Азярбайъан Енсиклопедийасы



Yüklə 2,68 Mb.
səhifə355/809
tarix03.01.2022
ölçüsü2,68 Mb.
#51078
1   ...   351   352   353   354   355   356   357   358   ...   809
KOMPLEKS (complex) – 1) Eyni məzmun, vəhdət təşkil edən şeylərin və ya hadisələrin məcmusu; 2) Eyni məqsəd üçün tikilib quraşdırılmış binaların və s. məcmusu. Məs., universitet kompleksi; 3) Ümumi fakturada çatışmayan cəhət. Məs., kompleksli olmaq.

KOMPONENT (component) – Nəyinsə (ekran əsərinin, kadrın, təsvirin) tərkib hissəsi, ünsürü. Dilçilikdə – mürəkkəb sintaktik vahidin müəyyən dil qanunauyğunluğu və qaydaları əsasında ayrılan tərkib hissələri.

KOMPONOVKA (compounding) – Ayrı-ayrı hissələrdən tamı düzəltmək; tərtib etmək.

KOMPOZİSİYA (composition/composure) – Tərtib etmə, birləşdirmə, əlaqə – əsərin tərtibatı, birləşdirilməsi, əlaqələndirilməsi, qanunauyğun qurulması, vahid tamı təşkil edən ayrı-ayrı hissələrin (komponentlərin) nisbəti. Ekran (jurnalistika) əsərində gerçəkliyin bədii-publisistik inikasının xüsusiyyətindən (qırıq-qırıq və mozaikliyindən) asılı olaraq zamanca və məkana görə ayrı-ayrı düşmüş müxtəlif hadisələrin əlaqələndirilməsi; bu və ya digər təzahürün mahiyyətini açan məna blokları; müxtəlif tipli faktlar və müşahidələr; adamların rəy və düşüncələri. Amma K. sadəcə "yapışdırma" deyil, o, müxtəlif məzmun komponentlərinin elə şəkildə birləşdirilməsini nəzərdə tutur ki, bütöv əsərin yaradılması mümkün olsun. Çəkilişə, montaja, yaxud mətnin (təsvirin) şərhinə başlamazdan əvvəl müəllif (rejissor) gerçəklik üçün xarakterik olan əlaqə tiplərinə kömək edə biləcək optimal kompozisiya forması seçməli və bu prosesdə zaman və səbəb-nəticə cəhətlərinə üstünlük verməlidir. İstənilən forma əsərin əsas ideyasının dinamik inkişafının və meydana çıxmasının inikasıdır və əsər də elə buna görə yazılır. Bu səbəbdən də onun bütün hissələri, kəmiyyət və keyfiyyət nisbəti müəyyən şəkildə müəllifin əsas fikrinin məntiqi surətdə açılmasına xidmət edir. K., ilk növdəbə, hadisələrin cərəyan etdiyi məkanda müəllifin düşündüyü ideyanın açılmasında, situasiya və fərdlərdə, qarşılıqlı münasibətlərdə və konkret hərəkətlərdə özünü göstərir. K. materialın təşkili prinsipidir. Sənədli əsərin K.-sı, adətən, onun mövzusu və ideyası ilə şərtlənir və müəllifin mövqeyini ifadə edən, ssenarinin ən dərin əlaqələrini açan faktların, hadisələrin birləşməsindən ibarətdir. Ekran əsərlərinin qavranılmasında K.-nın rolu böyükdür.


Yüklə 2,68 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   351   352   353   354   355   356   357   358   ...   809




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin