Delfi usuli Ushbu usul YQSH da XX asrning 60-yillarida yaratilgan. U sirtdan so’rov
o’tkazishga asoslangan. Uning xususiyatlari: sirtqi, anonim, so’rovlar bir necha
bosqichlarda o’tkaziladi, teskari aloqa mavjud, birinchi turdan tashqari har gal
ekspertlar oldingi turdagi natijalar haqida axborot olinadi.
Dastlab ekspertlarga anketalar tarqatiladi, unda muammo izohlanadi, savollar
ro’yxati va unga javob berish tavsifi keltiriladi.
Intelektualjavoblarni qo’l qo’ymasdan pochta orqali jo’natadi. Tashkilotchilar
ekspertlar javoblarini qayta ishlaydi, baho chiqaradi. Mazmun jihatdan o’rtachalar,
farqlar va dispersiya hisoblanadi. Bir oy o’tgandan keyin ikkinchi tur o’tkaziladi.
Ekspertlarga birinchi tur natijalari bayon qilinib savollar beriladi. Birinchi tur
javoblarini inobatga olib ekspertlardan savollarga javob berishi so’raladi. Javoblar
yana umumlashtirilib, zarur bo’lsa yana qo’shimcha turlar o’tkaziladi. Ygar uchinchi
turdan so’ng javoblardagi farqlar katta bo’lmasa so’rov o’tkazish to’xtatiladi. Oxirgi
tur natijalari umumlashtiriladi va tugallangan hisoblanadi.
Ekspertlarning javoblarini qayta ishlash Agar javob sonli miqdorlarda bo’lsa, jami ekspertlar guruhining javobini baholash
uchun arifmetik o’rtacha, mediana va moda topiladi. Fikrlar farqi uchun variatsiya
kvadratik farq, dispersiya va kvartillar hisoblanadi.
Intelektualbaholashning ayrim usullarida, jumladan Delfi usulida mediana, birinchi
va uchinchi kvartillar hisoblanadi.
Arifmetik o’rtachaga nisbatan mediana afzalligi:
- birinchidan, mediana ayrim Intelektualfikriga to’g’ri kelishi;
- medianaga ayrim ekspertlarning javobi o’rtachadan farq qilishi ta’sir qilmaydi.
Ikkinchidan kvartil mediana bilan mos keladi. Shuning uchun har bir turda Delfi
usuli uchun mediana, birinchi va uchunchi kvartil hisoblanadi.
