Documento

5.5Kültürel/doğal miras ve peyzaj

Bulgaristan ve Türkiye arasında yıllardır – SÖİ'nin en başından, 2007-2013 Bulgaristan-Türkiye IPA SÖİ Programı'na kadar- güçlü ilişkiler bulunmaktadır.

Bölgenin kültür ve doğasının zengin, eşsiz ve çeşitli olmasının yanı sıra, geleneksel faaliyetlerin devamlılığı ve yeni müşterek turizm gelişme faaliyetlerinin organizasyonu açısından muhtemel dayanak niteliğindedir.

SÖİ bölgesinin önemli turistik yerleri Karadeniz Sahilinde bulunmasına rağmen, son yıllarda bazı yeni "dört mevsim turistik yer/cazibe merkezi" formları oluşmuştur; örn; SPA turizmi, kültür turizmi, tarih turizmi, kırsal turizm, spor turizmi, vb. Bir taraftan ulusal ve uluslararası düzeyde bölgenin kültürel mirasının önemi artmaktadır – örneğin, Edirne İli “2008 Avrupalı Seçkin Destinasyonlar Somut Olmayan Miras” ödülünü almış (bkz. EU COM, 2014: çevrimiçi) ve Sozopol, Nesebar ve Bulgaristan Güney Karadeniz Kıyısı (Sozopol'dan Türk sınırına kadar) ünlü Michelin Kılavuzunun “Dünya genelinde ziyaret edilmesi gereken ilk 100 yer” listesine dahil olmuştur⁶⁴. Diğer taraftan, son birkaç yıldır, Bulgaristan'ın Karadeniz kıyılarındaki otellerin "her şey dahil turist paketlerindeki" en cazip etkinlikler, SÖİ bölgesindeki doğal, kültürel ve tarihi yerlere düzenlenen bir veya iki günlük kısa ziyaretlerdir. SÖİ Programı 2007-2013 değerlendirmesine göre, SÖİ bölgesinin Türk tarafının turizm potansiyeli hâlâ keşfedilmemiştir (bkz. Bulgaristan-Türkiye IPA SÖİ Programı 2007-2013, 2011: 13); ancak bu arada Edirne İlinde 2011 – 2013 yılları arasında inşa edilen dört ve beş yıldızlı otellerin bölgenin turizm sektörünü geliştirmesi beklenmektedir.
Bulgaristan

Burgaz ve Yambol İdari Bölgelerinin yükseklikleri farklılık göstermektedir. Kuzey-güney yönünde uzanan Balkan dağlarının bir kısmı ve Arka Balkan çanakları (Karnobat çanağı), Burgaz ovaları, Orta Tunca ovası ve alçak engebeli arazi, Sakar-Istranca tepesi ve alçak dağlık araziler gibi farklı coğrafi şekiller bulunmaktadır. Doğu Balkanlar, Kamchiya ve Hadzhijska nehir vadileri ile dikey segmentlere ayrılmıştır. Bölgenin güney kısmı, sınır bölgesindeki tepelerle kaplıdır: Istranca, Dervent platoları ve Sakar.

Hasköy İdari Bölgesi'nin kuzey ve orta kesimlerinde Yukarı Trakya Ovası yer almaktadır ve bölgenin karakteristik özellikleri, geniş nehir ovaları ve tarım alanlarında yoğun kullanım imkanı veren yüksek yeraltı suyu seviyeleridir. Bölgenin güneye doğru büyük bir kısmı Doğu Rodop Dağlarının alçak kesimleri ve Sakar Dağının batı yamacı ile kaplıdır. Bu dağlık alanların büyük kısmı zayıf iskelet toprakla kaplıdır ve orman örtüsü zayıflamıştır. Kararsız yapıya sahip volkanik kayaçlardan teşkil bu araziler, aşındırıcı yoğun süreçlerle karakterizedir.

Burgaz İdari Bölgesi, özel değere sahip kültürel ve tarihi miras ve arkeolojik ve mimari alanlar bakımından zengindir. Bunların en önemlisi, UNESCO'nun koruması altında bulunan bir anıt-kent olan Nesebar kentidir. Burgaz İdari Bölgesinde, çok sayıda Trakya höyüğü ve tarih öncesi yerleşim alanları tescil edilmiştir. Bölgedeki arkeolojik alanlar: 85.3 hektarlık bir alana yayılan “Deultum – Debelt” ve 139.4 hektardan oluşan Pomorie kenti yakınındaki “Ulpia Anhialeion Paleokastro”. Bölgedeki kültür eserlerinin sayısı 1693'tür (2005 yılı verisi); bunlardan biri uluslararası, 70'i ise ulusal öneme sahiptir. Ayrıca 5 rezervasyon bulunmaktadır. Yambol İdari Bölgesinde 236 kültür eseri bulunmaktadır. Bunların en önemlileri, Kabile antik kenti, Yambol kent merkezindeki Roma hamamı kalıntıları (açık değil), Ortaçağdan kalma duvarlar ve kale, 15. yüzyıldan kalma ve Bulgaristan'daki en iyi akustiğe sahip, ülkenin en büyük üstü kapalı pazarı olan Bazaar. Bölgedeki kültür eserlerinin sayısı 496'dır (2005 yılı verisi); bunlardan 6'sı ulusal öneme sahiptir, biri ise rezervasyondur.
Hasköy İdari Bölgesi, tarihi ve arkeolojik öneme sahip alan bakımından en zengin bölgelerden biridir. Meriç Nehri boyunca cilalı taş, bakır ve bronz çağlarından izler tespit edilmiştir ve Sakar Nehrinde demir çağından izler bulunmuştur. Bu bölgede eski medeniyetlerin gelişimine ait izlere rastlanabilir. Bu bölgedeki en önemli kültür eserleri, Mineralni Bani köyündeki Roma kalesi; Hisarya bölgesindeki taş üzüm fidanlığı; Mezek köyündeki Trakya mezarı ve Bizans kalesi. Bölgedeki kültür eserlerinin sayısı 579'dur (2005 yılı verisi); bunların 47'si ulusal öneme sahiptir.

Türkiye
Bulgaristan'daki toplum merkezleri ile Türkiye'deki STK'lar arasında yaratıcı sektörler, tecrübe paylaşımı, iyi uygulamalar ve sair alanlarda ortak projeler geliştirilmesi potansiyeli mevcuttur. Program alanının Türk tarafında 1 tiyatro, 3 müze ve 23 kütüphane bulunmaktadır.

Kültür, iyi komşuluk ilişkilerinin geliştirilmesine katkıda bulunabilecek önemli bir potansiyel teşkil etmektedir. Diğer taraftan, kültür aynı zamanda diğer sektörlerle bağlantılı yeni ürünlerin geliştirilmesi ve istihdam olanaklarının ortaya çıkması bakımından da potansiyel olarak görülebilir.

Kırklareli İli hakkında bilgi mevcut değildir. Edirne İlinde camiler, medreseler (dini okullar), türbeler (mabetler), mescitler (ibadet yerleri), çarşılar (pazarlar), hamamlar, köprüler, kutsal emanet sandıkları, sarnıçlar, şehitlikler, vb. dahil olmak üzere 307 bina kompleksi/eser bulunmaktadır.

6Önemli ölçüde etkilenmesi muhtemel alanların çevresel özellikleri

SÖİ Programı sınırötesi bölgenin tamamını kapsamaktadır. SÖİ Programı içinde planlanan önceliklerin ve faaliyetlerin (ve spesifik projelerin) bölgesel konumlarını tanımlamak mümkün olmadığı için (programın stratejik düzeyi bölge ölçeğindedir), 5. bölümde belirtilen özellik ve konuların çevresel analizi, ulusal kanun ve EC Direktifi uyarınca içeriğin özellikle bu maddesinin gereklerine uygundur ve yanıt vermektedir.

SÖİ OP çerçevesinde desteklenecek belirli projelerin yürütüleceği alanların çevresel özellikleri, uygun olması halinde ÇED prosedürü çerçevesinde değerlendirilecektir.