BiSMİllahir-rəhmanir-rəHİm kitabda istifadə olunan əDƏbiyyat

PEYĞƏMBƏRİN ƏHLİ-BEYTİNƏ QARŞI KİN VƏ HƏSƏD 

Ġbni  Abbas  deyir:  Bir  vaxt  Ömər  məndən  soruĢdu:  Məhəmməddən  sonra  camaatın 

sizə üz gətirməsinə mane olan Ģeyin nə olduğunu bilirsənmi?! 

Mən dedim: Əgər bilməsəm də, əmir mənə deyər. 

Ömər  dedi:  Onlar  nübüvvətlə  xilafətin  hər  ikisinin  sizdə  olmasını  və  sizin  də  bu 

ikisinə görə iftixar etməyinizi görmək istəmədilər. 

Mən dedim: Onların bu iĢinin səbəbi bizə qarĢı həsəd aparıb zülm etmələri idi.115 

Ömər  baĢqa  bir  gün  yenə  mənə  dedi:  Ey  ibni  Abbas,  Allaha  and  olsun,  sənin  bu 

dostun (yəni Əli) Peyğəmbərdən sonra xilafətə ən ləyaqətli Ģəxs idi. Ancaq biz iki Ģeydən 

qorxurduq:  Birincisi  onun  yaĢının  az  olması,  ikincisi  isə  onun  Əbdül  Müttəlib  tayfasını 

çox istəməsi idi.116 

Ġbni  Abbas  deyir:  “Ömər  Əli  (ə)-dan  gileylənib  mənə  dedi:  Sənin  dostun  bizimlə 

beyət etmir. 

Mən dedim: O, bu iĢ üçün bir dəlil gətir-mədimi? Ömər “Bəli gətirdi” - deyə cavab 

verdi. Mən “hansı dəlil?” - deyə sual etdikdə, Ömər cavab verməyib susdu. 

Bir müddətdən sonra Ömər dedi: Ey Ġbni Abbas! Sizin sülalənin xilafətinə mane olan 

ilk Ģəxs Əbu Bəkr idi. Bunu da bil ki, sizin qövm həm nübüvvətin, həm də xilafətin sizə 

məxsus olmasına razı olmadı.117 

Mən  dedim:  Axı  nə  üçün?  Məgər  bizim  onlara  xeyrimiz  dəyməyib?  (Onlar  bizim 

vasitə-mizlə müsəlman olub, cahiliyyətdən insaniyyətə döndülər). 

Ömər dedi: Bəli, elədir, amma onlar bu iĢi görsəydilər, sizin məqamınız daha yüksək 

və Ģərəfiniz daha artıq olardı. Ancaq onlar  bu  iftixar və Ģərəfi  heç zaman sizdə görmək 

istəmirdilər. 

Cövhəri  yazır:  Bir  gün  Əli  (ə)  Öməri  görüb  dedi:  Allah  səni  hidayət  etsin!  Məgər 

Rəsu-lullah səni xəlifə seçmiĢdi?” 

Ömər “xeyr” - deyə cavab verdi. Əli (ə) dedi: Onda necə oldu ki, sən və dostun bu 

xilafət kürsüsünə yiyələndiniz? 

Ömər dedi: Mənim dostum öz yolunu tutub getdi. (Yəni öldü). Ancaq mən xilafəti öz 

üzərimdən götürüb, sənin öhdənə qoyacağam. 

Əli (ə) dedi: Allah səndən xilafəti alanı zəlil etsin (cəzasını versin)! Xeyr, mən xilafəti 

səndən almayacağam. Ancaq bunu da  bil ki, Allah  məni ayə  və  niĢanə qərar vermiĢdir. 

Mən hər vaxt qiyam etsəm mənə müxalif çıxanlar azğınlıqda olacaqlar.118 

Yəni  Allah-taala  məni  xəlifə  qərar  vermiĢ-dir.  Xilafət  kürsüsündə  olmasam  da 

Allahın yer üzündəki xəlifəsiyəm. Və xəlifə-liyi səndən almağa da ehtiyacım yoxdur. 

                                                

114

 “Təbəqat” (Ġbni Səd), 5-ci cild, səh.140 

115

  “Əl-kamil  fit-tarix”,  3-cü  cild,  səh.24;  “ġərhi-Nəhcül-bəlağə”,  1-ci  cild,  səh.189-190;  2-ci  cild, 

səh.58; “Əl-üməm vəl-müluk”, 3-cü cild, səh.289 (8 cildli çap.) 

116

 “ġərhi-Nəhcül-bəlağə”, 2-ci cild, səh.57 

117

 “ġərhi-Nəhcül-bəlağə” 2-ci cild, səh.57-58 

118

 “ġərhi-Nəhcül-bəlağə”, 2-ci cild, səh.58 

---

 

35 

Bu  rəvayətlərdən  məlum  olur  ki,  QüreyĢ  tayfası,  xüsusilə  Əbu  Bəkr  və  Ömər  təkcə 

Əli (ə)-a qarĢı deyil, həm də bütün Bəni HaĢimə qarĢı həsəd aparırdılar. 

Təbərani yazır: “Bir gün Əli (ə)-ın bacısı Ümmü Hani elə geyinmiĢdi ki, qulağındakı 

sırğalar  görünürdü.  Ömər  ona  dedi:  Məhəmməd  səni  Allah  dərgahında  (əzabdan) 

qorumayacaq. (Siz, Peyğəmbərin xanədanı güman edirsiniz ki, Peyğəmbər sizdən olduğu 

üçün qiyamət günü sizə Ģəfaət edəcəkdir. O, sizə Ģəfaət edə bilmə-yəcək!) 

Ümmü Hani bu sözü Peyğəmbərə çatdırdı. Peyğəmbər buyurdu: “Bəziləri belə güman 

edirlər  ki,  mənim  Ģəfaətim  öz  Əhli-beytimə  çatmayacaqdır.  Bilin  ki,  mənim  Ģəfaətim 

hətta Yəməndə olan Süda və Hükəma tayfalarına belə çatacaqdır.119 (Yəni, əgər istəsəm, 

Süda və Hükəma tayfalarına da Ģəfaət edərəm.)” 

Bəzar belə rəvayət edir: “Peyğəmbərin bibisi Səfiyyənin bir oğlu var idi. O, dünyadan 

getdi,  Səfiyyə  oğlunu  itirdiyi  üçün  ağlayırdı.  Peyğəmbər  (s)  ona  səbirli  olmağı  tövsiyə 

edirdi.  Səfiyyə  sakitləĢib  çölə  çıxdıqda,  Ömər  ona  dedi:  Ey  çox  ağlayan  qadın!  Bil  ki, 

Peyğəmbər ilə qohumluğunuz heç vaxt sizi Allah dərgahında ehtiyacsız etməyəcək. 

Səfiyyə yenə də ağlamağa baĢladı. Peyğəmbər (s) onun səsini eĢitdi. (Peyğəmbər (s) 

onu  çox  istəyirdi.)  Həzrət  Səfiyyədən  “nə  olub?”  -  deyə  sual  etdikdə,  Səfiyyə  Ömərin 

dediklərini  Peyğəmbərə  dedi.  Peyğəmbər  (s)  Bilala  əmr  etdi  ki,  camaatı  namaz  üçün 

məscidə  çağırsın.  Sonra  isə  minbərə  çıxıb  buyurdu:  “Nə  olub?!  Bəziləriniz  mənim 

qohumluğumun heç bir kəsə faydası olmayacağını deyirsiniz. Agah olun! Qiyamət günü 

mənim qohumluğumdan baĢqa, bütün qohumluq əlaqələri kəsilərək qüvvədən düĢəcəkdir 

və  qohumluğun  heç  bir  nəticəsi  olmayacaqdır.  Mənim  qohumluğum  isə  həm  dünyada, 

həm də axirətdə öz Əhli-beytimə Ģamil olacaqdır.”120 

Ġndi  isə  yaxĢı  olar  ki,  Əhli-beytin  fəzilətləri  haqda  Peyğəmbərdən  nəql  olunan  bir 

neçə  rəvayətə  iĢarə  edək.  (Məhz  bu  rəvayətlər  düĢmənlərin  Əhli-beytə  qarĢı  həsəd  və 

kinlərinin  artmasına  səbəb  olurdu.)  Hənəfi  məzhəbindən  olan  və  “Təzkirətül-xəvass” 

kita-bının müəllifi yazır: 

 

“Əli (ə) behiĢtin qapısında durub, cama-atın ağzının qoxusunu iyləyəcək. Hər kimin 

ağzından, ona qarĢı kin və düĢmənçilik iyi gəlsə onu cəhənnəmə atacaq.”121 

Böyük  sünnü  təfsirçisi  mərhum  ZəməxĢəri  özünün  “KəĢĢaf”  adlı  təfsirində  “ġura” 

surəsinin  23-cü  ayəsini  təfsir  edərkən  Peyğəm-bərin  Əhli-beyt  barəsində  belə 

buyurduğunu rəvayət edir: 

 

“Agah  olun!  Hər  kəs  Ali-Mühəmmədə  (Peyğəmbərin  Əhli-beytinə)  məhəbbət  ilə 

dünyadan  getsə  Ģəhid,  bağıĢlanmıĢ,  tövbəkar  və  kamil  imanla,  mömin  kimi  dünyadan 

gedər. Belə bir Ģəxs öldüyü vaxt ölüm mələyi, Nəkir və Münkər ona behiĢt müjdəsi verər. 

Əhli-beytin dostlarını, bəy evinə gedən gəlin kimi bəzəyib behiĢtə apararlar. Belə bir Ģəxs 

öldükdə, qəbrindən behiĢtə tərəf iki qapı açılar. Hər kəs Əhli-beytə məhəbbətlə ölsə qəbri 

rəhmət  mələklərinin  ziyarətgahı  olar.  Əhli-beytin  məhəbbəti  ilə  ölən  Ģəxs,  sünnət  və 

cəmaət  yolu  ilə  ölübdür.  Agah  olun!  Hər  kəs  Mühəmməd  Əhli-beyti  ilə  düĢmən  olub 

dünyadan  getsə,  qiyamət  günü  gözlərinin  arasında  “bu,  ilahi  rəhmətdən  məyusdur” 

yazılan  halda  məhĢur  olacaqdır.  Agah  olun!  Hər  kəs  Peyğəmbər  Əhli-beytinə  düĢmən 

                                                

119

 “Əs-səvaiqül-muhriqə”, səh.231 

120

 “Əs-səvaiqül-muhriqə”, səh.231 

121

 “Təzkirətül-xəvass” (Kitabın əvvəlləri.) 

---

 

36 

halda ölsə kafir kimi ölüb və belə bir Ģəxs cənnətin ətrini iyləməyəcəkdir.” 

Peyğəmbərdən (s) belə nəql olunub: 

 

“Mənim Əhli-beytimi və itrətimi incidib, zülm edənlərə behiĢt haramdır.”122 

Böyük  sünnü  filosofu  və  məĢhur  təfsirçi  Fəxr  Razi  deyir:  “Peyğəmbərlə  ən  yaxın 

nisbəti  və  qohumluğu  olan  Ģəxslər  onun  Əhli-beytidir.  Məgər  Əli,  Fatimə,  Həsən  və 

Hüseyn Peyğəm-bərin ən yaxın adamlarından deyildilərmi?” 

Ġndi məlum olur ki, nə üçün xəlifələr hə-miĢə baĢqalarının da fəziləti haqda rəvayət-

ləri  nəql  etməyə  çalıĢırdılar.  Sünnü  və  Ģiə  kitablarında  Peyğəmbərdən  bu  hədislər  nəql 

olunub: 

 

“Mən elmin Ģəhəri, Əli isə onun darva-zasıdır.” 

 

“Mən hikmət Ģəhəri, Əli isə onun darva-zasıdır.”123 

Sünnü  hədisçiləri  bu  hədisi  xüsusi qəliblərə  salıb,  istədikləri adama  mənsub ediblər. 

Onlar buna oxĢar hədis quraĢdırıb deyirlər: Peyğəmbər (s) buyurub: “Mən səxavət Ģəhəri, 

Əbu Bəkr isə onun qapısıdır. Mən həya və abır Ģəhəri, Osman isə onun qapısıdır.”124 

                                                

122

 Təfsiri “KəĢĢaf” və “Təfsiri-Kəbir”, “ġura” surəsinin 23-cü ayəsi haqda olan bəhs. 

123

 “Əs-səvaiqül-muhriqə”, səh.122 9-cu hədis. “Əttacül-came Əl-üsul”, 3-cü cild, səh.337 

124

 “Nüzhətül-məcalis”, 2-ci cild, səh.178 

---

 

37