Ayrımcılık Yasağı: Kavram, Hukuk, İzleme ve Belgeleme

Bildirgeler ve Tavsiye Kararları

Hükümetlerarası kuruluşların organları tarafından yayımlanan bildirgeler ve tavsiyeler de uluslararası insan hakları hukukunun kaynakları arasında yer alır. Bunların başında İHEB gelmektedir. Bunun dışında “temel ilkeler”, “rehber kurallar” gibi çok sayıda isim altında belge yayınlanmıştır. Sözleşme biçiminde ortaya çıkmayan belgelerin hukuken bağlayıcılığı tartışma konusudur. Ancak bildirge ya da tavsiye kararı şeklinde ortaya çıkan belgeler, sonraki dönemde ortaya çıkan sözleşme niteliğindeki belgelere ışık tutmaktadır. Örneğin İHEB, 1948 yılında kabul edildikten sonra ortaya çıkan İkiz Sözleşmeler büyük oranda Beyanname metninden hareket etmiştir. Bildirgelerin uluslararası insan hakları hukukuna etkisine başka örnekler de verilebilir. 1959 tarihli Çocuk Hakları Bildirgesi, 1990 yılında Çocuk Haklarına Dair Söz­leş­me’ye³⁸ dönüşmüştür. Benzer bir şekilde 1975 tarihli Tüm İnsanların İşkence ya da Diğer Zalimane, İnsanlıkdışı ya da Aşağılayıcı Muamele yahut Cezaya Maruz Kalmaktan Korunması Bildirgesi, 1984 yılında İşkenceye ve Diğer Zalimane, Gayriinsanî veya Küçültücü Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ne³⁹ dönüşmüştür.