Vergi Usul Kanunu’nun 278. maddesinde kıymeti düşen malların ne şekilde değerleneceği hüküm altına alınmıştır.
Vergi Usul Kanunu’nun 278. maddesinde kıymeti düşen malların ne şekilde değerleneceği hüküm altına alınmıştır.
Ticari malların değeri düşen mal kapsamında emsal bedel ile değerlenebilmesi için değer kaybının şu nedenlerden kaynaklanmış olması gerekmektedir.
Değer kaybı ticari faaliyetin normal gerekleri dahilindeki bozulma, çürüme, kırılma, çatlama, paslanma gibi olaylar sonucunda meydana gelmiş olmalıdır.
Veya yangın, deprem, su basması gibi doğal bir afet yüzünden değer kaybına uğramalıdır.
ÇALINAN VE KAYBOLAN MALLAR
ÇALINAN VE KAYBOLAN MALLAR
Çalınan veya kaybolan malların zarar yazılabileceğine dair vergi kanunlarında herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Çalınan veya kaybolan mallar ile ilgili olarak, söz konusu malların kıymeti düşen emtia olarak değerlenmesi ve vergi matrahı ile ilişki kurulması da mümkün değildir.
Çalınan mallar işletme için sermayede vukua gelen bir eksilmedir ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 88. maddesi uyarınca gider olarak dikkate alınamayacaktır.
ÇALINAN VE KAYBOLAN MALLAR
ÇALINAN VE KAYBOLAN MALLAR
Hırsızlık olayı polis kayıtları vb. belgeler ile kanıtlanabiliyorsa, çalınan mallar maliyet bedeli üzerinden kanunen kabul edilmeyen gider olarak kaydedilmelidir. (Ayrıca KDVK Md. 30/c)
ÇALINAN VE KAYBOLAN MALLAR
ÇALINAN VE KAYBOLAN MALLAR
Hırsızlık olayının polis kayıtları vb. kayıtlar ile kanıtlanamaması halinde ise çalınan malın emsal satış bedeli ile değerlenerek ortaklara satış gibi işlem yapılması gerekmektedir. Bu işlem ile ilgili olarak, ayrıca katma değer vergisi hesaplanması gerekecektir.
İŞLETMEDEN ÇEKİLEN MALLAR
İŞLETMEDEN ÇEKİLEN MALLAR
GVK Md. 41 ve KVK Md. 13 gereğince işletmeden çekilen mallar hasılat sayılmalıdır.
İşletmeden yapılan çekişlerin Vergi Usul Kanunu’nun 267. maddesi gereğince emsal bedelle değerlenerek (kurumlar vergisi mükellefleri için KVK Md. 13’e göre değerlenerek) hasılat kaydedilmesi ve stoklardan çıkış kayıtlarının yapılması gerekmektedir.
ALINAN PRİMLER VE YAPILAN İSKONTOLAR
ALINAN PRİMLER VE YAPILAN İSKONTOLAR
Vergi idaresinin KDV açısından yaptığı yorum (KDV Genel Tebliği 26), bizleri, verilen primler ve yapılan iskontoların, emtia maliyeti ile ilişkilendirilmeksizin doğrudan gelir olarak dikkate alınması gerekeceği sonucuna ulaştırmaktadır.
Diğer taraftan, mal alımı sırasında yapılan ve fatura ve benzeri belgelerde gösterilen iskontoların maliyet bedelini etkileyeceği şüphesizdir.
ÖDENEN AVANSLAR
ÖDENEN AVANSLAR
KVK GT.1’de borç olarak değerlendirileceği belirtilmiştir.
İmha edilen malların KDV’leri düzeltilecek (KDVK GT.113)
Hisse senetleri ile fon portföyünün en az % 51’i Türkiye’de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış bedeliyle,
Hisse senetleri ile fon portföyünün en az % 51’i Türkiye’de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış bedeliyle,
bunlar dışında kalan her türlü menkul kıymet borsa rayici ile
Borsa rayici yoksa ya da borsa rayici muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas bedel, menkul kıymetin alış bedeline vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkları dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanır (KIST GETİRİ).
Ancak, borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kâr ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetler alış bedeli ile değerlenir.
Kıst dönem getiriye basit bir örnek olarak vadesine 6 ay kalmış, 100.000 TL. itibari değeri olan 1 yıl vadeli 50.000 TL bedelle iktisap edilmiş finansman bonosunu verebiliriz. Bu bononun, değerleme gününde [50.000+(50.000*6/12)=] 75.000 YTL bedelle değerlemesi gerekmektedir. Bu durumda gelir olarak dikkate alınacak tutar 25.000 YTL olacaktır.
Kıst dönem getiriye basit bir örnek olarak vadesine 6 ay kalmış, 100.000 TL. itibari değeri olan 1 yıl vadeli 50.000 TL bedelle iktisap edilmiş finansman bonosunu verebiliriz. Bu bononun, değerleme gününde [50.000+(50.000*6/12)=] 75.000 YTL bedelle değerlemesi gerekmektedir. Bu durumda gelir olarak dikkate alınacak tutar 25.000 YTL olacaktır.
Yabancı paraların normal değerleme ölçüsü, Vergi Usul Kanunu’nun 280. maddesine göre borsa rayicidir. Aynı maddede, borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedelinin uygulanması gerektiği hüküm altına alınmıştır.
Yabancı paraların normal değerleme ölçüsü, Vergi Usul Kanunu’nun 280. maddesine göre borsa rayicidir. Aynı maddede, borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedelinin uygulanması gerektiği hüküm altına alınmıştır.
