Ayətullah məHƏMMƏd məHƏMMƏDİ reyşƏHRİ İslamda aiLƏ SƏADƏTİ Mütərcim: Dr. Əfzələddin Rəhimov
Yüklə 2,04 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 187. Əl-Hidayə
| 185. Nəhcül-bəlağə, Məhəmməd ibn Hüseyn Musəvi (Şərif Rəzi), mütərcim: Seyyid Cəfər Şəhidi, Tehran, 1378 hicri-şəmsi, dördüncü çap.
186. Vəsailüş-şiə, Məhəmməd ibn Həsən Hürr Amuli, tədqiq: Alül-beyt müəssisəsi, Qum, Alül-beyt müəssisəsi, 1409 hicri-qəməri, birinci çap. 187. Əl-Hidayə, Əbu Cəfər Sadiq Məhəmməd ibn Əli ibn Hüseyn ibn Babəveyh Qummi, tədqiq: Müəssisəti-İmam Hadi (ə), Qum, Müəssisəti-İmam Hadi (ə), 1418 Müəssisəti-İmam Hadi (ə), hicri-qəməri, birinci çap. 188. Yənabiül-məvəddə lizil-qürba, Süleyman ibn İbrahim Qonduzi Hənəfi, (vəfat: 1294 h. q.), tədqiq: Əli Camal Əşrəf Hüseyni, Tehran, Darül-üsvə, 1416 hicri-qəməri, birinci çap. 1 - "Biharül-ənvar", 104\98; "Səvabül-əmal", səh. 221; "Əmali-Səduq", səh. 363; "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 6\101 1 - "Biharül-ənvar", 104\103; "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 6\93 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\383 1 - Rum, 21 2 - Şura, 11 2 - Fatir, 11 3 - Rəd, 3; Qaf, 7; Zariyat, 49 4 - "Biharül-ənvar", 3\75 1 - "Əl-Mizan fi təfsiril-Quran", 16\166 2 - "Biharül-ənvar", 3\79 1 - Rum\21 2 - "Kəşfül-əsrar", 7\446; "Kəşfül-bəyan", 7\299 1 - "Təfsiri-Nümunə", 16\392 2 - "Əl-Mizan fi təfsiril-Quran", 16\166 1 - Əraf, 26 2 - Bəqərə, 187 3 - "Əl-Kafi", 5\329; "Əl-Məqnə", səh. 103 4 - "Biharül-ənvar", 103\221; "Əl-Cəfəriyyat", səh. 89 1 - "Əl-Kafi", 5\373 2 - "Əl-Kafi", 5\373; "Məkarimül-əxlaq", 1\449 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\382; "Vəsailüş-şiə", 14\3 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\383; "Biharül-ənvar", 103\222 2 - "Cameül-əxbar", səh. 273; "Biharül-ənvar", 103\221 3 - "Kənzül-ümmal", 16\280 4 - "Əl-Kafi", 5\494; "Biharül-ənvar", 103\222; "Əs-Sünənül-kübra" , 7\124 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\383; "Məanil-əxbar", səh. 291 2 - "Sünəni-ibn Macə", 1\592; "Kənzül-ümmal", 16\271 3 - "Məcməül-bəyan", 8\566; "Əvaliyil-lai", 3\283 4 - "Xisal", səh. 616; "Tuhəfül-üqul", səh. 105 5 - "Əl-Firdəvs", 2\293; "Dəaimül-islam", 2\196 6 - "Səvabül-əmal", səh. 62; "Biharül-ənvar", 103\219 1 - "Təhzibül-əhkam", 7\239; "Qürbül-əsnad", səh. 20 2 - "Cameül-əxbar", səh. 272; "Biharül-ənvar", 103\221 3 - "Müsnədi-Əbi Yəla", 4\237; "Mətalibül-aliyə", 2\33 4 - "Əd-Dəəvat", səh. 40; "Biharül-ənvar", 103\ 220 5 - "Əl-Firdəvs", 2\301 1 - "Rəbiül-əbrar", 4\296 2 - "Əl-Kafi", 6\ 180; "Təhzibül-əhkam", 7/ 401 3 - "Təfsiri-Qurtubi", 18\195; "Kənzül-ümmal", 16/417 4 - "Əl-Kafi", 6\ 49; "Təhzibül-əhkam", 8/ 112 5 - "Kənzül-ümmal", 16/442; "Əl-Firdəvs", 3\486; "Şöbül-iyman", 6\401 6 - Məqsəd o zamanın yetkinlik yaşıdır. Qədim dövrlərdə insanlar yetkilik yaşına daha erkən yaşda çatırdılar. 7 - "Kənzül-ümmal", 16/456; "Əl-Firdəvs", 4\123; "Şöbül-iyman", 6\402 1 - "Kənzül-ümmal", 16/451 2 - "Nəsrüd-dar", 1\174; "Kənzül-ümmal", 16/586; "Əl-Firdəvs", 2\292 3 - Nur, 32 1 - "Əl-Kafi", 5\328; "Vəsailüş-şiə", 14\5 2 - "Elamüd-din", səh. 420; "Səvabül-əmal", 340; "Cameül-əxbar", səh. 274 3 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\174; "Biharül-ənvar", 75\ 364 4 - "Əl-Möcəmül-kəbir", 20\189; "Hilyətül-övliya", 8\47; "Əl-Möcəmül-əvsət", 9\105 5 - "Biharül-ənvar", 7\298; "Kafi", 5\331 1 - "Biharül-ənvar", 74\356; "Xisal", səh. 141 2 - Əlbəttə üzürlü səbəblər istisna edilməklə. 3 - "Əl-Firdəvs", 3\466; "Əl-Cəfəriyyat", səh. 147 4 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 7\268; "Müsnədi-İshaq ibn Rahəvi", 3\708 5 - "Dəaimül-islam", 2\193; "Vəsailüş-şiə", 14\117 6 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 4\488; "Səhihi-ibn Həbban", 9\337 1 - "Cameül-əxbar", səh. 273; "Məcməül-bəhreyn", 2\695 2 - "Biharül-ənvar", 103\220; "Təhzibül-əhkam", 7\239 3 - "Əvalil-lai", 3\283 4 - "Sünəni-Səid ibn Mənsur", 1\138; "Təfsiri-Sələbi", 7\91; "Usdül-ğabə", 6\306 5 - "Sünəni-Darəmi", 2\569; "Əs-Sünənül-kübra" , 7\125 1 - ""Kənzül-ümmal", 16\ 282; " Üsuli-sittəti əşər", səh. 18 2 - "Sünəni-Əbi Davud", 2\141; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 1\617 3 - "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 3\270; "Təhzibüt-təhzib", 5\90 4 - "Qürbül-isnad", səh. 20; "Biharül-ənvar", 103\217 1 - Rum\21 2- Əraf\189 3 - Rum\21 4 - "Kəşfül-əsrar", 7\446; "Kəşfül-bəyan", 7\299 1 - "Əl-Kafi", 5\506; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\559 1 - "Hər şey Allahdandır və hamımız Onun hüzuruna dönəcəyik"- cümləsi, istirca adlanır. (Mütərcim.) 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\379; "İləlüş-şəraye", səh 17 2 - "Qürərül-hikəm", h. 2109; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 65 3 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\621 "Məkarimül-əxlaq", 2\301 4 - "Xisal", s. 284; "Məkarimül-əxlaq", 1\437 1 - "Əl-Kafi", 5\373 2 - "Əl-Kafi", 5\373; "Məkarimül-əxlaq", 1\449 3 - Bəqərə, 187 4 - Əraf, 26 1 - "Biharül-ənvar", 103\221; "Əl-Cəfəriyyat", səh. 89 2 - "Kənzül-ümmal", 16/451; "Səhihi-Buxari", 5\1950 3 - "Əl-Kafi", 5\329; "Əl-Məqnə", səh. 103 4 - "Biharül-ənvar", 103\219; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\383 5 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 7\332; "Təfsiri-Qurtubi", 9\337 1 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\175; "Şöbül-iyman", 4\383 2 - "Əl-Müntəxəbu min Müsnədi Əbd ibn Həmid", səh. 138; "Təhzibül-kəmal", 22\339 3 - "Təhzibüt-əhkam", 7\397; "Rövzətül-vaizin", səh. 410 1 - Ali–İmran, 33-38 2 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\382; "Vəsailüş-şiə", 14\3 3 - "Əvalil-lai", 3\288; "Biharül-ənvar", 12\266 1 - "Təfsiri-Əyyaşi", 2\184; "Əmali-Səduq", səh. 321; "Məcməül-bəyan", 5\384 2 - Nur, 32 1 - "Əl-Kafi", 5\331; "Əvalil-lai", 3\281 2 - Nur, 32 3 - "Əl-Kafi", 5\331; "Vəsailüş-şiə", 14\24 4 - "Ehyayi-ülumiddin", 22\36; "Kənzül-ümmal", 16\279 5 - "Qürbül-əsnad", 20\68; "Təhzibül-əhkam", 7\240 6 - "Əl-Firdəvs", 2\132; "Kənzül-ümmal", 16\276 7 - "Sünəni-Tirmizi", 4\184; "Sünəni-Nəsai", 6\61; "Əs-Sünənül-kübra" , 10\537 1 - "Əl-Firdəvs", 1\374; "Kənzül-ümmal", 15\858 2 - "Məkarimül-əxlaq", 1\43; "Təfsiri-Sələbi", 7\95 3 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\274; "Tarixi-Bağdad", 9\147 4 -"Əs-Sünənül-kübra" , 10\538; "Əl-Möcəmül-əvsət", 5/151 5 - "Əl-Kafi", 5\330; "Əvaliyil-lai", 3\281 6 - Belə nəzərə gəlir ki, cavan Peyğəmbərin (s) buyuruğunu eşitdikdən sonra evə dönərkən yolda əhvalatı ənsardan olan kiməsə danışıb və o şəxsdə nə üçün evlənmədiyini soruşduqda, cavan yəqin ki, hansısa probleminin olduğunu söyləyib. Və bunun üçün bir daha Peyğəmbərin (s) yanına qayıtmaq istəmədiyini deyib. O şəxs də, öz qızını ona ərə verməyi təklif edib. (Mütərcim.) 2 - "Əl-Kafi", 5\330; "Vəsailüş-şiə", 14\25 3 - "Əl-Kafi", 5\330; "Əvaliyil-lai", 3\281 "Vəsailüş-şiə", 14\26 1 - "Dəaimül-islam", 2\196; "Mişkatül-ənvar", səh. 473 2 - "Əl-Mömin", səh. 55 3 - Miqdad və Zeyd kasıb insanlar idi. Peyğəmbərimiz (s) onları varlı, əsil-nəcabətli ailələrin qızları ilə evləndirdi ki, varlı müsəlmanlar öz qızlarını yalnız var-dövlət sahiblərinə vermək fikrindən daşınsınlar. Və şərəf və ləyaqətin yalnız var-dövlət və əsil-nəcabətdə olmasını güman etməsinlər. Çünki əsl şərəf və ləyaqət ancaq və ancaq ilahi təqvaya dayanaraq gözəl əxlaqa və dəyərli əməllərə sahib olmaqdadır. (Mütərcim.) 1 - "Əs-Sünənül-kübra" , 7\222; "Əl-Müsnəf li Əbdir-rəzzaq", 6\153 2 - "Məkarimül-əxlaq", 1\452; "Biharül-ənvar", 103\266 3 - Hücurat, 13 4 - "Əs-Sünənül-kübra" , 7\220; "Əl-Mərasil", səh. 148; "Təfsiri-Qurtubi",16\340 1 - "Əl-Kafi", 5\344; Təhzibül-əhkam", 7\395; "Biharül-ənvar", 22\265 1 - "Əl-Kafi", 5\344; "Dəaimül-islam", 2\198 2 - Məqsədləri Əbdül-məlik idi. (Mütərcim.) 3 - "Əl-Kafi", 5\346; "Biharül-ənvar", 46\105; Təhzibül-əhkam", 7\397 1 - "Əl-Kafi", 5\347; Təhzibül-əhkam", 7\395; "Məkarimül-əxlaq", 1\447 1 - "Əl-Kafi", 5\509; "Əmali-Tusi", səh. 370; "Əvaliyil-lai", 3\311 2 - "Cameül-əxbar", səh. 272; "Biharül-ənvar", 103\221 1 - Hər iki cümlədən məqsəd, ömür boyu səbəbsiz yerə evlənməyi tərk etməkdir. Göründüyü kimi, Peyğəmbərimiz (s) qarşı tərəfdən evlənməyə hər-hansısa bir problemin mane olub-olmadığını soruşur. Amma buna da diqqət yetirmək lazımdır ki, bir çox problemlər həll oluna bilər. Bəzən bu sadəcə olaraq əzm və iradə tələb edir. (Mütərcim.) 1 -"Müsnədi-ibn Hənbəl", 8\103; "Müsnədi-Şamiyyin", 1\213; "Müsnədi-Əbi Yəla", 6\220; "Kənzül-ümmal", 16\492 2 - "Ehyayi-ülumiddin", c. 2, səh. 37 3 - "Dəaimül-islam", 2\196 1 -"Sünəni-ibn Macə", 2\841; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 3\54; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\174 2 - Şübhəsiz, diqqət yetirmək lazımdır ki, din və iman təkcə teori, nəzəri və zahiri xarakter daşımır, o, əsl həqiqətdə insanın əməllərində özünü büruzə verməlidir. İman əməllə uzlaşmırsa onun heç bir əhəmmiyyəti yoxdur. (Mütərcim.) 3 - "Sünəni-ibn Macə", 1\597; "Əs-Sünənül-kübra" , 7\129; "Dəaimül-islam", 2\195 4 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 3\21; "Hilyətül-övliya", 5\245; "Müsnədi-Şamiyyin", 1\29 1 -"Cameül-əxbar", səh. 97; "Dəaimül-islam", 2\195 2 - "Əl-Firdəvs", 1\294; "Cameüs-səğir", c. 1, səh. 82 3 - Təhzibül-əhkam", 7\399; "Rövzətül-vaizin", səh. 410; "Biharül-ənvar", 103\235 4 - "Sünəni-Əbi Davud", 4\248; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\385; "Müşkatül-ənvar", səh. 288 5 - Təhzibül-əhkam", 7\403; "Əvaliyil-lai", 3\301; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\392 1 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 9\151; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 1\458; "Səhihi-ibn Xəzimə", c. 2, səh. 226 1 - "Nəvadir", səh. 211; "Biharül-ənvar", 103\268 2 - "Əl-Kafi", 3\482; "Məkarimül-əxlaq", 1\447 3 - Burada ləyaqətli dedikdə məqsəd gözəl xasiyyət, bacarıq, istedad və ilahi əxlaq nəzərdə tutulur. Mal-mülk, sərvət, zənginlik və şöhrət deyil. (Mütərcim.) 4 -"Məkarimül-əxlaq", 1\432 ;"Əl-Firdəvs", 2\51; "Kənzül-ümmal", 16\296 1 - Sperma 2 - Yəni; uşağın öz dayısına oxşama ehtimalı çox güclüdür. (Mütərcim.) 3 - "Əl-Kafi", 5\332; "Təhzibül-əhkam", 7\402; "Əl-Cəfəriyyat", səh. 90 4 - "Tarixi-Dəmeşq", 52\362 ; "Kənzül-ümmal", 16\295 5 - "Əvaliyil-lai", 3\314; "Sünəni-Əbi Davud", 2\228 6 - "Sünəni-Əbi Davud", 2\229; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 5\91; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\179; "Kənzül-ümmal", 16\290 7 - "Sünəni-ibn Macə", 1\599; "Əl-Müsnəf li Əbdir-rəzzaq", 6\156; "Sünəni-Darəmi", 2\571 8 - Bu hədis, həmçinin, evlənməmişdən öncə qadın və kişinin (halal şəraitdə) bir-birilərini görməsi və birlikdə söhbət etməsinin, bir-birilərini daha yaxından tanımasının gələcək həyatlarında necə müsbət təsir yaradacağını yetirir. (Mütərcim.) 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\388; "Biharül-ənvar", 103\237 2 - Risalələrə müraciət edin. (Mütərcim.) 3 - Fətva 4 - İcazə verilmiş 1 - "Təhrirül-vəsilə", c. 2, səh. 245 2 - "Səhihi-Müslim", 2\104 ; "Sünəni-Nəsai", 6\77 3 - "Əl-Kafi", 5\327; "Kənzül-ümmal", 11\98; "Əl-Möcəmül-kəbir", 1\146 4 - "İrşadül-qülub", səh. 175; "Vəsailüş-şiə", 14\123 1 - "Sünəni-ibn Macə", 1\196 ; "Təfsiri-Qurtubi", 1\162 ; "Əl-Kafi", 5\327 2 - "Səhihi-Müslim", 2\1090 ; "Sünəni-Nəsai", 6\69; "Kənzül-ümmal", 16\278 ; "Əl-Cəfəriyyat", səh. 91 3 - "Əl-Kafi", 5\332; "Təhzibül-əhkam", 7\401 4 - "Qürərül-hikəm", h. 4115; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 131 5 - "Qürərül-hikəm", h. 3295; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 124 6 - "Qürərül-hikəm", h. 1614 1 - "Məkarimül-əxlaq", 1\446 2 - Təhzibül-əhkam", 7\400; "Ət-Tövhid", səh. 395; "Əvaliyil-lai", 3\287 1 - "Sünəni-Darəmi", 2\585; "Səhihi-Buxari", 5\1954; "Kənzül-ümmal", 16\500 2 - "Səhihi-Buxari", 5\2347; "Tarixi-Dəmeşq", 11\229 ; "Kənzül-ümmal", 16\500 1 - "Səhihi-Buxari", 5\1953; "Səhihi-ibn Həbban", 5\174; "Əs-Sünənül-kübra" , 7\130 2 - "Məcazatün-nəbəviyyə", səh. 312; "Nəsrüd-dar", 1\230 3 - "Məcazatün-nəbəviyyə", səh. 100 4 -"Əl-Kafi", 5\325; "Nəvadir", səh. 115; "Nəsrüd-dar", 1\159 5 - "Tarixi-İsfəhan", 2\78; "Kənzül-ümmal", 16\302; "Əl-Kafi", 5\334 6 - "Dürərül-əhadisin-nəbəviyyə", səh. 95 2 - "Əl-Kafi", 5\335; Təhzibül-əhkam", 7\403; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\338; "Biharül-ənvar", 22\194; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 4\462 3 - "Məkarimül-əxlaq", 1\439; "Biharül-ənvar", 103\234 4 - "Əl-Kafi", 5\335; Təhzibül-əhkam", 7\403; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\387; "Əl-Məqnə", səh. 305 5 - "Əl-Kafi", 5\335; "Əvaliyil-lai", 3\299 1 -"Əl-Kafi", 5\323; Təhzibül-əhkam", 7\401; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\286; "Məanil-əxbar", səh. 317 1 - "Əl-Firdəvs", 5\217; "Kənzül-ümmal", 16\301 2 -"Əl-İxtisas", səh. 339; "Biharül-ənvar", 13\430 3 - "Əl-Kafi", 5\322; "Biharül-ənvar", 103\232; "Məanil-əxbar", səh. 316 4- "Əl-Cəfəriyyat", səh. 92; "Nəvadir", səh. 116; "Əl-Kafi", 5\353; Təhzibül-əhkam", 7\406 1 - "Əl-Kafi", 5\354; Təhzibül-əhkam", 7\406;"Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\561 2 - "Əvaliyil-lai", 3\287; "Dəaimül-islam", 2\197; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 6\160 3 - "Əl-Kafi", 5\333; "Biharül-ənvar", 12\266 1 - "Sünəni-Əbi Davud", 2\220; "Sünəni-Nəsai", 6\65; "Səhihi-ibn Həbban", 9\364; "Əs-Sünənül-kübra" , 7\131 2 - "Usdül-ğabə", 6\394; "Əvaliyil-lai", 3\299; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\392 3 - "Əl-Kafi", 6\314 "Mən la yəhzərühül-fəqih", 1\126; "Əl-Məhasin", c. 2, səh. 253 1 - Məqsəd, indiyədək ailə qurmamış, cavan və subay oğlanların belə qadınlarla deyil, özlərinə daha uyğun qadınlarla ailə qurmasını məsləhət bilməkdir. Sözsüz ki, evlənən hər iki şəxs öz seçimlərində diqqətli olmalı, hər bir cəhəti nəzərə almalıdır. Onların uyğunluğu, ailədə uzlaşmaları üçün ilk görünüşdə əhəmiyyətsiz sayılan bəzi detaylar, sonradan bir sıra problemlərə də gətirib çıxara bilər. Əlbəttə bu, bir növ evlənmək istəyən şəxsin dünyagörüşünə və arzu və xəyalları ilə sıx bağlı olan bir məsələdir. Amma unutmaq lazım deyildir ki, İslam dini insanların zahiri görünüşünə deyil, onların daxili aləminə daha çox üstünlük verir. Qadın və ya kişinin uzun-qısa boylu, arıq-kök olması və sair kimi xüsusiyyətləri xoşbəxtlik və ya bədbəxtlik əlaməti deyil. Əsl dəyər və həqiqi səadət insanın daxili gözəlliyinə bağlıdır. Necə ki, biz, bəzən Peyğəmbərimizin (s) və imamlarımızın (ə) da, ailə həyatı qurduqları zaman burada sölənilən bəzi şərtləri istisna etdiklərinin şahidi oluruq. Onlar başqasından övlad sahibi olan dul qadınlarla da evlənmiş, evəndikləri şəxslərdə irqi-milli, rəng ayrı-seçkiliyi qoymamamışlar. Bəzi hədislər isə, sadəcə olaraq, Peyğəmbərimizin məhz indiyədək evlənməmiş, qadınlar haqqında və ailə yaşayışı haqda heç bir məlumatı olmayan Zeydə və onun timsalında başqa cavanlara olan məsləhətidir. (Mütərcim.) 1 - "Xisal", s. 316; "Məanil-əxbar", səh. 318; "Rövzətül-vaizin", səh. 411; "Əvaliyil-lai", 3\302; "Əl-Firdəvs", 5\404 2 - "Cameül-əxbar", səh. 274; "Xisal", s. 316; "Biharül-ənvar", 103\231 3 - Hənfəsə, (naməhrəmlərin diqqətini cəlb etmək məqsədilə) uca səslə qəh-qəhə çəkərək gülən qadındır. Ənfəsə, ya sanki indi öləcək qədər həddən artıq arıq qadına, ya çirkin əməlli və əxlaqsız qadına, ya da ki, acı dilli və həyasız, çox danışan qadına deyilir. Sələqləqə, anus dəliyindən heyiz olan qadındır. Məzbubə, səmə və dəli qadına deyilir. Məzmumə, eyiblərlə dolu və daim pisliklə xatırlanan qadındır. Hənnafə, daim ölən ərini yad edib, durmadan ahu-zar edən qadına deyilir. Mənnanə, daim varlı olduğuüçün ərinə minnət qoyan zəngin qadındır. Rəfsaə, ədəbsiz sözlər danışan və pis əməlli qadına deyilir. (Mütərcim.) 1 - Təlaq növüdür. Risalələrə müraciət edin. (Mütərcim.) 2 - Nisa, 25 3 - "Əl-Mühəccətül-beyza", c. 3, səh. 86 4 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 3\329; "Tarixi-Bağdad", 4\44 "Əl-Möcəmül-kəbir", 17\368;"Kənzül-ümmal", 16\304 1 - "Əl-Möcəmül-kəbir", 1\73;"Kənzül-ümmal", 7\127 2 - "Kənzül-ümmal", 16\317 3 - "Nəsrüd-dür", 1\467 4 - "Sünəni-Tirmizi", 3\387; "Tarixi-kəbir", c. 1, səh. 177; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\176 1 - "Əl-Kafi", 5\337; "Biharül-ənvar", 103\371; Təhzibül-əhkam", 7\397; "Rövzətül-vaizin", səh. 410 2 - "İrşadül-qülub", səh. 174; "Əvaliyil-lai", 1\272 3 - "Əl-Kafi", 6\396; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\58; "Əd-Dəəvat", səh. 260; "Rövzətül-vaizin", səh. 509 1 - "Əl-Kafi", 5\348; Təhzibül-əhkam", 8\398; "Məkarimül-əxlaq", 1\447; "Biharül-ənvar", 103\84; "Təfsiri-Əyyaşi", 1\220; "Təfsiri-Sələbi", 4\107 2 -"Əl-Kafi", 5\348; Təhzibül-əhkam", 7\398; "Əvaliyil-lai", 3\341 3 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\58; "Əl-Məqnə", səh. 454; "Cameül-əxbar", səh. 426; "Biharül-ənvar", 79\150 4 - "Əl-Kafi", 5\347; Təhzibül-əhkam", 7\398; "Məkarimül-əxlaq", 1\446; "Vəsailüş-şiə", 14\53 5 -"Məcazatün-nəbəviyyə", səh. 177; "Biharül-ənvar", 103\353 6 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\241 1 - Kinda qəbiləsinin mehriyyələri, ağırlıqda məsələ çevrilmişdi. Bəzən onların qızlarının mehriyyəsinin miqdarı yüz dəvəyə, bəzən isə min dəvəyə qədər artırdı. 2 - "Üyunül-əxbar", ibn Qüteybə, c. 4, səh. 71 3 - Mədinə çaylarından birinin adıdır. 4 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 5\329; "Sünəni-Səid ibn Mənsu", c. 1, səh. 168; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 6\177 5 - "Əl-Kafi", 5\568; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\556; Təhzibül-əhkam", 7\399 6 - "Əl-Kafi", 5\564; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\387; "Məanil-əxbar", səh. 152 7 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\198 ; "Əs-Sünənül-kübra" , 7\379; "Səhihi-ibn Həbban", 9\381 1 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\195 ; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 9\478; "Müsnədi-Şəhab", c. 1, səh. 105; "Kənzül-ümmal", 16\291 2 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 9\365; "Şöbül-iyman", 5\254; "Kənzül-ümmal", 16\299 3 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\197 ; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 9\355; "Hilyətül-övliya", 8\180; "Dəaimül-islam", 2\221 4 - "Əl-Kafi", 5\324; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 7\404; Təhzibül-əhkam", 3\386; "Əl-Firdəvs", 1\360 5 - Məhəmməd peyğəmbərin (s) təyin etdiyi mehriyyənin miqdarı. 6 - Bu məqalə müəllif tərəfindən deyil, Əbdül-hadi Məsudi tərəfindən qələmə alınmışdır. 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\473; "İləlüş-şəraye", səh. 500 1 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 10\395; "Əs-Sünənül-kübra" , 7\379 2 - İranda pul vahidi. (Mütərcim.) 1 - Daha dəqiq söyləsək; hər dirhəmin çəkisi, 2, 985 qramdır. ("Əl-Əqdül-münir", Seyyid Musa Hüseyni Mazandarani, səh. 271) 2 - Belə nəzərə gəlir ki, müəllifin hesablamalarına gözə, bizim pul vahidi ilə "mehrüs-sünnə", bu tarixdə olan məzənnəyə əsasən (2010, 9, 9) təxminən 461 manatdır. 3 - Peyğəmbər (s) və Əhli-beyt (ə). (Mütərcim.) 1 - Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\398 2 - Mehriyyə, hədiyyədən fərqli olaraq, qadının evləndiyi zaman təyin etdiyi miqdarda, gələcək həyat yoldaşının ona ödəməsi vacib olan məbləğdir. Demək olar ki, bu məbləğ o qədər çox olurdu ki, bir çox cavanlar onu ödəməyə qadir olmadıqları üçün istədikləri qadınla evlənib, ailə həyatı qura bilmirdilər. Çünki mehriyyələrə birbaşa valideynlər nəzarət edirdi. Halbuki, mehriyyə sadəcə olaraq kişinin evlənmədən öncə qadına verdiyi şəriləşmiş nəzakət hədiyyəsi, daha doğrusu, dinimizdə evlilik üçün rəsmiləşdirilmiş bir bəxşişdir. Təəssüflər olsun ki, tarix boyu bu nəzakətli addım insanların yanlış hərəkətləri ucbatından, öz cığırından çıxmış və həqiqi simasını itirmişdir. Peyğəmbərimizin (s) və Əhlibeytin (ə) mehriyyənin miqdarının azalması haqda olan kəlamları və hətta əməli surətdə insanlara bunu göstərməsi ilə olan bütün səyləri də, elə onu həqiqi hədəfinə qaytarmaq məqsədilə olmuşdur. (Mütərcimdən.) 3 - İmam Hüseyn (ə), Abdullah ibn Cəfərin qızı Ümm Külsüm Yezidin elçilərini rədd etdikdən sonra, onu əmisi oğlu Qasim ibn Məhəmməd ibn Cəfərlə evləndirdi. Yezid bu qızın ailəsinə maddi yardım edəcəyini vəd etdiyi üçün, İmam (ə) onlara Əqiq vadisində olan ən məhsuldar torpaqlarını hədiyyə etdi.("Tarixi-Dəmeşq", c. 57, səh. 245; "Əl-Kamil", c. 3, səh. 1129) 1 - "Əl-Firdəvs", 5\539 2 - "Tarixi-Dəmeşq", c. 7, səh. 254; "Üyuni-əxbarir-Rza", c. 1, səh. 248; "İləlüş-şəraye", səh. 598 1 - "Əmali-Tusi", səh. 519; "Kənzül-ümmal", 16\291 2 - "Dürərül-əhadisin-nəbəviyyə", səh. 101; "Hilyətül-övliya", 6\63 3 - "Sünəni-Tirmizi", 3\339; "Əs-Sünənül-kübra", 7\473; "Sünəni-ibn Macə", 1\611; "Müsnədi-İshaq ibn Rahəvi", 16\291 1 - "Dəaimül-islam", 2\205; "Nəvadir", səh. 190; "Əs-Sünənül-kübra", 7\473 2 - "Əmali-Tusi", səh. 518; "Biharül-ənvar", 103\275 3 - "Dəaimül-islam", 2\205-206; "Sünəni-ibn Macə", 1\611; "Sünəni-Nəsai", 6\127; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 5\265; "Kənzül-ümmal", 16\295 1 - "Təhzibül-əhkam", 7\409; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\402; "Biharül-ənvar", 103\275; "Məkarimül-əxlaq", 1\460 2 - "Dürərül-əhadisin-nəbəviyyə", səh. 101; "Hilyətül-övliya", 6\63 3 - "Əl-Mərasil", səh. 147 1 - "Cameül-əhadis", səh. 84; "Əl-Kafi", 5\366; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\401 2 - "Əl-Kafi", 5\366; Təhzibül-əhkam", 7\418; "Biharül-ənvar", 103\278 1 - Əziz oxucu, bu duada dinimizin qadına verdiyi dəyər aşılanır, rəvayət, onu ilahi nemət və bərəkət adlandırır. Bu da, ərlərə öz həyat yoldaşlarının , yəni ilahi nemətin qədir-qiymətini bilmələrini öyrədir. Həmçinin diqqət yetirmək lazımdır ki, burada qadının həyat yoldaşına bəxş etməli olduğu misilsiz xoşbəxliklərə də toxunulur. Deməli, hədisə görə qadın ərinə sadiq qalmalı, dayaq olmalı, çətin anlarında onu tək qoymamalı, öz iffəti, ehtiramı və xoş davranışları ilə ona izzət bağışlayıb, ucaltmalıdır. (Mütərcimdən.) 2 - "Dəaimül-islam", 2\210; "Nəvadir", səh. 211; "Əl-Cəfəriyyat", səh. 109 3 - Doğrudan da, görün islam dini qadına nə qədər hörmət və ehtiram qoyur ki, onu, Allah tərəfindən kişiyə bəşx olunmuş bir əmanət adlandırır. Sözsüz ki, bu, Qiyamət günü, Tanrının onun əmanətilə necə davranması haqqında, ərdən sorğu-sual ediləcəyindən də, xəbər verir. Bununla da, hədis bir növ, ərə gələcək həyatında öz həyat yoldaşı ilə xoş davranılmasının zəruriliyini aşılayır. (Mütərcimdən.) 4 - "Əl-Kafi", 5\500; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\402; "Biharül-ənvar", 103\227; "Tuhəfül-üqul", səh. 89 1 -"Məkarimül-əxlaq", 1\454 2 - Qadında uşaqlıq bölgəsi. 1 - Aylıq qadın xəstəliyi 2 - "İləlüş-şəraye", səh. 514; "Əmali-Səduq", səh. 663; "Əl-İxtisas", səh. 123 1 - "Əl-Kafi", 5\568; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\393; "Biharül-ənvar", 43\145; "Məkarimül-əxlaq", 1\445 2 - "Üyuni-əxbarir-Rza", c. 2, səh. 59; "Biharül-ənvar", 43\104 3 - "Tarixi-Dəmeşq", 42\125; "Əl-Mənaqib", ibn Məğazeli, səh. 100; " Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 350; "Biharül-ənvar", 43\111; "Əl-Ümdə", səh. 266; 1 - "Üyuni-əxbarir-Rza", c. 1, səh. 225; "Biharül-ənvar", 43\92 2 - - "Əl-Kafi", 1\461; "Xisal", səh. 414; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\393; "Biharül-ənvar", 43\97 1 -"Əmali-Tusi", səh. 39; "Bəşarətül-Müstafa", səh. 261; "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 350; "Biharül-ənvar", 43\93 1 - Həzrət Əli (ə) zirehini sataraq, Fatiməyə (ə) mehriyyə ödədi. (Mütərcim.) 2 -"Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 351; "Ət-Təbəqatül-kübra", c. 8, səh. 22 3 - "Müsnədi-Zeyd", səh. 303; "Tarixül-xəmis", c. 1, səh. 362 4 - "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 351; "Tarixi-Dəmeşq", 52\445 5 - "Əl-Kafi", 5\377; "Təhzibül-əhkam", 7\364; "Qürbül-əsnad", səh. 173 6 - "Dəaimül-islam", 2\221; "Müstədrəkül-vəsail", 15\62; "Müsnədi-Zeyd", səh. 303; "Elamül-vəra", c. 1, səh. 161 7 - "Müsnədi-Zeyd", səh. 303 1 - "Müsnədi-Əbi Yəla", 1\246; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 6\176; "Ət-Təbəqatül-kübra", c. 8, səh. 162 ; "Kənzül-ümmal", 13\679 2 - "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 351; "Rövzətül-vaizin", səh. 162; "Biharül-ənvar", 43\112 3 - "Məkarimül-əxlaq", 1\451; "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 350; "Əl-Mənaqib", Xarəzmi, səh. 336; "Tarixi-Dəmeşq", 52\445 4 - Pambıq çadra, xətli kətan parçası şəkilində olurdu. Üzəri ipəklə örtülən bu çadranı, qadınlar evdən bayıra çıxdıaları zaman geyərdilər. 5 - Hətmə ibn Məharim qəbiləsinin düzəltdikləri zirehin adı. Geniş, bahalı və qılıc sındıran bir zireh idi. 6 - "Əl-Kafi", 5\378; "Biharül-ənvar", 43\144 1 - "Əl-Kafi", 5\377; "Biharül-ənvar", 43\143 2 - "Əl-irşad", c. 2, səh. 284; "Əl-İhticac", c. 2, səh. 473; "Əl-Misbah", Kəfhəmi, səh. 991 3 - "Əs-Sünənül-kübra", 7\383; "Ət-Təbəqatül-kübra", c. 8, səh. 21; "Əl-İsabə", c. 8, səh. 263 1 -"Məkarimül-əxlaq", 1\451; "Biharül-ənvar", 103\265 1 - Həcc, 2 2 - Nur, 25 3 - Ali-İmran, 30 1 - Zəlzələ, 7-8 2 - Ali-İmran, 185 1 - "Dəlailül-imamə", səh. 88; "Biharül-ənvar", 103\269; "Ən-Nihayə", c. 5, səh. 187 1 - Furqan, 54 2 -????????????????? Məna ???????????????777 3 - Rəd, 39 1 - "Tarixi-Dəmeşq", 52\444; "Əl-Əvail", Əbu Hilal, səh. 79; "Kəşfül-ğimmə", c. 1, səh. 348; "Rövzətül-vaizin", səh. 164; "Biharül-ənvar", 43\119 2 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 1\183; "Sünəni-Nəsai", 6\135; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\202; "Sünəni-ibn Macə", 1\592; "Səhihi-ibn Həbban", 15\398 1 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 1\323; "Ət-Təbəqatül-kübra", c. 8, səh. 25 ; "Əd-Dua", Təbərani, səh. 93; "Əl-İsabə", c. 8, səh. 267; "Kənzül-ümmal", 15\505 2 - "Rövzətül-vaizin", səh. 162 3 - Bəhreyndəki Həcər adlı bir məntəqəyə mənsub olan dirhəm. (Mütərcim.) 1 - ?????????????7 bir kəlməni burada bilmədim. 2 -"Dəlailül-imamə", səh. 87; "Biharül-ənvar", 104\88 3 - Möhkəm tikilmiş bərk kətan növü. ("Fərhəngnamei-Dehxuda") 4 - "Kəşfül-ğimmə", c. 1, səh. 359; "Biharül-ənvar", 43\130; "Əl-Mənaqib", Xarəzmi, səh. 349 1 - "Əmali-Tusi", səh. 40; "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 352; "Biharül-ənvar", 43\94 2 - "Əs-Sünənül-kübra", 5\144; "Xəsaisi-Nəsai", səh. 231; "Ət-Təbəqatül-kübra", c. 8, səh. 23 ; "Əl-Mənaqib", Kufi, c. 2, səh. 218 1 -"Tarixi-Dəmeşq", 52\329; "Fəthül-bari", c. 9, səh. 230; "Kənzül-ümmal", 13\680 2 - "Əs-Sünənül-kübra", 6\73; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 9\29; "Əl-Möcəmül-kəbir", 2\20; "Tarixi-Dəmeşq", 36\438; "Kəşfül-ğimmə", c. 1, səh. 365 3 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 6\290 1 - "Əmali-Tusi", səh. 42; "Biharül-ənvar",43\95 1 - "Dəlailül-imamə", səh. 102; "Kəşfül-ğimmə", c. 1, səh. 368; "Əl-Hədaiqül-verdiyyə", səh. 23; 1 - "Əmali-Tusi", səh. 40; "Biharül-ənvar", 43\95; "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 353; "Kəşfül-ğimmə", c. 1, səh. 360; "Əl-Mənaqib", Xarəzmi, səh. 350 2 - "Əs-Sünənül-kübra", 6\73; "Ət-Təbəqatül-kübra", c. 8, səh. 21; "Əl-İsabə", c. 8, səh. 265; "Usdül-ğabə", 7\217; "Biharül-ənvar", 43\137 1 - "Əl-Möcəmül-kəbir", 23\137; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 5\485; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 3\173 1 - "Ət-Təbəqatül-kübra", c. 8, səh. 22 ; "Əl-İsabə", c. 8, səh. 264 2 - "Sünəni-ibn Macə", 2\1391; "Tarixi-Dəmeşq", 42\376; "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 8\156; "Müsnədi-Əbi Yəla", 1\246 3 - "Ənsabül-əşraf", c. 2, səh. 20; "Tarixi-islam", Zəhəbi, c. 3, səh. 637; "Tarixi-Dəmeşq", 42\376 4 - O zamanlar quyudan su çəkmə üçün heyvanlardan istifadə edirdilər. (Mütərcim.) 5 - "Ət-Təbəqatül-kübra", c. 8, səh. 22 ; "Əz-Zöhd", Ləhnad, c. 2, səh. 387; "Sifətüs-səvfə", c. 2, səh. 4; "Əl-Kamilu fit-tarix", c. 2, səh. 441 1 - "Qürbül-əsnad", səh. 112; "Məkarimül-əxlaq", 1\285; "Elamül-vəra", c. 1, səh. 161; "Biharül-ənvar", 43\104 2 - "Məkarimül-əxlaq", 1\285; "Biharül-ənvar", 43\1117 3 - "Məkarimül-əxlaq", 1\285; "Biharül-ənvar", 43\1117 4 - "Fəzailüs-səhabə", ibn Hənbəl, c. 2, səh. 569; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 5\485; "Əl-Möcəmül-kəbir", 24\137 5 - "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 353; "Biharül-ənvar", 43\114 1 - "Sünəni-ibn Macə", 1\616 2 - Ovl ərəbistan yarımadasında bir məntəqənin adıdır. 3 - "Ət-Təbəqatül-kübra", c. 8, səh. 22 1 - "Əz-Zöhd", ibn Mübarək, səh. 355; "Əz-Zöhd", Ləhnad, c. 2, səh. 387; "Zəxairül-üqba", səh. 76 2 - "Qürbül-əsnad", səh. 52; "Biharül-ənvar", 43\81 3 - "Təfsiri-Əyyaşi", 1\171; "Biharül-ənvar", 43\31 4 - "Əl-Kafi", 5\86; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\169; "Əmali-Tusi", səh. 661 1 - "Əl-Möcəmül-kəbir", 24\353; "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 8\8 2 - "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 7\8, 8\157; "Hilyətül-övliya", 6\104; "Fəthül-bari", c. 9, səh. 507; "Kənzül-ümmal", 16\341 3 - "Tənbihül-xəvatir", c. 2, səh. 230; "Əl-Fəzail", səh. 95; "Biharül-ənvar", 43\50 4 - "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 356; "Biharül-ənvar", 43\117 1 - "Kəşfül-ğimmə", c. 1, səh. 363; "Biharül-ənvar", 43\134; "Əl-Mənaqib", Xarəzmi, səh. 353 2 - "Xisal", səh. 588; "Biharül-ənvar", 103\256 1 - Zuha, 5 2 - "Şəvahidüt-tənzil", c. 2, səh. 44; "Əl-Firdəvs", 5\435; "Kənzül-ümmal", 12\422 3 - Zuha, 5 4 - "Məcməül-bəyan", 10\765; "Məkarimül-əxlaq", 1\256; "Təəvilü-ayatüz-zahirə", c. 2, səh. 810; "Şəvahidüt-tənzil", c. 2, səh. 445 1 - Zuha, 5 2 - "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 342; "Əl-Təmhis", səh. 6; "Biharül-ənvar", 43\86; "Kənzül-ümmal", 12\422 3 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 4\302; "Zəxairül-üqba", səh. 99 1 - "Tənbihül-xəvatir", c. 2, səh. 230; "Biharül-ənvar", 34\76 2 - "Əd-Dəruül-vaqiyə", səh. 275; "Biharül-ənvar", 43\87 1 - "Səhihi-Buxari", 3\1358 və 5\2329; "Səhihi-ibn Həbban", 15\363; "Səhihi-Müslim", 4\2091; "Sünəni-Əbi Davud", 4\315 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 1\320; "İləlüş-şəraye", səh. 366; "Məkarimül-əxlaq", 2\26; "Sünəni-Əbi Davud", 3\150; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 1\322 1 - Mədinənin məscidi yaxınlığında yaşayan fəqir mühacirlər. Hətta onların evi belə yox idi. 2 -"Müsnədi-ibn Hənbəl", 1\227; "Ət-Təbəqatül-kübra", c. 8, səh. 25; "Əl-İsabə", c. 8, səh. 267; "Əl-Ğarat", c. 2, səh. 739 1 - Bu ibarət, ərəb dilində o zamanlar "mənin özümsən", "mənim bir parçamsan" və "mənim canımsan" kimi məna daşıyırdı. Əlbəttə bir sıra din alimləri, bu kəlimənin daha dərin və ülvi məna daşıdığı haqqında da fikirlər yürütmüşlər. (Mütərcim.) 2 - "Əmali-Səduq", səh. 552; "Məkarimül-əxlaq", 1\213; "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 343; "Kəşfül-ğimmə", c. 2, səh. 97; "Biharül-ənvar", 43\22 3 - "Üyuni-əxbarir-Rza", c. 2, səh.44; "Səhifətü-imamir-Rza", səh. 256; "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 343; "Biharül-ənvar", 43\81; "Zəxairül-üqba", səh. 100 1 - Ucuz boyunbağı növü. 2 - Adi qolbaq növü 3 - "Sünəni-Əbi Davud", 4\87; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 8\320; "Əs-Sünənül-kübra", 1\41; "Bəşarətül-Müstafa", səh. 203; "Kəşfül-ğimmə", c. 2, səh. 77; "Biharül-ənvar", 43\89 1 - Rum, 21 2 - "Əl-Cəfəriyyat", səh. 90; "Nəvadir", səh. 114; "Dəaimül-islam", 2\192 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\384; "Məkarimül-əxlaq", 1\432; "Vəsailüş-şiə", 14\9 2 - "Əl-Kafi", 5\320; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\284; "Vəsailüş-şiə", 14\9 3 - "Əl-Kafi", 5\320; Təhzibül-əhkam", 7\403; "Biharül-ənvar", 103\236 4 - "Əl-Kafi", 5\569 5 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\244 6 - "Əl-Kafi", 5\324; Təhzibül-əhkam", 7\400; "Biharül-ənvar", 103\235 1 - "Müsnədi-Zeyd", səh. 302; "Kənzül-ümmal", 16\276 2 - "Tarixi-Bağdad", 2\330; "Tarixi-Dəmeşq", 36\341; "Əl-Firdəvs", 5\460 3 - "Müsnədi-Təyalisi", səh. 283; "Mətalibül-aliyə", 4\26; "Kənzül-ümmal", 7\129 4 - "Tarixi-Dəmeşq", 4\88; "Kənzül-ümmal", 7\155 5 -"Əmali-Müfid", səh. 222; "Əmali-Tusi", səh. 8; "Əl-Füsulül-mühimmə", səh. 133 6 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 230 1 - "Şərhi-Nəhcül-bəlağə", c. 20, səh. 272 2 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\482; "Əl-Kafi", 6\50; "Səvabül-əmal", səh. 238; "İddətüd-dai", səh. 78 3 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 343 4 - "Əl-Kafi", 6\50; Təhzibül-əhkam", 8\113; "İddətüd-dai", səh. 79 5 - "Səhihi-Buxari", 5\2235; "Səhihi-Müslim", 4\1808; "Əl-Ümdə", səh. 402; "Sünəni-Əbi Davud", 4\355; "Sünəni-Tirmizi", 4\318 1 - "Əl-Mənaqib", ibn Şəhri Aşub, c. 3, səh. 384; "Şərhüləxbar", c. 3, səh. 115; "Məkarimül-əxlaq", 1\474 2- "Səhihi-Müslim", 4\1808; "Səhihi-ibn Həbban", 4\225; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 15\400; "Müsnədi-Əbi Yəla", 4\182 1 - Munafiqun, 9 2 - Fəth, 11 3 -Loğman, 33 4 - "Səhihi-Buxari", 2\349; "Tənbihül-xəvatir", c. 2, səh. 155; "Biharül-ənvar", 77\100 5 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 2\141; "Müsnədi-Təyalisi", səh. 50; "Müsnədi-ibn Cəəd", səh. 197; "Biharül-ənvar", 76\344 1 - "Nəhcül-bəlağə", 272; "Mişkatül-ənvar", səh. 159; "Qürərül-hikəm", h. 10392; "Biharül-ənvar", 104\73 2 - "Tarixi-Yəqubi", c. 2, səh. 320; "Əl-Cövhərə", səh. 52 1 - Nisa, 19 2 - "Tuhəfül-üqul", səh. 322; "Biharül-ənvar", 78\236 1 - "Tuhəfül-üqul", səh. 14; "Biharül-ənvar", 77\67 2 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 10\75; "Səhihi-ibn Həbban", 14\355; "Kənzül-ümmal", 7\222 3 - "Üyuni-əxbarir-Rza", c. 2, səh. 38; "Səhifətü-imamir-Rza", səh. 330; "Biharül-ənvar", 71\387 4 - "Üyuni-əxbarir-Rza", c. 2, səh. 38; "Səhifətü-imamir-Rza", səh. 330; "Biharül-ənvar", 71\387 5 - "Sünəni-Tirmizi", 5\9; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 9\301; "Kənzül-ümmal", 3\6 6 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 516; "Kənzül-ümmal", 3\665 2 - "Əmali-Müfid", səh. 299; "Əmali-Tusi", səh. 73; "Mişkatül-ənvar", səh. 262 3 - "Qürərül-hikəm", h. 4263; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 188 4 - "Əl-Kafi", 5\507; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\416; "Müsnədi-Şəhab", c. 1, səh. 82 1 - "Şöbül-iyman", 6\421; "Usdül-ğabə", 7\17; "Tarixi-Dəmeşq", 7\363 2 - "Müsnədi-Əbi Yəla", 3\376; "Təfsiri-ibn Kəsir", 6\405; "Kənzül-ümmal", 16\409; "Şöbül-iyman", 6\420 3 - "İrşadül-qülub", səh. 178; "Vəsailüş-şiə", 14\123 1 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\245 və 15\156 2 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\389; "Məkarimül-əxlaq", 1\438; "Vəsailüş-şiə", 14\17 1 - "Sünəni-Tirmizi", 5\9; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 9\301; "Kənzül-ümmal", 3\6; "Rəbiül-əbrar", 2\50; "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 6\88 2 - "Üyuni-əxbarir-Rza", c. 2, səh. 38; "Səhifətü-imamir-Rza", səh. 330; "Biharül-ənvar", 71\387; "Rəbiül-əbrar", 2\50 3 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\555; "Məkarimül-əxlaq", 1\469 4 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 5\356; "Əl-Möcəmül-kəbir", 10\86 5 - "Sünəni-Tirmizi", 5\9; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 9\301; "Kənzül-ümmal", 3\6; "Rəbiül-əbrar", 2\50; "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 6\88 1 - "Sünəni-Tirmizi", 3\466; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 3\52; "Kənzül-ümmal", 3\2 2 - "Əl-Kafi", 5\511; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\392; Xisal", s. 37 3 - "Şöbül-iyman", 6\43; "Kənzül-fəvaid", 16\372 4 -"Səhihi-Müslim", 2\1091; "Səhihi-Buxari", 5\1987; "Təfsiri-Cavameül-came", c. 1, səh. 245; 5- "Mən la yəhzərühül-fəqih", 2\555; "Məkarimül-əxlaq", 1\466; "Vəsailüş-şiə", 14\122 6 - "Üyuni-əxbarir-Rza", c. 2, səh. 38; "Səhifətü-imamir-Rza", səh. 330; "Biharül-ənvar", 71\387 1 - "Əl-Kafi", 2\57; Təhzibül-əhkam", 7\400; "Biharül-ənvar", 70\375 2 -"Əd-Dəəvat", səh. 127; "Nezhətün-nəzər", səh. 116 3 - "Əl-Kafi", 2\105; "Əmali-Tusi", səh. 245 4 - "Qürərül-hikəm", h. 6131; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 334 5 - "Əl-Kafi", 5\512; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\440; "Biharül-ənvar", 103\253 6 - "Əl-Kafi", 7\49; "Kəşfül-ğimmə", c. 2, səh. 58 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\443; "Məkarimül-əxlaq", 1\469; "Vəsailüş-şiə", 14\122 2 - "Əl-Cəfəriyyat", səh. 157; "Dəaimül-islam", 2\158; "Müstədrəkül-vəsail", 1\412 3 - "Tarixi-Dəmeşq", 1\313; "Kənzül-ümmal", 16\371 4 - "Əl-Firdəvs", 1\133; "Kənzül-ümmal", 15\835 1 - "Tarixi-Dəmeşq", 18\78; "Əl-Cəfəriyyat", səh. 149; "Dəaimül-islam", 2\255 2 - "Əz-Zöhd", Hüseyn bin Səid, səh. 27; "Əl-Kafi", 5\88; "Biharül-ənvar", 71\394 3 - "Kənzül-ümmal", 3\52 4 - "Şöbül-iyman", 6\139; "Əl-Əsma vəs-Sifat", c. 1, səh. 396; "Kənzül-ümmal", 3\51 5 - "Şöbül-iyman", 5\253; "Kənzül-ümmal", 3\52 6 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 9\405; "Əl-Müğni", c. 2, səh. 859; "Ehyayi-ülumiddin", c. 3, səh 272; "Kənzül-ümmal", 3\48 1 - "Əl-Möcəmül-kəbir", 12\254; "Şöbül-iyman", 5\253; "Kənzül-ümmal", 9\244 2 - "Qürərül-hikəm", h. 5607; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 285 3 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 2\556; "Məkarimül-əxlaq", 1\470; "Vəsailüş-şiə", 14\120 4 - "Kənzül-ümmal", 16\408 5 - Ənfal, 4 6 - "Tarixi-Dəmeşq", 6\29; "Əl-Firdəvs", 3\629; "Kənzül-ümmal", 1\155 1 - "Cameül-əxbar", səh. 276; "Biharül-ənvar", 104\132 2 - "Biharül-ənvar", 16\227; "Səhihi-Buxari", 1\239; "Sünəni-Tirmizi", 4\654; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 9\445 3 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 6\85; "Kənzül-ümmal", 6\425; "Tarixi-kəbir", c. 3, səh. 179 4 - "Səhihi-Buxari", 1\30; "Sünəni-Tirmizi", 4\430; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 1\379 5 - "Müsnədi-Əbi Yəla", 1\345; "Əs-Sünənül-kübra", 7\769; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 1\364 6 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 1\366; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 11\197; "Kənzül-ümmal", 1\158 1 - "Məkarimül-əxlaq", 1\439 2 - "İrşadül-qülub", səh. 175; "Əvaliyil-lai", 1\270; "Vəsailüş-şiə", 14\123 3 - Yəni; onunla yaxşı davransan, behişt; pis rəftar etsən cəhənnəm əhli olarsan. (Mütərcim.) 4 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 7\21; "Əs-Sünənül-kübra", 5\311; "Kənzül-ümmal", 16\337 1 - "Əmali-Səduq", səh. 496; "Əmali-Tusi", səh. 618; "Biharül-ənvar", 104\106 2 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 5\328; "Müsnədi-Şəhab", c. 1, səh. 377; "Kənzül-ümmal", 15\909 3 - "Müsnədi-Əbi Yəla", 3\453; "Tarixi-Dəmeşq", 9\342; "Kənzül-ümmal", 15\912 1 - "Mişkatül-ənvar", səh. 341; "Üsuli-sittəti-əşər", səh. 234 2 - "Kənzül-ümmal", 16\379 3 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 352; "Ehyayi-ülumiddin", c. 2, səh 79 4 - "Səvabül-əmal", səh. 239; "Məkarimül-əxlaq", 1\476; "Rövzətül-vaizin", səh. 470 1 - "Əl-Firdəvs", 1\168 2 - "Əl-Kafi", 6\299; Təhzibül-əhkam", 9\100; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 1\423; "Biharül-ənvar", 89\344 3 - "Tarixi-Dəmeşq", 4\37; "Dəlailün-nübüvvə", Beyhəqi, 1\331; "Əməlül-yəvm vəl-leylə", 1\371; "Kənzül-ümmal", 7\140 4 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 2\39; "Əl-Möcəmüs-səğir", 6\263; "Əl-Müğni", 1\492 5 - "Müsnədi-Şamiyyin", 1\382; "Tarixi-Dəmeşq", 52\230; "Kənzül-ümmal", 6\708 1 - "Sünənid-dar", 2\300; "Şöbül-iyman", 3\503; "Biharül-ənvar", 76\283 2 - "Tənbihül-xəvatir", 2\122; "Əl-Məvaizül-ədədiyyə", səh. 33 3 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 342 4 - "Mətalibül-aliyə", 1\133; "Kənzül-ümmal", 16\272; "Biharül-ənvar", 89\213 1 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 1\650; "Əs-Sünənül-kübra", 5\424; "Kənzül-ümmal", 5\24 2 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 343 3 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 344 4 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 344 1 - "Cameül-əhadis", səh. 84; "Ət-Təvazö vəl-xəmul", Əbu Dünya, səh. 265; "Tarixi-Dəmeşq", 62\283 2 -"Əl-Kafi", 5\495; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\178; "Əvaliyil-lai", 3\285 3 - Nəhl, 71 4 - "Təfsiri-Qummi", 1\387; "Biharül-ənvar", 9\221 5 - "Əl-Kafi", 4\12; "Tibbün-Nəbi", səh. 3; "Biharül-ənvar", 62\291 1 - "Dəaimül-islam", 2\193 2 - "İrşadül-qülub", səh. 175 3 - "Məkarimül-əxlaq", 1\462; "Biharül-ənvar", 103\247 1 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\242 2 - "Əl-Kafi", 5\9; Təhzibül-əhkam", 6\126; "Vəsailüş-şiə", 3\439 3 - "Səvabül-əmal", səh. 339; "Elamüd-din", səh. 419; "Biharül-ənvar", 76\367 4 - "Xisal", səh. 93; "Biharül-ənvar", 104\70; "Elamüd-din", səh. 152 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\16; "Əmali-Səduq", səh. 516; "Məkarimül-əxlaq", 2\316 2 - İslam ölkəsində yaşayan qeyri-müsəlmanlardan alınan vergi növü. Risalələrə müraciət edin. (Mütərcim.) 3 - "Şərhi-Nəhcül-bəlağə", 20\ 300 4 - "Ehyayi-ülumiddin", 2\ 51 1 - "Qürərül-hikəm", h. 9149 2 - "Kifayətül-əsər", səh. 240; "Əl-Dəhrətül-bahirə", səh. 28; "Əl-Bəyan vət-təbyin", 1\84 3 - "Qürərül-hikəm", h. 3295; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 124 4 - "Qürərül-hikəm", h. 933; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 23 5 - "Qürərül-hikəm", h. 2918; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 113 1 - "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 8\117; "Cameü bayanül-elm və fəzlihi", səh. 21; "Hilyətül-övliya", 4\118 2 - "Qürərül-hikəm", h. 8011; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 454 3 - "Qürərül-hikəm", h. 3397; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 143 4 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\385; "Nəhcül-bəlağə", 371; "Tuhəfül-üqul", səh. 90 1 - "Cameül-əxbar", səh. 447; "Biharül-ənvar", 103\249 2 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\385; "Biharül-ənvar", 79\114 3 - "Nəhcül-bəlağə", 305; "Qürərül-hikəm", h. 9477 4 - "Əl-Məhasin", 1\205; "Biharül-ənvar", 79\115 5 - "Əl-Kafi", 5\505; "İləlüş-şəraye", səh. 500 1 - "İrşadül-qülub", səh. 204; "Biharül-ənvar", 77\28 2 - "Əl-Kafi", 8\307; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\396; "Biharül-ənvar", 103\29 3 - "Qürərül-hikəm", h. 8523; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 450 2 - "Qürərül-hikəm", h. 3785; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 170 3 - "Əl-irşad", 2\284; "Kəşfül-yəqin", səh. 216; "Elamüd-din", səh. 95 4 - Məqsəd, Allahdan qeyrisinə tam bağlı olmamaqdır. Sözsüz ki, insan ümidini tam şəkildə dostlarına deyil, Allah-təalaya bağlamalıdır. Hər şey Allahın əlindədir. Amma İslam dininin dostluğa verdiyi qiymət də yüksəkdir. (Mütərcim.) 1 - "Əmali-Müfid", səh. 321; "Biharül-ənvar", 2\53 2 - "Qürərül-hikəm", h. 4594; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 208 3 - "Qürərül-hikəm", h. 5858; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 303 4 - Təhrim, 6 1 - "Əl-Kafi", 5\62; Təhzibül-əhkam", 6\179; "Məkarimül-əxlaq", 1\468 2 - "Əd-Dürrül-mənsur", 8\225; 3 - "Müsnədi-Abdullah ibn Mübarək", səh. 163; "Təfsiri-Təbəri", 14\165; "Zadül-məsir", 8\54; 4 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\536; "Şöbül-iyman", 6\411; "Kənzül-ümmal", 2\539 1 - "Münyətil-mürid", səh. 380 2 - Şüəra, 214 3 - "Səhihi-Müslim", 1\192; "Sünəni-Tirmizi", 5\338; "Sünəni-Nəsai", 6\248; "Kənzül-ümmal", 16\10 4 - "Əl-Kafi", 5\62; "Vəsailüş-şiə", 11\418 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\442 2 - "Əz-Zöhd", Hüseyn bin Səid, səh. 77; "Əl-Kafi", 5\62; "Mişkatül-ənvar", səh. 455 1 - "Əl-Fiqhül-mənsub iləl-İmamur-Rza", səh. 375; "Biharül-ənvar", 100\74; 2 - "Əl-Kafi", 2\211; "Əl-Məhasin", 1\362; "Biharül-ənvar", 74\86 3 - Taha, 132 4 - "Üsuli-sittəti-əşər", səh. 70; "Biharül-ənvar", 2\25 1 - Taha, 132 2 - Məryəm, 54-55 3 - "Əl-Kafi", 5\37; "Nəhcül-bəlağə", 199; "Biharül-ənvar", 33\447 1 - "Səhihi-Buxari", 1\226; "Sünəni-Darəmi", 1\303; "Kənzül-ümmal", 7\281 2 - "Sünəni-ibn Macə", 1\424; "Səhihi-ibn Həbban", 6\307; "Biharül-ənvar", 87\158; "Kənzül-ümmal", 7\784 3 - "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 2\172; "Kənzül-ümmal", 7\793 4 - "Təhzibül-əhkam", 7\124; "İləlüş-şəraye", səh. 364; "Biharül-ənvar", 85\79 5 - Diqqət yetirmək lazımdır ki, bir sıra hədislərimizə əsasən, gecələr ibadətlə məşğul olduqda bunu alçaq səslə yerinə yetirmək, ailəni və digərlərini incitməmək tövsiyə olunmuşdur. Bax: Bu kitabda 440-cı hədis. (Mütərcim.) 1 - Bəqərə, 153 (Oxşar ayə Bəqərə, 45) 2 - "Məkarimül-əxlaq", 2\124; "Biharül-ənvar", 90\37; "Əz-Zöhd", ibn Hənbəl, səh. 15 3 - Taha, 132 4 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 1\172; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 3\49; "Hilyətül-övliya", 8\176; "Seyri-əlamün-nübəla", 8\411 5 - "Əl-Kafi", 3\480 1 - "Təfsiri-Əyyaşi", 1\43; "Məcməül-bəyan", 1\217 2 - "Əl-Kafi", 2\487 3 - "Əl-Kafi", 3\480 4 - "Səvaiqül-mühriqə", səh. 172; "Yənabiül-məvəddət", 2\457; "Kənzül-ümmal", 16\256 1 - "Nəhcül-bəlağə", 357; "İrşadül-qülub", səh. 138; "Biharül-ənvar", 1\223 2 - "Kənzül-ümmal", 16\584 3 - "Tuhəfül-üqul", səh. 89; "Əl-İxtisas", səh. 246; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 69 4 - "Dəaimül-islam", 1\82; "Müstədrəkül-vəsail", 12\201 5 - "Sünəni-Tirmizi", 4\338; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 5\252; "Müstədrəkül-vəsail", 15\165; "Kənzül-ümmal", 16\456 1 - "Sünəni-Tirmizi", 4\337; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 7\423; "Müstədrəkül-vəsail", 15\166; "Kənzül-ümmal", 16\261 2 - "Məkarimül-əxlaq", 1\478; "Sünəni-ibn Macə", 2\1211; "Biharül-ənvar", 104\95; "Əvaliyil-lai", 1\254 1 - "Səhihi-ibn Həbban", 10\345; "Əs-Sünənül-kübra", 5\374; "Hilyətül-övliya", 6\281 2 - "Səhihi-Müslim", 3\1459; "Səhihi-Buxari", 2\901; "Tənbihül-xəvatir", 1\6; "İrşadül-qülub", səh. 184 3 - "Səhihi-Buxari", 1\387; "Səhihi-ibn Xəzimə", 3\312; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 2\637; "Kənzül-ümmal", 3\32 4 - "Qürərül-hikəm", h. 7254; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 396 1 - Ər-Rəhman, 10-11 2 - Ər-Rəhman, 19-23 3 - Zuha, 11 1 - "Əl-Kafi", 1\410; "Biharül-ənvar", 41\123; "Şərhi-Nəhcül-bəlağə", 11\ 35 2 - "Əl-Kafi", 4\12; "Biharül-ənvar", 103\13; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\555; "İddətüd-dai", səh. 72 1 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 4\545; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 11\384 2 - "Əl-Kafi", 2\2292; "Biharül-ənvar", 79\115 1 - "Sünəni-Tirmizi", 3\467; "Sünəni-ibn Macə", 1\594; "Kənzül-ümmal", 5\116 2 - "Xisal", səh. 487; "Tuhəfül-üqul", səh. 33; "Məcməül-bəyan", 2\575; "Təfsiri-Təbəri",3\311 1 - Məqsəd budur ki, özünə necə baxırsa, necə qulluq göstərirsə yəyat yoldaşlarına da, eyni formada, ayrı-seçkilik olmadan qulluq göstərsin. Məsələn; özü təzə, gözəl və qiymətli paltarlar geyindiyi halda, qadınına köhnə, xoşagəlməz və ucuz geyimlər almasın. Özü hər gün restoranlarda, dostları ilə əylənib, xoşladığı yeməklər yediyi halda, həyat yoldaşını və ailəsini belə yeməklərdən məhrum qoymasın. (Mütərcim.) 2 - "Məkarimül-əxlaq", 1\469; "Əl-Kafi", 5\507; "Məcməül-bəyan", 2\575 3 - "Əl-Möcəmül-kəbir", 4\149; "Əl-Firdəvs", 1\26; "Kənzül-ümmal", 4\376 1 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\252 1 - "Tuhəfül-üqul", səh. 262; "Biharül-ənvar", 74\14 2 - "Tuhəfül-üqul", səh. 322; "Biharül-ənvar", 78\236. (Bu hədisin tərcüməsi, birbaşa "Risalətül-hüquq" kitabının azərbaycan dilindəki nəşrindən istifadə edilmişdir. Mütərcim.) 3 - "Tuhəfül-üqul", səh. 262; "Biharül-ənvar", 74\14 1 - "İddətüd-dai", səh. 81 2 - Ölçü vahidi. (Mütərcim.) 1 - "Əl-Kafi", 5\511; "Təhzibül-əhkam", 7\457; "Biharül-ənvar", 103\254 2 - "Sünəni-Əbi Davud", 2\244; "Sünəni-ibn Macə", 1\593; "Kənzül-ümmal", 16\370 3 - "Tuhəfül-üqul", səh. 323; "Biharül-ənvar", 78\237 4 - "Əl-Kafi", 5\510; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\440; "Məkarimül-əxlaq", 1\467; "Vəsailüş-şiə", 14\121 2 -"Müsnədi-Şamiyyin", 4\305; "Kənzül-ümmal", 2\319 1 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\244 2 - "Əl-Möcəmül-kəbir", 2\52; "Müsnədi-röyani", 2\488; "Əl-Firdəvs", 2\131; "Kənzül-ümmal", 16\335 3 - "Əs-Sünənül-kübra", 7\478; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\206; "Kənzül-ümmal", 16\403 1 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\243 2 - "Əl-Kafi", 5\514; "Biharül-ənvar", 22\146 3 - "Sünəni-Tirmizi", 3\266; "Sünəni-ibn Macə", 1\595; "Kənzül-ümmal", 16\407 4 - "Məsaili-Əli ibn Cəfər", səh. 185; "Qürbül-əsnad", səh. 226; "Biharül-ənvar", 103\244 1 - "Dəaimül-islam", 2\216; "Əl-Kafi", 5\555; "Biharül-ənvar", 104\107 2 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 1\406; "Əl-Möcəmül-əvsət", 8\339; "Kənzül-ümmal", 16\406 3- "Kənzül-ümmal", 10\60 4 - "Kənzül-ümmal", 15\842 1 - "Əl-Möcəmül-kəbir", 24\16; "Kənzül-ümmal", 16\338 2 - "Kənzül-ümmal", 16\409; "Əl-Firdəvs", 5\399; "Şöbül-iyman", 6\417 3 - "Usdül-ğabə", 7\237; "Əl-İstiyab", 4\459 1 - "Əl-Kafi", 4\151; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 2\155; "Biharül-ənvar", 96\265 2 - "Əl-Möcəmül-əvsəd", 6\184; "Kənzül-ümmal", 16\276 1 - "Məkarimül-əxlaq", 1\468 2 - "Səhihi-Müslim", 2\692; "Sünəni-Tirmizi", 4\344; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 8\329; "Kənzül-ümmal", 6\428 3 - "Əs-Sünənül-kübra", 7\787; "Kənzül-ümmal", 16\282 4 - "Tarixi-Dəmeşq", 33\348; "Kənzül-ümmal", 4\10 5 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 8\249; "Tarixi-Dəmeşq", 62\224; "Əs-Sünənül-kübra", 7\497; "Kənzül-ümmal", 16\94 1 - "Tarixi-Bağdad", 8\168; "Kənzül-ümmal", 4\12 2 - "Usdül-ğabə", 2\420; "Tarixi-Bağdad", 7\342; "Əl-İsabə", c. 3, səh. 72 3 - "Müsnədi-Zeyd", səh. 255 4 - "Əl-Kafi", 4\12; "Biharül-ənvar", 46\66 1 - "Əl-Möcəmül-əvsəd", 8\277; "Kənzül-ümmal", 46\66 2 - "Əl-Kafi", 4\12 3 - "Əl-Kafi", 5\149; "Təhzibül-əhkam", 7\3; "Əl-Məqnə", səh. 363 4 - "Əl-Kafi", 5\86; "Vəsailüş-şiə", 12\37 1 - "Əl-Kafi", 5\73; "Təhzibül-əhkam", 6\325; "Əl-irşad", 2\161; "Şərhül-əxbar", .3\282; "Elamül-vəra", 1\507 2 - "Səhihi-Müslim", 3\1454; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 7\410; "Kənzül-ümmal", 6\395; "Biharül-ənvar", 36\362; "Əl-Ümdə", səh. 422 3 - "Yuxarıda qərar tutan əl"dən məqsəd, "yardım edən əl"dir. Yəni; kiməsə kömək göstərməkdir. "Aşağıya əyilən əl"dən məqsəd isə, "yardım istəyən, kömək diləyən əl"dir. (Mütərcim.) 4 - "Səhihi-Buxari", 2\518; "Sünəni-Darəmi", 1\417; "Kənzül-ümmal", 6\363; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 2\56 5 - "Sünəni-Nəsai", 7\304; "Səhihi-ibn Xəzimə", 4\100; "Kənzül-ümmal", 6\396 1 - "Səhihi-Müslim", 2\292; "Sünəni-Tirmizi", 4\344; "Adabül-müfrəd", səh. 225; "Kənzül-ümmal", 6\428 2 - "Müstədrəkül-vəsail", 7\241 1 - "Təhzibül-əhkam", 6\171; "Əvaliyil-lai", 3\195; "Vəsailüş-şiə", 11\110 2 - Ölçü vahidi. Yüz litr. ("Fərhəngi-əbcədi", səh. 109); Çoxlu sərvətə də, "qitərə" deyilər. Həmçinin, "qəitərə", dolanışıq üçün kifayət edən miqdardakı gəlirə də, deyilir. ("Qamusi-Quran", 6\20). (Mütərcim.) 3 - "Əl-Firdəvs", 1\185; "Kənzül-ümmal", 6\442 4 - "Əl-Kafi", 4\11; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\408; "Biharül-ənvar", 103\222; "Elamüd-din", səh. 222; "Tənbihül-xəvatir", 2\47 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\556; "Əmali-Səduq", səh. 527; "Kəşfül-ğimmə", 2\419; "Məkarimül-əxlaq", 1\469 2 - "Əl-Kafi", 4\11; "Tuhəfül-üqul", səh. 442; "Biharül-ənvar", 78\335 3 - "Tənbihül-xəvatir", 1\90; "Biharül-ənvar", 71\394 4 - İnsan, 8 5 - "Əl-Kafi", 4\11; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 2\68; "Vəsailüş-şiə", 15\248 6 - "Səhihi-Buxari", 4\1472; "Sünəni-Tirmizi", 4\344; "Kənzül-ümmal", 6\419; "Əvaliyil-lai", 2\229 1 - "Səhihi-ibn Həbban", 10\49; "Müsnədi-Əbi Yəla", 6\2327; "Kənzül-ümmal", 6\414 2 - "Səhihi-Müslim", 2\692; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 3\510; "Riyazüs-salihin", səh. 145; "Kənzül-ümmal", 6\277 3 - "Səhihi-Müslim", 3\1253; "Adabül-müfrəd", səh. 159; "Kənzül-ümmal", 6\615 4 - "Sünəni-ibn Macə", 2\723; "Nəsbür-rayə", 3\479; "Kənzül-ümmal", 4\9 5 - "Səhihi-Buxari", 5\2047; "Sünəni-Nəsai", 5\69; "Əmali-Tusi", səh. 383; "Biharül-ənvar", 104\70 1 - "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 10\458; "Şöbül-iyman", 5\251; "Kənzül-ümmal", 6\590 2 - "Əl-Kafi", 4\12; "Biharül-ənvar", 46\67 3 - "Müstədrəkül-vəsail", 12\173 4 - "Hilyətül-övliya", 6\300; "Tarixi-Dəmeşq", 21\172; "Əl-Firdəvs", 3\402; "Kənzül-ümmal", 16\469 1 - "Əs-Sərair", 2\228; "Dəaimül-islam", 2\15; "Müstədrəkül-vəsail", 13\54; "Əvaliyil-lai", 3\194 2 - "Müstədrəkül-vəsail", 12\173 3 - "Əl-Kafi", 5\88; "Tuhəfül-üqul", səh. 445; "Biharül-ənvar", 78\339 4 - "Əl-Kafi", 5\93; "Təhzibül-əhkam", 6\184; "Qürbül-əsnad", səh. 340; "Biharül-ənvar", 103\3 1 - "Əl-Firdəvs", 1\292; "Kənzül-ümmal", 16\282 2 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 453 3 - Talaq, 7 1 - İsra, 29 2 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 7\25; "Şöbül-iyman", 5\255; "Müsnədi-Şəhab", 1\55; "Kənzül-ümmal", 3\49 3 - Furqan, 67 4 - Bəqərə, 236 5 - Bəqərə, 286 6 - "Əl-Kafi", 4\56; "Vəsailüş-şiə", 15\261 1 - "Xisal", s. 54; "Rövzətül-vaizin", səh. 499; "Biharül-ənvar", 71\347 2 - "Əl-Kafi", 4\55; "Vəsailüş-şiə", 15\261 3 - "Əl-Kafi", 4\12; "Biharül-ənvar", 77\157; "Kənzül-ümmal", 6\348 4 - "Əl-Firdəvs", 1\191; "Kənzül-ümmal", 6\348; "Şöbül-iyman", 5\259 1 - "Müsnədi-Şəhab", 2\ 206; "Əl-Firdəvs", 3\416; "Kənzül-ümmal", 16\372 2 - "Əl-Kafi", 2\241; "Tuhəfül-üqul", səh. 282; "Biharül-ənvar", 67\361 3 - "Əl-Kafi", 4\54; "Vəsailüş-şiə", 15\259 1 - "Nəsrüd-dar", 1\242 2 - Hədisdə "xəzib" - "həna" (xına), "la təxtəzib"- "həna ilə bəzənməyən" mənasına işlədilə də, bilər. Amma diqqət yetirmək lazımdır ki, bu kəlmə ümumiyyətlə bəzənmək mənasına da, işlədilir. (Mütərcim.) 3 - "Cameül-əhadis", səh. 202; "Məcməül-bəyan", 7\217; "Nəsrüd-dar", 1\238 ; "Biharül-ənvar", 103\262 4 - "Xisal", səh. 621; "Tuhəfül-üqul", səh. 111; "Biharül-ənvar", 10\100 5 - "Əl-Mərasil", səh. 144 1 - "Əl-Firdəvs", 5\521 2 - "Tarixi-Dəmeşq", 36\124; "Tarixi-islam", Zəhəbi, 31\49; "Seyri-əlamün-nübəla", 18\259; "Kənzül-ümmal", 6\640 3 - "Əl-Cəfəriyyat", səh. 28; "Nəvadir", səh. 233; "Dəaimül-islam", 2\210 4 - "Məkarimül-əxlaq", 1\218; "Biharül-ənvar", 79\307 1 - "Əl-Kafi", 5\567 və 6\480; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 1\122; "Biharül-ənvar", 76\100 2 - "Biharül-ənvar", 76\100 3 - Nisa, 28 4 - Məqsəd, şəhvəti cilovlamağın nə qədər çətin olmasını və insanın bir canlı kimi, buna təbii şəkildə daha çox ehtiyac duymasını anlatmaqdır. (Mütərcim.) 5 - "Əl-Firdəvs", 4\419 1 - "Şöbül-iyman", 3\98; "Əl-Firdəvs", 1\396; "Kənzül-ümmal", 16\349 2 - "Əl-Kafi", 5\496; "Biharül-ənvar", 22\124; "Dəaimül-islam", 2\191; "Əvaliyil-lai", 3\292 1 - "Əl-Kafi", 5\495; "Təhzibül-əhkam", 1\405; "Müstətrəfatüs-sərair", səh. 107 2 - Bəqərə, 232 1 - "Əl-Kafi", 6\41; "Təhzibül-əhkam", 7\418; "Təfsiri-Qummi", 1\76; "Vəsailüş-şiə", 14\137 2 - "Məkarimül-əxlaq", 1\508; "Vəsailüş-şiə", 14\126; "Əl-Firdəvs", 5\112 3 - "Sünəni-Tirmizi", 3\468; "Əs-Sünənül-kübra", 7\477; "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 3\399; "Kənzül-ümmal", 16\335 4 - "Səhihi-Buxari", 3\1182; "Səhihi-Müslim", 2\1060; "Kənzül-ümmal", 16\336; "Rövzətül-vaizin", səh. 411 1 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 3\258; "Hilyətül-övliya", 3\259; "Riyazüs-salihin", səh. 143 2 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 4\346; "Kənzül-ümmal", 16\385; "Müsnədi-Əbi Yəla", 6\65 3 - "Əl-Kafi", 5\508; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\442; "Məkarimül-əxlaq", 1\469; "Əvaliyil-lai", 3\310; "Vəsailüş-şiə", 14\117 4 - "Əl-Kafi", 5\508; "Əvaliyil-lai", 3\310; "Vəsailüş-şiə", 14\117 1 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 2\549; "Hilyətül-övliya", 1\285; "Seyri-əlamün-nübəla", 3\90 2 - "Səhihi-Müslim", 2\1020; "Səhihi-Buxari", 5\1949; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 4\569; "Kənzül-ümmal", 3\31 1 - "Əd-Divanül-mənsub iləl-imamil-Əli (ə)", səh. 532-536; "Biharül-ənvar", 43\439 1 - "Səhihi-ibn Həbban", 2\19; "Müsnədi-Əbi Yəla", 6\386; "Ət-Təbəqatül-kübra", 3\395; "Kənzül-ümmal", 3\47 1 - "Dəaimül-islam", 2\190; "Əvaliyil-lai", 3\291; "Müstədrəkül-vəsail", 7\507 1 - "Əl-Kafi", 5\494; "Biharül-ənvar", 22\264 2 - "Əl-Kafi", 5\496; "Biharül-ənvar", 22\124 1 - "Səhihi-Buxari", 2\695; "Sünəni-Tirmizi", 4\608; "Səhihi-ibn Xəzimə", 3\309; "Riyazüs-salihin", səh. 83 1 - "Sünəni-Əbi Davud", 2\48; "Sünəni-Darəmi", 2\570; "Səhihi-ibn Həbban", 2\19; "Kənzül-ümmal", 3\33 2 - "Təhzibül-əhkam", 7\412; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\45; "Vəsailüş-şiə", 14\110 3 - "Məkarimül-əxlaq", 1\393; "Əl-Fiqhül-mənsub iləl-İmamir-Rza", səh. 340; "Biharül-ənvar", 66\217 1 - "Xisal", səh. 100; "Üyuni-əxbarir-Rza", 1\257; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 1\482; "Rövzətül-vaizin", səh. 499; "Biharül-ənvar", 71\339 2 - "Əl-Cəfəriyyat", səh. 96; "Nəvadir", səh. 120; "Dəaimül-islam", 2\213; "Biharül-ənvar", 103\295 3 - "Əl-Kafi", 5\499; "Təhzibül-əhkam", 7\414; "Əl-Məhasin", 2\36 1 - Cinsi əlaqədən öncə hazırlıq, isinişmək. (Mütərcim.) 2 - Məqsəd, hazırlıqsız cinsi əlaqədə olmamaqdır. (Mütərcim.) 3 - "Kənzül-ümmal", 9\36 4 - "Əl-Mühəccətül-beyza", 3\110 5 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\559; "Məkarimül-əxlaq", 1\459; "Vəsailüş-şiə", 14\82 1 - "Müsnədi-Əbi Yəla", 4\183; "Kənzül-ümmal", 16\344 2 - "Əl-Kafi", 5\567; "Dəaimül-islam", 2\212; "Biharül-ənvar", 103\295 3 - "Əl-Firdəvs", 1\294 4 - "Əl-Kafi", 5\497; "Təhzibül-əhkam", 7\413; "Vəsailüş-şiə", 14\82 5 - "Xisal", səh. 637; "Tuhəfül-üqul", səh. 125; "Biharül-ənvar", 103\287 1 - "Səhihi-Buxari", 5\2367; "Səhihi-Müslim", 2\1058; "Əl-Kafi", 5\503; "Biharül-ənvar", 77\66 2 - "Əl-Kafi", 6\10; "Təhzibül-əhkam", 7\411; "Vəsailüş-şiə", 14\82 1 - "Əl-Kafi", 5\503; "Əvaliyil-lai", 3\305; "Təfsiri-Əyyaşi", 2\300; "Vəsailüş-şiə", 14\97 2 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\404; "Biharül-ənvar", 63\201 3 - "Səhihi-ibn Həbban", 4\12; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 1\347; "Kənzül-ümmal", 16\280; "Əs-Sünənül-kübra", 1\314 4 - "Səhihi-Müslim", 1\249; "Sünəni-Əbi Davud", 1\56; "Sünəni-ibn Macə", 1\193; "Kənzül-ümmal", 16\343 5 - Yuxuda cənabət olmuş 1 - "Təhzibül-əhkam", 7\239; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\383; "Xisal", səh. 616; "Əmali-Səduq", səh. 321; 2 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\555; "Məkarimül-əxlaq", 1\459; "Üyuni-əxbarir-Rza", 1\38; "Dəaimül-islam", 2\144 3 - Cinsi əlaqə. 1 - "Qürərül-hikəm", h. 4943; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 234 2 - "Əl-Firdəvs", 5\128; "Kənzül-ümmal", 16\355 3 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\6; "Əmali-Səduq", səh. 510; "Əl-Kafi", 5\560; "Qürbül-əsnad", səh. 140; "Məkarimül-əxlaq", 2\308 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\552; "İləlüş-şəraye", səh. 551; "Əl-İxtisas", səh. 133; "Məkarimül-əxlaq", 1\456; "Biharül-ənvar", 103\281 2 - "İləlüş-şəraye", səh. 516; "Əl-İxtisas", səh. 134; "Biharül-ənvar", 103\282; "Əvaliyil-lai", 3\308 3 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 4\58; "Müsnədi-Əbi Yəla", 2\136; "Şöbül-iyman", 4\314; "Əl-Firdəvs", 2\347; "Kənzül-ümmal", 16\349 1 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 10\439; "Əl-Möcəmül-kəbir", 24\162; "Kənzül-ümmal", 16\357 2 - "Səhihi-Müslim", 2\1060; "Sünəni-Əbi Davud", 4\268; "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 3\449; "Kənzül-ümmal", 16\375 3 - "Əməlül-yəvm vəl-leylə", səh. 217; "Sünəni-Əbi Davud", 2\253; "Tarixi-Dəmeşq", 67\327; "Kənzül-ümmal", 16\375 1 - "Əl-Möcəmül-kəbir", 8\209; "Kənzül-ümmal", 16\355 2 - 3 - Bəqərə, 222 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 1\961; "Məkarimül-əxlaq", 1\459; "Əl-Məhasin", 2\41; "Əvaliyil-lai", 3\307; "Vəsailüş-şiə", 2\568 2 - "Təhzibül-əhkam", 1\164; "Vəsailüş-şiə", 2\576 3 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 1\96 4 - "Əl-Kafi", 5\539; "İləlüş-şəraye", səh. 82; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 1\96; "Əvaliyil-lai", 3\307; "Biharül-ənvar", 81\86 5 - "Əl-Kafi", 3\88; "Təhzibül-əhkam", 1\106; "Vəsailüş-şiə", 2\543 1 - "Dəaimül-islam", 1\127; "Biharül-ənvar", 81\118; Bununla bağlı, əlavə məlumat toplamaq üçün risalələrdə mövcud olan heyiz və nifas məsələlərinə müraciət edin. (Mütərcim.) 2 - "Təfsiri-Mizan"da qədim xalqların heyiz halında olan qadınlarla müxtəlif formada xoşagəlməz davranışları haqda məlumat verilmişdir. Bəzi xalqlar heyizli qadınla bir yerdə yemək yeməz, su içməz, oyurub-durmazdı. Heyizli qadın bir növ sanki tərk edilərdi. Ərəblər də, buna oxşar adət-ənənələri qoruyub saxlayırdılar. Amma onlar, o zamanlar, qan tökməyə və müharibəyə meyilli bir xalq olduqları üşün, heyizli qadınla cinsi əlaqəyə girməyə daha çox həvəs göstərirdilər. Çünki, onlar elə fikirləşirdilər ki, spermanın, dölün bünövrəsi qan içində qoyularsa, dünyaya gələcək övlad da, qan tökən və qana həris olar. Bu da, vahiliyyət dövründəki ərəblər üçün fəxr sayılırdı. İslam dini heyizli qadınla cinsi əlaqəni qadağan etməklə birlikdə, həm ona dəyər vermiş və həm də, bu lazımsız adət-ənənənin qarşısını almışdır. (İxtisarla). "Əl-Mizan fi Təfsiril-Quran", 2\208 3 - Məsciddə icra olunan xüsusi ibadət növü. Əlavə məlumat toplamaq üçün risalələrdə mövcud olan etikaf məsələlərinə müraciət edin. (Mütərcim.) 1 - Bəqərə, 187 2 - Risalələrə müraciət edin. 3 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 2\188; "Əl-Kafi", 4\179 4 - "Əl-Kafi", 4\179 5 - "Əl-Kafi", 4\180 1 - Əraf, 23 2 - Şüəra, 167-170 3 - "Əl-İqbal", 1\ 239; "Əl-Bələdül-əmin", səh. 231; "Əl-Misbah", Kəfhəmi, səh. 833; "Biharül-ənvar", 98\10 1 - "Sünəni-ibn Macə", 2\1273; "Adabül-müfrəd", səh. 351; "Misbahül-mütəcəhhid", səh. 336; "Biharül-ənvar", 97\234 2 - "Əl-Kafi", 2\526; "Məkarimül-əxlaq", 2\27; "Misbahül-mütəcəhhid", səh. 95; "Biharül-ənvar", 86\264 3 - Bəlkə də, məqsəd ilandır. 4 - "Tibbül-əimmə li ibni-Bəstam", səh. 119; "Təhzibül-əhkam", 2\116; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 1\470; "Məkarimül-əxlaq", 2\44 1 - "Qürbül-əsnad", səh. 8; "Biharül-ənvar", 95\351 2 - İbrahim, 41 3 - Nuh, 28 4 - İsra, 24 5 - "Əl-Firdəvs", 2\213 2 - "Şöbül-iyman", 6\201; "Ehyau ülumid-din", 4\711; "Əd-Dürrül-mənsur", 5\267 3 - "Əs-Sünənül-kübra", 7\126; "Əd-Dua", Təbərani, səh. 375 4 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 3\584; "Əl-Möcəmül-əvsət", 5\210 1 - "Məhcüd-dəəvat", səh. 368; "Biharül-ənvar", 95\171 1 - "Səhifeyi-Səccadiyyə", səh. 101; "Əl-Misbah", Kəfhəmi, səh. 215 (Bu hədisin tərcüməsi, birbaşa "Səhifeyi-səccadiyyə"nin azərbaycan dilindəki nəşrindən istifadə edilmişdir. Mütərcim.) 1 - Bəqərə, 127-129 1 - İbrahim, 35-40 1 - Ali-İmran, 35-36 2 - Məryəm, 5-6 3 - Ali-İmran, 38-39 1 - Yusif, 96-98 2 - Kəbənin bir hissəsinin adı. Onun "Mültəzəm" adlandırılmasının səbəbi budur ki; insanlar Kəbənin bu hissənə çatanda, onu qucaqlayıb, sinələrinə yapışdırırlar. 3 - Diqqət yetirmək lazımdır ki, ilahi peyğəmbərlər (ə) günah sahibi olmurlar. Onlar Allahın ən seçilmiş bəndələri olduqları üçün həyatları boyu günahsız və məsum olmalıdırlar. Qurani-kərimdə və ayələrdə peyğəmbərlərin öz günahlarına etiraf edib, Allah-təaladan bağışlanmaq və əfv diləmələrindən məqsəd, onların doğrudan da, günah sahibi olmaları deyildir. Çünki belə yerlədə "günah" kəliməsi haram işlər görmək və ilahi əmirlərə itaətsizlik etmək mənası daşımır. Şübhəsiz hər bir ilahi peyğəmbəri belə əməllərdən uzaqd və pakdır. Həqiqətdə, onlar daim Allaha yaxınlaşmaq istəyi ilə alışıb-yandıqları üçün, hər nə qədər yaxşı, saleh əmllər yerinə yetirsələr də, yenə də özlərindən narazı olduqlarına görə, öz əməllərini "günah" adlandırırlar. Necə ki, saleh övlad öz sevimli valideynlərinə xidmət etdikdə yenə də, özünü onların qarşısında borclu bilir. (Mütərcim.) 1 - "Əl-Kafi", 4\194; "Qisəsül-ənbiya", səh. 47; "Biharül-ənvar", 99\203; "Təfsiri-Əyyaşi", 1\31; "Üsuli-sittəti-əşər", səh. 155 2 - "Qisəsül-ənbiya", səh. 47; "Biharül-ənvar", 11\179; "İləlüş-şəraye", səh. 407 3 - "Tarixi-İsfəhan", 1\226; "Məkarimül-əxlaq", İb Əbid-dünya, səh. 184; "Əl-Firdəvs", 2\212; "Kənzül-ümmal", 2\98; "Mişkatül-ənvar", səh. 282 4 - "Əl-Firdəvs", 2\213 5 - "Biharül-ənvar", 104\98; "Səvabül-əmal", səh. 221; "Əmali-Səduq", səh. 363; "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 6\101 1 - "Səhifeyi-Səccadiyyə", səh. 105; "Əl-Misbah", Kəfhəmi, səh. 218. (Bu hədisin tərcüməsi, birbaşa "Səhifeyi-səccadiyyə"nin azərbaycan dilindəki nəşrindən istifadə edilmişdir. Mütərcim.) 1 - "Əl-Firdəvs", 5\51; "Tarixi-İsfəhan", 2\296 2 - "Səhihi-Müslim", 4\2304; "Sünəni-Əbi Davud", 2\88; "Riyazüs-salihin", səh. 538; "Kənzül-ümmal", 2\93 3 - "Hilyətül-övliya", 5\119; "Əl-Firdəvs", 5\18 4 - "İddətüd-dai", səh. 80; "Biharül-ənvar", 104\99 1 - "Qürərül-hikəm", h. 81 2 - "Qürərül-hikəm", h. 649 3 - "Mətalibüs-səul", səh. 50; "Biharül-ənvar", 78\7 4 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\390 5 - "Qürərül-hikəm", h. 10117 6 - "Qürərül-hikəm", h. 1360 2 - Rum, 21 1 - "Dusti dər quran və hədis", səh. 209 2 - "Əl-İxvan", səh. 136 3 - "Əl-Kafi", 5\569 1 - "Müsnədi-Zeyd", səh. 302; "Kənzül-ümmal", 16\276 2 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 343 3 -Loğman, 33 4 - "Səhihi-Buxari", 2\349; "Tənbihül-xəvatir", c. 2, səh. 155; "Biharül-ənvar", 77\100 5 - "Tuhəfül-üqul", səh. 45 1 - "Tənbihül-ğafilin", səh. 516; "Kənzül-ümmal", 3\665 2 - "Üyuni-əxbarir-Rza", c. 2, səh. 38; "Səhifətü-imamir-Rza", səh. 330; "Biharül-ənvar", 71\387 3 - Nisa, 19 4 - "Tuhəfül-üqul", səh. 322; "Biharül-ənvar", 78\236 5 - "Sünəni-Tirmizi", 3\467; "Sünəni-ibn Macə", 1\594; "Kənzül-ümmal", 5\116 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\621 "Məkarimül-əxlaq", 2\301 2 - "Əl-Kafi", 4\12; "Biharül-ənvar", 103\13; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\555; "İddətüd-dai", səh. 72 3 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 4\545; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 11\384 4 - "Əl-Kafi", 5\507; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\416; "Müsnədi-Şəhab", c. 1, səh. 82 1 - "Kənzül-ümmal", 16\409; "Əl-Firdəvs", 5\399; "Şöbül-iyman", 6\417 1 - "Nəsrüd-dar", 1\242 2 - "Xisal", səh. 621; "Tuhəfül-üqul", səh. 111; "Biharül-ənvar", 10\100 3 - "Əl-Mərasil", səh. 144 4 - "Əl-Firdəvs", 5\521 5 - "Məkarimül-əxlaq", 1\218; "Biharül-ənvar", 79\307 1 - "Əl-Kafi", 5\567 və 6\480; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 1\122; "Biharül-ənvar", 76\100 2 - "Əl-Kafi", 5\495; "Təhzibül-əhkam", 1\405; "Müstətrəfatüs-sərair", səh. 107 3 - "Əl-Kafi", 5\496; "Biharül-ənvar", 22\124; "Dəaimül-islam", 2\191; "Əvaliyil-lai", 3\292 1 - "Əl-Kafi", 5\508; "Əvaliyil-lai", 3\310; "Vəsailüş-şiə", 14\117 2 - "Səhihi-ibn Həbban", 2\19; "Müsnədi-Əbi Yəla", 6\386; "Ət-Təbəqatül-kübra", 3\395; "Kənzül-ümmal", 3\47 3 - "Əl-Kafi", 5\494; "Biharül-ənvar", 22\264 1 - "Təhzibül-əhkam", 7\412; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\45; "Vəsailüş-şiə", 14\110 1 - "Cameül-əxbar", səh. 276; "Biharül-ənvar", 104\132 2 - "Kənzül-ümmal", 16\408 3 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 6\85; "Kənzül-ümmal", 6\425; "Tarixi-kəbir", c. 3, səh. 179 4 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 1\366; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 11\197; "Kənzül-ümmal", 1\158 1 - "İrşadül-qülub", səh. 175; "Əvaliyil-lai", 1\270; "Vəsailüş-şiə", 14\123 2 - "Qürbül-əsnad", səh. 52; "Biharül-ənvar", 43\81 3 - "Təfsiri-Əyyaşi", 1\171; "Biharül-ənvar", 43\31 1 - "Əl-Cəfəriyyat", səh. 157; "Dəaimül-islam", 2\158; "Müstədrəkül-vəsail", 1\412 2 - "Tarixi-Dəmeşq", 1\313; "Kənzül-ümmal", 16\371 3 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 5\328; "Müsnədi-Şəhab", c. 1, səh. 377; "Kənzül-ümmal", 15\909 1 - "Şöbül-iyman", 6\139; "Əl-Əsma vəs-Sifat", c. 1, səh. 396; "Kənzül-ümmal", 3\51 2 - "Məkarimül-əxlaq", 1\462; "Biharül-ənvar", 103\247 3 - "Səvabül-əmal", səh. 339; "Elamüd-din", səh. 419; "Biharül-ənvar", 76\367 1 - "Qürərül-hikəm", h. 9149 2 - "Qürərül-hikəm", h. 3295; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 124 1 - "Qürərül-hikəm", h. 3397; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 143 1 - "Qürərül-hikəm", h. 3785; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", s. 170 2 - Təhrim, 6 3 - "Müsnədi-Abdullah ibn Mübarək", səh. 163; "Təfsiri-Təbəri", 14\165; "Zadül-məsir", 8\54; 1 - Taha, 132 2 - "Səvaiqül-mühriqə", səh. 172; "Yənabiül-məvəddət", 2\457; "Kənzül-ümmal", 16\256 3 - "Nəhcül-bəlağə", 357; "İrşadül-qülub", səh. 138; "Biharül-ənvar", 1\223 1 - "Kənzül-ümmal", 16\584 2 - "Sünəni-Tirmizi", 4\337; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 7\423; "Müstədrəkül-vəsail", 15\166; "Kənzül-ümmal", 16\261 3 - "Dəaimül-islam", 1\82; "Müstədrəkül-vəsail", 12\201 4 - "Müstədrəkül-vəsail", 12\173 5 - "Səhihi-Buxari", 4\1472; "Sünəni-Tirmizi", 4\344; "Kənzül-ümmal", 6\419; "Əvaliyil-lai", 2\229 6 - "Səhihi-Müslim", 3\1253; "Adabül-müfrəd", səh. 159; "Kənzül-ümmal", 6\615 1 - "Əl-Kafi", 4\11; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\408; "Biharül-ənvar", 103\222; "Elamüd-din", səh. 222; "Tənbihül-xəvatir", 2\47 2 - "Kənzül-ümmal", 16\379 1 - "Cameül-əxbar", səh. 447; "Biharül-ənvar", 103\249 2 - Nisa, 34 1 - Bəqərə, 228 1 - Nisa, 34 2 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\244 1 - "Hilyətül-övliya", 7\140; "Əl-Firdəvs", 5\516; "Kənzül-ümmal", 16\454 1 - "Kənzül-ümmal", 16\459 2 - "Əl-Kafi", 5\401; "Təhzibül-əhkam", 7\392; "Məkarimül-əxlaq", 1\506; "Vəsailüş-şiə", 14\220 3 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 10\238; "Sünənid-dar", 3\231 1 - "Sünəni-Əbi Davud", 2\232; "Sünəni-ibn Macə", 1\603; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 1\586; "Əs-Sünənül-kübra", 7\189 2 - "Sünəni-ibn Macə", 1\602; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 10\238; "Sünəni-Darəmi", 2\577; "Əs-Sünənül-kübra", 7\193 1 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 10\238 1 - "Usdül-ğabə", 3\413 2 - "Dəaimül-islam", 2\218 3 - Təlaq növüdür. Risalələrə müraciət edin. (Mütərcim.) 4 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 5\446; "Sünəni-ibn Macə", 1\663; "Kənzül-ümmal", 16\185; "Məcməül-bəyan", 2\577 1 - "Təfsiri-Təbəri", 2\461; "Təfsiri-ibn Kəsir", 1\403; "Təfsiri-Qurtubi", 3\139; "Əvaliyil-lai", 2\144 2 - "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 6\174; "Ən-Nihayə", 1\386; "Kənzül-ümmal", 16\324 3 - "Məkarimül-əxlaq", 1\506; "Biharül-ənvar", 103\351; "Dəaimül-islam", 2\221; "Müsnədi-Zeyd", səh. 303; 1 - "Əl-Kafi", 5\398; "Vəsailüş-şiə", 14\72 2 - "Qadının qardaşı qızının ya da ki, qadının bacısı qızı kimi."; "Vəsailüş-şiə", 20\487 3 - "Əl-Firdəvs", 5\22 1 - Nisa, 19 2 - "Səvabül-əmal", səh. 338; "Elamüd-din", səh. 418; "Biharül-ənvar", 76\366 1 - "Səvabül-əmal", səh. 336; "Elamüd-din", səh. 416; "Biharül-ənvar", 76\365 2 - "Məkarimül-əxlaq", 1\468 3 - "Qürərül-hikəm", h. 8134; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 443 4 - "Nəhcül-bəlağə", 31; "Tuhəfül-üqul", səh. 82; "Kənzül-fəvaid", 1\93; "Elamüd-din", səh. 178; "Biharül-ənvar", 74\168 5 - "Qürərül-hikəm", h. 10199; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 521 1 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\251; 14\325 2 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\250 3 - "İrşadül-qülub", səh. 175 4 - "Cameül-əxbar", səh. 447; "Biharül-ənvar", 103\249 5 - "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 9\442; "Səhihi-Buxari", 4\1888; "Əs-Sünənül-kübra", 5\371; "Kənzül-ümmal", 16\377 1 - "Nəsrüd-dar", 1\207; "Kənzül-ümmal", 16\377; "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 5\113 2 - "Ət-Təbəqatül-kübra", 8\205; "Səhihi-Buxari", 5\2246; "Kənzül-ümmal", 16\377; "Əl-Kafi", 5\509; "Vəsailüş-şiə", 14\119 3 - "Əl-Firdəvs", 2\370 4 - "Qürərül-hikəm", h. 4663 5 - "Əl-Kafi", 8\23; "Tuhəfül-üqul", səh. 97; "Tənbihül-xəvatir", 2\40; "Qürərül-hikəm", h. 7952; "Biharül-ənvar", 77\286 1 - "Əl-Kafi", 5\563; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\409; "Məkarimül-əxlaq", 1\443; Biharül-ənvar", 103\234 2 - "Əl-Məvaizül-ədədiyyə", səh. 255 3 - "Səhihi-Müslim", 2\1091; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 3\223; "Əs-Sünənül-kübra", 7\483; "Kənzül-ümmal", 16\374 4 - "Əl-Firdəvs", 1\367 5 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 8\337; "Kənzül-ümmal", 16\375 2 - "Cameül-əxbar", səh. 445; "Biharül-ənvar", 103\248 3 - "Cameül-əxbar", səh. 445; "Biharül-ənvar", 103\249 4 - "Cameül-əxbar", səh. 446; "Biharül-ənvar", 103\249 1 - "Qürərül-hikəm", h. 5549; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 281 2 - "Qürərül-hikəm", h. 7906; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 432 3 - "Qürərül-hikəm", h. 3965; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 182 4 - "Qürərül-hikəm", h. 18768; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 438 5 - "Qürərül-hikəm", h. 10958; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 552 1 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 8\24; "Müsnədi-Şamiyyin", 3\268; "Təfsiri-Qurtubi", 18\149 1 - "Əl-Kafi", 6\54; "Əvaliyil-lai", 3\372; "Vəsailüş-şiə", 15\267; "Əl-Müsənnəf", İbn Əbi Şeybə, 4\172 2 - "Əl-Kafi", 6\55; "Vəsailüş-şiə", 5\78; "Təfsiri-Sələbi", 2\189 3 - "Sünəni-Əbi Davud", 3\50; "Sünəni-Nəsai", 5\78; "Kənzül-ümmal", 3\385 4 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 1\579; "Səhihi-ibn Xəzimə", 4\113 1 - "Nəhcül-bəlağə", 31; "Xəsaisi-Əimmə", səh. 118; "Kəşfül-mühəccə", səh. 234; "Biharül-ənvar", 103\252 2 - "Əl-Kafi", 5\537; "Tuhəfül-üqul", səh. 87; "Biharül-ənvar", 77\233 1 - "Səvabül-əmal", səh. 335; "Elamüd-din", səh. 414; "Biharül-ənvar", 76\363 2 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\14; "Əmali-Səduq", səh. 515; "Məkarimül-əxlaq", 1\463; "Biharül-ənvar", 76\324 1 - "Sünəni-Tirmizi", 3\477; "Sünəni-ibn Macə", 1\649; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 8\257; "Kənzül-ümmal", 16\333 2 - "Tuhəfül-üqul", səh. 320; "Biharül-ənvar", 78\234 3 - "Kənzül-fəvaid", 1\150; "Biharül-ənvar", 76\354 4 - "Üyuni-əxbarir-Rza", 2\11; "Biharül-ənvar", 103\246 5 - "Əs-Sünənül-kübra", 5\354; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 4\193; "Müsnədi-Bərraz", 6\340; "Kənzül-ümmal", 16\396 6 - "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 7\487; "Kənzül-ümmal", 16\558 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\440; "Vəsailüş-şiə", 14\115 2 - "Müsnədi-ibn Hənbəl", 10\440; "Adabül-müfrəd", səh. 307 1 - "Məkarimül-əxlaq", 1\441 2 - "Səvabül-əmal", səh. 339; "Elamüd-din", səh. 419; "Biharül-ənvar", 76\367 3 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\242 4 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\16; "Əmali-Səduq", səh. 516; "Məkarimül-əxlaq", 1\463; "Biharül-ənvar", 76\335 1 - "Məkarimül-əxlaq", 1\441 2 - Həmin mənbə. 3 - "Qürərül-hikəm", h. 5686 4 - "Cameül-əxbar", səh. 447; "Biharül-ənvar", 103\249 5 - Həmin mənbələr. 1 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\242 2 - "Əl-Kafi", 5\507; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\440; "Məkarimül-əxlaq", 1\465 3 - "Məkarimül-əxlaq", 1\432; "Kənzül-ümmal", 9\961 4 - "Sünəni-Əbi Davud", 2\268; "Sünəni-Tirmizi", 3\493; "Məcməül-bəyan", 10\457; "Rövzətül-vaizin", səh. 411; "Əvaliyil-lai", 2\139 5 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 9\105; "Müsnədi-Şamiyyin", 1\213; "Məcməül-bəyan", 10\457; "Əvaliyil-lai", 2\139 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\365; "Məkarimül-əxlaq", 2\329; "Rövzətül-vaizin", səh. 424; "Biharül-ənvar", 72\39 2 - "Əl-Möcəmül-kəbir", 18\319; "Tarixi-Dəmeşq", 48\291; "Tarixi-İsfəhan", 1\352; "Kənzül-ümmal", 16\27 3 - "Qürbül-əsnad", səh. 81; "Biharül-ənvar", 74\151 4 - "Müstədrəkül-vəsail", 2\176; "Kənzül-ümmal", 11\93 5 - "Əl-Kafi", 5\258; "Mişkatül-ənvar", səh. 458; "Vəsailüş-şiə", 12\180 1 - "Quranda və hədislərdə dostluq", səh. 88 2 - "Əl-Kafi", 5\401; "Təhzibül-əhkam", 7\392; "Məkarimül-əxlaq", 1\506; "Vəsailüş-şiə", 14\220 1 - "Kənzül-ümmal", 16\459 1 - Nisa, 4 1 - Qeyd etmək lazımdır ki, mehriyyənin hikməri haqqında söylədiklərimiz, Ustad Şəhid Mürtəza Mütəhhərinin "İslamda qadın hüququ" kitabından istifadə edilmişdir. 2 - "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 2\198 ; "Əs-Sünənül-kübra" , 7\379; "Səhihi-ibn Həbban", 9\381 3 -"Məcazatün-nəbəviyyə", səh. 177; "Biharül-ənvar", 103\353 4 - "Əl-Müsənnəf", Əbdür-rəzzaq, 6\174; "Ən-Nihayə", 1\386; "Kənzül-ümmal", 16\324 5 - "Məkarimül-əxlaq", 1\506; "Biharül-ənvar", 103\351; "Dəaimül-islam", 2\221; "Müsnədi-Zeyd", səh. 303; 1 - "Qadının qardaşı qızının ya da ki, qadının bacısı qızı kimi."; "Vəsailüş-şiə", 20\487 2 - "Əl-Firdəvs", 5\22 3 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 3\21; "Hilyətül-övliya", 5\245; "Müsnədi-Şamiyyin", 1\29 1 - Təhzibül-əhkam", 7\403; "Əvaliyil-lai", 3\301; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\392 1 - "Əl-Kafi", 5\398; "Vəsailüş-şiə", 14\72 1 - "Səvabül-əmal", səh. 336; "Elamüd-din", səh. 416; "Biharül-ənvar", 76\365 2 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\250 3 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\251; 14\325 4 - "Cameül-əxbar", səh. 447; "Biharül-ənvar", 103\249 1 - "Əl-Kafi", 5\563; "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\409; "Məkarimül-əxlaq", 1\443; Biharül-ənvar", 103\234 2 - "Əl-Firdəvs", 1\367 1 - "Əl-Möcəmül-əvsət", 8\337; "Kənzül-ümmal", 16\375 2 - "Qürərül-hikəm", h. 3965; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 182 1 - "Qürərül-hikəm", h. 5549; "Üyunül-hikəm vəl-məvaiz", səh. 281 2 - "Əl-Kafi", 6\55; "Vəsailüş-şiə", 5\78; "Təfsiri-Sələbi", 2\189 1 - "Nəhcül-bəlağə", 31; "Xəsaisi-Əimmə", səh. 118; "Kəşfül-mühəccə", səh. 234; "Biharül-ənvar", 103\252 1 - "Sünəni-Tirmizi", 3\477; "Sünəni-ibn Macə", 1\649; "Müsnədi-ibn Hənbəl", 8\257; "Kənzül-ümmal", 16\333 1 - "Əs-Sünənül-kübra", 5\354; "Əl-Müstədrəkü-ələs-Səhiheyn", 4\193; "Müsnədi-Bərraz", 6\340; "Kənzül-ümmal", 16\396 2 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 3\440; "Vəsailüş-şiə", 14\115 1 - "Məkarimül-əxlaq", 1\441 1 - Həmin mənbə. 2 - "Qürərül-hikəm", h. 5686 1 - "Müstədrəkül-vəsail", 14\242 2 - "Cameül-əxbar", səh. 447; "Biharül-ənvar", 103\249 3 - "Sünəni-Əbi Davud", 2\268; "Sünəni-Tirmizi", 3\493; "Məcməül-bəyan", 10\457; "Rövzətül-vaizin", səh. 411; "Əvaliyil-lai", 2\139 1 - "Mən la yəhzərühül-fəqih", 4\365; "Məkarimül-əxlaq", 2\329; "Rövzətül-vaizin", səh. 424; "Biharül-ənvar", 72\39 Yüklə 2,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|