Azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti (unec)

Kurumlar Üzerindeki Etkileri: Eğitim kurumları eğitsel sosyal yazılım kullanımından etkilenen bir diğer aktördür. Güncel teknolojilerin eğitim ortamlarında kullanılması ile birlikte kurumların kapasite sorunları önemli ölçüde iyileşme gösterecektir. Zaman ve mekan bağımsız bir eğitim ortamı sunan eğitsel sosyal yazılımlar kurumları sabit zaman programları konusunda esnek hale getirebilir. Dijital ortamda takip edebilecekleri eğitim performansları, çabuk ve hızlı reaksiyon almalarını sağlayacak, kurumsal imaj konusunda da önemli destek sunacaktır.

Resmi eğitim ortamı sunan eğitim kurumlarının eğitsel sosyal yazılımların kullanımı ile resmi olmayan eğitim ortamlarına yönelik de sorumlulukları oluşacaktır. Öğrenci ve öğretmenlerin birbirleriyle ve içerikle oluşan etkileşimleri neticesinde ortaya çıkacak hak ihlalleri, gizlilik ve güvenlik konuları doğrudan eğitim kurumlarının sorumluluğunda olacaktır. Öte yandan eğitsel sosyal yazılımların tüm öğrencilerce eşit düzeyde kullanılması adına gerekli donanım ve fiziki altyapı oluşturma sorumluluğu, öğrencilerin yazılım ve donanıma erişebilme imkanlarının takibi yine eğitim kurumlarının dikkate alması gereken olası problemler olarak görülmelidir. Azerbaycan ve Türkiye’nin internet erişim oranları dünya ortalamasının üzerindedir. Bu durum eğitim kurumlarının zaman ve mekan olarak esnek programlara yönelmelerine, eğitsel sosyal yazılımlardan yararlanarak kapasitelerini daha etkin kullanmalarına imkan vermektedir. Öğrencilere sunulacak eşit altyapı desteği, eğitim ortamının düzenli ve etkin biçimde eğitsel sosyal yazılımlardan yararlanma imkanını sunacaktır.

SONUÇ

Bu çalışma, eğitsel sosyal yazılımların internet erişimi ve sosyal medya kullanımı yüksek düzeyde olan iki ülkede, Azerbaycan ve Türkiye’de, kullanılabilirliğini incelemektedir. Farklı kullanım amaçlarına yönelik olsa dahi sosyal medya araçlarına olan ilgi, sosyal yazılımların mantığını ve kullanma becerilerini artırmaya yardımcı olmaktadır. Sosyal medya okuryazarlığının geliştirilmesinde ve kullanım kültürü hakkında farkındalık oluşturulmasında bu mecralara olan aşinalık eğitsel sosyal yazılımların daha etkin kullanımı için önemli bir zemin oluşturacaktır.

İnternet ve sosyal medya kullanım bilgileri ışığında Azerbaycan ve Türkiye’nin; genç ve yeni teknolojilere çabuk adapte olabilen bir nüfusa sahip olmaları, internet altyapısını geliştirmek adına yapılan yatırımlar, internet erişim oranları ve son dönemdeki artış hızları, sosyal medya kullanıcı sayıları ve farklı mecralarda sosyal medya deneyimlerine sahip genç ve orta yaş nüfus oranları her iki ülkeyi de eğitsel sosyal yazılımların kullanımı konusunda öne çıkarmaktadır.

Eğitsel sosyal yazılımlar, ana aktörleri olan öğrenci, öğretmen ve kurumlar ile temel bileşenleri olan içerik ve eğitim ortamlarını farklı teknolojilerle zaman ve mekandan bağımsız bir biçimde etkileşime yönlendirmektedir. Eğitimin iletişim temelinde gerçekleşmesi fikrinden hareketle; etkileşimin işbirliği, iletişim, bağlantı ve dayanışma fonksiyonları temelinde gerçekleştirildiği eğitsel sosyal yazılım platformları ve uygulamaları yeni nesil öğrenme ve öğretme ortamları sunmaktadır. Öğrencilerin hali hazırda aşina oldukları sistemlerle birbirleri arasında ve öğretmenleri ile etkileşime girmeleri, metinsel içerik dışında görsel ve işitsel içerikle zenginleştirilen ders materyallerine erişebilmeleri ve grup temelli yaklaşımla öğrenme ortamlarına dahil olmaları eğitime olan ilgilerini ve motivasyonlarını artıracaktır. Öğretmenler ve kurumlar için de yeni nesil teknolojilere uyum gösteren eğitim politikaları geliştirildiğinde daha etkin ve verimli eğitim ortamları oluşturmak mümkün olacaktır.

Eğitsel sosyal yazılımların kullanımında karşılaşılabilecek sorunlar, oluşan sosyal ortam nedeniyle teknik sorunların ötesine geçerek sosyolojik bağlamda da ortaya çıkabilir. Bu nedenle, eğitim aktörlerinin yeni teknolojileri benimsemeleri ve eğitim yaklaşımlarındaki değişimlere uyum sağlamaları konusunda direnç ve tepkiler almak mümkündür. Öğrencilerin öğretmenlere göre teknolojilere daha yatkın olması eğitim ortamındaki rollerin farklılaşmasına ve öğretmenlerin güncel problemlere yanıt vermelerinde sorun yaşamalarına neden olabilir. Eğitsel sosyal yazılımların teknoloji bağlamında oluşturabileceği problemlerin başında içerik ve kullanıcı bilgilerinin gizliliği ve güvenlik konuları gelmektedir. Resmi olmayan bir öğrenme ortamı olması nedeniyle eğitim aktörlerinin birbirlerine ve diğer aktörlere karşı siber zorbalık, bilgi hırsızlığı, fikri hakları ihlal vb. gibi potansiyel sorunlar oluşturabileceği öngörülmektedir. Eğitsel sosyal yazılımların adil ve etkin kullanımı adına yazılım, donanım ve internet erişiminde eşitlik, göze çarpan bir diğer potansiyel sorun olarak görülmektedir.

Araştırma sonuçlarının her iki ülkenin eğitim alanındaki politika yapıcıları başta olmak üzere eğitimin temel aktörleri olan öğrenci, öğretmen ve kurumlar için yönlendirici etkisi olacağı beklenmektedir. Eğitsel sosyal yazılımların benimsenmesi ve kullanım devamlılığı adına her iki ülkede de eğitim aktörlerine yönelik beklenti ve endişeleri ortaya koyan keşifsel çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.