BÜYÜK ÇORAPÇI HANI
içine maydanoz tohumu konulmuş kovadan alınan su ile sabah akşam yüz yıkamanın inşam zararlı etkilerden koruduğuna inanılırdı. "Zar bozan, zor bozan, büyü bozan" tütsüsü de eskiden İstanbul'da başvurulan büyü bozma eylemlerinden biriydi. Buna göre bir ana kızın idrarı ve bir demet mısır püskülü bir kap içerisinde kaynatılır; daha sonra püsküller buradan çıkarılarak kurutulur ve tütsü yapılır. Bu tür koruyucu büyülerden biri de yemek üzerine leylek pisliği kurusu serpmekti. Eski istanbul'da muska yazan, okuyup üfleyen ve kendilerini din adamı olarak tanıttıkları için "hüd-damlı hoca" diye anılan bazı büyücülerin birtakım gizli güçleri, cin ve peri cinsinden hizmetçileri, yardımcıları olduğuna inanılırdı. Hüddamlı hocalardan bazıları büyü yapmak kadar büyü bozmakla da ünlüydüler.
istanbul'un değişik semtlerinde ve ö-zellikle Nuruosmaniye Camii'nden Çem-berlitaş'a giden yol üzerindeki dükkânlarda oturan kılık kıyafet ve konuşmalarından dışarıdan geldikleri anlaşılan birtakım hocaların bir zamanlar gizliden gizliye büyü yaptıkları, muska yazdıkları, remil attıkları, çalınmış ya da kaybolmuş malları buldukları ve karı kocanın arasım açmak, onları birbirine yaklaştırmak için şirinlik muskası yazmak gibi her işin üstesinden geldikleri her çevrede konuşulmuş, yankı yapmıştır.
Eski İstanbul'da ün yapmış büyücülerin birçoğu etki alanlarım saraya, sarayla yakından ilgisi bulunan, kibar ve rical konaklarına kadar genişletebilmişlerdir.
Büyü, biçim ve içerik değişikliklerine uğrayarak halk arasında bugün de belli ölçülerde devam etmekte, kendilerine din adamı süsü veren birtakım açıkgözler gizliden gizliye büyü ve benzeri işler yapmaya devam etmektedirler (bak. ü-fürükçülük-cincilik).
Bibi. Hikmet Turhan (Dağlıoğlu), "Büyü",HBH, II, 23-24 (1933), 17-21; M. H. Bayrı,"Büyüler Hakkında", HBH, VI, 63-64 (1937),49-50, 23-26; Bayrı, İstanbul Folkloru, 178-200- M. Sertoğlu, "İstanbul Tılsımları", TarihDünyası, S. 36 (Aralık 1952), s. 1481-1482,1494; "Büyü, Büyücüler", ISTA, VI, 3186-3189; A. inan, Hurafeler ve Menşei, Ankara,1962; S. V. Örnek, 100 Soruda İlkellerde Din,Büyü, Sanat, Efsane, İst., 1971; U. Baıias,Anadolu Düğünlerinde Büyüse! inanmalar,Karabük, 1974; t. Z. Eyüboğlu, Cinsel Büyüler, I-II, ist., 1976; ay, Sevgi Büyüleri, tst.,1979; H. Tanyu, "Büyü", DlA, VI, 501-506.\ İSTANBUL
Dostları ilə paylaş: |