Doğrularin öYKÜSÜ Şehit Murtaza Mutahhari

116- ÜMMÜ ALA’NIN ŞAHİTLİĞİ

Medine’deki Müslümanlar, iki gruba ayrılmışlardı. Birincisi Medine’nin asıl yerlileri, ikincisi de Resulü Ekrem(s.) ile birlikte Medine’ye hicret edenlerdi. Hicret ile gelenlere Muhacirler, Medine yerlilerine ise Ensar deniliyordu. Muhacirler, evlerini barklarını, hatta eş ve çocuklarını bırakıp, büyük bir aşkla Resulü Ekrem’e(s.) katıldıklarından, Medine’de hiçbir şeyleri yoktu. Bundan dolayı Ensar, büyük bir cömertlikle din kardeşlerini evlerine aldılar. Misafir ve ev sahibi ayrımı söz konusu değildi. Amaç tek renk olmaktı. Muhacirleri, kendi mal ve yaşamlarında ortak kabul ediyor, hatta bazen de onları kendilerine tercih ediyorlardı.

Mekke’den gelip Ensar’dan birinin evinde yaşamaya başlayan Muhacirlerden biri de, Osman B.Mazun idi. Osman, misafir olduğu evde hastalandı. Resulü Ekrem’e(s.) ilk biat eden ve çok imanlı bir kadın olan Ümmü Ala ve onunla beraber ev halkı, şefkatle hastalarıyla ilgileniyorlardı. Ama gün be gün Osman’ın hastalığı artıyordu ve sonunda o hastalığın etkisiyle öldü. Ev halkı, Osman B.Mazun’un amel eden ve çok imanlı bir Müslüman olduğuna şahitlerdi. Allah Resulü’nün(s.) onu ne kadar çok sevdiğini de biliyorlardı. Bu iki neden, her insanın Osman’ın cennetlik olduğuna dair şahitlik etmesi için yeterliydi. Defin işleriyle uğraşırlarken Allah Resulü(s.) geldi. o esnada Ümmü Ala, Osman’ın cenazesine bakarak şöyle dedi:

-Allah sana rahmet etsin Ey Osman. Ben şahitlik ederim ki, Allah seni rahmetine aldı.

Allah Resulü(s.) bu sözleri duyar duymaz şöyle buyurdu:

-Allah’ın Osman’ı rahmetine aldığını nasıl anladın?

-Ya Resulallah! Bilmiyorum, sadece söyledim.

-Osman, bütün perdelerin kaldırıldığı bir dünyaya gitti. Onun saadetini diliyorum. Ama sana şunu söyleyeyim ki, ben peygamber olduğum halde, kendi hakkımda veya sizden biri hakkında bu kadar kesin konuşmuyorum.

Ümmü Ala, o andan itibaren artık kimse hakkında görüş belirtmedi. Ölen biri hakkında sorulduğunda:

-Onun durumunu sadece Allah bilir, derdi.

Osman’ın ölümünün üzerinden bir müddet geçmişti ki, Ümmü Ala, rüyasında Osman’ın bir akarsuya sahip olduğunu gördü. Rüyasını resulü Ekrem’e(s.) anlattığında Resulü Ekrem(s.), şöyle buyurdu:

-O nehir, Osman’ın devam eden amelidir. ¹³⁶

117-KADININ ŞİKAYETİ

Ali(as), hilafeti döneminde, başkasına bırakmayarak davalarla bizzat kendisi ilgileniyordu. Halkın günü yarısını istirahatla geçirdiği sıcak günlerde dahi Ali(as), Darul İmare’nin önünde oturarak şikayeti olanların rahatça kendisine ulaşmasını sağlıyordu. Bazen sokakta ve caddelerde gezerek, halkın durumunu yakından gözlemliyordu.

Yine çok sıcak bir gün, yorgun ve terlemiş bir halde Darul İmare’ye geldi. kapının önünde bir kadının beklediğini gördü. Kadın, Ali’yi(as) görür görmez şöyle dedi:

-Kocamdan şikayetçiyim. Bana zulmediyor. Beni evden attı ve bir daha eve dönersem dövmekle tehdit ediyor.

-Allah’ın kulu! Şu an hava çok sıcak. Sabret, öğleden sonra bizzat kendim, Allah’ın izniyle şikayetinle ilgileneceğim.

-Eğer daha fazla dışarıda kalırsam, kocamın öfkesinin artmasından ve bana eziyet edeceğinden korkuyorum.

Ali(as), bir an başını öne eğdi. Sonra başını kaldırarak kendi kendine şöyle demeğe başladı: “Hayır, Ant olsun Allah’a, mazluma yardım geciktirilmemelidir. Mazlumun hakkını zalimden almak gerekir. Zalimin önünde korkmadan durabilmesi ve hakkını alabilmesi için zalimin korkusunu mazlumun yüreğinden çıkarmak lazım.”

Daha sonra kadına dönerek:

-Söyle bakayım eviniz nerede? Diye sordu.

Kadın evinin adresini verdikten sonra İmam:

-Gidelim, dedi.

Ali(as), kadınla beraber evin önüne geldiğinde, yüksek sesle:

-Ev halkı, selamun aleykum, diye selam verdi.

Genç biri dışarı çıktı. O genç, kadının kocasıydı. Ali’yi(as) tanımamıştı. Karısının altmış yaşlarında bir ihtiyarla geldiğini görünce, aracılık yapmak için geldiklerini anladı ama bir şey söylemedi. Ali(as), şöyle buyurdu:

-Karın senden şikayetçi. Ona zulmedip evden dışarı atmışsın. Bir de dövmekle tehdit etmişsin. Buraya Allah’tan kork ve eşine şefkatli ol demeğe geldim.

-Ben eşime iyi olmuşum kötü olmuşum, sana ne? Evet onu dövmekle tehdit etmiştim ama gidip seni getirdiği için, onu canlı canlı yakacağım.

İmam Ali(as), gencin küstahlığından dolayı çok öfkelendi. Kılıcını kınından çekti ve şöyle dedi:

-Ben sana nasihat ediyorum. İyiliği emredip kötülükten sakındırıyorum ve sen bana böyle cevap veriyorsun öyle mi? Açıkça bu kadını yakacağım diyorsun. Sen bu yaptıklarının hesabı olmadığını mı zannettin?

Ali’nin(as) feryadı yükselmişti. Oradan geçen halk, yavaş yavaş toplanmaya başladı. Ali’yi(as) gören her kes, büyük bir saygıyla: “Esselamu aleyke Ey Müminlerin Emiri” diyerek onu selamlıyordu. Kibirli genç, kiminle karşı karşıya olduğunu anlayınca:

-Ey Müminlerin Emiri! Beni bağışlayın. Ben hata yaptım. Bu andan itibaren eşime itaat edeceğime söz veriyorum. Ne dese yapacağım, diye yalvarmaya başladı.

İmam Ali(as), kadına dönerek:

-Şimdi evine gir, dedi. Sen de kocanı bu durumlara getirecek hal ve hareketten kaçın.¹³⁷

1^ Munyet-ul Murid (Bumbai Baskısı) S.10

2^ Usul-u Kafi C.2 S.139 kanaat bölümü, Sefinet-ul Bihar, kanaat maddesi.

3^ Vesail, Emir Bahadır baskısı, C.2 S.529

4^ Kuhl-ul Beser, Muheddis Kummi, S.69

5^ Kuhl-ul Beser, S.68

6^ Bihar, C.11 S.21 Kompani baskısı

7^ Usul-ü Kafi c.2 s.670

8^ Nehc-ul Belağa, kelimatı gısar, no. 37

9^ Bihar-ul Envar, C.11 S.83

10^ Kuhl-ul Beser, S.70

11^ Şam, ikinci halife döneminde fethedilmişti. İslam tarihinde bu bölgenin yönetimi ilk olarak Ebu Sufyan’ın oğlu Yezid’e verildi. Yezid iki yıl hükümetten sonra ölünce yerine kardeşi Muaviye geçti. Ömer zamanında bile valiler sık sık değiştiriliyor ve yıllarca bir noktada kalıp, yer edinmesine izin verilmiyordu ama Muaviye’ye kimse dokunmamıştı. Öyle ki, yirmi yıl bu şekilde hükümet ettikten sonra halife olma hayalini kurmaya başlamıştı. (Kanlı bir tarih yaratmasından sonra) Bir yirmi yıl daha Müslümanların halifesi olarak geniş İslam topraklarında hüküm sürdü.

Dolayısıyla İslam alemine gözlerini açan Şam halkı daha ilk günden Emevilerin elinde yetişmişti. Ve bildiğimiz gibi Emeviler eskiden beri Haşimilerle düşmandılar. İslam’ın zuhur etmesinden sonra bu düşmanlıkları daha da artmış ve Ehlibeytte odaklanmıştı. Böylece İslam’ı tanıyıp benimseyen Şam halkı aynı zamanda ehlibeytin düşmanlığını da benimsiyordu. Emevilerin çirkin tebligatları neticesinde, ehli beyte düşmanlığı dinin gereklerinden görüyorlardı. İşte bundan dolayı Şam halkının bu huyları meşhurdu.

12^ Nefset-ul Mesdur, Muhaddis Kummi, S.4

13^ Usul-u Kafi, c.2 s.404

14^ El-imam Ali Savt-il Adalet-il İnsaniye, S.63 Bihar,C.9 Tebriz baskısı, S.598(bazı farklılıklarla)

15^ Yaklaşık olarak hicri ikinci asrın başlarında, Müslümanlar arasında kendilerini, sufi ve zahit olarak niteleyen bir grup ortaya çıktı. Bu grubun değişik bir yaşam tarzları vardı ve herkesi böyle yaşamaya davet ediyorlardı. İnsanlara dinin de bu olduğunu göstermeye çalışıyorlardı. Onlara göre; dünya nimetlerinden uzak durmak gerekir. Mümin bir insan iyi elbise giymemeli, lezzetli yemek yememeli veya güzel bir evde oturmamalı.

Bu gibi hususlardan yararlanarak, başkalarını gördükleri zaman onları aşağılayıp, dünya ehli olduklarına ve Allah’tan uzak olduklarına dair ithamlarda bulunuyorlardı. Sufyan’ın imam Sadık’a(a.s) itirazı da bu düşünce tarzından kaynaklanıyordu. Bu düşünce tarzının dünya da geçmişi de vardı. Eski Yunan ve Hint halkları arasında, hatta dünyanın her yerinde az veya çok kendini gösteriyordu. Bu düşünce Müslümanlar arasında da ortaya çıktı ve ona din rengi verdiler. Sonra nesilden nesile devam etti ve öyle bir duruma geldi ki neredeyse Müslümanlar arasında yeni bir mektep açıldı. Bu mektebin ilk mesajı, normal hayata ve işe güce önem vermemekti. Neticesi ise, İslam devletlerinin geri kalması oldu.

Bu mektebin ve felsefenin nüfuzu, sadece kendilerini resmen sufi adlandıranlar içinde değil, bütün İslam mezhepleri arasında hatta kendini sufi karşıtı adlandıranlar içinde dahi etkili olmuştur. Ayrıca bütün sufi’lerin düşünce tarzı da aynı değildir. Hiç şüphesiz, bu düşünce tarzını bir toplumsal hastalık olarak algılamak gerek. Toplumun ruhsal olarak felç olmasına neden olacak tehlikeli bir hastalık. Bu hastalığa karşı mücadele edip, onu yok etmek gerek. Maalesef bugüne kadar yapılmış olan mücadelelerin hiçbiri bu düşünce tarzına karşı değildi ve sadece isimlerle, kelimelerle ve şahıslarla olan mücadeleydi. Kimi zaman da dünya makamı kapmak içindi.

Tasavvufla mücadele edenlerin kendilerinin de bu hastalığa bulaştıklarını ve hastalığın yayılmasını sağladıklarını görmek mümkün. Yada mücadele edenler, cahilliklerinden ve anlamamalarından dolayı, az kimselerin eline ulaşan, insanlığın zarif ve mükemmel birtakım düşüncelerine saldırıyorlar. Tasavvufla mücadele, bu hastalık ve bu düşünce tarzıyla mücadele, şeklinde olmalıdır. Hadiste imam Sadık(a.s)’ın buyurduğu gibi; nerede olursa olsun, hangi toplum tarafından açıklanırsa açıklansın ve hangi adla adlandırılırsa adlandırılsın, o düşünce tarzıyla mücadele etmek gerek.

İmam Sadık’ın(a.s) açıklamaları, bu düşünce tarzını reddeden en kapsamlı açıklamadır. Ne mutlu bize ki bu kapsamlı açıklama, hadis kitaplarına yazılmış ve korunarak elimize ulaşmış.

16^ Haşr-9

17^ Dehr-8

18^ Furkan-67

19^ İsra-29

20^ Sad-35

21^ Yusuf-55

22^ Tuhef-ul Ukul S.348-354, Kafi C.5 Babul Meişe S.65-71

23^ Cemel savaşı, Basra yakınlarında imam Ali ile Ayşe, Talha ve Zübeyr arasında olmuştur. Ayşe deve üzerinden orduyu yönettiği için bu savaşa cemel yani deve savaşı denilmiştir. Hz. Ali’nin(a.s) halife olmasının ardından, adilane davranışlarını hazmedemeyen Talha ve Zübeyr, Ayşe ile beraber, imam Ali’ye karşı savaş açtılar ve savaşın galibi emirel müminin imam Ali(a.s) oldu.

24^ Bu hikayeyi İbni Ebil Hedid Nehcül Belaga Şerhi’nde C.3 S.19 Beyrut baskısında anlatırken Ela B.Ziyad yerine Rabi B. Ziyad demiştir.

25^ Nehc-ül Belaga 207. Hutbe

26^ Usul-u Kafi C.2 S.260

27^ Sefinet-ul Bihar, “ Deve” kelimesi

28^ Gazaliname S.116

29^ Tarih-i Ulum-u Akli Der İslam S.211

30^ Bihar-ul Envar (Kompani baskısı) C.11 S.82

31^ Bihar-ul Envar C.2 S.149

32^ Bihar-ul Envar C.12 S.39

33^ Bihar-ul Envar C.10 S.25

34^ El İmam Ali Sav t-ul Adalet-il İnsanıyye, S.49- Şerh-i Nehc-ül Belaga- İbni Ebil Hedid- Beyrut baskısı, C.4 S.185

35^ Bihar-ul Envar C.11 S.116

36^ Vesail C.2 S.469

37^ Vesail C.2 S.494- üçüncü ve dokuzuncu hadisler-

38^ Muruc-uz Zeheb Mesudi C.2 –Mehdi Abbasi’nin hayatı-

39^ Usul-ü Kafi C.2 S.668

40^ Vesail, C.3 S.329-Hadis 1,3,4

41^ Bihar, C.6 “Mekarim-u Ahlakihi Ve Sireh Ve Sunenih “ bölümü

42^ Bihar-ul Envar C.11 S.121

43^ Bihar C66 “Mekarim-u Ahlakihi Ve Sireh Ve Sunenih “ bölümü

44^ Bihar-ul Envar C.11 S.117

45^ Bihar C.11 S.36

46^ Bihar C.12 S.14

47^ Bihar-ul Envar C.9 (Tebriz baskısı) S.613

48^ Vesail, C.2 S.582

49^ Bihar-ul Envar C.11(Kompani baskısı) S.110- Vesail C.2 (Emir Bahadır baskısı) S.49

50^ Vesail, C.2 S.212

51^ İrşad Deylemi

52^ Bihar-ul Envar C.12 S.31

53^ El Kune vel Elgab – Muhaddis Kummi- C.2 S.153

54^ Bihar-ul Envar C.11 S.109

55^ Vesail C.2 S.531, Bihar C.9 S.599

56^ Bihar-ul Envar, C.11 S.266- Vesail, C.2 S.531

57^ Kafi, C.2 El Beza bölümü S.324- Vesail C.2 S.477

58^ Şerh-i Nehc-ul Belaga- İbni Ebil Hedid, -- Beyrut baskısı, C.4 S.389

59^ Tetimmet-ul Munteha- Muhaddis Kummi- C.2 S.400, Tarihi İbni Helekan C.3 S.44

60^ Muruc-uz Zeheb Mesudi-Mısır Baskısı- C.2 S.174

61^ El Envar-ul Behiyyeh –Muhaddis Kummi- S.76

62^ Kafi, C.2 S.53

63^ Sire-i İbn-i Hişam C.1 S.321-338, Şerh-i Nehc-ul Belaga- İbn-i Ebil Hedid, C.4 S.175-177(Beyrut baskısı)

64^ Bihar-ul Envar C.11 S.120

65^ Kafi, C.2 S.666

66^ Bihar-ul Envar C.11 S.105

67^ Şerh-i İbn-i.Ebil Hedid, C.3 S.568-570

68^ Vesail, C.2 S.457

69^ Vesail,C2 S.462

70^ Bihar-ul Envar, C.11 S.115

71^ Nisa-41

72^ Kuhl-ul Beser-Muhaddis Kummi- S.79

73^ Vesail, C.2 S.57

74^ Sire-i İbn-i Hişam C.1 S.265

75^ Revzat-ul Cennat, -Hacı Seyit Sait baskısı- S.747

76^ Tarih-i Ulum-u Piyer Rusu- S.382-383

77^ Ayin-i Suğenveli –Merhum Muhammed Ali Furuği- C.2 S.5-6

78^ Sire-i İbn-i Hişam, C.1 S.419-421

79^ Vefeyat-ul Ayan-İbni Helekan- C.1 S.36

80^ Bihar- C.1 S.224 H.17

81^ Ebuzer-i Gaffari-Abdul Hamit Cevdet-u Sihar-

82^ Bihar-ul Envar C.11 S.17-27, El İmam-u Sadık C.1 S.111

83^ Bihar-ul Envar, C.7 S.597

84^ Sirey-i İbn-i Hişam C.2 S.578-580

85^ Kafi, C.2 S.25

86^ Kafi, C.5 S.34

87^ Vesail C.2 S.457

88^ Sefinet-ul Bihar C.2 -“Zulüm” kelimesi-

89^ Bihar-ul Envar C.6 – Mekarim-u Ahlakihi ve Siyerihi ve Sünenih Bölümü-

90^ Bihar-ul Envar C.11 S.121-Kompani baskısı-

91^ Şerh-i Nehc-ul Belaga-İbn-i Ebil Hedid- 51. Hutbe C.1 S.419-428 Beyrut baskısı.

92^ Bihar-ul Envar C.11 S.114

93^ El Kuna Vel Elgab-Muhaddis Kummi- C.2 S.62

94^ Kuhl-ul Beser-Muhaddis Kummi- S.67

95^ El Kuna Vel Elgab C.1 S.313

96^ Vesail C.2 S.181

97^ Nehc-ul Belaga 77. Hutbe, Vesail C.2 S.181

98^ Kafi, C.2 S.198 –Esse’yu Fi Hacetil Mumin bölümü-

99^ Vesail C.2 S.529

100^ Tarihi İlm-George Sartın- tercüme, Ahmet A’ram S.525

101^ Reyhanet-ul Edep C.2 S.157-158

102^ Bihar-ul Envar –Kitab-ı Tevhit- C.3 S.57

103^ Vesail C.2 S.472

104^ Vesail C.2 S.50

105^ Bihar-ul Envar C.9 S.598-Tebriz baskısı-

106^ Vesail, C.2 S.457

107^ Sefinet-ul Bihar C.2 Abd Maddesi

108^ Vesail C.3 S.395

109^ Hud-46

110^ Yani Şüphesiz ki o, salih bir evlat değildi.

111^ Yani şüphesiz o, salih olmayan birinin oğludur.(yani senin oğlun değildir)

112^ Bihar-ul Envar C.10 S.65

113^ Bihar-ul Envar C.10 S.89

114^ Şerh-i İbn-i Ebil Hedid C.3 S.574-Beyrut baskısı- Sireyi İbni Hişam C.2 S.94

115^ Feth-17

116^ Ahzab-25

117^ Şerh-i İbn-i Ebil Hedid C.3 S.566-Beyrut Baskısı-

118^ Esed-ul Ğabe C.1 S.301 C.5 S.186 , El Ğadir C.8 S.314- Beyrut Baskısı-

119^ Kamil B.Esir C.2 S.319-321

120^ Hucurat-13

121^ Şerh-i İbn-i Ebil Hedid –Beyrut baskısı- C.2 S.271-273 (90.Hutbenin şerhi)

122^ Al-i İmran 190-194

123^ Bihar-ul Envar C.9 S.589 –Tebriz Baskısı-

124^ Megatil-ut Talibin S.28-44, Kamil B. Esir C.3 S.194-197, Muruc-uz Zeheb Mesudi, C.2 S.40-44, Esed-ul Ğabe C.4 , Bihar C.9-Tebriz baskısı-

125^ El Kuna ve Elgab C.2 S.105, El Muhasin Vel Musağa –İbrahim B. Muhammed Biheki- kitabından nakledilmiştir.

126^ Nehl-90

127^ Şerh-i İbn-i Ebil Hedid-Beyrut baskısı- C.1 S.464, Kamil İbn-i Esir C.4 S.154

128^ Usul-u Kafi C.2 S.170

129^ Şura-52

130^ Usul-u Kafi C.2 S.160-161

131^ Bihar-ul Envar –Yeni baskı- C.1 S.204

132^ Sefinet-ul Bihar –Tus Maddesi-

133^ Vesail C.2 S425

134^ Rovzeyi Kafi S.77

135^ Bihar-ul Envar C.11 S.154- Kompani Baskısı-

136^ Sahih-i Buhari C.9 S.48, Esed-ul Ğabe C.5 S.604

137^ Bihar-ul Envar C.9 S.598-Tebriz Baskısı-