Dasturlash II 3-hafta mavzu: Ob’yektga yo‘naltirilgan fikrlash uslubi

DASTURLASH II


3-HAFTA


Mavzu: Ob’yektga yo‘naltirilgan fikrlash uslubi

Hafta	Mavzu	Mashg‘ulot turi	Soat	Mashg‘ulot mazmuni
3-hafta	Ob’yektga yo‘naltirilgan fikrlash uslubi	Ma’ruza 3	2	Ob’yektga yo‘naltirilgan fikrlash. String sinfi, ob’yektlar massivi.
		Lab_3_1	2	String sinfiga doir dastur tuzish.
		Lab_3_2	2	Funksiyaga ob’yektlarni argument sifatida uzatishga doir dastur tuzish.
		Lab_3_3	2	Ob’yektlar massiviga doir dasturlar tuzish.
		Mustaqil ish 3 Ma’ruza 3	2	Topshiriqda berilgan savollarga javob yozish; test topshiriqlarini bajarish.
			6	Dastur tuzishga doir topshiriqlarni bajarish
			2	Ob’yektga yo‘naltirilgan fikrlash. String sinfi, ob’yektlar massivi.

3-MA’RUZA
Mavzu: Ob’yektga yo‘naltirilgan fikrlash. String sinfi, ob’yektlar massivi.

Reja:

1. 
   Mavzuga kirish;
   
2. 
   string sinfi;
   
3. 
   Funksiyaga ob’yektlarni argument sifatida yuborish;
   
4. 
   Ob’yektlar massivi;
   
5. 
   Nusxa va statik a’zolar;
   
6. 
   O`zgarmas a’zo funksiyalar;
   
7. 
   Ob’yekt ichida fikrlash;
   
8. 
   Ob’yekt kompozitsiyasi;
   
9. 
   Amaliy qism: StackOfIntegers sinfi;
   
10. 
    Sinf dizayni yo`riqnomalari.
    

Kalit so‘zlar:

• 
  aggregation
  
• 
  composition
  
• 
  constant function
  
• 
  has-a relationship
  
• 
  instance data field
  
• 
  instance function
  
• 
  instance variable
  
• 
  multiplicity
  
• 
  static function
  
• 
  static variable
  

3.1.Mavzuga kirish
Key Point.Ushbu mavzuda sinfniloyihalash, protsedurali dasturlash va ob’yektga yo`naltirilgan dasturlash o`rtasidagi farqni tasvirlab berish maqsad qilingan.
O`tgan mavzularimizda ob’yekt va sinf tushunchalarining muhim ahamiyat kasb etuvchi jihatlari yoritib berilgan edi. Unda biz qanday qilib sinfni aniqlash, ob’yektlarni yaratish va ulardan foydalanishni o`rgandik. Umuman olganda, ushbu dasturlash kurslarimiz ob’yektga yo`naltirilgan dasturlashdan avval masalalarni yechish va fundamental dasturlash tamoyillarini o`rgatishga qaratilgan. Bu mavzumiz protsedurali dasturlashdan ob’yektga yo`naltirilgan dasturlashga o`tish nuqtasi hisoblanadi. Ushbu mavzuni o`rganish orqali ob’yektga yo`naltirilgan dasturlashning afzallik jixatlari hamda uni qo`llash samaradorliklari haqida bilib olish mumkin.
Bu yerda asosiy e’tibor sinf dizayniga qaratilgan. Mavzu doirasida ob’yektga yo`naltirilgan yondashuvning foydali jixatlarini namoyish etuvchi bir nechta misollardan foydalaniladi. Birinchi misol – C++ kutubxonasi taqdim etuvchi string sinfi. Qolgan misollar esa, yangi sinflarni loyihalash va dasturda ulardan foydalanish masalalarini qamrab olgan.Shuningdek, bu mavzuda tilning ba’zi o`ziga xos xususiyatlari hamda ulardan foydalanishga oid misollar bilan ham tanishib chiqamiz.


3.2. string sinfi
Key Point. C++ da string sinfi string turini aniqlaydi. U satrlar bilan ishlashga mo`ljallangan, ko`p qo`llaniluvchi funksiyalardan iborat.
C++ da satrlarga ishlov berishning ikki xil yo`li mavjud. Birinchisi – ularni ('\0') nol terminatori bilan tugallangan belgilar massivi sifatida qarash. Nol terminatori satr so`ngini ifodalaydi va bu C-satrlar uchun muhim ahamiyatli hisoblanadi. Boshqa bir yo`li – satrlarga stringsinfidan foydalanib ishlov berish. Biz C-satrlar funksiyalari orqali satrlarni ifodalashimiz va ularga ishlov berishimiz mumkin, lekin, bunday jarayonlarda stringsinfidan foydalanish osonroq kechadi. C-satrlar orqali ishlov berish dasturchidan belgilar massivda qanday joylashganligini bilishni talab etadi. stringsinfiesa dasturchidan quyi darajadagi joylashuv xususiyatlarini yashiradi. Dasturchi faqat tadbiq etish tamoyillari bilan shug`ullanadi. String turini o`rganganimizda bu tur qisqacha, londa qilib tushuntirilgan edi. Biz unda qanday qilib at(index) funksiyasidan foydalangan holda satr belgisini olishimiz va unga murojaatni [] operatori orqali bajarilishini, size() va length() funksiyalari orqali satrdagi belgilar sonini aniqlash mumkinligini o`rgangan edik. Bu mavzuimizda satr ob’yektlaridan foydalanishga oid masalalar keng yoritilgan.