2016 Ülke Toplumsal Cinsiyet Değerlendirmesinin Özeti (daha fazla ayrıntı Ek 7’de sunulmuştur)
Türkiye üretime dayalı gelir fırsatlarına, dolayısıyla ekonomik fırsatlara erişimde toplumsal cinsiyet uçurumlarını önemli ölçüde azaltmıştır. 2008 ile 2013 yılları arasında anne ölüm oranları yarı yarıya azalmıştır, kızlar ile erkekler arasında ortaöğretim ve yükseköğretimde okullaşma oranı daha da birbirine yaklaşmıştır ve kadınların iş gücüne katılım oranı istikrarlı olarak yükselmiştir. Bu sonuçlar kısmen toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik yasal ve kurumsal çerçevede yapılan iyileştirmelerin de bir sonucu olmuştur.
Bununla birlikte, bu övgüye değer gelişmelere rağmen, kadınlar önemli boyutlarda halen erkeklere göre sistematik olarak daha kötü sonuçlara sahiptir ve Türkiye bu bakımdan benzer gelir seviyesindeki ülkelerin ve komşularının gerisinde kalmıştır. Türkiye, Dünya Ekonomik Forumu’nun Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu 2016 sıralamasına göre 145 ülke arasında 130’uncu sıra yer almaktadır. Genel rakamlar ciddi sosyoekonomik ve bölgesel eşitsizlikleri gizlemektedir; dezavantajlı geçmişe sahip kadınlar, gelir fırsatlarına erişimdeki mevcut cinsiyet uçurumunun büyük kısmını temsil etmektedir.
Türkiye benzer gelir düzeyine sahip ülkeler arasında en düşük kadınların işgücüne katılım oranına sahiptir: üst-orta gelirli ülkelerde kadınların ortalama yüzde 62’si ekonomik olarak aktif iken, Türkiye’de bu oran sadece yüzde 33’tür. Kadınlar aynı zamanda girişimcilik, işletme sahipliği ve yönetimi gibi alanlarda da yetersiz temsil edilmektedir. Bu durum, söz konusu faaliyetlere girişin ve bunlara devam etmenin önünde önemli sosyo-kültürel ve ekonomik engeller olduğunu göstermektedir. Özellikle, finansal tabana yaymada kadınlar ile erkekler arasındaki fark halen nispeten yüksek düzeylerdedir. Bir örnek vermek gerekirse, 2014 yılı itibariyle, erkeklerin yüzde 70’i kayıtlı hesaba sahip iken bu oran kadınlar için sadece yüzde 44’tür.
Kadınların temsil düzeyi nispeten zayıftır. 2015 itibariyle yüzde 14,9 olan kadınların Parlamentoda temsil oranı ECA ortalaması olan yüzde 25,7’nin halen altındadır. Bakanlık konumundaki kadınların oranı ise yüzde 4 ile daha da düşük düzeydedir ve 2015 yılı itibariyle ECA ortalaması olan yüzde 21,8’in oldukça altında kalmaktadır. Yerel düzeyde de tablo çok fazla değişmemektedir: yerel yönetim organlarındaki kadın temsilcilerin oranı sadece yüzde 4’tür.
