Çevre yönetim plani niHAİ raporu ağustos 2011

PROJENİN TANIMI

1. Projenin Yeri

Proje alanı, Akdeniz Bölgesi’nde 36^o48’ kuzey enlemi ve 34^o38’ doğu boylamı koordinatlarında bulunan Mersin kent merkezidir.. PROJE’nin konumu Şekil 1.1’de sunulmaktadır.

Mersin ili

Şekil 1.1. Projenin Konumu

2. Yörenin Sosyo-Ekonomik Durumu

Karayolları 5. Bölge sınırlarında bulunan Mersin’e karadan ulaşım, “D-400” numaralı ana kara yoluyla sağlanmaktadır. Mersin il sınırları içinde demiryolu bulunmaktadır. Havayolu ulaşımı ise Adana Havalimanı ile sağlanmaktadır.

Liman Mersin ekonomisinin dayanak noktasıdır ve Türkiye'nin dünya'ya açılan kapısı durumundadır. Doğu Anadolu, Batı Akdeniz ve İç Anadolu'daki fabrika ve ticaret firmaları İthalat ve İhracatını Mersin üzerinden yaparlar. Türkiye'nin en büyük Serbest Bölgesi olan -Mersin Serbest Bölgesi- burada kurulmuştur ve 300 şirkete ev sahipliği yapmaktadır. Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde 150'ye yakın firma faaliyet göstermektedir.

Bunların dışında bölgesel akaryakıt dağıtımında Mersin merkez konumundadır. Kazanlı-Karaduvar bölgesinde hemen, hemen bütün akaryakıt dağıtım şirketlerinin Konya’dan Gaziantep’e, Şanlıurfa’dan Kayseri’ye; geniş bir alana akaryakıt dağıtımı yaptığı bölge müdürlükleri bulunmaktadır. Bu akaryakıt dağıtım şirketlerinden birçoğunun kendine ait şamandıraları da mevcuttur.

Mersin ilinde, Akdeniz iklimi hüküm sürer. Kıyıdan içeri doğru gidildikçe kara iklimi husûsiyeti görülür. Kıyılarda yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. Yüksek yerlerde yazlar serin ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer. Senelik yağış miktarı 419-1032 mm arasında her ilçede değişiktir.

Senenin ekseriya 6 günü sıfır derecenin altında ve 6°C ile +43°C arasında seyreder.

Mersin İli’nin yaklaşık % 52’si ormanlık alandır. Hakim bitki örtüsü maki ve kızıl çam’dır. Bunun yanında ormanlık alanlarda yüksekliğe bağlı olarak sedir ve geniş yapraklı türlerden meşelere de rastlanmaktadır. İlimizin yüzölçümünün % 26’lık kısmında tarımsal üretim yapılmaktadır. Kıyılarda turunçgil, muz, sert çekirdekli meyveler ile açıkta ve örtü altında sebze alanları bulunmaktadır. Yükseklere doğru çıkıldıkça yayla meyveciliği ve sebzeciliği yaygınlaşmaktadır.

Arazi Cinsi	Arazi Miktarı(Ha.)	İl Yüzölçümüne Oranı(%)
Tarım arazisi	406.000	25,61
Çayır-mera	59.282	3,74
Orman	840.347	53,00
Tarım dışı arazi	279.271	17,65
Toplam	1.585.300	100

Geçmişten günümüze taşıdığı tarihi-kültürel değerleri, 321 km sahili, ilan edilmiş 8 turizm merkezi ile bir turizm kenti, tarımsal üretimin her türüne uygun iklimi ve verimli ovalarıyla bir tarım kenti, ticaret ve sanayi odalarına kayıtlı 26.384 şirket, serbest bölgede faaliyet gösteren 400 şirket, mevcut organize sanayi bölgesindeki faal 105 firma ve yaklaşık 5.000 çalışanı ile bir ticaret ve sanayi kentidir.

 

Ayrıca Silifke Organize Sanayi Bölgesinin de alt yapısı tamamlanmış ve sanayi parseli tahsislerine başlanmıştır. Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi ile Mersin Üniversitesi kampusu içerisinde hizmet veren Teknoloji Geliştirme Bölgesinde AR-GE çalışması yapan firma sayısı 30’dur.

Organize Sanayi Bölgesi 380 hektar alan üzerinde faaliyet göstermekte olup, Mersin merkeze 24 km, Tarsus İlçesine 12 km uzaklıktadır. Her yıl bölgeden yaklaşık 70 milyon ABD Doları ihracat, 12 milyon ABD Doları ithalat gerçekleşmektedir.
DB Çevresel Değerlendirme Olası Etkiler Kontrol Listesi’ne göre faaliyetlerin yürütüleceği proje sahası içinde faaliyetten doğrudan etkilenecek sulak alan, koruma alanı, kültür ve tabiat varlığı bulunmamaktadır. Batı Havzası Kanalizasyon Ana Kolektörleri, Terfi Hatları, Terfi Merkezleri ve Kanalizasyon Şebeke Hatları projeleri hazırlanırken, hatlar onaylı imar planında yer alan yollar üzerinde olacak şekilde çalışılmıştır.

3. Mevcut Durum

MESKİ, yerel finans kaynakları ile 105 km uzunluğunda çapları 400mm–2400mm aralığında değişen ana atıksu toplayıcılarını 1993 yılı öncesinde inşa etmiştir. Daha sonra yapılan ilavelerle atıksu toplama sistemi, çapları ø200 – ø2000 arasında değişen yaklaşık 1 034 km uzunluğuna ulaşmıştır. Kanalizasyon şebekesi ağırlıklı olarak Merkez ilçe içerisindeki dört alt belediyeden üçü olan Yenişehir, Akdeniz ve Toroslar Belediyelerine hizmet vermektedir.

Toplanan atık suların yarattığı çevre kirliliğinin azaltılması amacıyla Çukurova Kentsel Gelişim projesi kapsamında pompa istasyonları ve deniz deşarjı hatları inşa edilmiştir. Bu yatırımın yapılması ile yerleşim merkezinin batısındaki havzalardan toplanan atık sular Batı Atıksu Pompa İstasyonu vasıtasıyla, Merkez pompa istasyonuna aktarılmış ve bu istasyondan da yaklaşık 2 km deşarj hattı vasıtasıyla bertaraf edilmiştir. Yerleşim merkezinin doğusunda da Karaduvar Pompa İstasyonu ve 50 m uzunluğunda deniz deşarjı inşa edilmiştir. Ancak kısa sürede nüfusun hızlı artışına paralel olarak kirlilik rahatsız edici boyutlara ulaşmıştır. Bunun üzerine MESKİ 2000 yılında sorunun kesin çözümü için DAR-GKW-Tekeli grubuna Avrupa Yatırım Bankası’ndan finansman sağlamak amacıyla bir fizibilite çalışması hazırlatmıştır. Bu fizibilite çalışması kapsamında, merkez Pompa İstasyonunda toplanan atık suların kentin doğusunda belirlenen Karaduvar Atıksu Arıtma Tesisine pompajla aktarılması ve arıtılmış atık suyun denize deşarjı öngörülmüştür. Ancak bu fizibilite çalışmasında öngörülen yatırımların yapılmasından önce Temmuz 2004 tarihinde yürürlüğe giren 5216 sayılı Büyükşehir Yasası ile Mersin Büyükşehir belediyesinin hizmet alanı büyümüş, çok sayıda ilçe, belde ve köy hizmet alanına dâhil olmuştur. MESKİ bu durumu dikkate alarak, 2005 yılında mevcut Fizibilite Raporu’nu yeni koşullara göre revize ettirmiştir. Fizibilite Raporu’nun hedef yılı 2030’dur. Fizibilite Çalışması sonucunda sunulan raporda fiziki, teknik ve ekonomik koşullar gereği Mersin Büyükşehir sınırları içinde Doğu ve Batı bölgesinde iki ayrı atıksu arıtma tesisi yaptırılmasının daha doğru olacağı sonucu ortaya çıkmıştır.
2006 yılında Doğu Atıksu Arıtma Tesisi, ilgili pompa istasyonları, bağlantı hatları, deniz deşarjı yapımı ve 5 yıl süreyle işletilmesi işi ihale edilmiş ve bu sözleşme süreci içinde Batı Atıksu Arıtma Tesisi yapımı da planlanmıştır. Ancak, Batı Atıksu Arıtma Tesisi ile ilgili olarak düşünülen Mezitli İlçesindeki ilk alanla ilgili kamulaştırma sürecinde sorun çıkmıştır. Bunun üzerine yine Mezitli İlçesi Davultepe beldesinde kamuya ait bir alan için 1/1000’lik imar uygulama planı çizilerek bu alanı satın almak için Mersin Milli Emlak Müdürlüğü’ne başvuru yapılmıştır. İşin başlatılabilmesi için gerekli olan finansman sorununu çözmek için ise MESKİ’nin finans kuruluşları ile görüşmeleri devam etmektedir.

MESKİ, Batı Atıksu Arıtma Tesisi İnşaatı ile ve Belediye Hizmetleri-II kapsamında yapılacak yatırımların paralel yürütülmesi konusunda çalışmalarını sürdürmektedir. Ancak tahmin edilen kanalizasyon projesinin tamamlanmasından sonra Batı Atıksu Arıtma Tesisi’nin (BAAT) işletmeye geçmesinin biraz daha fazla zaman alacağıdır. Dolayısı ile BAAT tamamlanana (tahminen 2017-2018 yıllarına) kadar, toplanan atık sular Karaduvar AAT’ye verilebilecektir.

Mersin’in doğusundaki yerleşimlerde toplanan ve toplanacak atık suların Karaduvar AAT’ye bağlanmaları ile ilgili son durum aşağıda özetlenmiştir:

Kazanlı Yerleşimi: Bu yerleşimin şebekesi vardı ve atık suları daha önce Kazanlı Pompa İstasyonu aracılığıyla denize deşarj edilmekteydi, 2011 yılı başında Kazanlı Pompa İstasyonu 7 km lik ikiz terfi hattı ile Karaduvar AAT’ye bağlanmıştır ve atık sular arıtılmaktadır.

Karacailyas Yerleşimi: Bu yerleşimin şebekesi vardır ve atık suları Deliçay aracılığıyla denize deşarj edilmektedir. Karacailyas Pompa İstasyonu ihalesi yapılmış ve 2012 yılı ilk yarısında tamamlanacaktır. Pompa İstasyonu ile Karaduvar AAT arasındaki 3 km uzunluğundaki ikiz terfi hattı ise tamamlanmıştır. Dolayısıyla Karacailyas yerleşimi atık suları 2012 yılından itibaren Karaduvar AAT’de arıtılmaya başlayacaktır.

Huzurkent ve Adanalıoğlu Yerleşimleri: Huzurkent yerleşiminin tamamında, Adanalıoğlu’nun yerleşiminin de önemli bir bölümünde şebeke vardır, ancak bu yerleşimlerden toplanan atık sular dereler aracılığıyla denize deşarj olmaktadır. Adanalıoğlu Pompa İstasyonu ile ilgili yer sorunu çözümlenmiş ve ihale çalışmaları devam etmektedir. Huzurkent atık sularını Adanalıoğlu Pompa İstasyonuna iletecek 1.124 m. uzunluğundaki cazibeli hat ile Adanalıoğlu ve Kazanlı Pompa İstasyonları arasındaki 4 km. uzunluktaki ikiz terfi hattı tamamlanmıştır. Muhtemelen 2012 yılı sonunda bu yerleşimler de Karaduvar AA’ye bağlanacaktır.

Bağcılar, Bahçeli, Yenitaşkent, Homurlu: Bu yerleşimlerde henüz şebeke yoktur. Yerleşimlerden gelen atık sular TM2.2 Terfi İstasyonunda toplanacak ve daha sonra arıtılmak üzere terfi hattı ile Karacailyas Pompa İstasyonu ve dolayısıyla Karaduvar AAT’ye iletilecektir. MESKİ TM 2.2 Terfi İstasyonu için yer bulmuş ve TM 2.2 ile Karacailyas P.İ. arasındaki 4,6 km. uzunluktaki ikiz terfi hattını tamamlamıştır. Şebeke ve pompa istasyonu tasarım çalışmakları devam etmektedir.

4.