Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti beynəlxalq magistratura və doktorantura məRKƏZİ

II FƏSİL. MÜASİR İDARƏETMƏ SİSTEMLƏRİNDƏ İŞGÜZAR ETİKANIN ƏSAS İSTİQAMƏTLƏRİ

2.1.İdarəetmə sistemində korporativ mədəniyyətin qiymətləndirilməsi

Cəmiyyətdə fəaliyyət göstərən təşkilat getdikcə inkişaf edərək özünəməxsus də­yər­ləri, davranış qayda və normaları təşəkkülləşir və inkişaf edir. Dəyişkən mü­hitdə işləyən hər bir təşkilatın özünəməxsusluğu baxımından mədəni və eləcədə fəlsəfi cizgiləri olur ki, bu da onu başqalarında xeyli dərəcədə fərqləndirir. Onu da qeyd edək ki, korporativ mədəniyyət – təşkilatın ən mühüm və dəyişməyən re­sursudur. S.Şimşilov göstərir ki, “...korporativ mədə­niyyət - sahibkarlıq fəaliyyəti zamanı sabit qalan sosial qarşılıqlı şəkildə təsir formaları sis­temidir ki, bu sistem də korporasiyaya məxsus olan maddi və mənəvi dəyərlərə arxalanır” [31, səh.97].

Korporativ mədəniyyətin əsas komponentlərini göstərmək olar:

• 
  təsəvvür və fərziyyələr – təşkilatda bunlar doğrudur və eyni zamanda ədalətlidir;
  
• 
  dəyərlər – onlar mühümdür;
  
• 
  standartlar – onlar hər bir konkret mühitdə fəaliyət zamanı işçinin özünü necə aparmasını təs­vir edir;
  
• 
  davranışlar – iş prosesində insanların hər gün etdikləri hərəkətlərdir.
  

Fikrimizcə, korporativ mədəniyyət bir neçə prinsiplərlə formalaşır ki, bunlarda aşağıdakılardır:

1. Korporativizmə söykənən təşkilat tərəfdaşlar kimi çıxış edən bütün qruplarla- yerli əhali ilə, rəqiblərlə, mülkiyyətçilərlə, istehlakçılarla, mal­gön­dərənlərlə və bütün­lük­lə cəmiyyətlə olan müna­sibətləri sosial məsuliyyət, sosial həmrəylik və halallıq prinspləri şəklində qurma­lıdır.

2. Korporasiya insanı həlledici dəyər kimi, başqa sözlə desək insan kapitalı formasında də qəbul olunur. Məhz bu səbəbdən onun əsas sosial məqsədi bütün işçilərin yüksək həyat key­fiy­yətlərini təmin etməyə can atmaq və bacarıqlarının hərtərəfli inkişafına və real­laş­masına şərait yaratmaqdır.

3. Korporasiya – mədəniyyətin ayrı-ayrı element­lərini bir-birinə uyğunduran

harmonik təşkilatdır.

4. Unikal komponentləri, bacarığı, təcrübəsi, peşəkarlığı, ənənələri və biliyi olan qrup korporasiyadır.

5.XXI-əsrin korporasiyası yeni innovativ nailiyyətlərə arxalanan sosial-iqtisadi, hüquqi-təşkilati və texniki-texnoloji sistemdir.

Korporativ mədəniyyətin əsas zəruri elementlərinin strukturu, eyni zamanda daxili və xarici mədəniyyət, mənəvi və maddi mədəniyyəti formalaşdıran “ikibaşlı” piramida formasında əks etdirmək mümkündür (şəkil 2.1).