Tan yerinin ağarmasından (imsak vaktinin başlamasından) başlayarak akşam güneş batıncaya kadar Allah rızası için yeme-içme başta olmak üzere nefsî arzulardan uzak durularak yerine getirilen bir ibadettir.
"Ey inananlar! Allah'a karşı gelmekten sakınmanız için oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi sizlere de farz kılındı." (Bakara suresi, 183. ayet)
"...Öyleyse içinizden kim bu aya (ramazan) ulaşırsa onda oruç tutsun..." (Bakara suresi, 185. ayet)
Ramazan orucu: Ramazan orucu kimlere farzdır: -Müslüman
- Akıllı
- Ergenlik çağına girmiş
- Sağlıklı kişilere farzdır.
Kimler Ramazan orucunu tutmayabilir: - Hamile, bebekli veya özel durumu olan kadınlar
- Sağlık durumu uygun olmayanlar
- Oruç tutamayacak derecede yaşlı olanlar
- Yolculuğa çıkmış olanlar
Kaza orucu: Hamile veya bebekli kadınlar, yaşlılar, yolculuğa çıkmış kimseler oruç tutmayabilirler. Ancak bu kişiler oruç tutabilecek duruma geldikleri zaman tutamadıkları gün sayısınca oruçlarını tutarlar. Buna kaza orucu denir. Ayrıca tutmakta olduğu farz orucu veya nafile orucu zorunlu nedenlerle bozan bir kişi de bu oruçlarını kaza etmelidir.
Fidye: Sürekli devam eden bir sağlık sorunu veya yaşlılık gibi nedenlerle oruçlarını hiç tutamayan kimseler fidye verirler. Fidye; bir insanın bir günlük yiyecek ihtiyacını karşılayacak miktarda paradır.
Muharrem orucu: - Muharrem ayı, hicrî takvimin ilk ayıdır.
- İslam'dan önce Araplar arasında savaşmanın yasak olduğu dört aydan birisidir.
- Peygamberimiz muharrem ayını "Allah'ın ayı" olarak nitelendirmiş, Ramazan orucundan sonraki en faziletli orucun bu ayda tutulan oruç olduğunu belirtmiştir.
- Muharremin 10. günü aşure günü olarak adlandırılır. Aşure günü ile öncesi ve sonrasındaki günlerde, yani muharremin 9. 10. 11. günlerinde oruç tutmak sünnettir ve çok faziletlidir.
- Peygamberimizin sevgili torunu Hz. Hüseyin efendimiz hicrî 10 muharrem 61 tarihinde Kerbela'da şehit edilmiştir. Bu günlerde bazı müslüman toplumlarında matem törenleri düzenlenir, Hz. Hüseyin ve aile fertleri için dualar edilir.
- Alevi-Bektaşi geleneğinde de muharrem ayının önemi büyüktür. Aleviler muharremin ilk on günü oruç tutarlar, Hz. Hüseyin için mersiyeler, nefesler okurlar. Muharremin 13. gününde de Kerbela olayından sağ kurtulan Hz. Hüseyin'in oğlu Zeynü'l-Abidin için şükür kurbanı keser ve aşure kaynatırlar.