Baki 2005 Bəhai Dini: Bakı, 2005. – 160 səh

İraqda sürgündə
Həzrət Bəhaullah 1853-cü il aprelin 8-də əldən düşmüş və xəstə halda Bağdada çatır. Bir çoxları Onun yolun ağırlığına tab gəti­rəcəyinə və ya mənzil başına gəlib çatdıqdan sonra sağ qalacağına ümid etmirdilər. Lakin bir müddət sonra O Özünə gəlir.

Həzrət Bəhaullah İraqda on il yaşayır. Tezliklə, Onun nüfuzu İraqda başsız qalmış, ümidini itirmiş və düşgün düşmüş babi icmasında hiss olunmağa başlayır. Bununla belə, Onun artan təsirinin doğma qardaşında yaratdığı qısqanclığın babilər arasında fikir ayrılığına və münaqişəyə səbəb olacağından ehtiyat edən Həzrət Bəhaullah Bağdadı tərk etmək məcburiy­yə­tin­də qalır. Bağdada gəlişindən bir il sonra O bir gecə şəhərdən gedir.

Sonrakı iki ili O, Kürdüstan dağlarında zahid kimi yaşayır. Məğrur və döyüşkən xalq kimi tanınan kürdlər iranlılara qarşı xüsusi düşmənlikləri ilə seçilirdilər. Tərki-dünyalığına baxma­ya­raq, Həzrət Bəhaullah çox az vaxtda Özünün xeyirxahlığı və hikməti ilə onların arasında şöhrət qazanır. Diyarın alim adam­ları Onunla görüşməyə can atır; O, təkcə tanınmış şəxslərin de­yil, sadə insanların da sevimlisi olur. Tezliklə, Kürdüstan dağla­rında yaşayan müdrik və müqəddəs şəxsin şöhrəti haqqındakı söhbətlər uzaq Bağdada çatır. Həzrət Bəhaullahın ailəsi qeyri-adi zahid haqqında eşidən kimi Onun kim olduğunu başa düşürlər və onun arxasınca qayıtmaq xahişi ilə çapar göndə­rirlər. Həzrət Bəhaullah xahişi qəbul edir və səfərinin ikinci ilinin (19 mart 1856-ci il) tamamında Bağdada qayıdır.

Həzrət Bəhaullahın olmadığı dövr ərzində babi icmasında vəziyyət pisliyə doğru dəyişmişdi. Növbəti yeddi ili O, babilərin tər­biyəsinə və onlara təliminin əsaslarını öyrətməyə sərf edir. Öyüd-nəsihətləri və öz şəxsi nümunəsi vasitəsi ilə O, babi icmasında dəyişikliklərə nail olur. Bununla da O, hərəkatın möhkəmliyini və onun təmizliyini təmin etmək qabiliyyəti olan yeganə adam olduğunu sübut edir.

Bağdad şəhəri o zaman babiləri möhkəm xarakterli, həqiqi həyat motivlərinə malik insanlar kimi yadda saxlamışdır. Həzrət Bəhaullah və Onun ardıcılları sadə və asketik həyat sürürdü. Onların maddi imkanları məhdud, lakin həyatları sevinclə dolu idi. Həzrət Bəhaullaha dağlarda baş çəkən kürd mistikləri və din xadimləri indi də Bağdadda Onun yanına gəlməyə başlamışdılar. Bəzi yerli din xadimləri də maraqlanaraq Onunla görüşməyə can atır, mistiklər, şairlər, hökumət məmurları, şahzadələr Onunla tanış olmağa cəhd edirdilər. Onlardan bir çoxları Onun ardı­cıllarına çevrilirlər.

Xəstələr və əzabkeşlər Onun yanına gəlir, ədalət axtaranlar qapısı qarşısında toplaşırdılar. Onlar arasında müsəlmanlarla yanaşı xristian və yəhudilər də var idi. Bağdad şəhərində Allah ayələri Həzrət Bəhaullahın qələmindən axıb süzülürdü. Onun əsas ilahiyyət əsəri olan “Kitabi-İqan” iki gün və iki gecə ərzin­də yazılmışdı. Bağdadda O, həcmcə kicik, lakin çox cəlbedici ruhani dərslik olan “Kəliməti-Məknunə” ni, həmçinin sufi mistik­lərinə cavab kimi düşünülmüş “Yeddi vadi və dörd vadi” mistik əsərini yazmışdır.

Həzrət Bəhaullahın artmaqda olan təsirinə qısqanan Bağ­dad müsəlmanlarının bir qrup lideri İran şahının razılığı ilə Onu gözdən salmağa çalışırlar. Onlar ondan hamının təsdiq edəcəyi möcüzəni göstərməyi tələb edirlər. Həzrət Bəhaullah onların arzuladığı istənilən möcüzəni göstərməyə hazır olduğunu bil­dirir. Lakin üləmalar öz aralarında razılığa gələ bilmədikləri üçün Həzrət Bəhaullahın çağırışı cavabsız qalır.

Həzrət Bəhaullahın artan nüfuzundan qorxuya düşən İranın Bağdaddakı konsulu Onun şəhərdən uzaqlaşdırılması üçün cəhd­lər göstərməyə başlayır. O, öz məqsədinə çatır. Həzrət Bəhaul­laha heyran olmuş və Onun sürgün edilməsi göstərişinə məhəl qoymayan Bağdadın qubernatoru, altıncı dəfə tərəddüd­dən sonra göstərişə tabe olraq Həzrət Bəhaullaha Osmanlı imperatorunun Onun İstanbula köçürülməsi əmrini elan edir.

Həzrət Bəhaullahın köçürülməsi xəbəri Bağdadda əhalinin hiddətinə səbəb olur. Onun yola düşməsi xəbərindən kədərlənib ağlayan yüzlərcə insan evinin ətrafına toplaşırlar. Nəhayət bura o qədər insan yığılır ki, Həzrət Bəhaullah çayın o biri sahilindəki bağa köçməyə məcbur olur. Öz ardıcıllarını ruhlan­dıraraq və onlara ilham verərək O, orada on iki gün qalır. Həzrət Bəhaullah Öz Missiyası haqqında heç vaxt heç kimə heç nə deməsə də, Onun məhz Həzrət Babın öncədən xəbər verdiyi Kəs olduğunu bəziləri əvvəllər də intuitiv olaraq hiss etmişdilər. Yalnız burada, Rizvan bağında O, Öz ardıcılları qarşısında rəsmi şəkildə bəyan edir ki, məhz O, “Allahın aşkarlayacağı Kəs”, İlahi Zühur, Allahın bəşəriyyətə göndərdiyi Peyğəmbərdir. Bu xəbər onların böyük kədərini sevincə çevirir. Həzrət Bəhaul­la­hın bü­tün Dinlərin Vəd etdiyi Kəs olması, Onun gətirdiyi Dinin bü­tün Bəşəriyyət üçün qabaqcadan təyin edilməsi və Yeni Gü­nün tarix üfüqündə ucalacağının elan edilməsi on iki gün ər­zin­də, yəni 1863-cü il aprelin 21-dən mayın 2-ə kimi davam edir.

Bu günlər tarixə hər il bəhailərin ən müqəddəs və əhəmiy­yətli bayram kimi qeyd etdikləri Rizvan bayramı adı ilə daxil olmuşdur. Bəhailər bu bayramın birinci, üçüncü və doqquzuncu günlərini qeyd edirlər.

Quran-İ-Kərimdə Həzrət Bəhaullahın İlahi Zühuruna dair çoxlu sayda müjdə ayələr vardır. Lakin aşağıdakı ayə daha çox heyranedicidir.

“Yer öz Rəbbinin Nuru ilə işıqlanacaq, kitab qoyulacaq, onlar arasında ədalətlə hökm olunacaq...” (Əz-Zumər, 69).