Bölmələr,təhsil sahələri,fənlər
|
Kurslar üzrə imtahanlar
|
Saatların miqdarı
|
Kurslar və yarımillər üzrə həftəlik saatların miqdarı
|
Respublika komponenti
|
Məktəb komponenti
|
I kurs
|
II kurs
|
III kurs
|
Yarımillər
|
I
|
II
|
I
|
II
|
I
|
II
|
Həftələr
|
15
|
23
|
15
|
23
|
15
|
5
|
13
|
3
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
1.
|
Ümumtəhsil fənləri
Dillər və ədəbiyyat:
|
|
|
439
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Azərbaycan dili
|
|
|
126
|
2
|
1
|
1
|
1
|
2
|
1
|
|
|
|
Ədəbiyyat
|
|
|
159
|
1
|
2
|
2
|
1
|
2
|
3
|
|
|
|
Xarici dili
|
|
|
154
|
2
|
1
|
1
|
2
|
2
|
2
|
|
|
|
İctimai fənnlər:
|
|
|
285
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Azərbaycan tarixi
|
|
|
131
|
2
|
1
|
1
|
1
|
2
|
2
|
|
|
|
Tarix
|
|
|
63
|
|
|
1
|
1
|
1
|
2
|
|
|
|
Insan və cəmiyyət,
Azərbaycan qanunvericiliyinin əsasları
|
|
|
61
|
|
1
|
1
|
1
|
|
|
|
|
|
Estetika,peşə etikası və psixologiyası
|
|
|
30
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
1.2
|
Fiziki tərbiyyə və gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı
|
|
|
252
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fiziki tərbiyə
|
|
|
126
|
2
|
1
|
1
|
1
|
2
|
1
|
|
|
|
Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı
|
|
|
126
|
2
|
1
|
1
|
1
|
2
|
1
|
|
|
1.3
|
Təbiət elmləri və riyaziyyat bölməsi:
|
|
|
545
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cəbr və analizin başlanğıcı
|
|
|
129
|
1
|
2
|
1
|
1
|
1
|
3
|
|
|
|
Həndəsə
|
|
|
63
|
|
|
1
|
1
|
1
|
2
|
|
|
|
Təbiət fənləri:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fizika
|
|
|
96
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
|
|
|
Astronomiya
|
|
|
35
|
|
|
|
|
2
|
1
|
|
|
|
Kimya
|
|
|
96
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
|
|
|
Biologiya
|
|
|
63
|
|
|
1
|
1
|
1
|
2
|
|
|
|
Fiziki coğrafiya
|
|
|
63
|
|
|
1
|
1
|
1
|
2
|
|
|
|
I bölmə üzrə cəmi:
|
|
1521
|
16
|
12
|
15
|
15
|
21
|
24
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
2
|
İKT
|
|
III
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İnformatika
|
|
|
53
|
1
|
1
|
1
|
|
|
|
|
|
|
Kompüter texnologiyasının əsasları
|
|
|
38
|
|
|
|
1
|
1
|
|
|
|
|
İKT proqramları
|
|
|
89
|
|
3
|
|
|
1
|
1
|
|
|
|
II bölmə üzrə cəmi:
|
|
180
|
1
|
4
|
1
|
1
|
2
|
1
|
|
|
3
|
Peşə hazırlığı
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.1
|
Ümumi texniki fənnlər
|
|
|
164
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Təhlükəsizlik və insan haqqları
|
|
|
38
|
1
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
Elektrotexnikanın əsasları və mikroelektronika
|
|
|
38
|
1
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
Bazar iqtisadiyyatının və sahibkarlığın əsasları
|
|
III
|
88
|
|
|
2
|
1
|
2
|
1
|
|
|
3.2
|
Ümumi peşə (sahə)bölməsi
|
|
|
114
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Xüsusi , fiziki və texniki hazırlıq
|
|
|
38
|
1
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
Tibbi və psixoloji hazırlıq
|
|
|
38
|
1
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
Mühafizəçinin hüquq və vəzifələri
|
|
|
15
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qapalı video müşahidə sistemləri ( CCTV)
|
|
|
23
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
3.3
|
Peşə bölməsi
|
|
|
1691
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.3.1
|
Baza kursu
|
|
|
403
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yanğın söndürmənin əsasları
|
|
|
76
|
2
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
Yanğın söndürmə avadanlıqları
|
|
|
61
|
1
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
İstehsalat təlimi
|
|
|
266
|
7
|
7
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.3.2 İxtisas
kursu
|
|
1288
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yanğın söndürmənin əsasları
|
III
|
96
|
|
|
1
|
1
|
1
|
1
|
|
|
|
|
İstehsalat təlimi
|
|
672
|
|
|
14
|
14
|
7
|
7
|
|
|
|
|
İstehsalat təcrübəsi
|
|
520
|
|
|
|
|
|
|
40
|
|
|
III bölmə üzrə cəmi:
|
|
1969
|
16
|
20
|
18
|
18
|
13
|
10
|
40
|
|
|
|
Məsləhətlər
|
|
150
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İmtahanlar
|
|
105
|
|
|
|
|
|
|
|
35
|
|
|
Ehtiyat vaxt
|
|
91
|
2
|
2
|
1
|
|
|
|
|
|
|
Şagirdlərin məcburi maksimum dərs yükü
|
|
4016
|
34
|
34
|
34
|
33
|
34
|
34
|
40
|
35
|
|
|
Fakultətiv, fərdi və qrup məşğələləri
|
|
119
|
1
|
1
|
1
|
2
|
1
|
1
|
|
|
|
Yekun:
|
|
4135
|
35
|
35
|
35
|
35
|
35
|
35
|
40
|
35
|
Vaxt büdcəsi üzrə ümumi məlumat (həftələrlə)
Kurs
|
I yarımil
|
Qış tətili
|
II yarımil
|
İmtahanlar
|
Bayram günləri
|
Yay tətili
|
Cəmi:
|
I
|
15
|
1
|
23
|
-
|
2
|
11
|
52
|
II
|
15
|
1
|
23
|
-
|
2
|
11
|
52
|
ııı
|
15
|
1
|
18
|
3
|
2
|
-
|
39
|
Yekun
|
45
|
3
|
64
|
3
|
3
|
22
|
143
|
“Mühafizə yanğın sistemlərinin elektromexaniki” fənn proqramının
İzahat vərəqi
Bu proqramda verilən materiallar peşə təhsili müəssisələrində “Mühafizə yanğın sistemlərinin elektromexaniki” ixtisasının öyrənilməsinə xidmət edir. Yeni tədris planına əsasən peşə məktəblərində və peşə liseylərində “Mühafizə yanğın sistemlərinin elektromexaniki” fənninin tədrisinə 1 illik tədris qruplarında -65 saat, 3 illik tədris qruplarında isə -137 saat vaxt verilir Mövzular planı və proqramı hər tədris qrupu tərəfindən mütləq yerinə yetirilməli olan dövlət sənədidir. Tədris prosesində proqramın ayrı-ayrı mövzularına ayrılmış saatların miqdarı və öyrənilməsi ardıcılığı hökmən nəzərə alınmalıdır.
Fənnin məqsədi – təhsilalanlara “Mühafizə yanğın sistemlərinin elektromexaniki” ixtisası üçün “İİM-nın mühafizə elektrik qurğularının elektrik təhlükəsizliyinə olan tələbləri, elektrik qurğularında mühafizə tədbirləri,yanğın sistemlərinin haqqında anlayışları, yanma və partlayış anlayışını, yanmanı müşayət edən amilləri, yanğının parametrlərini, yanma və partlayış zamanı gedən fiziki-kimyəvi prosesləri, yanğının zona və mərhələlərini, yanğının söndürülməsinin təşkilinin əsaslarını, yanma və partlayış təhlükəsinin profilaktikası sahəsində lazımi biliklərin verilməsidir ki, bu da təsilalanların “Mühafizə yanğın sistemlərinin elektromexaniki” ixtisasına dərindən yiyələnmələrinə imkan verir.
Müəllimlərə məsləhət görülür ki, təlimin ən müasir forma və metodlarından geniş istifadə etməklə, proqram materiallarının yüksək səviyyədə tədrisinə nail olsunlar.
Proqram peşə təhsilli müəssisələrinin bir qrup təcrübəli mühəndis-pedaqoji işçilər və baza müəssisələrinin mütəxəssisləri ilə birgə müzakirə edilib bəyənilmişdir.
“Mühafizə yanğın sistemlərinin elektromexaniki” fənninin
MÖVZULAR PLANI
Mövzuların №-si
|
Mövzuların adları
|
Saatıarın miqdarı
|
1 illik qruplar üçün
|
3 illik qruplar üçün
|
1
|
Giriş. Elektrik cərəyanından adamın xəsarət alma təhlükəsinə görə elektrik şəbəkələrinin xüsusiyyətləri
|
1
|
1
|
2
|
Elektrik qurğularının elektrik təhlükəsizliyinə olan tələbləri
|
1
|
1
|
3
|
Elektrik qurğularında mühafizə tədbirləri.Kiçik gərginliklərin tətbiqi və şəbəkələrin mühafizə açılması
|
2
|
6
|
4
|
Mühafizə torpaqlanması və sıfırlama.Mühafizə açması .Mühafizə vasitələri
|
4
|
11
|
5
|
Elektrik qurğularının təhlükəsiz istismarının təşkili. İşləyən elektrik qurğularına operativ xidmət olunması
|
8
|
6
|
6
|
Elektrik qurğularının quraşdırılmasında təhlükəsizlik texnikası
|
1
|
10
|
7
|
Yangın anlayışı və onu müşayət edən amillər.
|
10
|
12
|
8
|
Yanmanın baş vermə səbəbləri. Yanmanın fiziki-kimyəvi əsasları
|
2
|
8
|
9
|
Yanma prosesinin mexanizmi. Yanmanın növləri
|
2
|
8
|
10
|
Alovlanmanın (partlayışın) konsentrasiyası və temperatur hədləri
|
4
|
6
|
11
|
Bərk maddələrin yanğın təhlükəsi. Bərk maddələrin yanma xüsusiyyətləri.
|
4
|
11
|
12
|
Alovlanma impulsunun əmələ gəlmə səbəbi. Alovlamna impulsunun əsas mənbələri
|
12
|
10
|
13
|
İstehsalatın yanğın və partlayış təhlükəsi baxımından təsnifatı. Partlayış haqqında məlumat
|
3
|
11
|
14
|
Yanğın profilaktikasının əsası və yanğının söndürülməsi .
|
4
|
14
|
15
|
Bina daxilində baş verə biləcək patlayışların təsirinin azaldılması yolları
|
4
|
10
|
16
|
Yaşayış binalarında və digər müəssisələr üçün yanğın təhlükəsizliyinə aid təlimatlar.
|
3
|
11
|
Cəmi
|
65
|
137
|
“Mühafizə yanğın sistemlərinin elektromexaniki “ fənninin
PROQRAMI
Mövzu 1. Giriş. Elektrik cərəyanından adamın xəsarət alma təhlükəsinə görə elektrik şəbəkələrinin xüsusiyyətləri. Elektrik cərəyanından xəsarət alan adama ilk yardım. “Ağızdan-ağıza” süni nəfəsvermə Havanın xəsarət almış şəxsin ağzına və burnuna üfürülməsi qaydası .Döş qəfəsinin masajı.
Mövzu 2. Elektrik qurğularının elektrik təhlükəsizliyinə olan tələbləri. .Elektrik şəbəkələri. Paylaşdırıcı quruluşlar. 1000V-a qədər gərginlikli daxili şəbəkələr və paylaşdırıcı qurğu. Elektrik mühərrikləri və işəburaxma aparatları.
Mövzu 3.Elektrik qurğularında mühafizə tədbirləri.Kiçik gərginliklərin tətbiqi və şəbəkələrin mühafizə açılması. Düzləndirici qurğulardan istifadə .Alçaq gərginlikli işlədicilər. Nüvənin və ikinci tərəf dolağının bir ucunun torpaqlanması sxemi. İzolyasiyaya nəzarət.
Mövzu 4. Mühafizə torpaqlanması və sıfırlama.Mühafizə açması .Mühafizə vasitələriElektrik avadanlıqlarının torpaqlanan hissələri.Torpaqlayıcı quruluşlara olan tələblərElektrik mühərrikinin gövdəsinin mühafizə sıfırlaşdırması sxemi.Torpaqlayıcının və sıfırlayıcının quruluşu və hesabatı.Mühafizə açması.Yerə nəzərən gövdə gərginliyidən mühafizə açma sxem.Yerə nəzərən cərəyanın təsirindən mühafizə açması.Yerə nəzərən faz gərginliyinin dəyişməsinə əsaslanmış mühafizə açması.Sıfır ardıcıllıqlı gərginliyə əsaslanmış mühafizə açması.Sıfır cərəyan ardıcıllığına əsaslanmış cərəyan açması.Sıfır cərəyan ardıcıllığına əsaslanmış cərəyan açması.
Mövzu 5. Elektrik qurğularının təhlükəsiz istismarının təşkili. İşləyən elektrik qurğularına operativ xidmət olunması. Əməliyyat dəyişdirilməsi. İşləyən elektrik qurğularında iş aparılması. İşin təhlükəsizliyini təmin edən texniki tədbirlər. Elektrik avadanlıqlarının açılması. Xəbərdarlıq plakatlarının asılması və iş yerlərinin çəpərlənməsi. Xəbərdarlıq plakatlarının asılması və iş yerlərinin çəpərlənməsi. Müvəqqəti torpaqlayıcılarının qoyulması. Təşgilati tədbirlər. Sərəncamlar üzrə işlərin görülməsi. Gərginlik götürülmədən aparılan işlərdə təhlükəsizlik tədbirləri. Qəzalar və onların yarada biləcək xəsarətlərin qarşısını almaq üçün tələn olunan təhlükəsizlik tədbirləri. Açıq tipli paylaşdırıcı quruluşlarda aparılan işlər. Elektrik avadanlıqlarının elektrik sınağı.
Mövzu 6.Elektrik qurğularının quraşdırılmasında təhlükəsizlik texnikası. Hava xətlərinin quraşdırılması. Kabel xətlərinin quraşdırılması. Paylaşdırıcı qurluşların, güc transformatorlarının və elektrik maşınlarının quraşdırılması. Daxili elektrik şəbəkələrinin və idarə aparatlarının quraşdırılması.
Mövzu 7. Yangın anlayışı və onu müşayət edən amillər. Yanma mürəkkəb fiziki-kimyəvi proses kimi. Yanmanın qədim texnologiyaya malik olması və qədim dövrlərdən insanlar tərəfindən istifadə edilməsi. Yanma və patrlayış proseslərinin öyrənilməsinin əhəmiyyəti, təhlil aktuallığı.
Mövzu 8. Yanmanın baş vermə səbəbləri. Yanmanın fiziki-kimyəvi əsasları. Yanma istiliyin ayrılması və udulması ilə gedən oksidləşmə reaksiyası kimi. Yanmanın baş vermə səbəbləri. Yanmanın yaranmasında oksigenin rolu.
Mövzu 9.Yanma prosesinin mexanizmi. Yanmanın növləri. Yanar maddənin müəyyən həddə çatdıqda aktivləşməsi. Öz-özünə alovlanma. Adiabatik alovlanma.Yanma prosesinin mexanizmi. Yanmanın növləri.
Mövzu 10.Alovlanmanın (partlayışın) konsentrasiyası və temperatur hədləri Yanar qaz və buxar ilə hava qarışığının alovlamnası nəticəsində partlayışın yaranma səbəbləri. Partlayışın aşağı və yuxarı həddinin hesablanması.
Mövzu 11.Bərk maddələrin yanğın təhlükəsi. Bərk maddələrin yanma xüsusiyyətləri.. Üzvi maddələrin, mineral yağların və sütrgü materiallarının yanma səbəbləri.
Mövzu12. Alovlanma impulsunun əmələ gəlmə səbəbi. Alovlamna impulsunun əsas mənbələri. Alovlanmanın istilik impulsları,onların yaratdığı təhlükə və onlarla mübarizə üsulları.
Mövzu 13. İstehsalatın yanğın və partlayış təhlükəsi baxımından təsnifatı. Partlayış haqqında məlumat. İstehsalatda yanğın və partlayışa görə tədbirlərin görülməsi. İstehsalatda istifadə edilən ən təhlükəli maddələrin miqdarının müəyyən edilməsi.
Mövzu 14. Yanğın profilaktikasının əsası və yanğının söndürülməsi . Yanğından mühafizə məsafəsi. Yanğına qarşı ara məsafələrin və məhdudlaşdırıcıların tətbiqi. yanğının söndürülməsində təhlükəsizlik qaydalarının ğözlənilməsi.
Mövzu 15.Bina daxilində baş verə biləcək patlayışların təsirinin azaldılması yolları. Yanğın və partlayış zamanı insanların, qiymətli əşyaların, yanaq mayelərin, qazların yanma zonasından köçürülmə üsulları.Binanın binadxili qaz, buxar və toz partlayışından mühafizəsi.
Mövzu 16. Yaşayış binalarında və digər müəssisələr üçün yanğın təhlükəsizliyinə aid təlimatlar. Yangın və patlayış təhlükəsi zamanı neft və neft-kimya sənayesində tezalışan maye və qazların yanğın zonasından köçürülmə qaydaları. Tezalışan mayelərin köçürülməsi. Yanğınsöndürmə qaydaları və vasitələri.
İstifadə olunan ədəbiyyat:
1.Ə.Q.ABBASOV ƏMƏYİN MÜHAFİZƏSİ VƏ ELEKTRİK TƏHLÜKƏSİZLİYi. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 2014-ci il tarixli, 1230 saylı əmri ilə dərs vəsaiti kimi təsdiq edilmişdir.
2.Тотай А.В., Казаков О.Г. Теория горения и взрыва. М.: 2016.
3.Девисилов В.А., Дроздова Т.И., Скушникова А.И. Теория горения и взрыва, М.: 2017.
Dostları ilə paylaş: |