediklerinden en geç Sevr imzalandı).

    I. DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA OSMANLI'YI PAYLAŞMAK İÇİN YAPILAN GİZLİ ANTLAŞMALAR

    1- Boğazlar Antlaşması: ingiltere, Fransa, Rusya arasında olmuştur. Boğazlar ve çevresi Rusya'ya bırakıldı.
    2- Londra Antlaşması: ingiltere, Fransa, Rusya ve italya arasında olmuştur. İtalya itilaf Devletleri tarafında olursa, kendisine Ege kıyıları ve 12 ada vaad edilmiştir.
    3- Sykes Picot Antlaşması: ingiltere ve Fransa arasında olmuştur. Omanlı'dan koparılacak Arap topraklarını kendi aralarında pay etmişlerdir.
    4- Petrograd Protokolü: Rusya'nın Sykes-Pi-cot Antlaşmasını kabul etmesine karşılık kendisine boğazlara ek olarak doğudan Trabzon'a kadarki Karadeniz kıyılarıyla Erzurum, Muş, Van, Bitlis verildi.
    5- Mc. Mohan Antlaşması: İngilizler ve Araplar arasında olmuştur. Araplar'ın Osmanlı'ya ihaneti karşılığında para ve bağımsızlık vaad ettiler.
    6- St Jean de Mourienne Antlaşması: İngiltere, Fransa, İtalya arasında oldu. italya'nın Sykes Picot ve Petrograd Protokolünü öğrenmesi üzerine İtalya'ya verilecek topraklar genişletildi.
    7- Balfour Deklerasyonu: İngilizler ve ABD'nin desteğiyle Yahudiler'e bugünkü Filistin topraklarında yurt kazardırılmaya çalışıldı.

    I. Dünya Savaşının Sonuçları
    Polonya, Yugoslavya, Çekoslavakya, Litvanya, Letonya, Estonya gibi yeni devletler kuruldu. Osmanlı, Rusya Çarlık ve Avusturya - Macaristan İmparatorlukları yıkıldı. Milli devletler kuruldu. Milletler Cemiyeti kuruldu. Sömürgecilik yerini manda ve himayeye bıraktı. Yeni rejimler ortaya çıktı (nazizm, faşizm, komünizm). Sivil savunma teşkilâtı kuruldu ve II. Dünya Savaşı'na ortam hazırladı.
     

  2. MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (30 Ekim 1918)
    Osmanlı'nın I. Dünya Savaşından çekildiği ilan ettiği antlaşmadır.
    En önemli maddelerinden biri İtilâf Devletlerin güvenliklerini tehdit edecek bir durum karşısında bölgeyi işgal edebileceklerdi. İşgallere zemin h; zırladı. Başka bir madde ise altı doğu ilinde karışıklık çıkarsa işgal edebileceklerdi. Bu da ilerici Ermeni devletinin kurulmasına zemin hazırlıyordu Böylece Osmanlı Devleti fiilen sona erdi.
    Yüklə 0,55 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin