Bu Muhalefet Şerhi 15 Temmuz Hain Darbe Girişimi Sırasında Şehit Düşen Yurttaşlarımızın Aziz Hatıralarına ve Gazilerimize Adanmıştır

Adli Kolluk Yönetmeliği’nin Değiştirilmesi

17-25 Aralık Yolsuzluk Soruşturmalarına AKP’nin ilk tepkisi Adli Kolluk Yönetmeliğini değiştirmek oldu. 21 Aralık 2013 günlü Resmi Gazetede yayınlanan değişiklikle kolluğa, Cumhuriyet savcısı adına gizli yürütülen soruşturmalarda mülki amire derhal bilgi verme zorunluluğu getirilerek, yürüyen soruşturmalar akamete uğratılmak istendi. HSYK’nın 15 üyesi değişiklikleri eleştiren bildiri yayımlayınca, Başbakan Erdoğan üyeleri suç işlemekle suçladı.

TBB’nin değişikliklerin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açtığı dava sonucunda Danıştay 10. Dairesi, “kolluk amirinin adli olayları mülki idare amirine derhal bildirmesi” ve “cumhuriyet savcısının soruşturmaları cumhuriyet başsavcısına bildirmesini” zorunlu kılan hükümlerinin yürütmesini durdurdu. Adalet ve İçişleri Bakanlıkları, Danıştay 10. Dairesi’nin yürütmeyi durdurma kararına itiraz etti. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, bakanlıkların itirazını reddetti.

2. HSYK Kanununun Değiştirilmesi ve İktidar Emrinde Yepyeni HSYK

17-25 Aralık Soruşturmalarını Yönetmelik değişikliği ile halledemeyeceğini anlayan AKP, 15.2.2014 tarihli ve 6524 sayılı Kanunla HSYK’nın yapısında radikal değişikliklere gitti.

Kanunla, HSYK Genel Kuruluna tanınmış yetkiler Adalet Bakanına verildi; üyelerin daireler arasında dağılımını HSYK Genel Kurulundan alarak Adalet Bakanının kişiliğinde şahsileştirildi ve HSYK’daki genel sekreter, genel sekreter yardımcıları, teftiş kurulu başkanı ve yardımcıları ile müfettişler, tetkik hakimleri ve idari personelin görevlerine Kanunla son verilip, yerlerine atama yapma yetkisi Adalet Bakanının yetkisine alındı.

CHP’nin açtığı iptal davası sonrası Anayasa Mahkemesi Kanun’un 19 hükmünü iptal etmekle birlikte, Anayasa Mahkemesi kararları geriye yürümemesi sebebiyle etki yaratamadı. Eylül-Ekim 2014 tarihlerinde ise HSYK seçimleri yapıldı.

3. Yeninin De Yenisi Yargıtay ve Yeninin De Yenisi Danıştay

2.12.2014 tarihli ve 6572 sayılı Kanun ile Yargıtay’da daire sayısı 38’den 46’ya çıkarıldı; Yargıtay’a 8 Daire Başkanı ve 121 üye olmak üzere toplam 129 yeni kadro tahsis edildi; Yargıtay üyesi seçilebilmek için hâkimlik ve savcılık mesleğinde 20 yıl çalışmış olmak şartı 17 yıla düşürüldü; dairelerin hukuk veya ceza dairesi olarak belirleme yetkisi Yargıtay Büyük Genel Kurulu’ndan alındı; Yargıtay’a atanacak tetkik hakimlerinin Yargıtay’ın görüşü sorulmadan HSYK tarafından doğrudan atanması öngörüldü; 6572 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden itibaren 15 gün içinde 129 Yargıtay üyeliği için Yeninin de Yenisi HSYK tarafından seçim yapılması; seçimden sonra Birinci Başkanlık Kurulu’nun yeniden belirlenmesi; oluşan yeni Birinci Başkanlık Kurulu’nun dairelerin iş bölümüne ilişkin karar alması; bu karar Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra Birinci Başkanlık Kurulu’nun daire başkanları, üyeleri ve tetkik hâkimlerinin hangi dairelerde görev yapacağını yeniden belirlemesi öngörüldü. Böylece olur da yolsuzluk ve rüşvet suçlarından yargılanırlar ise Yargıtay ayağı sağlama alınmış oldu.

Yine aynı Kanunla Danıştay’a iki daire eklenerek daire sayısı 17’ye çıkarıldı; 37 üye ve 2 daire başkanı olmak üzere 39 kadro tahsis edildi; vergi dava daireleri başkanları ile üyelerinden oluşan Vergi dava Daireleri Kurulu’nun “vergi dava daireleri başkanları ile her vergi dava dairesinden iki yıl için Başkanlık Kurulu tarafından görevlendirilen üç asıl ve üç yedek üyeden oluşması” kurallaştırıldı; Kanunun yürürlük tarihinden itibaren 15 gün içinde 39 yeni Danıştay üyesinin seçilmesi öngörüldü.

Böylelikle Yargıtay ve Danıştay iktidarın emrine alındı.

4. “Makul Şüphe”Nin Serencamı

4.12.2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 116. maddesi, “Yakalanabileceği veya suç delillerinin elde edilebileceği hususunda makul şüphe varsa; şüphelinin veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler aranabilir.” şeklindeydi.

17-25 Aralık Yolsuzluk Operasyonlarını atlatabilmek amacıyla 21.2.2014 tarihli ve 6526 sayılı Kanun’un 9. maddesiyle, maddedeki “makul” ibaresi “somut delile dayalı kuvvetli” şeklinde değiştirilerek “makul şüphe”, “somut delillere dayalı kuvvetli şüphe” haline getirildi.

17-25 Aralık Yolsuzluk Operasyonları atlatıldıktan sonra ise 2.12.2014 tarihli ve 6572 sayılı Kanunun 40. maddesiyle, “somut delile dayalı kuvvetli” ibaresi tekrar “makul” şeklinde değiştirilerek, şüphelinin veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerlerin aranmasında tekrar “makul şüphe”ye geri dönüldü. Yani AKP’nin yolsuzlukları soruşturulurken, “somut delile dayalı kuvvetli şüphe”, AKP muhaliflerini soruştururken “makul şüphe” uygulandı.

5. Elkoyma Kararı Verilebilecek Suçların Kapsamının Genişletilmesi

6572 sayılı Kanunun 41. maddesiyle Ceza Muhakemeleri Kanununun 128. maddesi değiştirildi ve “Taşınmazlara, hak ve alacaklara el koyma”nın kapsamına
“anayasayı ihlal”, “yasama organına karşı suç”, “hükümete karşı suç”, “hükümete karşı silahlı isyan”, “silahlı örgüt”, “silah sağlama” ve “suç için anlaşma” soruşturmalarında da el koyma kararı verilebilmesi öngörüldü. Bu değişikliğe dayanılarak Cemaatçi olarak nitelendirilen ve FETÖ üyesi olduğu iddia edilen kişilerin malvarlığına el konuldu.

6.