Doğu Anadolu Bölgesinde Buğdayda Hastalık Yapan Fungal Etmenlerin ve Yayılış Alanlarının Tespiti Üzerine Araştırmalar (1979-1982)

Meral ASLAY(¹) Kemal ÇUKADAR(¹)

Zakine KADIOĞLU(¹)

Liliceae familyasına dahil edilen çiriş (Eremurus spectabilis (Bieb.)) , 70-150 cm boyunda, çok yıllık otsu bir bitkidir. 1000-2700 m yüksekliklerde, stepte, kireç taşı kayalıklarında yetişmektedir. Taze yaprakları ve sürgünleri sebze olarak tüketilmektedir.

Bu çalışma farklı dikim sıklıklarının çirişte verim ve verim unsurlarına etkilerini belirlemek amacıyla Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü arazisinde 2008-2010 yılları arasında yürütülmüştür. Denemede bitkilere 25x10, 25x15, 25x20, 30x10, 30x15, 30x20, 35x10, 35x15, 35x20 cm olmak üzere dokuz farklı sıra arası üzeri dikim mesafesi uygulanmıştır. Dokuz farklı dikim mesafesi uygulanan bitkilerde ilk çıkış süresi, çıkışın tamamlandığı süre, hasat tarihi, sürgün boyu, sürgün eni, sürgün ağırlığı, yaprak sayısı, gövde çapı, verim (kg/m²), toplam kuru madde, suda çözünen kuru madde, pH, asitlik, vitamin C değerlerine bakılmıştır.

Çiriş bitkisi erken ilkbahar sebzesi olup, yıllara bağlı olarak Nisan ayının 2. ve 3. haftasında hasat olumuna gelmektedir. Bitkilere uygulanan dikim mesafeleri içerisinde 25x10 cm sıra arası üzeri 1,32 kg/m² verim değeri ile birinci sırada yer almasına rağmen 25x15 cm sıra arası üzeri dikim sıklığı 1,18kg/m² verim ile ikinci sırada yer alıp ve birçok verim unsurları parametreleri açısından ön plana çıkmıştır. Sonuç olarak 25x10 ve 25x15 cm sıra arası üzeri mesafelerinin çiriş bitkisi için en uygun dikim mesafeleri olduğu tespit edilmiştir.