Ayrımcılık Yasağı: Kavram, Hukuk, İzleme ve Belgeleme

AVRUPA KONSEYİ VE AYRIMCILIK YASAĞI

Avrupa’da kurulmuş olan başlıca hükümetlerarası örgütler Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’dır. Bu örgütlerin her birinin kendine özgü çalışma alanları mevcuttur. Bu örgütler tarafından ortaya konulmuş çok sayıda standart bulunmaktadır. Bu standartlar, ayrımcılık yasağını da içerir. Aşağıda, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği standartları üzerinde durulacaktır.

Avrupa kıtasının en eski siyasi örgütü olma niteliğini taşıyan Avrupa Konseyi, 5 Mayıs 1949’da on devlet tarafından Londra’da kurulmuştur. Konsey’in temel organları Bakanlar Komitesi, Parlamenterler Meclisi, Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi ve Genel Sekreterlik’tir. Avrupa Konseyi’nin karar alma organı Bakanlar Komitesi’dir ve üye devletlerin dışişleri bakanlarından oluşmaktadır. Bakanlar Komitesi’ne rehberlik eden Parlamenterler Meclisi ise, her bir üye ülkenin meclisleri tarafından gönderilen temsilcilerden oluşmaktadır. Avrupa Konseyi, insan haklarına ve hukukun üstünlüğüne saygı temeline dayanmaktadır. Kuruluşundan bugüne insan hakları alanında çok sayıda uluslararası sözleşme ortaya çıkarmıştır. 2010 yılı itibariyle Avrupa Konseyi’ne üye 47 ülke bulunmaktadır.

Konsey’in kurucu andlaşması olan Avrupa Konseyi Statüsü’nün 3. maddesine göre Konsey’in her üyesi, hukukun üstünlüğü ilkesiyle, yargı yetkisi içindeki herkesin insan hakları ve temel özgürlüklerden yararlanması ilkesini kabul eder. Yine aynı madde uyarınca her üye, Konsey’in amacının gerçekleşmesinde içten ve etkin bir biçimde işbirliği yapmayı üstlenir. Bir üye devletin insan haklarını ciddi bir şekilde ihlal etmesi, üyeliğinin askıya alınması veya kaldırılması için neden oluşturabilmektedir. Avrupa Konseyi Statüsü’nün 8. maddesine göre, 3. madde hükümlerini ciddi biçimde çiğneyen herhangi bir Konsey üyesinin temsil hakları askıya alınabilir ve Bakanlar Komitesi tarafından Konsey’den çekilmesi istenebilir. Çekilme isteğine uyulmadığı takdirde Komite, belirleyeceği bir tarihten başlayarak bu üyenin Konsey üyeliğinin sona erdiğine karar verebilir.