Halkın eğitim ve bilinçlendirilmesi özellikle korunan alanlar üzerindeki insan kaynaklı baskıların azaltılması ve korunan alanlar dışında kalan yerlerde biyolojik çeşitliliğin tahribatına yol açabilecek faaliyetlere karşı halk duyarlılığının artması yoluyla koruma ve sürdürülebilir kullanım hedeflerine doğru ilerlemeye katkı sağlamıştır.
Söz konusu çalışmaların, çok farklı kurumlar tarafından, eşgüdümden uzak ve sınırlı bütçelerle yapılması, yerel seviyede çalışan STK’ların mali kaynak eksikliği.
101.◊ Madde 14.1(a)’da: Ülkeniz biyolojik çeşitlilik üzerinde olumsuz etkisi olma ihtimali olan proje teklifleri için bir çevresel etki değerlendirmesini gerekli kılan yasaları geliştirdi mi? (115)
a) Hayır
b) Hayır, yasalar geliştirme aşamasının başlarında
c) Hayır, ancak yasalar geliştirme aşamasının ilerilerinde
e) Evet, uygulama gözden geçirildi (lütfen aşağıda ayrıntıları belirtin)
X
Biyolojik çeşitlilik üzerinde olumsuz etkisi olma ihtimali olan proje teklifleri için bir çevresel etki değerlendirmesini gerekli kılan yasalara ilişkin ilave bilgiler.
Çevre Kanunu’nun ilgili maddesine dayanarak ÇED Yönetmeliği çıkarılmış ve uygulanmakta olup, düzenli olarak güncel şartları karşılayacak şekilde revize edilmektedir.
102. ◊ Madde 14.1(b): Ülkeniz biyolojik çeşitlilik üzerinde önemli olumsuz etkileri olması beklenen ulusal programlar ve politikaların çevresel sonuçlarına gerekli önemin verilmesini temin etmek için mekanizmalar geliştirdi mi? (116)
a) Hayır
b) Hayır, mekanizmalar geliştirme aşamasının başlarında
c) Hayır, ancak mekanizmalar geliştirme aşamasının ilerilerinde
d) Evet, mekanizmalar uygulanıyor
X
Biyolojik çeşitlilik üzerinde önemli olumsuz etkileri olması beklenen ulusal programlar ve politikaların çevresel sonuçlarına gerekli önemin verilmesini temin etmek için geliştirilen mekanizmalar hakkında ilave bilgiler
Kalkınma Plan ve Programlarının hazırlık sürecinde kurulan komisyonlarda ele alınmaktadır. Ayrıca, sektörel plan ve programlar sektörler arasında görüşe açılarak, çevresel sonuçları dikkate alınmaktadır.
103.◊ Madde 14.1(c): Ülkeniz, ülkenizin hükümranlık alanı dışında biyolojik çeşitlilik üzerinde önemli etkisi olabilecek faaliyetler konusunda iki taraflı, bölgesel ve / veya çok taraflı anlaşmalar uyguluyor mu? (117)
a) Hayır
b) Hayır, ancak seçeneklerin değerlendirmesi devam ediyor.
c) Evet, bazıları tamamlandı, diğerleri devam ediyor (lütfen aşağıda ayrıntıları belirtin)
d) Evet (lütfen aşağıda ayrıntıları belirtin)
X
Ülkenizin hükümranlık alanı dışında biyolojik çeşitlilik üzerinde önemli etkisi olabilecek faaliyetler konusunda iki taraflı, bölgesel ve / veya çok taraflı anlaşmalar konusunda ilave bilgiler.
Türkiye uluslar arası, bölgesel ve ikili anlaşmalar kapsamında, biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusunda sınıraşan boyutta işbirliği yapmaktadır. Bu çerçevede ikili düzeyde Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti arasında Çevre Alanında İşbirliği Anlaşması, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Bulgaristan Cumhuriyeti Hükümeti arasında Çevre Alanında İşbirliği Anlaşması, Türkiye Cumhuriyeti ve Yunanistan arasında imzalanan Çevrenin Korunması Hakkında Mutabakat Muhtırası, bölgesel düzeyde Karadeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması (Bükreş) Sözleşmesi ve Karadeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması (Bükreş) Sözleşmesi’nin Karadeniz’de Biyolojik Çeşitliliğin ve Peyzajın Korunması Protokolü, Akdeniz’in Deniz Ortamı ve Kıyı Bölgesinin Korunması (Barselona) Sözleşmesi ve Akdeniz’de Özel Koruma Alanları ve Biyolojik Çeşitliliğe İlişkin Protokol kapsamında çalışmalar yürütülmektedir.
104. ◊ Madde 14.1(d)’de: Ülkeniz sizin topraklarınızdan kaynaklanan ve diğer Tarafların topraklarındaki veya ulusal hükümranlık sınırları dışında olan alanlardaki biyolojik çeşitliliğin maruz kaldığı zarar veya tehlikeyi en aza indirmek veya önlemek için mekanizmaları uygulamaya koydu mu? (118)
a) Hayır
b) Hayır, mekanizmalar geliştirme aşamasının başlarında
c) Hayır, ancak mekanizmalar geliştirme aşamasının ilerilerinde
d) Evet, mekanizmalar mevcut bilimsel verilere dayalı olarak uygulanıyor
X
105. ◊ Madde 14.1(e)’de: Ülkeniz biyolojik çeşitlilik için ciddi ve öngörülebilir tehlike teşkil eden faaliyetler veya olaylara acil müdahale için ulusal mekanizmalar tesis etti mi? (119)
a) Hayır
b) Hayır, mekanizmalar geliştirme aşamasının başlarında
c) Hayır, ancak mekanizmalar geliştirme aşamasının ilerilerinde
d) Evet, mekanizmalar uygulanıyor
X
Biyolojik çeşitlilik için ciddi ve öngörülebilir tehlike teşkil eden faaliyetler veya olaylara acil müdahale için tesis edilen ulusal mekanizmalar konusunda ilave bilgiler.
Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesinde acil müdahale yapabilecek kurumlar (örneğin, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, yangınlar için Orman Genel Müdürlüğü, Çevresel Etki Değerlendirme ve Planlama Genel Müdürlüğü, Özel Çevre Koruma Kurumu gibi) ve mekanizmalar bulunmaktadır.
106. Ülkeniz Madde 14’ün 1. paragrafının uygulanması kapsamında karar VI/7’nin ekinde yer alan Biyoçeşitlilik ile ilgili Konuların Çevresel Etki Değerlendirme Mevzuatına veya Süreçlerine ve Stratejik Etki Değerlendirmeye Dahil Edilmesine yönelik Kılavuz İlkeleri uyguluyor mu? (125)
a) Hayır
b) Hayır, ancak kılavuz ilkelerin uygulanması değerlendiriliyor
c) Evet, bazı yönler uygulanıyor (lütfen belirtin)
ÇED Yönetmeliği kapsamında stratejik etki değerlendirme dışında kılavuz ilkelerin tamamı uygulanmaktadır. Yönetmelik ekinde ÇED’e tabi faaliyetler “Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi (Ek-1), Seçme, Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi(Ek-2) olarak sınıflandırılmıştır. Ek-1’ deki faaliyetler Merkez teşkilatı tarafından Ek-2’deki faaliyetler ise taşra teşkilatı tarafından değerlendirilmektedir. Ancak ülke genelinde özellikle genetik çeşitlilik seviyesinde biyolojik çeşitlilik ile ilgili veriler yetersiz olduğundan, faaliyetler vak’a bazında değerlendirilmektedir. Stratejik değerlendirme, ÇED sürecine halkın katılımı için yapılan toplantılar sırasında belirtilen veya taşra teşkilatına iletilen şikayetler kapsamında sınırlı ölçüde ve bazı durumlarda yapılabilmektedir. Kapsamlı SED için düzenleme hazırlıkları devam etmektedir.
107.Ülkeniz Madde 14(2) kapsamında, biyolojik çeşitliliğin maruz kaldığı zarar için sorumluk ve telafiye ilişkin olarak ulusal yasama, idari veya politika tedbirleri uyguluyor mu? (Karar VI/11) (126)
a) Hayır
b) Evet (lütfen tedbirleri belirtin)
X
Biyolojik çeşitliliğin maruz kaldığı zarar için sorumluk ve telafiye ilişkin olarak ulusal yasama, idari veya politika tedbirleri konusunda ilave ayrıntılar.
Çevre mevzuatı ve Ceza Kanunu kapsamında kirlilik, anız yakma gibi bazı konularda uygulama yapılmaktadır. Biyolojik çeşitliliğe verilen zararlar için sorumluluk ve telafi hükümleri, Çevre Kanunun revizyonu kapsamında ele alınmaktadır.
108. Ülkeniz biyolojik çeşitliliğe zararları önlemek için tedbirler aldı mı?
Hayır
Hayır, ama bazı tedbirler geliştiriliyor
Evet, bazı tedbirler alındı (lütfen aşağıda ayrıntıları belirtin)
Biyolojik çeşitliliğe zararları önlemek için alınan tedbirler hakkında ilave bilgiler.
Çevre mevzuatı kapsamında ve ÇED sürecinde biyoçeşitliliğe zarar verebilecek faaliyetler ele alınarak vak’a bazında tedbirler uygulanmaktadır.
109.Ülkeniz biyoçeşitliliğin maruz kaldığı zararların önlenmesi, sorumluluk ve telafi konusunda ulusal yasama rejimlerinin, politika ve idari tedbirlerinin tesis edilmesi ve uygulanması için ulusal düzeyde kapasiteleri güçlendirmek için diğer Taraf ülkelerle işbirliği yapıyor mu? (Karar VI/11) (127)
a) Hayır
X
b) Hayır, ancak işbirliği değerlendiriliyor
c) Hayır, ancak işbirliği programları geliştiriliyor
d) Evet, bazı işbirliği programları üstleniliyor (lütfen aşağıda ayrıntıları belirtin)
e) Evet, kapsamlı işbirliği programları üstleniliyor (lütfen aşağıda ayrıntıları belirtin)
Kapasite güçlendirmek için diğer Taraflarla işbirliği konusunda ilave yorumlar.
Bu alanda kapasite ihtiyacı belirlenmemiştir.
Kutu LIII.
Lütfen aşağıdakilere odaklanarak bu maddenin ve ilgili kararların uygulanmasını değerlendirin:
a) gerçekleştirilen faaliyetlerin sonuçları ve etkileri;
b) Sözleşmenin Stratejik Planının amaçlarına ulaşılmasına katkısı;
c) 2010 hedeflerine doğru ilerlemeye katkısı;
d) Ulusal biyoçeşitlilik strateji ve eylem planlarının uygulanmasındaki ilerleme;
a-e) ÇED uygulaması koruma altına alınan alanların, tehdit altındaki türlerin ve hassas ekosistemlerin korunması hedeflerine katkı sağlamıştır.
f) Kapsamlı bir ulusal veri tabanının olmaması nedeniyle SED yapılamaması; kalkınma öncelikleri, ekonomik kısıtlar ve hızlı nüfus artışına bağlı artan kaynak ve yatırım ihtiyacı nedenleri ile karar sürecinde çevresel konulara birinci derecede öncelik verilememesi.
