Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BURAK, CİHAT

(8 Ağustos 1915, istanbul) Ressam. Aksaray'da doğdu, ilkokula İzmir'de başladı, İstanbul'da bitirdi. Ortaöğrenimini Galatasaray Lisesi'nde yaptıktan sonra Güzel Sanatlar Akademisi'nin Mimari Bölü-mü'nden 1943'te mezun oldu. Tekel Genel Müdürlüğü Proje Bürosu'nda çalıştı. Cihat Burak'ın ressamlık hayatında, ilki 1953-1955 arasını, ikincisi 1961-1965 arasını kapsayan iki Paris dönemi olmuş, bunun yapıtının gelişmesinde ciddi pay tuttuğu görülmüştür.

Fransa sergileriyle adını yurtdışında duyuran Burak'ın, 1965'te İstanbul'a dönüşüyle başlayan, 1991'deki retrospekti-fine kadar aralıksız devam eden sergi faaliyeti, resmimizin büyük ustalarından bi-

ri sayılmasına yol açmıştır. Yağlıboya çalışmalarının yamsıra desenleri ve baskı çalışmalarıyla da resim "dünyasının çevrenini durmadan genişleten Cihat Burak'ın, ikinci bir koldan yazarlık serüvenini de sürdürdüğü göze çarpar: Yaşam-öykü yanı ağır basan öykülerine de plastik bir tat aktarmış, özellikle Cardonlar (1981) başlıklı kitabında gerçekçi bir yaklaşımla fantastiğin sınırında gezen öğeleri başarıyla iç içe geçirdiği gözlemlenmiştir.

Cihat Burak'ın resmini, sanatına aktardığı dünyayı iki kent ile olan ilişkisinin belirlediği söylenebilir: Paris ve istanbul. Yapıtının tematik örgüsünde, kurduğu geniş insan mozaiğinde, çevreyle temasında bu iki odak hep etkili olmuştur. İstanbul'un varlığı, Burak'ın resminde, ilk bakışta topografik gibi görünebilir: Fatih, Aksaray, Ortaköy, Yıldız, daha çok da Galata ve Beyoğlu sık sık üzerine gittiği konu merkezleridir. Ancak mekân seçiminin bir adım sonrasında, insan manzaralarının, başbakandan itfaiye erine, şairden berduşa sınır tanımadan uzanan geniş bir yelpazenin gücü ortaya çıkar. Bunu, Cihat Burak'ın tarihsel arka plan ile, en çok da Osmanlı kültürünün çoğul, karmaşık mirasıyla kurduğu ilişki bütünler. Söz konusu özellikler, ressamın güzergâhı boyunca plastik değerleri önceleme-den, tam tersine onlardan beslenerek yer almıştır.

Cihat Burak, bir yandan modern resmin yarattığı anlatım ve ifade zenginliklerinden yola çıkmış, bir yandan da Osmanlı geleneğinden olabildiğince özgür biçimde yararlanmış, minyatür istifçiliği ile nakış sanatının olanaklarına yapıtında korkusuzca yer açmıştır. Cihat Burak'ın İstanbul mitolojisi aslında özel bir maya taşır: Toplumsal hiyerarşiyi hiçe sayan,

Cihat Burak'ın "Mahya" adlı yapıtı, gravür baskı, 49x49 cm, 1975. Türkiye İş Bankası Koleksiyonu

kendi yaşama sevinci ve hüsranı arasından kişisel seçimlerine dayalı bir iç evren yaratmıştır.

ENiS BATUR